Protezy szkieletowe

Protezy szkieletowe

Prelekcja IV rok

Prelekcja IV rok

Dr n. med. Krzysztof Drobnik

Dr n. med. Krzysztof Drobnik

Zak

Zak

ł

ł

ad Protetyki Stomatologicznej

ad Protetyki Stomatologicznej

Uniwersytet Medyczny w

Uniwersytet Medyczny w

Ł

Ł

odzi

odzi

Proteza szkieletowa

Proteza szkieletowa

Jest to ruchome uzupełnienie

Jest to ruchome uzupełnienie

protetyczne o konstrukcji metalowo-

protetyczne o konstrukcji metalowo-

akrylowej, w której

akrylowej, w której

szkielet protezy jest odlany w cało

szkielet protezy jest odlany w cało

ś

ś

ci.

ci.

Odbudowuje zniszczone lub brakuj

Odbudowuje zniszczone lub brakuj

ą

ą

ce

ce

z

z

ę

ę

by i tkanki podło

by i tkanki podło

ż

ż

a.

a.

Jest to proteza ruchoma, uzupełniaj

Jest to proteza ruchoma, uzupełniaj

ą

ą

ca

ca

braki cz

braki cz

ęś

ęś

ciowe, oz

ciowe, oz

ę

ę

bnowa lub

bnowa lub

oz

oz

ę

ę

bnowo-

bnowo-

ś

ś

luzówkowa, trwała, zło

luzówkowa, trwała, zło

ż

ż

ona.

ona.

Wskazania do protez

Wskazania do protez

szkieletowych

szkieletowych

:

:

1.Braki mi

1.Braki mi

ę

ę

dzyz

dzyz

ę

ę

bowe zbyt rozległe, aby

bowe zbyt rozległe, aby

je uzupełni

je uzupełni

ć

ć

mostem

mostem

2.Braki skrzydłowe

2.Braki skrzydłowe

3.Rozległo

3.Rozległo

ść

ść

i rodzaj braków z

i rodzaj braków z

ę

ę

bowych

bowych

nie stanowi przeszkody do wykonania

nie stanowi przeszkody do wykonania

mostu, ale wyst

mostu, ale wyst

ę

ę

puj

puj

ą

ą

przeciwwskazania

przeciwwskazania

wzgl

wzgl

ę

ę

dne (np. konieczno

dne (np. konieczno

ść

ść

szlifowania

szlifowania

z

z

ę

ę

bów, wzgl

bów, wzgl

ę

ę

dy estetyczne)

dy estetyczne)

Wskazania dodatkowe:

Wskazania dodatkowe:

1.Stany zaawansowanych

1.Stany zaawansowanych

periodontopatii pozostałych z

periodontopatii pozostałych z

ę

ę

bów

bów

2.Leczenie zgryzów gł

2.Leczenie zgryzów gł

ę

ę

bokich,

bokich,

urazowych

urazowych

3.Wskazania wynikaj

3.Wskazania wynikaj

ą

ą

ce z leczenia

ce z leczenia

ortodontycznego lub chirurgicznego

ortodontycznego lub chirurgicznego

4.Leczenie zniekształce

4.Leczenie zniekształce

ń

ń

łuków

łuków

z

z

ę

ę

bowych wrodzonych i nabytych

bowych wrodzonych i nabytych

Warunki pola

Warunki pola

protetycznego:

protetycznego:

1.Liczba z

1.Liczba z

ę

ę

bów filarowych musi by

bów filarowych musi by

ć

ć

dostatecznie du

dostatecznie du

ż

ż

a

a

2.Korony kliniczne z

2.Korony kliniczne z

ę

ę

bów musz

bów musz

ą

ą

by

by

ć

ć

wła

wła

ś

ś

ciwie

ciwie

anatomicznie ukształtowane (je

anatomicznie ukształtowane (je

ś

ś

li ten

li ten

warunek nie jest spełniony konieczne jest

warunek nie jest spełniony konieczne jest

skorygowanie kształtu koron zachowawcze,

skorygowanie kształtu koron zachowawcze,

chirurgiczne lub protetyczne)

chirurgiczne lub protetyczne)

