Wymagania stawiane oprogramowaniu
Przedstawienie
zagadnienia wymagań
stawianych systemowi
oprogramowania i opisanie
różnych sposobów
wyrażania tych wymagań.
WYMAGANIA STAWIANE
OPROGRAMOWANIU
Cele
Rozumieć pojęcie wymagań użytkownika i wymagań
systemowych oraz wiedzieć, dlaczego te dwa rodzaje
wymagań mogą być zapisywane za pomocą różnych
notacji.
Rozumieć różnice między wymaganiami funkcjonalnymi
i niefunkcjonalnymi.
Znać dwie metody zapisywania wymagań, tzn.
strukturalny język naturalny i opisy oparte na językach
programowania.
Wiedzieć, jak wymagania mogą być zorganizowane w
dokumentacji wymagań stawianych oprogramowaniu.
Zawartość
Wymagania funkcjonalne i niefunkcjonalne
Wymagania użytkownika
Wymagania systemowe
Dokumentacja wymagań stawianych
oprogramowaniu
Inżynieria wymagań
Opisy usług i ograniczeń są wymaganiami
stawianymi systemowi.
Proces wynajdowania, analizowania,
dokumentowania oraz sprawdzania usług i
ograniczeń nosi nazwę inżynierii wymagań.
Co to jest wymóg?
W przemyśle informatycznym pojęcie wymaganie
nie jest stosowane konsekwentnie.
Niekiedy wymaganie jest postrzegane jako
zapisane na wysokim poziomie, abstrakcyjne
określenie usług, które system powinien
oferować, albo ograniczenie działania systemu.
Niektórzy określają wymaganie jako szczegółową,
matematycznie formalną definicję funkcji
systemu.
Dlaczego występują rozbieżności
(Davis,1993)
,,Jeśli firma chce podpisać kontrakt na wielkie przedsięwzięcie budowy
oprogramowania, to musi najpierw określić swoje wymagania w odpowiednio
abstrakcyjny sposób, aby z góry nie definiować rozwiązań. Wymagania
muszą być spisane, aby różni wykonawcy mogli ubiegać się o ten kontrakt,
być może oferując różne sposoby spełniania oczekiwań firmy klienta. Gdy
kontrakt jest już podpisany, wykonawca musi zapisać klientowi definicję
systemu, podając więcej szczegółów, aby klient mógł zrozumieć i
zweryfikować to, co system będzie robił. Oba te dokumenty mogą nosić
nazwę dokumentacji wymagań stawianych systemowi.”
Typy wymagań
Wymagania użytkownika
To wyrażenia w języku naturalnym oraz diagramy o
usługach oczekiwanych od systemu oraz o ograniczeniach,
w których system ma działać.
Wymagania systemowe
Szczegółowo ustalają usługi systemu i ograniczenia.
Dokumentacja wymagań systemowych, zwana czasem
specyfikacją funkcjonalną, powinna być precyzyjna.
Specyfikacja projektu oprogramowania
Jest abstrakcyjnym opisem projektu oprogramowania, który
jest podstawa bardziej szczegółowego projektu i
implementacji.
Wymagania użytkownika systemu
Definicja wymagań użytkownika
1. Oprogramowanie musi zapewniać mechanizmy reprezentowania i
dostępu do plików zewnętrznych tworzonych przez inne narzędzia.
Specyfikacja wymagań systemowych
1.1 Użytkownik powinien mieć możliwość definiowania typów plików zewnętrznych.
1.2 Każdy typ pliku zewnętrznego może mieć przypisane narzędzie do obróbki takich plików.
1.3 Każdy typ pliku zewnętrznego może być przedstawiony w postaci charakterystycznej
ikony na ekranie użytkownika.
1.4 Należy zapewnić udogodnienia do definiowania przez użytkownika ikon odpowiadających
typom plików zewnętrznych.
