Budowa ucha

Budowa ucha

i

i

Funkcja ucha

Funkcja ucha

Dorota

Dorota

Rzążewska

Rzążewska

Budowa

Budowa

ucha

ucha

Podział ucha

Podział ucha

:

:



ucho zewnętrzne, 

ucho zewnętrzne, 



ucho środkowe,

ucho środkowe,



ucho wewnętrzne.

ucho wewnętrzne.

 

 

Ucho zewnętrzne

Ucho zewnętrzne



Wychwytuje fale dźwiękowe, wzmacnia je i

Wychwytuje fale dźwiękowe, wzmacnia je i

kieruje na błonę bębenkową. Składa się z:

kieruje na błonę bębenkową. Składa się z:



małżowina uszna

małżowina uszna

- jest to fałd skórny

- jest to fałd skórny

rozpięty na elastycznym rusztowaniu z tkanki

rozpięty na elastycznym rusztowaniu z tkanki

chrzęstnej. Jej kształt jest przystosowany do

chrzęstnej. Jej kształt jest przystosowany do

zbierania fal dźwiękowych i doprowadzenia

zbierania fal dźwiękowych i doprowadzenia

ich do przewodu słuchowego zewnętrznego.

ich do przewodu słuchowego zewnętrznego.



przewód słuchowy zewnętrzny

przewód słuchowy zewnętrzny

- kanał

- kanał

doprowadzający fale dźwiękowe do błony

doprowadzający fale dźwiękowe do błony

bębenkowej, zbudowany z tkanki chrzęstnej

bębenkowej, zbudowany z tkanki chrzęstnej

pokrytej od wewnątrz skórą, zawierającą

pokrytej od wewnątrz skórą, zawierającą

gruczoły woskowinowe, których zadaniem

gruczoły woskowinowe, których zadaniem

jest wydzielanie woskowiny oraz włosków

jest wydzielanie woskowiny oraz włosków

rozprowadzających woskowinę, na jego końcu

rozprowadzających woskowinę, na jego końcu

znajduje się błona bębenkowa.

znajduje się błona bębenkowa.

Ucho zewnętrzne

Ucho zewnętrzne

Ucho środkowe

Ucho środkowe



Ucho środkowe to niewielka przestrzeń w

Ucho środkowe to niewielka przestrzeń w

czaszce wypełniona powietrzem. Jego

czaszce wypełniona powietrzem. Jego

zadaniem jest mechaniczne wzmocnienie i

zadaniem jest mechaniczne wzmocnienie i

doprowadzenie fal dźwiękowych do ucha

doprowadzenie fal dźwiękowych do ucha

wewnętrznego. W skład ucha środkowego

wewnętrznego. W skład ucha środkowego

wchodzi błona bębenkowa, trzy kosteczki

wchodzi błona bębenkowa, trzy kosteczki

słuchowe oraz trąbka słuchowa (trąbka

słuchowe oraz trąbka słuchowa (trąbka

Eustachiusza):

Eustachiusza):



błona bębenkowa

błona bębenkowa

- błona oddzielająca

- błona oddzielająca

przewód słuchowy zewnętrzny od ucha

przewód słuchowy zewnętrzny od ucha

środkowego, zamienia fale dźwiękowe

środkowego, zamienia fale dźwiękowe

w drgania mechaniczne, pobudzając

w drgania mechaniczne, pobudzając

kosteczki słuchowe.

kosteczki słuchowe.

Ucho środkowe

Ucho środkowe



trąbka

słuchowa

(trąbka

trąbka

słuchowa

(trąbka

Eustachiusza)

Eustachiusza)

- kanał łączący ucho

- kanał łączący ucho

środkowe z gardłem, o długości ok. 35

środkowe z gardłem, o długości ok. 35

mm. Normalnie jest zamknięta, ale

mm. Normalnie jest zamknięta, ale

może się otworzyć w celu wyrównania

może się otworzyć w celu wyrównania

ciśnienia powietrza w uchu. Jeśli

ciśnienia powietrza w uchu. Jeśli

wpuszczone powietrze będzie zawierać

wpuszczone powietrze będzie zawierać

groźne zarazki, to może rozpocząć

groźne zarazki, to może rozpocząć

zapalenie ucha środkowego

zapalenie ucha środkowego

.

