JAK SKUTECZNIE

REALIZOWAĆ W SZKOLE

DORADZTWO ZAWODOWE?

Rada Pedagogiczna dla

nauczycieli gimnazjum

Przygotowała: Joanna Baranowska

Joanna Iwańska

Zagadnienia omawiane podczas rady

pedagogicznej:

1.

Definicja doradztwa i doradcy zawodowego.

2.

Rodzaje doradztwa zawodowego.

3.

Kim jest doradca zawodu.

4.

Zadania doradcy zawodowego.

5.

Okres dorastania – jego charakterystyka.

6.

Czynniki warunkujące podejmowanie decyzji edukacyjno-
zawodowych.

7.

Doradztwo zawodowe w szkole.

8.

Wewnątrzszkolny system doradztwa w Gimnazjum nr 2
(cele, zadania).

Definicje:

1.Doradztwo

jest procesem

społecznym, który przebiega w
interakcji dwupodmiotowej.
Jego wyróżnikiem jest: dobrowolność,
dialog, spotkanie podmiotów,
prowadzące do zmiany w każdym z nich
i w otoczeniu.

(M. Czerepaniak-Walczak, 2001)

Doradztwo zawodowe

to proces, w

którym doradca zawodowy pomaga
klientowi w osiągnięciu lepszego
zrozumienia siebie samego w
odniesieniu do środowiska pracy,
aby umożliwić mu realistyczny
wybór lub zmianę zatrudnienia lub
też osiągnięcie właściwego
dostosowania zawodowego.

Celem doradztwa zawodowego jest

udzielenie klientowi pomocy w osiągnięciu

najlepszego poziomu dostosowania

zawodowego z punktu widzenia społecznego,

ekonomicznego

i profesjonalnego oraz w uzyskaniu

odpowiedniego wglądu we własne

zainteresowania, możliwości i charakter

pracy. Ma również zachęcić klientów do

podejmowania własnych decyzji dotyczących

celów zawodowych i podejmowania kroków

niezbędnych do ich realizacji

2. Rodzaje doradztwa zawodowego (wg. R. Lamb):

A.

Doradztwo kierujące: gdzie doradca

uzyskuje od klienta informacje, rozważa

wszystkie czynniki i udziela klientowi porady

w sprawie najlepszej drogi zawodowej.

B.

Doradztwo niekierujące: gdzie doradca

stanowi pomocną „odskocznię” dla

rozwiązywania problemów przez klienta

i znalezienia przez niego rozwiązania.

C.

Doradztwo eklektyczne: gdzie doradca

rozważa potrzeby klienta i stosuje w

zależności od okoliczności kierujące

i niekierujące podejście do doradztwa, aby

pobudzić klienta do samodzielnego

znalezienia rozwiązania.

3. Doradca zawodowy (opis zawodu):

Udziela informacji w formie grupowych

i indywidualnych porad zawodowych młodzieży

i dorosłym w wyborze zawodu i kierunku

kształcenia lub szkolenia uwzględniając: ich

możliwości psychofizyczne i sytuację życiową,

potrzeby rynku pracy, możliwości systemu

edukacyjnego. W odniesieniu do

niepełnoletnich współpracuje z rodzicami i

nauczycielami w procesie orientacji zawodowej

uczniów. W tym celu wykorzystuje wiedzę o

zawodach, znajomość psychologicznych i

pedagogicznych technik, diagnozy rynku pracy

oraz techniczne środki przekazywania

informacji zawodowej.

4.

Zadania doradcy zawodu:

• Gromadzenie, opracowywanie i analizowanie

informacji o zawodach (stanowiskach pracy),

drogach uzyskiwania kwalifikacji

zawodowych oraz potrzebach rynku pracy;

• Udzielanie informacji indywidualnych

i grupowych o zawodach (stanowiskach

pracy), instytucjach kształcenia oraz

aktualnej sytuacji na rynku pracy;

• Prowadzenie zajęć grupowych z młodzieżą

dotyczących planowania kariery zawodowej

i aktualnego poszukiwania pracy;

• Wykonywanie diagnostycznych badań

przydatności do określonego zawodu

wykorzystując w tym celu metody i techniki

psychologicznego i pedagogicznego pomiaru;

• Opracowuje diagnozy przydatności zawodowej

na podstawie zebranego własnego materiału

badawczego oraz diagnoz lekarskich

• Udzielanie indywidualnych porad zawodowych

na podstawie przeprowadzonych badań

specjalistycznych: psychologicznych,

pedagogicznych i lekarskich zwłaszcza osobom

niezdecydowanym w wyborze zawodu,

posiadającym ograniczenia w wyborze zawodu

oraz pragnącym zmienić zawód;

• Przekazywanie wiedzy i informacji o zawodach,

możliwości zdobycia kwalifikacji zawodowych,

sytuacji na rynku pracy, w formie cykli szkoleń,

spotkań i indywidualnych konsultacji,

nauczycielom i rodzicom, których dzieci stoją

przed wyborem zawodu

;