1.5 Gdy użytkownik wybierze ikonę powiązaną z plikiem zewnętrznym, następuje
zastosowanie do tego pliku narzędzia skojarzonego z typem tego pliku.
Czytelnicy różnych rodzajów specyfikacji
Wymagania
użytkownika
Wymagania
systemowe
Specyfikacja
Projektu
oprogramowania
Menedżerowie klienta
Użytkownicy systemu
Inżynierowie klienta
Menedżerowie zleceniobiorcy
Architekci systemu
Użytkownicy systemu
Inżynierowie klienta
Architekci systemu
Twórcy oprogramowania
Inżynierowie klienta (być może)
Architekci systemu
Twórcy oprogramowania
Wymagania stawiane systemom
oprogramowania
Wymagania funkcjonalne
Są stwierdzeniami, jakie usługi ma oferować system, jak ma
reagować na określone dane wejściowe oraz jak ma się
zachowywać w określonych sytuacjach. W niektórych
wypadkach wymagania funkcjonalne określają, czego system
nie powinien robić.
Wymagania niefunkcjonalne
To ograniczenia usług i funkcji systemu. Obejmują ograniczenia
czasowe, ograniczenia dotyczące procesu tworzenia, standardy
itd.
Wymagania dziedzinowe
Pochodzą z dziedziny zastosowania systemu odzwierciedlają jej
charakterystykę. Mogą być funkcjonalne lub niefunkcjonalne.
Wymagania funkcjonalne
Wymagania funkcjonalne stawiane systemowi
opisują funkcjonalność lub usługi, które system
powinien oferować.
Zależą od rodzaju tworzonego oprogramowania,
spodziewanych użytkowników oprogramowania i
rodzaju wytwarzanego systemu.
Gdy mają postać wymagań użytkownika, ich opis
jest zwykle bardziej ogólny, natomiast wymagania
funkcjonalne systemowe szczegółowo definiują
funkcje systemu, jego wejścia, wyjścia, wyjątki
itd.
Przykłady wymagań
systemowych
Użytkownik będzie mógł przeszukać zbiór
wszystkich baz danych lub wybrać tylko ich
podzbiór.
System udostępni odpowiednie narzędzia do
oglądania,
aby
użytkownik
mógł
czytać
dokumenty z magazynu.
Każde zamówienie będzie oznaczone unikatowym
identyfikatorem (ORDE_ID), który będzie można
skopiować do pamięci trwałej konta użytkownika.
Problemy wynikające z braku ścisłego
określania specyfikacji wymagań
Natura programisty każe mu interpretować jednoznaczne
wymagania tak, aby uprościć implementację. Zwykle nie
jest to jednak to, czego chciał klient.
Należy opracować nowe wymagania i dokonać zmian w
systemie. Opóźnia to dostarczenie systemu i podnosi
koszty.
Rozważmy drugie na tej liście wymaganie stawiane
systemowi biblioteki, które mówi o „odpowiednich
narzędziach do oglądania”.
Celem tego wymagania jest zapewnienie narzędzia do
oglądania wszystkich tych formatów.
Programista działający pod presją czasu może udostępnić
po prostu narzędzie do oglądania tekstu i ogłosić
spełnienie wymagania.
Kompletność i spójność specyfikacji wymagań
funkcjonalnych
W zasadzie specyfikacja wymagań funkcjonalnych
stawianych systemowi powinna być kompletna i spójna.
Kompletność oznacza, że wszystkie potrzebne
użytkownikowi usługi powinny być zdefiniowane.
Spójność oznacza, że wymagania nie powinny mieć
sprzecznych definicji.
W praktyce w wypadku wielkich złożonych systemów
nie da się osiągnąć kompletności i spójności.
Przyczynami tego są swoista złożoność tych systemów
oraz fakt, że różne punkty widzenia są związane ze
sprzecznymi potrzebami.
Wymagania niefunkcjonalne
Mogą definiować ograniczenia systemu, takie jak
możliwości urządzeń wejścia-wyjścia i reprezentacje
danych używane przez interfejsy systemu.