.

Ucho środkowe

Ucho środkowe



kosteczki

słuchowe

kosteczki

słuchowe

-

młoteczek,

-

młoteczek,

kowadełko, strzemiączko. Młoteczek z jednej

kowadełko, strzemiączko. Młoteczek z jednej

strony łączy się z błoną bębenkową, a z

strony łączy się z błoną bębenkową, a z

drugiej strony łączy się kowadełkiem,

drugiej strony łączy się kowadełkiem,

kowadełko ze strzemiączkiem, a ono z kolei

kowadełko ze strzemiączkiem, a ono z kolei

łączy się z błoną okienka owalnego. Ich

łączy się z błoną okienka owalnego. Ich

zadaniem jest wzmocnienie drgań błony

zadaniem jest wzmocnienie drgań błony

bębenkowej i doprowadzenie ich do ucha

bębenkowej i doprowadzenie ich do ucha

wewnętrznego. Istotną rolę odgrywają tu też

wewnętrznego. Istotną rolę odgrywają tu też

dwa mięśnie - napinacz błony bębenkowej,

dwa mięśnie - napinacz błony bębenkowej,

który przy rozluźnieniu osłabia drgania zbyt

który przy rozluźnieniu osłabia drgania zbyt

mocnych

dźwięków

oraz

mięsień

mocnych

dźwięków

oraz

mięsień

strzemiączkowy mający analogiczną rolę.

strzemiączkowy mający analogiczną rolę.

Kosteczki słuchowe są najmniejszymi kośćmi

Kosteczki słuchowe są najmniejszymi kośćmi

organizmu ludzkiego.

organizmu ludzkiego.

Ucho środkowe

Ucho środkowe

Ucho wewnętrzne

Ucho wewnętrzne



Ucho wewnętrzne składa się z błędnika i nerwu

Ucho wewnętrzne składa się z błędnika i nerwu

statyczno-słuchowego.

statyczno-słuchowego.



Błędnik

Błędnik

dzieli się na: błędnik kostny i jego

dzieli się na: błędnik kostny i jego

odpowiednik, błędnik błoniasty znajdujący się

odpowiednik, błędnik błoniasty znajdujący się

wewnątrz błędnika kostnego. Przestrzeń

wewnątrz błędnika kostnego. Przestrzeń

między błędnikiem kostnym i błoniastym

między błędnikiem kostnym i błoniastym

wypełnia ciecz zwana perilimfą, natomiast

wypełnia ciecz zwana perilimfą, natomiast

wewnątrz błędnika błoniastego znajduje się

wewnątrz błędnika błoniastego znajduje się

ciecz zwana endolimfą. W skład błędnika

ciecz zwana endolimfą. W skład błędnika

wchodzi:

wchodzi:

ślimak

ślimak

- wewnątrz którego znajduje

- wewnątrz którego znajduje

się aparat zmysłu słuchu,

się aparat zmysłu słuchu,

przedsionek i trzy

przedsionek i trzy

kanały półkoliste,

kanały półkoliste,

w których znajduje się

w których znajduje się

aparat zmysłu równowagi.

aparat zmysłu równowagi.



Nerw statyczno-słuchowy

Nerw statyczno-słuchowy

składa się z części

składa się z części

słuchowej i przedsionkowej. Droga słuchowa,

słuchowej i przedsionkowej. Droga słuchowa,

czyli droga przewodzenia bodźca słuchowego

czyli droga przewodzenia bodźca słuchowego

w obrębie układu nerwowego, biegnie do kory

w obrębie układu nerwowego, biegnie do kory

płata skroniowego mózgu, a przedsionkowa do

płata skroniowego mózgu, a przedsionkowa do

móżdżku. 

móżdżku. 

