Transport

Transport

w turystyce

w turystyce

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA

transport

transport

zapewnia możliwość przemieszczania

zapewnia możliwość przemieszczania

się podróżnym. Stanowi

się podróżnym. Stanowi

podstawowy warunek uprawiania

podstawowy warunek uprawiania

turystyki. Dostępność

turystyki. Dostępność

komunikacyjna danego regionu

komunikacyjna danego regionu

kształtuje ruch turystyczny → rozwój

kształtuje ruch turystyczny → rozwój

transportu w pożądanych

transportu w pożądanych

kierunkach.

kierunkach.

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA



DOSTĘPNOŚĆ TRANSPORTOWA →

DOSTĘPNOŚĆ TRANSPORTOWA →

warunek rozwoju ruchu turystycznego w

warunek rozwoju ruchu turystycznego w

danym regionie w skali makro i mikro.

danym regionie w skali makro i mikro.



USŁUGI TRANSPORTOWE →

USŁUGI TRANSPORTOWE →

podstawowymi usługami turystycznymi.

podstawowymi usługami turystycznymi.

Występują obok działalności

Występują obok działalności

hotelarskiej, gastronomicznej, sportowo-

hotelarskiej, gastronomicznej, sportowo-

rekreacyjnej lub rozrywkowo-kulturalnej

rekreacyjnej lub rozrywkowo-kulturalnej

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA

TRANSPORT AUTOKAROWY

TRANSPORT AUTOKAROWY



Autobus =

Autobus =

pojazd samochodowy z

pojazd samochodowy z

nadwoziem o zamkniętej konstrukcji,

nadwoziem o zamkniętej konstrukcji,

przeznaczony do przewozu, według

przeznaczony do przewozu, według

przepisów w większości krajów - co

przepisów w większości krajów - co

najmniej 10 osób, łącznie z kierowcą.

najmniej 10 osób, łącznie z kierowcą.



Autokar

Autokar

= autobus, przeznaczony

= autobus, przeznaczony

do przewozu 40 – 50 pasażerów w

do przewozu 40 – 50 pasażerów w

komfortowych warunkach jazdy

komfortowych warunkach jazdy

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA

Charakterystyka

Charakterystyka

:

:



Jedno – lub dwupokładowy

Jedno – lub dwupokładowy



Nadwozie ma duże oszklone

Nadwozie ma duże oszklone

powierzchnie i wysoki poziom podłogi,

powierzchnie i wysoki poziom podłogi,

nad schowkami bagażowymi

nad schowkami bagażowymi



Fotele lotnicze

Fotele lotnicze



Wyposażenie w układ wentylacyjno –

Wyposażenie w układ wentylacyjno –

klimatyzacyjny, sanitariat, minibarek,

klimatyzacyjny, sanitariat, minibarek,

telewizję pokładową i elektroniczne

telewizję pokładową i elektroniczne

układy ABS (system przeciwdziałający

układy ABS (system przeciwdziałający

blokadzie kół pojazdu przy hamowaniu)

blokadzie kół pojazdu przy hamowaniu)

i ASR (system zapobiegający zerwaniu

i ASR (system zapobiegający zerwaniu

przyczepności napędowych kół pojazdu)

przyczepności napędowych kół pojazdu)

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA

Kategoryzacja autokarów

Kategoryzacja autokarów

Na wzór hoteli czy obiektów

Na wzór hoteli czy obiektów

gastronomicznych, także i usługi

gastronomicznych, także i usługi

świadczone przez przewoźników

świadczone przez przewoźników

autokarowych powinny być w jakiś

autokarowych powinny być w jakiś

sposób skategoryzowane. Tym

sposób skategoryzowane. Tym

bardziej, że coraz częściej spotykamy

bardziej, że coraz częściej spotykamy

się ze zdaniem: "Autokar autokarowi

się ze zdaniem: "Autokar autokarowi

nie równy”

nie równy”

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA

Taki system "kategoryzacji" autokarów istnieje już na

Taki system "kategoryzacji" autokarów istnieje już na

zachodzie. Oparty jest on, podobnie jak w hotelach,

zachodzie. Oparty jest on, podobnie jak w hotelach,

na gwiazdkach a te przyznaje poszczególnym

na gwiazdkach a te przyznaje poszczególnym

autokarów organizacja Gütegemeinschaft Buskomfort

autokarów organizacja Gütegemeinschaft Buskomfort

e.V. - mówimy tutaj przykładowo o Niemczech.

e.V. - mówimy tutaj przykładowo o Niemczech.