Przykładami wymagań stawianych procesowi są
specyfikacja standardów jakości, których należy użyć w
procesie, stwierdzenie, że projekt należy opracować za
pomocą konkretnego zbioru narzędzi CASE, i opis
procesu, którego należy przestrzegać.
Wymagania niefunkcjonalne wynikają z potrzeb
użytkownika, ograniczeń budżetowych, strategii firmy,
konieczności współpracy z innymi systemami sprzętu
lub oprogramowania, czynników zewnętrznych.
Klasyfikacja wymagań niefunkcjonalnych
Wymagania produktowe
Określają zachowanie produktu. Przykładami są wymagania
efektywnościowe dotyczące szybkości działania systemu i
jego zapotrzebowania na pamięć, wymagania
niezawodności.
Wymagania organizacyjne
Wynikają ze strategii i procedur w firmie klienta i w firmie
wytwórcy.
Wymagania zewnętrzne
Ta szeroka kategoria mieści wszystkie wymagania
wynikające z czynników zewnętrznych. Obejmują m.in.
wymagania współpracy, które definiują interakcje systemu z
systemami innych firm i wymagania prawne.
Typy wymagań niefunkcjonalnych
Wymagania
niefunkcjonalne
Wymagania
przenośności
Wymagania
niezawodności
Wymagania
sprawnościowe
Wymagania
etyczne
Wymagania
zewnętrzne
Wymagania
współpracy
Wymagania
produktowe
Wymagania
organizacyjne
Wymagania
efektywnościowe
Wymagania
użyteczności
Wymagania
dostawy
Wymagania
implementacyjne
Wymagania
standardów
Wymagania
prawne
Wymagania
pamięciowe
Wymagania
ochrony
prywatności
Wymagania
zabezpieczeń
Przykłady wymagań niefunkcjonalnych
Wymaganie produktowe
4.C.8 Wszelka niezbędna komunikacja między środowiskiem
wspomagającym programowanie w Adzie (APSE) i
użytkownikiem powinna dać się wyrazić za pomocą
standardowego zestawu symboli Ady.
Wymaganie organizacyjne
9.3.2 Proces tworzenia systemu i końcowe dokumenty powinny
być zgodne z procesem i produktami zdefiniowanymi w
standardzie
XYZCo-SP-STAN-95.
Wymaganie zewnętrzne
7.6.5 System nie powinien ujawniać operatorom żadnych danych
osobowych klientów oprócz nazwisk i numerów
identyfikacyjnych
Problemy związane
z wymaganiami niefunkcjonalnymi
Powszechnie występującym problemem z
wymaganiami niefunkcjonalnymi jest fakt, że
czasem trudno je zweryfikować.
Mogą one być zapisywane w sposób
odzwierciedlający ogólne dążenia klienta, takie
jak łatwość użycia, zdolność do naprawy awarii i
szybka reakcja na działania użytkownika.
To jednak zostawia bardzo duży margines do
interpretacji.
Przykłady
Cel systemu
System powinien być łatwy w użyciu dla doświadczonych
kontrolerów, a sposób jego organizacji powinien zmniejszać
liczbę błędów użytkownika.
Weryfikowalne wymaganie niefunkcjonalne
Doświadczeni kontrolerzy powinni móc używać wszystkich
funkcji systemu po szkoleniu trwającym dwie godziny. Po
tym szkoleniu średnia liczba błędów robionych przez
doświadczonych użytkowników nie powinna przekroczyć
dwóch dziennie.
