Sterowanie obciążeniami

podatkowymi w bieżącej

działalności

Rok podatkowy - elementem

optymalizacji podatkowej

Stosownie do art. 8 ust. 1 updop,
rokiem podatkowym jest rok
kalendarzowy, chyba że podatnik
postanowi inaczej i zawiadomi o tym
właściwego naczelnika urzędu
skarbowego. Wówczas rokiem
podatkowym jest okres kolejnych 12
miesięcy kalendarzowych.

Zawiadomienie urzędu skarbowego

o przyjęciu roku podatkowego innego

niż kalendarzowy

• Podatnicy, którzy postanowią, że ich rok podatkowy będzie inny

niż rok kalendarzowy, powinni zawiadomić o tym właściwego
naczelnika urzędu skarbowego:

– w ciągu 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności (w przypadku firm

nowo utworzonych),

– bądź też w ciągu 30 dni, licząc od dnia zakończenia ostatniego roku

podatkowego (w przypadku firm już działających).

• Uchybienie tym terminom albo zaniechanie zawiadomienia

skutkuje utrzymaniem ogólnych zasad ustalania roku
podatkowego, tzn. rok podatkowy będzie tożsamy
z kalendarzowym.

• Trzeba podkreślić, że terminy do złożenia zawiadomienia mają

charakter materialnoprawny. Oznacza to, że nie ma możliwości
ich przywrócenia, nawet gdyby zostały przekroczone z przyczyn
niezależnych od podatnika.

Pierwszy rok podatkowy

• W razie podjęcia po raz pierwszy działalności, pierwszy

rok podatkowy trwa od dnia rozpoczęcia tej działalności
do końca roku kalendarzowego albo do ostatniego dnia
wybranego roku podatkowego, nie dłużej jednak niż 12
kolejnych miesięcy kalendarzowych (art. 8 ust. 2 updop).

• Jeśli jednak podatnik podejmie prowadzenie działalności

po raz pierwszy w drugiej połowie roku kalendarzowego
i wybierze rok podatkowy pokrywający się z rokiem
kalendarzowym, wówczas pierwszy rok podatkowy może
trwać od dnia rozpoczęcia działalności do końca roku
kalendarzowego następującego po roku, w którym
rozpoczęto działalność (art. 8 ust. 2a updop).

Nowy rok podatkowy

• W razie zmiany roku podatkowego, za pierwszy po zmianie rok

podatkowy uważa się okres od pierwszego miesiąca
następującego po zakończeniu poprzedniego roku
podatkowego, do końca roku podatkowego nowo przyjętego.
Okres rozliczeniowy, następujący tuż po zmianie roku
podatkowego, nie może być krótszy niż dwanaście i dłuższy niż
dwadzieścia trzy kolejne miesiące kalendarzowe. Ustawodawca
kształtuje zatem „przejściowy” rok podatkowy, który może być
niemal dwukrotnie dłuższy od roku kalendarzowego.

• Przykład :W grudniu 2008 r. podatnik postanowił zmienić

dotychczasowy rok podatkowy (tożsamy z kalendarzowym), na
okres rozliczeniowy od 1 listopada do 31 października. W
następstwie tej decyzji pierwszy rok podatkowy trwać będzie od
1 stycznia 2009 r. do 31 października 2010 r., czyli 22 miesiące.

Motywy wyboru roku

podatkowego (1)

• W praktyce na wybór roku podatkowego, innego niż rok

kalendarzowy, wpływają oczekiwane przez podatników korzyści
płynące z możliwości uzyskania lepszego wyniku finansowego w
danym okresie, a co za tym idzie szybszego lub pełnego
rozliczenia straty podatkowej.

• Przykład : Podatnik rozpoczął działalność gospodarczą w roku

2004. Za okres ten poniósł stratę w wysokości 860.000 zł. W
latach 2005-2008 rozliczył zaledwie 450.000 zł z kwoty tej straty.
Z analizy przeprowadzonej przez podatnika wynika, że dochody
umożliwiające całkowite zniwelowanie straty z roku 2004 pojawią
się dopiero w drugiej połowie 2010 r. Podatnik postanowił zatem
maksymalnie wydłużyć ostatni rok podatkowy, w którym może
skorzystać z prawa do odliczenia straty. Zgodnie z treścią
zawiadomienia przesłanego do urzędu skarbowego, rok ten
będzie trwać od 1 stycznia 2009 r. do 30 listopada 2010 r.