GBK jest organizacją zrzeszającą blisko 500

GBK jest organizacją zrzeszającą blisko 500

przewoźników autokarowych z całych Niemiec, do

przewoźników autokarowych z całych Niemiec, do

których łącznie należy prawie 1200 autokarów, które

których łącznie należy prawie 1200 autokarów, które

są oznaczone wg obowiązującego tam standardu.

są oznaczone wg obowiązującego tam standardu.

Podczas kategoryzacji autokarów bierze się m.in.

Podczas kategoryzacji autokarów bierze się m.in.

takie czynniki pod uwagę jak liczba miejsc czy

takie czynniki pod uwagę jak liczba miejsc czy

odstępy między rzędami siedzeń. Zamontowane

odstępy między rzędami siedzeń. Zamontowane

elementy wyposażenia (toaleta, klimatyzacja,

elementy wyposażenia (toaleta, klimatyzacja,

minibar, system audio-video, itp.) podwyższają już

minibar, system audio-video, itp.) podwyższają już

posiadany standard.

posiadany standard.

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA

parametry

parametry

*-

*-

Tourist

Tourist

Class

Class

** -

** -

Standard

Standard

Class

Class

*** -

*** -

Comfort

Comfort

Class

Class

**** -

**** -

First Class

First Class

***** -

***** -

Luxus Class

Luxus Class

Odstęp

Odstęp

między

między

rzędami

rzędami

siedzeń

siedzeń

68 cm

68 cm

72 cm

72 cm

77 cm

77 cm

83 cm

83 cm

90 cm

90 cm

Wymagane

Wymagane

elementy

elementy

wyposażenia

wyposażenia

układ

układ

ogrzewania i

ogrzewania i

wentylacji,

wentylacji,

oświetlenie

oświetlenie

jak w Tourist

jak w Tourist

Class +

Class +

przyciemnian

przyciemnian

e szyby

e szyby

boczne i

boczne i

pomieszczeni

pomieszczeni

e do

e do

przechowy-

przechowy-

wania

wania

bagażu

bagażu

jak w

jak w

Standard

Standard

Classs +

Classs +

regulowane

regulowane

oparcia

oparcia

foteli,

foteli,

podwójne

podwójne

szyby,

szyby,

indywidualne

indywidualne

oświetlenie,

oświetlenie,

kabina WC z

kabina WC z

umywalką,

umywalką,

klimatyzacja

klimatyzacja

jak w

jak w

Comfort

Comfort

Class +

Class +

fotele

fotele

wyposażone

wyposażone

w podnóżki i

w podnóżki i

składane

składane

stoliki,

stoliki,

minikuchnia

minikuchnia

z gorącymi

z gorącymi

napojami lub

napojami lub

minibar z

minibar z

przekąskami

przekąskami

jak w First

jak w First

Class

Class

Maks. liczba

Maks. liczba

miejsc (w

miejsc (w

autobusie

autobusie

12-

12-

metrowym)

metrowym)

53

53

49

49

49

49

40

40

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA

Rodzaje przewozów

Rodzaje przewozów



Międzynarodowe przewozy

Międzynarodowe przewozy

pasażerskie

pasażerskie

:

:



Regularne (tzw. linówka)

Regularne (tzw. linówka)



Okazjonalne ( tzw. objazdówka)

Okazjonalne ( tzw. objazdówka)



wahadłowe

wahadłowe

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA

Rejsy regularne

Rejsy regularne



Są to linie autobusowe prowadzące

Są to linie autobusowe prowadzące

regularny przewóz pasażerów na

regularny przewóz pasażerów na

określonych trasach.

określonych trasach.