Miary do specyfikowania wymagań
niefunkcjonalnych
Właściwość
Miara
Szybkość
Rozmi
ar
Łatwość użycia
Niezawodność
Solidność
Przenośn
ość
Liczba przetworzonych transakcji na sekundę
Czas reakcji na zdarzenie wywołane przez użytkownika
Czas odświeżenia ekranu
Kilobajty
Liczba układów
pamięci
Czas szkolenia
Liczba okien
pomocy
Średni czas bez awarii
Prawdopodobieństwo
niedostępności
Częstość błędów
Dostępność
Czas uruchamiania po awarii
Ułamek zdarzeń powodujących awarie
Prawdopodobieństwo zniszczenia danych
po awarii
Procent poleceń zależnych od platformy
Liczba docelowych systemów
Trudności z określeniem wymagań
Klienci mogą nie być w stanie przetłumaczyć
swoich celów na wymagania ilościowe.
Wymagania niefunkcjonalne są często sprzeczne
lub powiązane z innymi wymaganiami
funkcjonalnymi.
W zasadzie należy odróżnić wymagania
funkcjonalne i niefunkcjonalne w dokumentacji
wymagań. W praktyce jest to jednak trudne.
Wymagania dziedzinowe
Wymagania dziedzinowe wynikają bardziej z
dziedziny zastosowania systemu niż z
konkretnych potrzeb użytkowników.
Mogą być nowymi wymaganiami funkcjonalnymi,
ograniczać istniejące wymagania funkcjonalne
albo ustalać sposób wykonywania konkretnych
obliczeń.
Wymagania dziedzinowe są istotne, ponieważ
odzwierciedlają podstawy dziedziny
zastosowania. Jeśli nie są spełnione, to system nie
może działać w sposób zadowalający.
Przykład: wymagania stawiane
systemowi biblioteki
1.
Wszystkie bazy danych powinny być dostępne
przez jednolity interfejs użytkownika, którego
podstawą jest standard Z39.50.
2.
Ze względu na ochronę praw autorskich
niektóre
dokumenty
należy
składać
natychmiast po ich otrzymaniu. Zależnie od
wymagań użytkownika, dokumenty te będą
drukowane lokalnie na serwerze systemowym
i przekazywane do rąk czytelnika albo
wysyłane na drukarkę sieciową.
Wymagania dziedzinowe z systemu
bezpieczeństwa ruchu pociągów
Tempo zmniejszania prędkości pociągu jest
wyznaczane następująco:
D
pociągu
= D
sterowania
+ D
nachylenia
przy czym D
nachylenia
wynosi 9,81m/s
2
*
wyrównane nachylenie/alfa, a 9,81m/s
2
/alfa
są znane dla różnych typów pociągów .
Zasadnicze problemy z wymaganiami
dziedzinowymi
Są one wyrażone za pomocą języka specyficznego
dla dziedziny zastosowania, co sprawia, że
inżynierowie oprogramowania często ich nie
rozumieją.
Eksperci z danych dziedzin często mogli pominąć
te informację, ponieważ po prostu jest dla nich
oczywista.
Może nie być jednak oczywista dla twórców
systemu, którzy mogą to wymaganie
zaimplementować w sposób niesatysfakcjonujący.
Wymagania użytkownika
Wymagania użytkownika stawiane systemowi
powinny określać wymagania funkcjonalne i
niefunkcjonalne tak, aby były zrozumiałe dla
użytkowników systemu, którzy nie mają
szczegółowej wiedzy technicznej.
Należy je zapisywać w języku naturalnym,
używając formularzy i prostych intuicyjnych
diagramów.
Problemy z językiem naturalnym
Brak jasności
Czasem trudno jest wyrażać się w języku naturalnym
precyzyjnie i jednoznacznie bez czynienia dokumentów
gadatliwymi i nieczytelnymi.
Sprzeczność wymagań
Trudno jest jasno rozgraniczać wymagania funkcjonalne,
wymagania niefunkcjonalne, cele systemu i elementy
projektu.
Łączenie wymagań
Kilka różnych wymagań może być zapisanych razem jako
jedno wymaganie.
Przykład: wymaganie stawiane bazie
danych
4.A.5 Baza danych powinna wspomagać generowanie
obiektów sterujących
i konfiguracyjnych, tzn. obiektów, które same są grupami
innych obiektów
bazy danych. Udogodnienia do sterowania konfiguracją
powinny umożliwiać
dostęp do obiektów w pewnej wersji grupy za pomocą
niepełnej
nazwy.