Motywy wyboru roku

podatkowego (2)

• Innym często występującym motywem zmiany roku podatkowego

jest zamiar niedopuszczenia do powstania straty, poprzez
stworzenie warunków do potrącenia od przychodu wszystkich
planowanych w danym okresie kosztów jego uzyskania.

• Przykład :W grudniu 2008 r. podatnik zmienił rok podatkowy,

pokrywający się z rokiem kalendarzowym, na rok podatkowy
trwający od 1 lipca do 30 czerwca. Rok podatkowy po tej zmianie
trwał będzie od 1 stycznia 2009 r. do 30 czerwca 2010 r., czyli 18
miesięcy. Przypuśćmy, że pod koniec tego okresu podatnik znowu
postanowi dokonać modyfikacji. Tym razem zgłosi, że rok
podatkowy obejmuje miesiące od grudnia do listopada. Wówczas
kolejny rok podatkowy zacznie się 1 lipca 2010 r. i będzie trwał
do 30 listopada 2011 r., tzn. 17 miesięcy. Gdyby natomiast
podatnik zdecydował się powrócić do roku kalendarzowego, to rok
przejściowy wynosiłby ponownie 18 miesięcy, tj. od 1 lipca 2010 r.
do 31 grudnia 2011 r.

Forma płatności zaliczek

sposobem na odroczenie

zobowiązań podatkowych

• Termin, w którym podatnik musi

dokonać płatności z tytułu podatków,
będzie miał wpływ na wysokość środków
pieniężnych, którymi może dysponować.

• Dlatego należy przeanalizować

wszystkie możliwe sposoby rozliczania
się z podatków obowiązujące w danym
czasie i miejscu.

Sposób na optymalizację

podatku dochodowego

Zamiast zaliczek na podatek

dochodowy regulowanych

w okresach miesięcznych

• rozliczenie kwartalne

lub

• uproszczona forma płatności

zaliczek

Kwartalne rozliczanie zaliczek

przysługuje

• podatnikom rozpoczynającym

prowadzenie działalności gospodarczej

• tzw. małym podatnikom – tj.

podmiotom, których sprzedaż (wraz z
kwotą należnego podatku od towarów i
usług) za rok poprzedni nie przekroczyła
równowartości 800.000 euro

Sposób rozliczania kwartalnych

zaliczek

• Podstawę obliczenia kwartalnych zaliczek

stanowi dochód osiągnięty w danym roku

podatkowym, będący nadwyżką przychodów

nad kosztami uzyskania przychodów.

• Zaliczki na podatek dochodowy za okres od

pierwszego do trzeciego kwartału roku

podatkowego podatnik powinien wpłacać do

dnia 20 każdego miesiąca następującego po

kwartale, za który wpłacana jest zaliczka.

• Zaliczkę za czwarty kwartał należy zapłacić w

terminie do dnia 20 grudnia, w wysokości

zaliczki za kwartał poprzedni –

zmiana od

2010 r.

Uproszczona forma wpłacania

zaliczek – dla osób fizycznych

Przy tej metodzie podstawą obliczenia zaliczek

nie jest dochód osiągany z bieżącej działalności

gospodarczej, lecz dochód z takiej działalności

wykazany w zeznaniu podatkowym złożonym w

roku poprzedzającym dany rok podatkowy lub w

roku poprzedzającym dany rok podatkowy o dwa

lata. Od tego dochodu, przy zastosowaniu skali

podatkowej obowiązującej w danym roku

podatkowym albo liniowej 19% stawki, oblicza

się podatek. Zgodnie z tą metodą w bieżącym

roku miesięczna zaliczka wyniesie 1/12 tak

obliczonej kwoty podatku.

Osoby prawne mogą wpłacać zaliczki
miesięczne w danym roku
podatkowym w wysokości 1/12
podatku należnego wykazanego w
zeznaniu złożonym w roku
poprzedzającym dany rok podatkowy
lub w roku poprzedzającym dany rok
podatkowy o dwa lata.

Uproszczona forma wpłacania

zaliczek – dla osób prawnych

Zalety formy uproszczonej

wpłacania zaliczek

• Metodę uproszczonego wpłacania zaliczek

można więc polecić tym podatnikom, którzy

w okresie dwóch lat poprzedzających dany

rok podatkowy uzyskali niskie dochody.