Biuro musi posiadać:

Biuro musi posiadać:



koncesję wydawaną przez Ministerstwo

koncesję wydawaną przez Ministerstwo

Infrastruktury

Infrastruktury



zezwolenie liniowe (= dokument

zezwolenie liniowe (= dokument

umożliwiający realizację stałych połączeń

umożliwiający realizację stałych połączeń

komunikacyjnych, zgodnie z przebiegiem

komunikacyjnych, zgodnie z przebiegiem

trasy podanym na zezwoleniu liniowym).

trasy podanym na zezwoleniu liniowym).

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA

Rejsy okazjonalne

Rejsy okazjonalne



Polegają na przewozie z kraju do kraju danej

Polegają na przewozie z kraju do kraju danej

grupy osób i jej powrocie, tym samym pojazdem

grupy osób i jej powrocie, tym samym pojazdem

do kraju, z którego wyjechali. Ma to zastosowanie

do kraju, z którego wyjechali. Ma to zastosowanie

głównie przy realizacji imprez objazdowych.

głównie przy realizacji imprez objazdowych.



•

•

Przewoźnik winien tu posiadać koncesję na

Przewoźnik winien tu posiadać koncesję na

przewozy międzynarodowe z MI.

przewozy międzynarodowe z MI.



•

•

Pilot grupy lub kierowca musi mieć wypełnioną

Pilot grupy lub kierowca musi mieć wypełnioną

EUROLISTĘ. (opcjonalnie książka jazdy)

EUROLISTĘ. (opcjonalnie książka jazdy)



Zawartość EUROLISTY:

Zawartość EUROLISTY:



nr rejestracyjny pojazdu

nr rejestracyjny pojazdu



nazwiska i imiona pasażerów

nazwiska i imiona pasażerów



plan podróży

plan podróży

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA

Rejsy wahadłowe

Rejsy wahadłowe



Stosowane są przy obsłudze pewnego cyklu

Stosowane są przy obsłudze pewnego cyklu

imprez, gdzie w jedną stronę są przewożeni

imprez, gdzie w jedną stronę są przewożeni

uczestnicy rozpoczynającego się turnusu, a

uczestnicy rozpoczynającego się turnusu, a

z powrotem autokar przewozi uczestników

z powrotem autokar przewozi uczestników

kończącej się imprezy.

kończącej się imprezy.



Wymogi:

Wymogi:



koncesja na przewozy międzynarodowe

koncesja na przewozy międzynarodowe



zezwolenie na organizację przewozów wahadłowych do

zezwolenie na organizację przewozów wahadłowych do

kraju docelowego i przez kraje tranzytowe wydawane

kraju docelowego i przez kraje tranzytowe wydawane

przez Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników, wg

przez Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników, wg

planu kursów wahadłowych

planu kursów wahadłowych



EUROLISTA każdorazowo przewożonych pasażerów

EUROLISTA każdorazowo przewożonych pasażerów

posiadana przez kierowcę. (opcjonalnie książka jazdy)

posiadana przez kierowcę. (opcjonalnie książka jazdy)

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA

Przepisy prawne

Przepisy prawne



UMOWA EUROPEJSKA

UMOWA EUROPEJSKA





określa przepisy

określa przepisy

dotyczące pracy kierowców

dotyczące pracy kierowców

autokarowych, wykonujących

autokarowych, wykonujących

międzynarodowe przejazdy drogowe

międzynarodowe przejazdy drogowe

(AETR)

(AETR)