Ucho wewnętrzne

Ucho wewnętrzne

Elementy odpowiedzialne za

Elementy odpowiedzialne za

słuch

słuch



okienko owalne

okienko owalne

(przedsionka) -

(przedsionka) -

błona stykająca się

błona stykająca się

bezpośrednio ze strzemiączkiem, ułatwiająca przejście

bezpośrednio ze strzemiączkiem, ułatwiająca przejście

drgań z ucha środkowego do wnętrza ślimaka. Drgania

drgań z ucha środkowego do wnętrza ślimaka. Drgania

przechodzą do schodów przedsionka, czyli zewnętrznej

przechodzą do schodów przedsionka, czyli zewnętrznej

komory ślimaka;

komory ślimaka;



okienko okrągłe

okienko okrągłe

(ślimaka)

(ślimaka)

- błona nie stykająca się z

- błona nie stykająca się z

zewnątrz z żadną z kostek, ale również mogąca

zewnątrz z żadną z kostek, ale również mogąca

przekazywać drgania do wnętrza ślimaka. Stanowi wyłom

przekazywać drgania do wnętrza ślimaka. Stanowi wyłom

stykający się ze schodami ślimaka;

stykający się ze schodami ślimaka;



ślimak

ślimak

- najważniejsza część ucha wewnętrznego, z

- najważniejsza część ucha wewnętrznego, z

wyglądu przypominająca muszlę ślimaka. Jest to długi,

wyglądu przypominająca muszlę ślimaka. Jest to długi,

zwężający się kanał kostny, zwinięty spiralnie i

zwężający się kanał kostny, zwinięty spiralnie i

wypełniony w całości płynem. W środku przedzielony jest

wypełniony w całości płynem. W środku przedzielony jest

dwoma błonami - błoną podstawową i błoną Reisnera.

dwoma błonami - błoną podstawową i błoną Reisnera.

Dzielą one ślimaka na trzy komory nazywane schodami

Dzielą one ślimaka na trzy komory nazywane schodami

przedsionka, ślimaka i bębenka. Wewnątrz schodów

przedsionka, ślimaka i bębenka. Wewnątrz schodów

ślimaka znajduje się

ślimaka znajduje się

narząd Cortiego

narząd Cortiego

, który zamienia

, który zamienia

pobudzenia znajdujących się na nim rzęsek w impulsy

pobudzenia znajdujących się na nim rzęsek w impulsy

nerwowe. Zniszczenie narządu Cortiego powoduje

nerwowe. Zniszczenie narządu Cortiego powoduje

całkowitą głuchotę.

całkowitą głuchotę.

Funkcje ucha

Funkcje ucha



Ucho jest narządem słuchu i równowagi. Ucho ludzkie

Ucho jest narządem słuchu i równowagi. Ucho ludzkie

zdolne jest odbierać dźwięki o częstotliwości od 16 do

zdolne jest odbierać dźwięki o częstotliwości od 16 do

22000 Hz (drgań na sekundę), o natężeniu od 0 do 120

22000 Hz (drgań na sekundę), o natężeniu od 0 do 120

dB (decybeli). W uchu zewnętrznym i środkowym

dB (decybeli). W uchu zewnętrznym i środkowym

odbywa się przewodzenie dźwięku, a w uchu

odbywa się przewodzenie dźwięku, a w uchu

wewnętrznym odbiór dźwięku. Dalsza emisja bodźca

wewnętrznym odbiór dźwięku. Dalsza emisja bodźca

słuchowego przebiega przez nerw słuchowy i drogę

słuchowego przebiega przez nerw słuchowy i drogę

słuchową do kory mózgowej w płacie skroniowym.

słuchową do kory mózgowej w płacie skroniowym.