• Dodatkową zaletą stosowania uproszczonej

metody obliczania zaliczek jest możliwość

określenia z góry obciążenia firmy z tytułu

podatku dochodowego w trakcie roku

podatkowego. Wysokość zaliczek na

podatek nie ulega bowiem zmianom.

Kto nie może stosować formy

uproszczonej

• Podatnicy, którzy nie prowadzili działalności

gospodarczej w latach poprzednich i w związku z tym nie
składali odpowiednich zeznań rocznych, na podstawie
których można byłoby ustalić zaliczkę na dany rok w
formie uproszczonej.

• Przedsiębiorstwo funkcjonujące już kilka lat, ale

generujące dotychczas rok rocznie straty podatkowe, nie
będzie mogło skorzystać z takiej formy rozliczania
zaliczek na podatek dochodowy, gdyż w zeznaniu, które
będzie stanowić podstawę obliczenia zaliczki w tej
formie, musi być wykazany odpowiedni dochód lub
podatek należny, w zależności od formy prawnej
prowadzonego przedsiębiorstwa.

Przykład

• Dochód 2006 – 500.000 zł
• Dochód 2007 – 1.000.000 zł
• Przewidywany dochód w 2008 – 1.500.000 zł

– Zaliczka miesięczna „zwykła” – 23.750 zł
– Zaliczka miesięczna w f. uproszczonej – 7.917 zł

• Przewidywany dochód w 2009 – 800.000 zł

– Zaliczka miesięczna „zwykła” – 12.667 zł
– Zaliczka miesięczna w f. uproszczonej – 15.833 zł

Podatek od towarów i usług

w planowaniu podatkowym

• Neutralność podatku VAT ze względu

na koszty uzyskania przychodów

• Wpływ rozliczania podatku VAT na

płynność finansową przedsiębiorstwa

Brak neutralności

• Ustawodawca wskazał od zakupu

jakich towarów i usług nie przysługuje
odliczenie podatku naliczonego w
całości lub w części pomimo tego, że w
poprzedniej fazie obrotu podatek ten
jako podatek należny został wykazany
i zapłacony

• Zwolnienia przedmiotowe
• Zwolnienia podmiotowe

Konsekwencje zwolnień

• Podmiot nie ma prawa odliczać

podatku VAT naliczonego w
poprzednich fazach obrotu od
zakupów towarów i usług związanych
ze sprzedażą zwolnioną.

• W takiej sytuacji VAT naliczony w

poprzednich fazach obrotu, który nie
podlega odliczeniu, będzie stanowił
koszt uzyskania przychodu.

Zwolnienie podmiotowe

• Ze zwolnienia podmiotowego ma prawo skorzystać

podmiot rozpoczynający samodzielną działalność

gospodarczą, dopóki nie przekroczy limitu wartości

sprzedaży wskazanej przez ustawodawcę.

• Jeżeli nie nastąpi przekroczenie wskazanego limitu w

danym roku, podmiot ten może nadal korzystać ze

zwolnienia w roku następnym.

• Ponieważ zwolnienie to nie ma charakteru

obligatoryjnego, tylko zależy od decyzji

zainteresowanego podmiotu, należy się zastanowić,

które rozwiązanie będzie korzystniejsze w danej

sytuacji. Jednym z kryteriów przy podejmowaniu

decyzji o wyborze zwolnienia z VAT może być rodzaj

odbiorców, do których podatnik zamierza kierować

swoje usługi czy towary.

Zwolnienie podmiotowe może być

korzystne dla podatników, którzy

dokonują sprzedaży na rzecz:

• osób fizycznych nieprowadzących działalności

gospodarczej,

• podmiotów prowadzących działalność

gospodarczą, ale zwolnionych podmiotowo z

VAT,

• podmiotów wykonujących wyłącznie czynności

zwolnione przedmiotowo z VAT
Wynika to z faktu, iż podmiot zwolniony z

podatku VAT do sprzedawanych usług czy

towarów nie dolicza podatku VAT, co powoduje,

że jego produkty mają niższą cenę brutto. Cena

brutto istotna jest jednak wyłącznie dla odbiorcy

towaru, który nie jest czynnym podatnikiem VAT.