Czas przejazdu

Czas przejazdu

planowanej trasy

planowanej trasy





pochodną:

pochodną:



programu imprezy, czyli odległości

programu imprezy, czyli odległości

planowanych do przebycia

planowanych do przebycia



przerw na zwiedzanie lub postoje

przerw na zwiedzanie lub postoje



przepisów ruchu drogowego w danym kraju

przepisów ruchu drogowego w danym kraju



przepisów odnośnie pracy kierowcy

przepisów odnośnie pracy kierowcy



UMOWA INTERBUS – w transporcie

UMOWA INTERBUS – w transporcie

międzynarodowym

międzynarodowym

Transport morski

Transport morski

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA

TRANSPORT MORSKI (PROMY)

TRANSPORT MORSKI (PROMY)



Regulują go przepisy

Regulują go przepisy

Konwencji

Konwencji

Ateńskiej

Ateńskiej

z 1974 r. o przewozie

z 1974 r. o przewozie

pasażerów i bagażu drogą morską.

pasażerów i bagażu drogą morską.



Promy morskie są przystosowane

Promy morskie są przystosowane

do przewozu oprócz pasażerów

do przewozu oprócz pasażerów

także pojazdów kołowych oraz

także pojazdów kołowych oraz

szynowych

szynowych

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA

Ze względu na specyfikę i zakres

Ze względu na specyfikę i zakres

wykonywanych usług

wykonywanych usług

transportowych w żegludze morskiej

transportowych w żegludze morskiej

wyróżniamy trzy podstawowe formy

wyróżniamy trzy podstawowe formy

działalności przewozowej

działalności przewozowej



Pasażerska żegluga liniowa

Pasażerska żegluga liniowa



Pasażerska żegluga wycieczkowa

Pasażerska żegluga wycieczkowa



Pasażerska żegluga promowa

Pasażerska żegluga promowa

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA

Pasażerska żegluga liniowa

Pasażerska żegluga liniowa

Linowa żegluga pasażerska polega na

Linowa żegluga pasażerska polega na

utrzymaniu stałych połączeń pomiędzy

utrzymaniu stałych połączeń pomiędzy

określonymi portami morskimi przy

określonymi portami morskimi przy

wykorzystaniu linii żeglugowych tj

wykorzystaniu linii żeglugowych tj

statków wykonujących rejsy w sposób

statków wykonujących rejsy w sposób

systematyczny. Wyznaczone porty sa

systematyczny. Wyznaczone porty sa

obsługiwane zgodnie z rozkładem

obsługiwane zgodnie z rozkładem

rejsów i w określonej częstotliwości

rejsów i w określonej częstotliwości

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA

Pasażerska żegluga

Pasażerska żegluga

wycieczkowa

wycieczkowa

Pasażerska żegluga wycieczkowa

Pasażerska żegluga wycieczkowa

( cruising) to zwiedzanie świata z

( cruising) to zwiedzanie świata z

portu do portu statkami

portu do portu statkami

wycieczkowymi. Istotą

wycieczkowymi. Istotą

funkcjonowania żeglugi wycieczkowej

funkcjonowania żeglugi wycieczkowej

jest świadczenie usług turystycznych

jest świadczenie usług turystycznych

i wczasowych, a nie przewożenie

i wczasowych, a nie przewożenie

pasażerów pomiędzy portami

pasażerów pomiędzy portami

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA

Żegluga promowa

Żegluga promowa



Żegluga promowa rozwinęła się w

Żegluga promowa rozwinęła się w

latach sześćdziesiątych XXw gdy

latach sześćdziesiątych XXw gdy

zaczęła obsługiwać połączenia

zaczęła obsługiwać połączenia

regularne na trasach krotko – i

regularne na trasach krotko – i

średniodystansowych.

średniodystansowych.

Charakterystyczną cechą żeglugi

Charakterystyczną cechą żeglugi

promowej jest zdolność do przedłużania

promowej jest zdolność do przedłużania

lądowych systemów transportowych,

lądowych systemów transportowych,

przez co umożliwia się kontynuowanie

przez co umożliwia się kontynuowanie

procesów przewozowych droga morska

procesów przewozowych droga morska

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA

Bilety promowe

Bilety promowe



Mogą być nabyte zarówno z

Mogą być nabyte zarówno z

rezerwacją (kabina, miejsce

rezerwacją (kabina, miejsce

lotnicze) jak i bez rezerwacji.

lotnicze) jak i bez rezerwacji.