3.Umocowanie z

3.Umocowanie z

ę

ę

bów w z

bów w z

ę

ę

bodole musi by

bodole musi by

ć

ć

dobre, aby mogły one spełnia

dobre, aby mogły one spełnia

ć

ć

funkcj

funkcj

ę

ę

z

z

ę

ę

bów oporowych (dla umieszczenia na nich

bów oporowych (dla umieszczenia na nich

elementów podpiera

elementów podpiera

-

-

j

j

ą

ą

cych protezy)

cych protezy)

Budowa protezy

Budowa protezy

szkieletowej

szkieletowej

Materia

Materia

ł

ł

y podstawowe

y podstawowe

1.Stop chrom-kobalt-molibden

1.Stop chrom-kobalt-molibden

(du

(du

ż

ż

a twardo

a twardo

ść

ść

, wytrzymało

, wytrzymało

ść,

ść,

spr

spr

ęż

ęż

yst

yst

ość

ość

)

)

2.Akryl

2.Akryl

Materiały pomocnicze

Materiały pomocnicze

1.Gips modelowy

1.Gips modelowy

2.Woski modelowe- do wykonawstwa

2.Woski modelowe- do wykonawstwa

części akrylowych protez

części akrylowych protez

3.Woski odlewowe (spalające się bez

3.Woski odlewowe (spalające się bez

reszty)- do wykonawstwa części

reszty)- do wykonawstwa części

metalowych protez

metalowych protez

Materiały pomocnicze

Materiały pomocnicze

4.Masy agarowe i silikonowe do

4.Masy agarowe i silikonowe do

powielenia modelu roboczego

powielenia modelu roboczego

5.Masy osłaniające:

5.Masy osłaniające:

-

służą do wykonania modeli

służą do wykonania modeli

powielonych

powielonych

-

cechują się rozszerzalnością, która

cechują się rozszerzalnością, która

wyrównuje zmniejszenie się objętości

wyrównuje zmniejszenie się objętości

(skurcz) stopu odlewowego

(skurcz) stopu odlewowego

-

duża twardość po związaniu

duża twardość po związaniu

Przygotowanie jamy ustnej

Przygotowanie jamy ustnej

do wykonania protez

do wykonania protez

szkieletowych

szkieletowych

1.

1.

Przygotowanie periodontologiczne

Przygotowanie periodontologiczne

-usuni

-usuni

ę

ę

cie złogów naz

cie złogów naz

ę

ę

bnych, instrukta

bnych, instrukta

ż

ż

higieny jamy ustnej oraz wyleczenie

higieny jamy ustnej oraz wyleczenie

aktywnych schorze

aktywnych schorze

ń

ń

błony

błony

ś

ś

luzowej

luzowej

2.

2.

Przygotowanie zachowawcze -wyleczenie

Przygotowanie zachowawcze -wyleczenie

aktywnych ognisk próchnicowych, z

aktywnych ognisk próchnicowych, z

ę

ę

by

by

leczone endodontycznie wzmacniamy

leczone endodontycznie wzmacniamy

wkładami koronowo-korzeniowymi i

wkładami koronowo-korzeniowymi i

koronami lub przy małych ubytkach

koronami lub przy małych ubytkach

tkanek twardych leczymy zachowawczo

tkanek twardych leczymy zachowawczo

Przygotowanie jamy ustnej

Przygotowanie jamy ustnej

do wykonania protez

do wykonania protez

szkieletowych

szkieletowych

3.

3.