W przewodzie słuchowym występuje fala stojąca, która

W przewodzie słuchowym występuje fala stojąca, która

powstaje w wyniku odbicia się fali dźwiękowej

powstaje w wyniku odbicia się fali dźwiękowej

prostopadle od powierzchni błony bębenkowej. Drgania

prostopadle od powierzchni błony bębenkowej. Drgania

słupa powietrza zawartego w przewodzie słuchowym

słupa powietrza zawartego w przewodzie słuchowym

powodują wystąpienie rezonansu dla częstotliwości ok.

powodują wystąpienie rezonansu dla częstotliwości ok.

3000 Hz i w konsekwencji wzmocnienie dźwięku dla tej

3000 Hz i w konsekwencji wzmocnienie dźwięku dla tej

częstotliwości o ok. 10 dB.

częstotliwości o ok. 10 dB.



Ucho spełnia więc podwójną funkcję. Jest narządem

Ucho spełnia więc podwójną funkcję. Jest narządem

słuchu (odbiera fale dźwiękowe) i równowagi (odbiera

słuchu (odbiera fale dźwiękowe) i równowagi (odbiera

informacje o zmianach położenia całego organizmu bądź

informacje o zmianach położenia całego organizmu bądź

jego części).

jego części).

Funkcje ucha

Funkcje ucha



Słuch,

zdolność

odbierania,

kodowania,

Słuch,

zdolność

odbierania,

kodowania,

przesyłania i integracji informacji słuchowej.

przesyłania i integracji informacji słuchowej.

Bodźcem akustycznym są drgania powietrza

Bodźcem akustycznym są drgania powietrza

tworzące podłużną falę dźwiękową, która

tworzące podłużną falę dźwiękową, która

padając na powierzchnię wywiera ciśnienie

padając na powierzchnię wywiera ciśnienie

będące miarą natężenia dźwięku. Intensywność

będące miarą natężenia dźwięku. Intensywność

dźwięku wyraża się w decybelach. Przy

dźwięku wyraża się w decybelach. Przy

wysokich częstotliwościach powstają salwy

wysokich częstotliwościach powstają salwy

impulsów. Kolejność pojawiania się ich w

impulsów. Kolejność pojawiania się ich w

poszczególnych włóknach stanowi podstawę

poszczególnych włóknach stanowi podstawę

mechanizmu

kodowania

dźwięków.

mechanizmu

kodowania

dźwięków.

Różnicowanie intensywności dźwięków odbywa

Różnicowanie intensywności dźwięków odbywa

się w ośrodkach podkorowych, natomiast

się w ośrodkach podkorowych, natomiast

zróżnicowanie i

zróżnicowanie i

identyfikacja wzorców dźwiękowych oraz

identyfikacja wzorców dźwiękowych oraz

lokalizowanie źródła dźwięku odbywa się w

lokalizowanie źródła dźwięku odbywa się w

okolicy słuchowej kory mózgu.

okolicy słuchowej kory mózgu.

Funkcje ucha

Funkcje ucha



Poszczególne części składowe ucha spełniają

Poszczególne części składowe ucha spełniają

różne skomplikowane funkcje:

różne skomplikowane funkcje:



małżowina uszna

małżowina uszna

służy do lokalizowania

służy do lokalizowania

źródła

dźwięku

oraz

skupiania

fal

źródła

dźwięku

oraz

skupiania

fal

dźwiękowych;

dźwiękowych;



przewód słuchowy

przewód słuchowy

przekazuje, wzmacnia i

przekazuje, wzmacnia i

ukierunkowuje drgania fali dźwiękowej na

ukierunkowuje drgania fali dźwiękowej na

błonę bębenkową; przewód wysłany jest

błonę bębenkową; przewód wysłany jest

urzęsionym

nabłon kiem,

zawierającym

urzęsionym

nabłon kiem,

zawierającym

gruczoły łojowe i woskowinowe, których

gruczoły łojowe i woskowinowe, których

wydzielina tworzy warstwę ochronną;

wydzielina tworzy warstwę ochronną;



błona bębenkowa

błona bębenkowa

-

-

elastyczna, cienka

elastyczna, cienka

błona

zbudowana

z

tkanki

łącznej,

błona

zbudowana

z

tkanki

łącznej,

wprawiana jest w drgania przez fale

wprawiana jest w drgania przez fale

głosowe;

głosowe;