Cenę biletu kształtuje standard

Cenę biletu kształtuje standard

oraz termin podróży. Dodatek

oraz termin podróży. Dodatek

stanowi także opłata za przewóz

stanowi także opłata za przewóz

danego pojazdu.

danego pojazdu.



Istnieją taryfy specjalne dla grup

Istnieją taryfy specjalne dla grup

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA



Kupony

Kupony

tworzące bilet promowy:

tworzące bilet promowy:



pierwszy - dla wystawcy biletu

pierwszy - dla wystawcy biletu



drugi i trzeci - dla armatora

drugi i trzeci - dla armatora



czwarty - dla pasażera

czwarty - dla pasażera



piąty - do rozliczenia

piąty - do rozliczenia

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA



Ważność biletu:

Ważność biletu:

6 miesięcy

6 miesięcy

. Brak

. Brak

możliwości przenoszenia go na

możliwości przenoszenia go na

inne osoby bez zgody przewoźnika

inne osoby bez zgody przewoźnika



W przypadku nabywania biletu

W przypadku nabywania biletu

otwartego rezerwacji na powrót

otwartego rezerwacji na powrót

należy dokonać najpóźniej 24

należy dokonać najpóźniej 24

godziny przed odpłynięciem

godziny przed odpłynięciem

promu.

promu.

Transport kolejowy

Transport kolejowy

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA



I. Rodzaje pociągów pasażerskich:

I. Rodzaje pociągów pasażerskich:

Osobowe

Osobowe

:

:



Normalne

Normalne

- zatrzymujące się na wszystkich

- zatrzymujące się na wszystkich

stacjach pośrednich – kursujące na krótkich lub w

stacjach pośrednich – kursujące na krótkich lub w

miarę krótkich trasach oraz w obrębie niektórych

miarę krótkich trasach oraz w obrębie niektórych

aglomeracji miejskich jako aglomeracyjne, np. w

aglomeracji miejskich jako aglomeracyjne, np. w

Trójmieście – SKM, w okolicach Warszawy - WKD (w

Trójmieście – SKM, w okolicach Warszawy - WKD (w

przyszłości także SKM) i w aglomeracji krakowskiej.

przyszłości także SKM) i w aglomeracji krakowskiej.



RegioPlus

RegioPlus

– przyspieszone, z ograniczoną liczbą

– przyspieszone, z ograniczoną liczbą

przystanków – kursujące na nieco dłuższych trasach

przystanków – kursujące na nieco dłuższych trasach

(obowiązuje w nich taryfa dla pociągów osobowych)

(obowiązuje w nich taryfa dla pociągów osobowych)

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA

Dalekobieżne

Dalekobieżne

:

:



a) pospieszne

a) pospieszne





bez miejscówek

bez miejscówek



ekspresowe

ekspresowe





za dopłatą ceny miejscówki:

za dopłatą ceny miejscówki:



normalne

normalne





krajowe, bez dopłaty za poczęstunek

krajowe, bez dopłaty za poczęstunek



Intercity (IC)

Intercity (IC)





krajowe, za dopłatą za

krajowe, za dopłatą za

poczęstunek

poczęstunek



Eurocity (EC)

Eurocity (EC)





międzynarodowe, za dopłatą za

międzynarodowe, za dopłatą za

poczęstunek

poczęstunek



hotelowe

hotelowe





skład zestawiony wyłącznie z

skład zestawiony wyłącznie z

wagonów sypialnych i z miejscami do leżenia

wagonów sypialnych i z miejscami do leżenia

(kuszetek)

(kuszetek)

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA

Uwaga:

Uwaga:



Część pociągów dalekobieżnych,

Część pociągów dalekobieżnych,

przynajmniej na pewnych odcinkach

przynajmniej na pewnych odcinkach

trasy jest objęta taryfami

trasy jest objęta taryfami

zniżkowymi

zniżkowymi

Last Minute

Last Minute

lub

lub

Tanie

Tanie

Linie Kolejowe

Linie Kolejowe



Pociągi ekspresowe podlegają

Pociągi ekspresowe podlegają

PKP

PKP

Intercity

Intercity

Sp. z o. o.