Przygotowanie chirurgiczne - usuwamy

Przygotowanie chirurgiczne - usuwamy

z

z

ę

ę

by nadmiernie rozchwiane lub

by nadmiernie rozchwiane lub

przemieszczone pionowo na skutek

przemieszczone pionowo na skutek

długotrwałego braku z

długotrwałego braku z

ę

ę

bów

bów

przeciwstawnych (tylko wtedy gdy

przeciwstawnych (tylko wtedy gdy

leczenie protetyczne nie przyniesie efektu

leczenie protetyczne nie przyniesie efektu

długoczasowego np. skr

długoczasowego np. skr

ó

ó

cenie korony

cenie korony

klinicznej i wykonanie wkładu i korony)

klinicznej i wykonanie wkładu i korony)

.

.

Usunięcie z

Usunięcie z

ę

ę

bów nie nadających si

bów nie nadających si

ę

ę

do

do

odbudowy lub utrudniaj

odbudowy lub utrudniaj

ą

ą

cych czy

cych czy

uniemo

uniemo

ż

ż

liwiaj

liwiaj

ą

ą

cych leczeni

cych leczeni

e

e

protetyczne,

protetyczne,

wyr

wyr

ó

ó

wnanie ostrych brzegów kostnych,

wnanie ostrych brzegów kostnych,

usuni

usuni

ę

ę

cie przerosłej błony

cie przerosłej błony

ś

ś

luzowej.

luzowej.

Przygotowanie jamy ustnej

Przygotowanie jamy ustnej

do wykonania protez

do wykonania protez

szkieletowych

szkieletowych

4

4

Przygotowanie ortodontyczne stosujemy

Przygotowanie ortodontyczne stosujemy

wybi

wybi

ó

ó

rczo w przypadkach, kiedy celowe

rczo w przypadkach, kiedy celowe

jest zamknięcie przestrzeni pomi

jest zamknięcie przestrzeni pomi

ę

ę

dzy

dzy

s

s

ą

ą

siednimi z

siednimi z

ę

ę

bami lub zmiana poło

bami lub zmiana poło

ż

ż

enia

enia

z

z

ę

ę

b

b

ó

ó

w, aby uzyska

w, aby uzyska

ć

ć

wła

wła

ś

ś

ciwy tor

ciwy tor

wprowadzenia protezy.

wprowadzenia protezy.

Przygotowanie protetyczne

Przygotowanie protetyczne

jamy ustnej do wykonania

jamy ustnej do wykonania

protez szkieletowych

protez szkieletowych

1.

1.

Korekta powierzchni

Korekta powierzchni

zwarciowej poprzez selektywne

zwarciowej poprzez selektywne

szlifowanie z

szlifowanie z

ę

ę

bów w celu

bów w celu

przywr

przywr

ó

ó

cenia prawidłowego

cenia prawidłowego

zwarcia

zwarcia

2.

2.

Z

Z

ę

ę

by o niewła

by o niewła

ś

ś

ciwym kształcie

ciwym kształcie

korony klinicznej po wykonaniu

korony klinicznej po wykonaniu

analizy paralelometrycznej

analizy paralelometrycznej

pokrywamy koronami, tak by

pokrywamy koronami, tak by

m

m

ó

ó

c zastosować na nie klamry

c zastosować na nie klamry

umocowuj

umocowuj

ą

ą

ce protez

ce protez

ę

ę

(

(

k

k

ształt

ształt

koron protetycznych

koron protetycznych

wykonywanych na z

wykonywanych na z

ę

ę

by

by

klamrowe modeluje si

klamrowe modeluje si

ę

ę

bezwzgl

bezwzgl

ę

ę

dnie pod kontrol

dnie pod kontrol

ą

ą

paralelometru)

paralelometru)

3.

3.