Funkcje ucha

Funkcje ucha



kosteczki słuchowe

kosteczki słuchowe

—

—

połączone między

połączone między

sobą stawowo - stanowią pomost między

sobą stawowo - stanowią pomost między

błoną bębenkową a uchem wewnętrznym;

błoną bębenkową a uchem wewnętrznym;

drgania z błony bębenkowej przenoszone są

drgania z błony bębenkowej przenoszone są

na kosteczki, których rola polega na

na kosteczki, których rola polega na

wzmacnianiu

fali

dźwiękowej

oraz

wzmacnianiu

fali

dźwiękowej

oraz

regulowaniu

właściwości

akustycznych

regulowaniu

właściwości

akustycznych

powietrza i ucha wewnętrznego;

powietrza i ucha wewnętrznego;



trąbka słuchowa

trąbka słuchowa

-

-

przewód łączący ucho

przewód łączący ucho

środkowe z gardłem, służy do wyrównania

środkowe z gardłem, służy do wyrównania

ciśnień i zarazem zabezpiecza ucho

ciśnień i zarazem zabezpiecza ucho

środkowe przed skutkami zbyt silnych fal

środkowe przed skutkami zbyt silnych fal

dźwiękowych (częsty odruch połykania

dźwiękowych (częsty odruch połykania

wyrównuje zaistniałe różnice ciśnień);

wyrównuje zaistniałe różnice ciśnień);

Funkcje ucha

Funkcje ucha



ślimak

ślimak

-

-

to

skręcony

kanał

to

skręcony

kanał

zawierający płyn zwany endolimfą; w

zawierający płyn zwany endolimfą; w

ślimaku z.najduje się narząd Cortiego,

ślimaku z.najduje się narząd Cortiego,

będący właściwym narządem słuchu;

będący właściwym narządem słuchu;

na skutek drgania fal dźwiękowych

na skutek drgania fal dźwiękowych

pobudzana jest endolimfa, która

pobudzana jest endolimfa, która

drażni komórki nerwowe w narządzie

drażni komórki nerwowe w narządzie

Cortiego, te z kolei przekazują

Cortiego, te z kolei przekazują

impulsy do nerwu słuchowego, a za

impulsy do nerwu słuchowego, a za

jego pośrednictwem do korowego

jego pośrednictwem do korowego

ośrodka słuchu (płata skroniowy),

ośrodka słuchu (płata skroniowy),

gdzie powstają wrażenie słuchowe.

gdzie powstają wrażenie słuchowe.

Funkcje ucha

Funkcje ucha



Kanały półkoliste

Kanały półkoliste

ucha wewnętrznego są

ucha wewnętrznego są

zbudowane z 3 rurkowatych przewodów

zbudowane z 3 rurkowatych przewodów

ustawionych

w

stosunku

do

siebie

ustawionych

w

stosunku

do

siebie

prostopadle w różnych płaszczyznach.

prostopadle w różnych płaszczyznach.

Kanały te

są

właściwym narządem

Kanały te

są

właściwym narządem

równowagi. W zależności od ułożenia ciała

równowagi. W zależności od ułożenia ciała

kamyczki pobudzają receptory równowagi

kamyczki pobudzają receptory równowagi

w kanałach półkolistych. Receptory te

w kanałach półkolistych. Receptory te

przekazują impulsy za pośrednictwem

przekazują impulsy za pośrednictwem

nerwu słuchowego do korowych ośrodków

nerwu słuchowego do korowych ośrodków

koordynacji ruchowej, orientując organizm

koordynacji ruchowej, orientując organizm

o jego położeniu w przestrzeni. Wszystkie

o jego położeniu w przestrzeni. Wszystkie

kanały półkoliste zaczynają się i kończą w

kanały półkoliste zaczynają się i kończą w

przedsionku.

przedsionku.