Profilaktyka krzywdzenia

małych dzieci

Psychologiczne narodziny dziecka. Od

symbiozy do separacji (wg Margaret Mahler)

I faza – od narodzin do 8-12 tygodnia

życia

- dziecko sygnalizuje potrzeby fizjologiczne;
- dziecko wysyła sygnały w stronę otoczenia,

które mają wzbudzić zachowania opiekuńcze
wobec niego, głównie płacz;

- zachowania dziecka nie są jeszcze

ukierunkowane do wybranej osoby.

II faza – do 6 miesiąca życia

- dziecko coraz bardziej zaczyna przejmować

kontrolę nad relacją z opiekunem – staje się
zdolne do celowego chwytania i
przytrzymywania matki lub butelki;

- dziecko zaczyna preferować określone

sposoby zajmowania się nim;

- dziecko nie postrzega siebie jako odrębnej

jednostki niezależnej od osoby która się nim
zajmuje.

III faza – od 6 miesiąca życia do 2,5

roku życia

- dziecko staje się zdolne do kontrolowania poziomu

bliskości z matką i utrzymywania jej za pomocą

umiejętności samodzielnego przemieszczania się;

- dziecko podąża za osobą, z którą jest związane,

reaguje wyraźną radością na jej obecność, traktuje

ja jako „bezpieczną bazę” do eksploracji otoczenia;

- w sytuacji zagrożenia dziecko zwraca się do matki i

prezentuje zachowania przywierające;

- dziecko wyróżnia ważną osobę od otoczenia;
- pojawia się faza „lęku separacyjnego” – lęku przed

obcymi, dziecko reaguje płaczem na zniknięcie

matki, może reagować płaczem na obce osoby (ok.

8 miesiąca życia, potem ok. 18 miesiąca życia);

IV faza – od ok. 2,5 roku życia

dziecka

- dziecko odróżnia siebie od matki i zaczyna ją

traktować jako odrębną osobę;

- nadal traktuje matkę jako bezpieczną bazę do

eksploracji świata, ale zaczyna też
wykorzystywać innych opiekunów,
nauczycieli, rówieśników do podobnych
celów.

 

Konsekwencje dla dziecka doświadczania

przemocy we wczesnym dzieciństwie:

- urazy fizyczne – siniaki, otarcia, złamania, krwiaki

śródczaszkowe, pęknięcia podstawy czaszki

- zaburzenie funkcjonowania poznawczego
- zaburzenia uwagi
- zachowania agresywne obserwowane nawet u małych

dzieci wobec dorosłych i rówieśników

- brak poczucia bezpieczeństwa
- negatywny wizerunek własnego ja
- niskie poczucie własnej wartości
- niska tolerancja na stres
- trudności w kontaktach z rówieśnikami
- deficyt zdolności uczenia się
- niższe IQ.

identyfikacji czynników ryzyka

Środowisko społeczne



Złe warunki materialne



Złe warunki mieszkaniowe



Brak dbałości o higienę (osobista, otoczenia)



Bezrobocie



Praca dorywcza

System rodzinny



Samotny rodzic



Rodzina wielodzietna



Rodzina zastępcza/adopcyjna



Wysoki poziom stresu w rodzinie



Osoba wymagająca stałej opieki w domu



Bark wsparcia ze strony rodziny /przyjaciół



Problemy w relacjach w rodzinie



Przemoc w rodzinie



Kurator w rodzinie



Karalność rodziców



Interwencje policji w rodzinie



Pobyty w placówkach interwencyjnych

Rodzice



Matka lub ojciec poniżej 18 roku życia



Przewlekła choroba somatyczna



Upośledzenie umysłowe rodzica



Choroba psychiczna rodzica (depresja, inne..)



Uzależnienie od alkoholu, narkotyków, leków,

inne



Ofiary przemocy w dzieciństwie



Przeżywanie żałoby

Rodzice



Bark zainteresowania pielęgnacją dziecka



Brak zainteresowania potrzebami dziecka



Nie stosowanie się do zaleceń lekarza

/pielęgniarki



Depresja poporodowa



Niepokojąca relacja rodzic – dziecko (rodzic

unika kontaktu z dzieckiem, nie reaguje na
płacz dziecka, nie mówi do niego, nie
uśmiecha się do dziecka, niechętnie bierze
dziecko na ręce)

Dziecko



Brak opieki lekarskiej podczas ciąży



Poród bez pomocy medycznej



Zaburzony rozwój psychomotoryczny dziecka

(do 3. roku życia)



Brak regularnych szczepień



Brak opieki lekarskiej nad dzieckiem



Choroba przewlekła

Dziecko



Niepełnosprawność



Odrzucenie dziecka



Zaniedbana higiena dziecka



Dziecko jest głodne/wychudzone



Nieodpowiednie ubranie dziecka



Urazy fizyczne na ciele dziecka



Tzw. trudne dziecko – często płaczące,

niespokojne, niejadek

Inne dzieci w rodzinie



Faworyzowanie jednego z dzieci



Dzieci z różnych związków



Partner nie będący ojcem dziecka



Dziecko hospitalizowane (choroba

przewlekła, inne)



Inne dzieci przebywające w placówkach

opiekuńczych/rodzinie zastępczej/rodzinie
adopcyjnej