Przykład: wymaganie użytkownika stawiane
siatce edytora
2.6 Udogodnienia siatki. Przez opcje panelu sterowania użytkownik może
uaktywnić siatkę w centymetrach lub w calach, która będzie pomagała w
umieszczaniu bytów na diagramie. Siatka może być włączona i wyłączona
w dowolnej chwili sesji edycji; to samo dotyczy przełączania między calami
i centymetrami. Opcja siatki będzie dostępna w widoku „zmniejsz, aby
dopasować”, ale liczba linii siatki będzie wówczas zmniejszona, aby uniknąć
zapełnienia małego diagramu liniami siatki.
Problemy przy stawianiu wymagań
Jeśli wymagania użytkownika zawierają zbyt wiele
informacji, to ograniczają wolność twórców systemu w
wyborze innowacyjnych rozwiązań oraz utrudniają
zrozumienie wymagań.
Uzasadnienia związane z wymaganiami są istotne.
Pomagają wytwórcom i konserwatorom systemu w
zrozumieniu, dlaczego takie wymaganie się pojawiło, i
w ocenie wpływu zmiany tego wymagania.
Szczegóły implementacyjne nie powinny pojawić się
bez informacji dotyczących działania części systemu.
Definicja siatki w edytorze
2.6 Siatka
2.6.1 Edytor będzie udostępniał siatkę, tzn. matrycę linii
pionowych jako tło okna edytora. Ta sama siatka powinna być
pasywna, tzn. za układanie bytów odpowiada użytkownik.
Uzasadnienie: Siatka pomaga użytkownikowi w tworzeniu
schludnego diagramu ze starannie poukładanymi bytami. Chociaż
siatka aktywna, przy której byty przeskakują do linii siatki, może
być użyteczna, jednak wówczas układ diagramu jest nieprecyzyjny.
Użytkownik jest najwłaściwszą osobą do decydowania o położeniu
bytów.
Specyfikacja: ECLIPSE/WS/Tools/DE/FS Punkt 5.6
Wymagania użytkownika wobec dodawania
węzłów
3.5.1 Dodawanie węzłów do projektu
3.5.1.1 Edytor będzie udostępniał użytkownikom udogodnienia
do dodawania do swoich projektów węzłów określonego typu
3.5.1.2 Sekwencja czynności, które prowadzą do dodania węzła,
powinna być następująca:
1. Użytkownik powinien wybrać typ węzła, jaki należy dodać
2. Użytkownik powinien przesunąć wskaźnik do przybliżonego
miejsca nowego węzła na diagramie i zalecić dodanie symbolu
węzła w tym punkcie
3. Użytkownik powinien następnie przeciągnąć węzeł do jego
ostatecznego położenia
Uzasadnienie: Użytkownik jest najwłaściwszą osobą do
decydowania o położeniu węzłów na diagramie. Takie podejście
daje użytkownikowi całkowite panowanie nad wyborem typu węzła
i jego umiejscowieniem
Specyfikacja: ECLIPSE/WS/Tools/DE/FS Punkt 3.5.1
Rady do zapisywania wymagań
użytkownika
Opracuj standardowy format i spraw, aby
wszystkie definicje wymagań były z nim zgodne.
Konsekwentnie używaj pojęć językowych. W
szczególności rozróżnij wymagania obowiązkowe
od wskazanych.
Stosuj wyróżnienia (wytłuszczenia, kursywy) do
zaznaczania głównych części wymagania.
Unikaj, jak tylko się da, żargonu komputerowego.
Wymagania systemowe
Wymagania systemowe są bardziej
szczegółowymi opisami wymagań użytkownika.
Mogą być podstawą kontraktu na implementacje
systemu, powinny być zatem pełną i niesprzeczną
specyfikacją całego systemu.