5. Okres dorastania:

•

wg. psychologów nie jest to okres jednorodny dlatego

można go podzielić na dwa podokresy: starszy wiek

szkolny i dorastanie (Przetacznikowa, 1973) lub trzy

podokresy: preadolescencja, wczesna adolescencja,

późna adolescencja (Hurlock, 1985);

•

ulegają doskonaleniu procesy poznawcze, a

spostrzeganie jest wsparte bogatym doświadczeniem;

•

procesy myślenia zaczynają osiągać poziom operacji

formalnych,

•

intensywny rozwój wyobraźni wpływa na styl życia,

ubierania się, rozwiązywania codziennych problemów

i młodzieńczą twórczość,

•

ambiwalencja w uczuciach,

•

wg. Eriksona na ten okres przypada kryzys tożsamości

•

na ten okres przypada faza kariery zawodowej nazwana

fazą wzrostu i częściowo faza poszukiwań

6. Czynniki, które wpływają na podejmowanie

decyzji edukacyjno-zawodowych przez młodzież:

• cechy osobowości i indywidualne

preferencje

(zainteresowania, talenty, ograniczenia),

• rodzina, wielopokoleniowy przekaz dotyczący

różnych ról zawodowych,

• funkcjonowanie w grupie rówieśniczej,
• szkoła i nauczyciele,
• sytuacja ekonomiczna, warunki polityczne i

społeczne.

7. Wewnątrzszkolny system doradztwa w szkole ma

(wg. Anny Paszkowskiej-Rogacz):

• nie ma być to system diagnozujący, lecz system

doradczy,

• przygotować uczniów do prawidłowego wyboru

zawodu, kierunku dalszego kształcenia i pracy

zawodowej,

• przygotowanie młodzieży do zmian zachodzących

na rynku pracy,

• przygotowanie do traktowania zjawiska bezrobocia

jako swoistego wyzwania, a nie potencjalnego

zagrożenia,

• aktywizowanie do samodzielnego poszukiwania

informacji o rynku pracy.

8. Wewnątrzszkolny system doradztwa w Gimnazjum nr 2 w

Poznaniu:

Opracowane na podstawie:
Łukaszewicz, G. Sołtysińska, Szkolny Doradca Zawodowy – projekt KOWEZIU, Warszawa 2003.
Podstawa prawna – Rozporządzenie Ministra i Sportu z dnia 7 stycznia 2002 roku w sprawie

zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno – pedagogicznej w publicznych

przedszkolach, szkołach i placówkach, DZ. U. Nr 11, poz. 114.

Cele ogólne programu:

• przygotowanie do samodzielnego i aktywnego kształtowania

swojej drogi zawodowej,

• rozwój umiejętności rozpoznawania własnych zasobów

osobistych

i ich wykorzystywania w kształtowaniu swojej drogi zawodowej,

• kreowanie postaw aktywnych, przezwyciężania bierności,

• przedstawienie możliwości zatrudnienia na lokalnym rynku pracy,

• gromadzenie, systematyczna aktualizacja i udostępnianie

informacji edukacyjno-zawodowej.

Cele szczegółowe programu to:

• podnoszenie stopnia integracji poszczególnych grup

(szczególnie klas pierwszych gimnazjum);

• poszerzanie świadomości uczniów dotyczącej własnych

mocnych

i słabych stron oraz priorytetów życiowych (klasy pierwsze);

• propagowanie informacji dotyczących znaczenia godności

człowieka we współczesnym świecie (klasy drugie);

• nauka radzenia sobie w sytuacjach trudnych (dla wszystkich

uczniów);

• zapewnienie uczniom możliwości poznania różnych grup

zawodów (dla wszystkich uczniów);

• poznawanie właściwych dla danej profesji wymagań

stawianych kandydatom (klasy trzecie);

• pomoc młodym ludziom w kształtowaniu i rozwijaniu

własnych preferencji zawodowych (klasy trzecie);

• zdobywanie umiejętności pozytywnej autoprezentacji (dla

wszystkich uczniów);

• konfrontacja samooceny z wymaganiami szkół i zawodów

(klasy trzecie).

Literatura:

1.

B. Wojtasik, Doradca zawodu, Wrocław 1993.

2.

L. Krawczyk, A. Kulpa, M. Maicka, Orientacja zawodowa,
Warszawa – Łodź 1999.

3.

R. Lamb, Doradztwo zawodowe w zarysie, Urząd Pracy
Warszawa 1993.

4.

Materiały metodyczno-dydaktyczne do planowania kariery
zawodowej uczniów, Europejski Fundusz Społeczny.

5.

Rozporządzenie Ministra i Sportu z dnia 7 stycznia 2002
roku w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy
psychologiczno – pedagogicznej w publicznych
przedszkolach, szkołach i placówkach, DZ. U. Nr 11, poz.
114.