Sp. z o. o.

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA



Retro

Retro





skład zestawiony z wagonów

skład zestawiony z wagonów

zabytkowych, prowadzony przez

zabytkowych, prowadzony przez

lokomotywę także zabytkową, które można

lokomotywę także zabytkową, które można

było spotkać na danej trasie kilkadziesiąt lat

było spotkać na danej trasie kilkadziesiąt lat

temu. Stanowić może jedną z atrakcji

temu. Stanowić może jedną z atrakcji

turystycznych danego regionu. Mogą

turystycznych danego regionu. Mogą

obowiązywać taryfy specjalne.

obowiązywać taryfy specjalne.

Wąskotorowe

Wąskotorowe





z reguły w formie pociągu

z reguły w formie pociągu

retro, o zmiennym rozkładzie jazdy. Obecnie

retro, o zmiennym rozkładzie jazdy. Obecnie

nie podlegają PKP

nie podlegają PKP

Przewozom Regionalnym

Przewozom Regionalnym

sp. z o.o., lecz samorządom lokalnym.

sp. z o.o., lecz samorządom lokalnym.

Obowiązują w nich taryfy specjalne.

Obowiązują w nich taryfy specjalne.

TRANSPORT

TRANSPORT

LOTNICZY

LOTNICZY

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA



Przewozy na liniach lotniczych

Przewozy na liniach lotniczych

:

:



regularne (rejsowe)

regularne (rejsowe)



czarterowe (wynajmowane, na zlecenie)

czarterowe (wynajmowane, na zlecenie)



Międzynarodowe umowy i porozumienia

Międzynarodowe umowy i porozumienia

®

®

regulują sprawy lotnictwa komunikacyjnego.

regulują sprawy lotnictwa komunikacyjnego.



Konwencja chicagowska

Konwencja chicagowska

(1944 r.)

(1944 r.)

®

®

reguluje organizację cywilnego transportu

reguluje organizację cywilnego transportu

lotniczego w większości państw.

lotniczego w większości państw.



ICAO

ICAO

(International Civil Aviation

(International Civil Aviation

Organisation) (= Międzynarodowa

Organisation) (= Międzynarodowa

Organizacja Lotnictwa Cywilnego)

Organizacja Lotnictwa Cywilnego)

ustala normy i przepisy dla lotnictwa

ustala normy i przepisy dla lotnictwa

komunikacyjnego krajów – sygnatariuszy

komunikacyjnego krajów – sygnatariuszy

konwencji chicagowskiej.

konwencji chicagowskiej.

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA



IATA (International Air Transport

IATA (International Air Transport

Association)

Association)

= Międzynarodowe

= Międzynarodowe

Stowarzyszenie Transportu Lotniczego

Stowarzyszenie Transportu Lotniczego

skupia linie lotnicze i ustala rozkłady lotów,

skupia linie lotnicze i ustala rozkłady lotów,

taryfy i ogólne warunki przewozowe.

taryfy i ogólne warunki przewozowe.



Powstała w 1919 r. i zrzesza większość

Powstała w 1919 r. i zrzesza większość

przewoźników lotniczych w obsłudze ruchu

przewoźników lotniczych w obsłudze ruchu

międzynarodowego, obecnie 150.

międzynarodowego, obecnie 150.