Są traktowane przez inżynierów oprogramowania
jako punkt wyjścia do projektowania systemu.
Specyfikacja wymagań systemowych może
zawierać różne modele systemu.
Zapis wymagań systemowych w języku
naturalnym
Niejednoznaczność języka naturalnego prowadzi do
nieporozumień. Jackson (1995) daje wyśmienity przykład
takiej sytuacji, opisując symbole wyświetlane przez ruchome
schody. Mówią one „buty trzeba założyć” i „psy trzeba nieść”
Specyfikacje wymagań są zbyt elastyczne. Tę samą rzecz
można wyrazić na kilka sposobów. Do czytelnika należy
stwierdzenie, czy dwa wymagania są takie same, czy też się
od siebie różnią.
Nie ma łatwego podziału wymagań w języku naturalnym na
moduły. Znalezienie wszystkich powiązanych wymagań może
być trudne.
Notacje specyfikacji wymagań
Notacja
Opis
Strukturalny język To podejście polega na definiowaniu standardowych
formularzy
naturalny i szablonów do wyrażania specyfikacji wymagań
Języki opisu W tym podejściu używa się języka podobnego do języka
programowania,
projektu ale z bardziej abstrakcyjnymi elementami do
specyfikowania wymagań
poprzez model operacyjny systemu
Notacje graficzne Do definiowania wymagań funkcjonalnych stawianych
systemowi używa
się języka graficznego z tekstowymi dopiskami.
Ostatnio używa się
przypadków użycia (Jacobsen i
inni,1993).
Specyfikacje Są to notacje oparte na pojęciach matematycznych,
takich jak skończone matematyczne maszyny stanowe lub zbiory.
Takie jednoznaczne specyfikacje
zmniejszają spory na
temat funkcjonalności między klientem a
zleceniobiorcą. Większość klientów nie rozumie jednak formalnych
specyfikacji i jest niechętna przyjęciu ich jako kontraktu na
budowę
systemu.
Strukturalny język naturalny
Strukturalny język naturalny jest ograniczoną
postacią języka naturalnego, przeznaczoną do
zapisywania wymagań systemowych.
Zaleta tego podejścia jest to, że zachowując
wyrazistość i zrozumiałość języka naturalnego
potrafi zapewnić w jednolitość specyfikacji.
Notacje oparte na języku strukturalnym mogą
ograniczać używaną terminologię i obejmować
szablony do specyfikowania wymagań systemowych.
Zawierają zwykle konstrukcje sterujące podobne do
spotykanych w językach oprogramowania i graficzne
wyróżnienia do podziału specyfikacji.
Formularz do definiowania wymagań
funkcjonalnych
Opis specyfikowanej funkcji lub bytu.
Opis jej danych wejściowych i źródło ich pochodzenia.
Opis jej danych wyjściowych i miejsce ich
przeznaczenia.
Określenie, z których innych bytów się korzysta.
Jeśli użyto podejścia funkcjonalnego, to należy określić
warunek początkowy, który musi być prawdziwy przed
wywołaniem tej funkcji, oraz warunek końcowy, który
musi być prawdziwy po wywołaniu funkcji.
Opis efektów ubocznych operacji (jeśli występują).