Kiedy nie korzystać ze

zwolnienia

• W sytuacji, gdy kontrahentami podatnika są podmioty będące

podatnikami VAT, to zainteresowane są one poziomem cen
netto, a wtedy podmiot zwolniony z podatku VAT, który po
stronie kosztów musi uwzględnić nie odliczony podatek VAT,
może mieć wyższe ceny, niż podmiot prowadzący działalność
w tym samym zakresie będący czynnym podatnikiem VAT.
Podmiot korzystający ze zwolnienia w podatku VAT może być
mniej konkurencyjnym na rynku.

• Zwolnienie podmiotowe niekorzystne jest również w sytuacji,

gdy podatnik rozpoczynający działalność gospodarczą
zamierza dokonywać znaczących zakupów inwestycyjnych.
Jako niezarejestrowany podatnik VAT nie będzie miał prawa
odliczać podatku naliczonego zawartego w tych zakupach, co
znacznie podwyższy koszty jego działalności.

VAT a płynność finansowa

Na płynność finansową przedsiębiorstwa
wpływa zarówno wykorzystanie metod
przewidzianych dla małych podatników, jak i
odpowiednie „sterowanie” terminami zwrotów
podatku vat. W planowaniu bieżącej działalności
przedsiębiorstwa, czyli kształtowaniu polityki
zakupów i sprzedaży czy nawet kredytu
kupieckiego, warto się zastanowić, jak
skorelować tę politykę z zasadami rozliczania
podatku VAT, aby podatek ten nie był przyczyną
utraty płynności przez przedsiębiorstwo.

Mały podatnik w podatku

VAT

W Polsce status małego podatnika
przysługuje podmiotom, u których
wartość sprzedaży (wraz z kwotą
podatku) nie przekroczyła w poprzednim
roku podatkowym 1.200.000 euro.
- metoda „zwykła” – miesięczna
- metoda kwartalna
- metoda kwartalno - kasowa

Deklaracje kwartalne

• Wszyscy podatnicy mogą składać deklaracje

kwartalne

• Podmioty nie mające statusu małego podatnika

dokonują wpłat zaliczek na podatek VAT w okresach
miesięcznych w wysokości 1/3 zobowiązania
wynikającego z deklaracji za poprzedni kwartał za
pierwszy i drugi miesiąc kwartału

• Podmioty, u których nie wystąpiło zobowiązanie z

tytułu podatku VAT w poprzednim kwartale lub nie
wystąpi takie zobowiązanie w danym kwartale nie
muszą wpłacać zaliczek

Nadwyżka podatku

naliczonego nad należnym

W sytuacji, gdy w deklaracji, w której
następuje rozliczenie podatku od towarów i
usług, podatnik wykazuje nadwyżkę podatku
naliczonego nad należnym, mogą wystąpić
różne formy rozliczenia tej nadwyżki, w
zależności od stanu faktycznego:

– przeniesienie nadwyżki do deklaracji za następny

okres rozliczeniowy

– zwrot bezpośredni

• w okresie 60 dni z możliwością jego skrócenia do 25 dni
• w okresie 180 dni

Odroczenie podatku

należnego

Warto wykorzystać możliwość wystawiania faktur w ciągu
siedmiu dni od wydania towaru lub wykonania usługi,
szczególnie wtedy, gdy dzieje się to w ostatnich dniach
okresu rozliczeniowego (miesiąca lub kwartału). Jeżeli
podatnik wydał towar kontrahentowi np. ostatniego dnia
miesiąca marca, to fakturę VAT podatnik może wystawić
1 kwietnia. Dzięki takiemu zabiegowi obowiązek
wykazania podatku vat należnego z tej transakcji
powstanie w deklaracji za miesiąc kwiecień (ewentualnie
za II kwartał), co oznacza, że podatnik zapłaci ten
podatek z miesięcznym lub nawet kwartalnym
przesunięciem w czasie, natomiast termin płatności dla
kontrahenta zostanie przesunięty tylko o jeden dzień.

Przyspieszenie podatku

naliczonego

Jeżeli spodziewamy się dużej kwoty
podatku należnego, gdyż
zrealizowaliśmy w danym okresie
wysoką sprzedaż, możemy o kilka dni
przyspieszyć zakupy towarów,
ewentualnie usług, aby móc odliczyć
większą kwotę vat-u naliczonego.