Ustalamy poło

Ustalamy poło

ż

ż

enie cierni:

enie cierni:

W przypadku braku przestrzeni

W przypadku braku przestrzeni

na ciernie konieczne jest jej

na ciernie konieczne jest jej

stworzenie poprzez wykonanie

stworzenie poprzez wykonanie

odpowiednich zagł

odpowiednich zagł

ę

ę

bie

bie

ń

ń

w

w

z

z

ę

ę

bie oporowym lub korekt

bie oporowym lub korekt

ę

ę

z

z

ę

ę

b

b

ó

ó

w przeciwstawnych

w przeciwstawnych

Etapy wykonania protezy

Etapy wykonania protezy

szkieletowej

szkieletowej

Fazy wykonania protezy

Fazy wykonania protezy

szkieletowej

szkieletowej

I. Lekarz- badanie, wstępne projektowanie, wyciski orientacyjne

I. Lekarz- badanie, wstępne projektowanie, wyciski orientacyjne

Technik: wykonanie modeli orientacyjnych i wzorników zwarciowych

Technik: wykonanie modeli orientacyjnych i wzorników zwarciowych

II Lekarz -analiza paralelometryczna modelu orientacyjnego,

II Lekarz -analiza paralelometryczna modelu orientacyjnego,

opracowanie wst

opracowanie wst

ę

ę

pnego projektu protezy szkieletowej oraz

pnego projektu protezy szkieletowej oraz

przygotowanie protetyczne jamy ustnej do zało

przygotowanie protetyczne jamy ustnej do zało

ż

ż

enia protezy

enia protezy

szkieletowej, pobranie wycisków roboczych, wst

szkieletowej, pobranie wycisków roboczych, wst

ę

ę

pne ustalenie

pne ustalenie

zwarcia centralnego

zwarcia centralnego

Technik: wykonanie modeli roboczych i wzorników zwarciowych,

Technik: wykonanie modeli roboczych i wzorników zwarciowych,

przygotowanie modelu roboczego do powielania (blokada podcieni,

przygotowanie modelu roboczego do powielania (blokada podcieni,

wykonanie woskowych stopni pod ramionami klamer i elementami

wykonanie woskowych stopni pod ramionami klamer i elementami

stabilizacyjnymi, nało

stabilizacyjnymi, nało

ż

ż

enie płytek wosku w miejscu kratek

enie płytek wosku w miejscu kratek

zaczepowych i ramion klamer naddzi

zaczepowych i ramion klamer naddzi

ą

ą

słowych), powielenie modelu,

słowych), powielenie modelu,

modelowanie szkieletu protezy na modelu ogniotrwałym, odlanie

modelowanie szkieletu protezy na modelu ogniotrwałym, odlanie

szkieletu z chromokobaltu, obr

szkieletu z chromokobaltu, obr

ó

ó

bka szkieletu.

bka szkieletu.

III

III

Lekarz-przymiarka szkieletu, ustalenie barwy z

Lekarz-przymiarka szkieletu, ustalenie barwy z

ę

ę

bów.

bów.

Technik: zamocowanie modeli w artykulatorze, ustawienie

Technik: zamocowanie modeli w artykulatorze, ustawienie

sztucznych

sztucznych

z

z

ę

ę

bów.

bów.

IV

IV

Lekarz: przymiarka próbnej protezy szkieletowej.

Lekarz: przymiarka próbnej protezy szkieletowej.

Technik: wyko

Technik: wyko

ń

ń

czenie protezy szkieletowej.

czenie protezy szkieletowej.

V

V

Lekarz: dopasowanie protezy szkieletowej, poinstruowanie pacjenta o

Lekarz: dopasowanie protezy szkieletowej, poinstruowanie pacjenta o

sposobie korzystania z protezy szkieletowej.

sposobie korzystania z protezy szkieletowej.

Wizyta I

Wizyta I

1.Wywiad i badanie pacjenta

1.Wywiad i badanie pacjenta

2.Wyciski na modele diagnostyczne

2.Wyciski na modele diagnostyczne

3.Skierowanie na Rtg

3.Skierowanie na Rtg

pantomograficzne

pantomograficzne

Wizyta II

Wizyta II

1. Wstępna analiza paralelometryczna

1. Wstępna analiza paralelometryczna

.

.