Specyfikacja wymagań systemu z użyciem
standardowego formularza
ECLIPSE/Workstation/Tools/DE/FS/3.5.1
Funkcja. Dodaj węzeł
Opis. Dodaje węzeł do istniejącego projektu. Użytkownik wybiera typ i położenie węzła
po dodaniu do projektu węzeł jest zaznaczony. Użytkownik wybiera miejsce węzła
przesuwając wskaźnik na obszar, w którym dodano węzeł
Dane wejściowe. Typ węzła, Położenie węzła, Identyfikator projektu
Źródło. Typ węzła i Położenie węzła pochodzą od użytkownika, a Identyfikator projektu
z bazy danych
Dane wejściowe. Identyfikator projektu
Przeznaczenie. Baza danych projektów. Projekt jest utrwalany w bazie danych po
zakończeniu operacji
Wymagania. Korzeniem grafu projektu musi być dany identyfikator projektu
Warunek początkowy. Projekt jest otwarty i wyświetlony na ekranie użytkownika
Warunek końcowy. Projekt nie uległ zmianie z wyjątkiem dodania węzła zadanego
typu o zadanym położeniu
Efekty uboczne. Nie ma
Specyfikacje wymagań w PDL
Niejednoznaczności charakterystycznych dla języka
naturalnego można uniknąć przez opisywanie wymagań
operacyjnie za pomocą języka opisu programów (Program
Description Language, PDL). Jest on podobny do języków
programowania takich jak Java i Ada.
Proponuje się używać PDL w dwóch następujących sytuacjach:
Gdy operacja jest specyfikowana jako ciąg prostszych akcji, których
kolejność wykonania jest istotna. Opisy takich sekwencji w języku
naturalnym są czasami mylące, zwłaszcza gdy te ciągi obejmują
zagnieżdżone warunki i pętle.
Gdy trzeba wyspecyfikować interfejsy sprzętowe i programowe. W
wielu wypadkach interfejsy między podsystemami są definiowane w
specyfikacji wymagań systemowych. PDL umożliwia definiowanie
typów i obiektów interfejsowych.
Część opisu działania bankomatu za pomocą
PDL
Class Bankomat {
// tu deklaracje
public static void main (String args []) throws ZłaKarta {
try {
taKarta.odczytaj(); //może zgłosić wyjątek ZłaKarta
pin = Klawiatura.odczytajPin();próby =1;
while (!ta Karta.pin.equals(pin) & próby < 4)
{ pin = Klawiatura.odczytajPin(); próby = próby + 1;
}
if (!taKarta. pin.equals(pin))
throw new ZłaKarta („Zły PIN”);
toSaldo = taKarta.odczytajSaldo();
do { Ekran.pytanie(„Wybierz usługę”);
usługa = Ekran.dotkniętyKlawisz();
switch (usługa) {
case Usługi.wypłataZPokwitowaniem:
wymaganePokwitowanie = true;
Pewne wady użycia PDL do specyfikowania
wymagań
1.
Język używany do zapisu specyfikacji może nie
być wystarczająco wyrazisty, aby określić
funkcjonalność systemu.
2.
Notacja jest zrozumiała jedynie dla osób, które
znają podstawy języków programowania, ale
można ją połączyć z użyciem strukturalnego
języka naturalnego.
Specyfikacja interfejsów
Większość systemów oprogramowania musi współdziałać
z innymi systemami, które już zaimplementowano i
zainstalowano w ich środowisku. Taka sytuacja wymaga
precyzyjnego wyspecyfikowania interfejsów pomiędzy
nowym systemem a już działającymi systemami.
Trzy typy interfejsów:
interfejsy proceduralne;
struktury danych, które są przekazywane między
podsystemami;
reprezentacje danych.
Formalne notacje umożliwiają definiowanie interfejsów w
sposób jednoznaczny, ale ich wyspecjalizowana natura
oznacza, że są niezrozumiałe bez odrębnego szkolenia.
Opis interfejsu serwera drukowania za
pomocą PDL opartego na Javie
interface SerwerDrukowania {
// definiuje abstrakcyjny serwer drukowania
// wymaga: interface Drukarka, interface DokumentDoWydruku
// udostepnia: inicjuj, drukuj, wyświetlKolejkeZadań, anulujZadanieDrukowania,
// zmieńDrukarkę
void inicjuj ( Drukarka d ) ;
void drukuj ( Drukarka d, DokumentDoWydruku w) ;
void wyświetlKolejkęZadań ( Drukarka d ) ;
void anulujZadanieDrukowania (Drukarka d, DokumentDoWydruku w) ;
void zmieńDrukarkę(Drukarka d1, Drukarka d2, DokumentDoWydruku w) ;
} //SerwerDrukowania
Dokumentacja wymagań stawianych
oprogramowaniu
Dokumentacja wymagań stawianych
oprogramowaniu (nazywana czasem specyfikacją
wymagań stawianych oprogramowaniu lub
Software Requirements Specification, SRS) jest
oficjalną deklaracją tego, co jest wymagane od
wytwórców systemu.