Wybieramy zęby filarowe, miejsca usytuowania

Wybieramy zęby filarowe, miejsca usytuowania

cierni i w miar

cierni i w miar

ę

ę

potrzeb rozpoczynamy leczenie

potrzeb rozpoczynamy leczenie

przedprotetyczne i wst

przedprotetyczne i wst

ę

ę

pne protetyczne.

pne protetyczne.

2. Pobieramy wycisk na model roboczy

2. Pobieramy wycisk na model roboczy

anatomiczny czynno

anatomiczny czynno

ś

ś

ciowy

ciowy

Braki mi

Braki mi

ę

ę

dzyzębowe Rozległe braki skrzydłowe

dzyzębowe Rozległe braki skrzydłowe

Niewielkie braki skrzydłowe Uzębienie resztkowe

Niewielkie braki skrzydłowe Uzębienie resztkowe

Wizyta II

Wizyta II

Ustalenie zwarcia centralnego

Ustalenie zwarcia centralnego

1.W przypadku rozległych braków z

1.W przypadku rozległych braków z

ę

ę

bowych

bowych

stosujemy wzorniki zwarciowe (przy rozległych

stosujemy wzorniki zwarciowe (przy rozległych

brakach z

brakach z

ę

ę

bowych ustalenie zwarcia

bowych ustalenie zwarcia

centralnego

centralnego

konieczne jest na etapie modeli

konieczne jest na etapie modeli

diagnostycznych)

diagnostycznych)

2.W przypadku niewielkich braków

2.W przypadku niewielkich braków

z

z

ę

ę

bowych i jednoznacznym zaguzkowaniu

bowych i jednoznacznym zaguzkowaniu

z

z

ę

ę

bów stosujemy k

bów stosujemy k

ę

ę

sek zwarciowy

sek zwarciowy

Wizyta III

Wizyta III

Kontrola metalu protezy

Kontrola metalu protezy

szkieletowej w jamie

szkieletowej w jamie

ustnej

ustnej



Sprawdzamy dokładność

Sprawdzamy dokładność

przylegania szkieletu do

przylegania szkieletu do

podłoża (zębów oporowych)

podłoża (zębów oporowych)



Sprawdzamy zasi

Sprawdzamy zasi

ę

ę

g i kształt

g i kształt

szkieletu, rozmieszczenie i

szkieletu, rozmieszczenie i

usytuowanie klamer i cierni

usytuowanie klamer i cierni



Kontrolujemy zwarcie

Kontrolujemy zwarcie

centralne (ciernie nie

centralne (ciernie nie

powinny podnosić wysoko

powinny podnosić wysoko

ś

ś

ci

ci

zwarciowej

zwarciowej

)

)

Ostateczne ustalenie

Ostateczne ustalenie

zwarcia centralnego,

zwarcia centralnego,

dobór

dobór

koloru

koloru

i kształtu

i kształtu

z

z

ę

ę

bów

bów

.

.

Kontrola struktury

Kontrola struktury

metalowej

metalowej

1.Metal szkieletu powinniśmy

1.Metal szkieletu powinniśmy

swobodnie wkładać i zdejmować z

swobodnie wkładać i zdejmować z

podłoża, a jednocześnie powinien on

podłoża, a jednocześnie powinien on

być dobrze umocowany na zębach

być dobrze umocowany na zębach

filarowych

filarowych

2.Sprawdzamy dokładność przylegania

2.Sprawdzamy dokładność przylegania

szkieletu do podłoża (zębów

szkieletu do podłoża (zębów

oporowych)

oporowych)

Kontrola struktury

Kontrola struktury

metalowej

metalowej

Jednostronny ucisk na element szkieletu

Jednostronny ucisk na element szkieletu

nie

nie

może wywołać jego przemieszczenia.

może wywołać jego przemieszczenia.

!!! Wyjątek !!!

!!! Wyjątek !!!

Ucisk na siodło protezy szkieletowej

Ucisk na siodło protezy szkieletowej

(pamiętajmy, że jest tam miejsce na akryl)

(pamiętajmy, że jest tam miejsce na akryl)

Kontrola struktury

Kontrola struktury

metalowej

metalowej

3.Sprawdzamy zasięg i kształt

3.Sprawdzamy zasięg i kształt

szkieletu, rozmieszczenie i

szkieletu, rozmieszczenie i

usytuowanie klamer wg

usytuowanie klamer wg

wcześniejszego projektu

wcześniejszego projektu

4.Kontrolujemy zwarcie centryczne

4.Kontrolujemy zwarcie centryczne

(ważne, ażeby ciernie nie podnosiły

(ważne, ażeby ciernie nie podnosiły

wysokości zwarciowej)

wysokości zwarciowej)

Kontrola struktury

Kontrola struktury

metalowej

metalowej

Pominięcie etapu kontroli struktury

Pominięcie etapu kontroli struktury

metalowej powoduje, że w przypadku

metalowej powoduje, że w przypadku

problemu z wprowadzeniem gotowej

problemu z wprowadzeniem gotowej

protezy

protezy

na podłoże nie wiemy, czy przyczyną

na podłoże nie wiemy, czy przyczyną

nieprawidłowości jest metal, czy

nieprawidłowości jest metal, czy

elementy

elementy

akrylowe protezy.

akrylowe protezy.

Błędy w wykonawstwie

Błędy w wykonawstwie

struktury metalowej

struktury metalowej

1.Perełki metalu umiejscowione na

1.Perełki metalu umiejscowione na

dozębowych powierzchniach metalu,

dozębowych powierzchniach metalu,

które

które

nie zostały usunięte podczas obróbki

nie zostały usunięte podczas obróbki

(konieczność ponownego polerowania

(konieczność ponownego polerowania

metalu)

metalu)

Błędy w wykonawstwie

Błędy w wykonawstwie

struktury metalowej

struktury metalowej

2.Niezauważone uszkodzenia zębów na

2.Niezauważone uszkodzenia zębów na

modelu roboczym lub wtórnym w

modelu roboczym lub wtórnym w

miejscach, do których przylegać

miejscach, do których przylegać

będą

będą

elementy odlewu (konieczność

elementy odlewu (konieczność

powtórzenia pracy)

powtórzenia pracy)

Błędy w wykonawstwie

Błędy w wykonawstwie

struktury metalowej

struktury metalowej

3.Deformacja wycisku alginatowego

3.Deformacja wycisku alginatowego

(szkielet nie pasuje do podłoża,

(szkielet nie pasuje do podłoża,

konieczność powtórzenia pracy)

konieczność powtórzenia pracy)

Błędy w wykonawstwie

Błędy w wykonawstwie

struktury metalowej

struktury metalowej

4.Znaczne pomniejszenie się wymiarów

4.Znaczne pomniejszenie się wymiarów

odlewu na skutek tylko częściowego

odlewu na skutek tylko częściowego

wyrównania kurczliwości stopu

wyrównania kurczliwości stopu

(pacjent podaje, że zęby bolą go po

(pacjent podaje, że zęby bolą go po

założeniu metalu i wyczuwa nadmierny

założeniu metalu i wyczuwa nadmierny

ucisk na nie – konieczność powtórzenia

ucisk na nie – konieczność powtórzenia

pracy)

pracy)

Wizyta IV

Wizyta IV

Kontrola protez

Kontrola protez

próbnych w jamie

próbnych w jamie

u

u

stnej

stnej

W przypadku

W przypadku

niewielkich

niewielkich

braków mi

braków mi

ę

ę

dzyz

dzyz

ę

ę

bowych

bowych

w odcinku bocznym po

w odcinku bocznym po

ustaleniu zwarcia

ustaleniu zwarcia

możemy zleci

możemy zleci

ć

ć

pracowni

pracowni

wyko

wyko

ń

ń

czenie protezy

czenie protezy

szkieletowej

szkieletowej

.

.

Wizyta V

Wizyta V

Oddanie protez i zalecenia dotyczące

Oddanie protez i zalecenia dotyczące

jej

jej

użytkowania

użytkowania

.

.