Powinna zawierać zarówno wymagania
użytkownika stawiane systemowi, jak i
szczegółową specyfikacje wymagań systemowych
Nie jest projektem. Powinna opisywać co system
ma robić, a nie jak to robić.
Klienci systemu
Menedżerowie
Inżynierowie systemów
Inżynierowie
testów systemu
Inżynierowie
pielęgnacji systemów
Określają wymagania i czytają je,
aby sprawdzić, czy odpowiadają
ich potrzebom. Określają także
zmiany wymagań.
Używają dokumentacji wymagań
do planowania oferty budowy
systemu i do planowania
procesu jego tworzenia
Używają wymagań,
aby zrozumieć,
jaki system
ma być zbudowany
Używają wymagań, aby
opracować testy
zatwierdzające system
Używają wymagań jako pomocy
w zrozumieniu systemu
i związków między jego
częściami
Użytkownicy
dokumentacji
wymagań
Wymagania, które powinny być spełnione
przez dokumentację wymagań
Powinna określać zachowanie systemu jedynie z
zewnątrz.
Powinna określać ograniczenia implementacji.
Powinno być łatwo ją zmieniać.
Powinna być informatorem dla konserwatorów systemu.
Powinna obejmować przewidywania przyszłego cyklu
życia systemu.
Powinna charakteryzować akceptowalne relacje na
niepożądane zdarzenia.
Standard wymogów IEEE
1. Wstęp
1.1. Przeznaczenie tej dokumentacji wymagań
1.2. Zakres produktu
1.3 Definicje, akronimy i skróty
1.4. Odnośniki
1.5. Przegląd pozostałej części dokumentu
2. Ogólny opis
2.1 Wizja produktu
2.2 Funkcje produktu
2.3 Charakterystyka użytkowników
2.4 Ogólne ograniczenia
2.5 Założenia i zależności
3. Szczegółowe wymagania
4. Dodatki
5. Skorowidz
Struktura dokumentacji wymagań
Przedmowa
Wstęp
Słownik
Definicja wymagań użytkownika
Architektura systemu
Specyfikacja wymagań systemowych
Modele systemu
Ewolucja systemu
Dodatki
Skorowidz
Główne tezy
W wymaganiach stawianych systemowi
oprogramowania ustala się co system powinien robić,
oraz definiuje ograniczenia działania i implementację.
Wymagania funkcjonalne to charakterystyki usług, które
system ma oferować, albo opisy sposobu
przeprowadzania pewnych obliczeń.
Wymagania niefunkcjonalne dzieli się na wymagania
produktowe, które ograniczają budowany system,
wymagania procesu, które dotyczą procesu tworzenia,
oraz wymagania zewnętrzne. Zwykle są powiązane z
pojawiającymi się właściwościami systemu, a zatem
stosują się do systemu jako całości.
Główne tezy
Wymagania użytkownika są przeznaczone dla osób,
które mają używać i zaopatrywać się w system.
Należy spisać je za pomocą języka naturalnego, tabel
i diagramów tak, aby były zrozumiałe.
Wymagania systemowe służą do poinformowania w
precyzyjny sposób o funkcjach, które system ma
spełniać. Aby uniknąć niejednoznaczności, można je
zapisać za pomocą jakiegoś języka strukturalnego.
Dokumentacja wymagań stawianych
oprogramowaniu jest uzgodnionym zapisem
wymagań systemowych. Należy nadać jej
odpowiednią strukturę, aby mogła być używana
zarówno przez klientów systemu, jak i twórców
oprogramowania.