Członkowie IATA

Członkowie IATA

przewoźnicy krajów

przewoźnicy krajów

członków ICAO (International Civil Aviation

członków ICAO (International Civil Aviation

Organisation) (= Międzynarodowej

Organisation) (= Międzynarodowej

Organizacji Lotnictwa Cywilnego)

Organizacji Lotnictwa Cywilnego)

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA



Podstawa działania IATA

Podstawa działania IATA

Konwencja Warszawska z

Konwencja Warszawska z

1929 r. w sprawie ujednolicenia niektórych prawideł

1929 r. w sprawie ujednolicenia niektórych prawideł

dotyczących międzynarodowych przewozów

dotyczących międzynarodowych przewozów

lotniczych (odpowiedzialność przewoźnika za

lotniczych (odpowiedzialność przewoźnika za

przewóz pasażerów i bagażu oraz kwestia

przewóz pasażerów i bagażu oraz kwestia

międzynarodowych dokumentów przewozowych)

międzynarodowych dokumentów przewozowych)



Cele działania IATA

Cele działania IATA

:

:



popieranie rozwoju międzynarodowego transportu

popieranie rozwoju międzynarodowego transportu

lotniczego

lotniczego



ujednolicanie przepisów, dokumentów i rozliczeń

ujednolicanie przepisów, dokumentów i rozliczeń



eliminacja konkurencji między przewoźnikami poprzez

eliminacja konkurencji między przewoźnikami poprzez

określanie taryf minimalnych

określanie taryf minimalnych



określanie taryf lotniczych

określanie taryf lotniczych

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA

Sposób działania IATA

Sposób działania IATA

: komitety:

: komitety:



techniczny

techniczny



finansowy

finansowy



handlowy

handlowy



prawny

prawny

Liberalizacja i globalizacja gospodarki zmniejszenie

Liberalizacja i globalizacja gospodarki zmniejszenie

roli IATA. Linie lotnicze tworzą ze sobą sojusze:

roli IATA. Linie lotnicze tworzą ze sobą sojusze:



alianse (najpopularniejsze)

alianse (najpopularniejsze)



konsorcja

konsorcja



porozumienia handlowe

porozumienia handlowe

Np. STAR ALLIANCE – największy sojusz lotniczy na

Np. STAR ALLIANCE – największy sojusz lotniczy na

świecie. PLL LOT przystąpiły do niego dnia

świecie. PLL LOT przystąpiły do niego dnia

26.10.2003

26.10.2003

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA

Taryfy lotnicze

Taryfy lotnicze



Taryfa lotnicza

Taryfa lotnicza

= opłata pobierana przez

= opłata pobierana przez

przewoźnika lotniczego za przewóz pasażera na

przewoźnika lotniczego za przewóz pasażera na

danej trasie.

danej trasie.



Język angielski

Język angielski

obowiązujący język w

obowiązujący język w

międzynarodowym transporcie lotniczym. Skróty,

międzynarodowym transporcie lotniczym. Skróty,

zwroty, terminy i kody w procedurze przewozowej

zwroty, terminy i kody w procedurze przewozowej

są zatem używane w języku angielskim.

są zatem używane w języku angielskim.

Traffic Conferences

Traffic Conferences

(

(

TC

TC

) (=obszary - konferencje,

) (=obszary - konferencje,

na które podzielono świat dla łatwiejszego

na które podzielono świat dla łatwiejszego

określenia taryf):

określenia taryf):



TC-1

TC-1

obie Ameryki + przyległe wyspy: Grenlandia,

obie Ameryki + przyległe wyspy: Grenlandia,

Bermudy, Antyle, Wyspy Karaibskie i Hawaje

Bermudy, Antyle, Wyspy Karaibskie i Hawaje



TC-2

TC-2

Europa (do Uralu), Afryka + przyległe wyspy,

Europa (do Uralu), Afryka + przyległe wyspy,

Azja (do Iranu)

Azja (do Iranu)



TC-3

TC-3

Azja (na wsch. od Uralu i Iranu) + przyległe

Azja (na wsch. od Uralu i Iranu) + przyległe

wyspy, Australia, Nowa Zelandia, wyspy Pacyfiku

wyspy, Australia, Nowa Zelandia, wyspy Pacyfiku

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA

Międzynarodowe taryfy

Międzynarodowe taryfy

lotnicze:

lotnicze:

a)

a)

Normalna

Normalna

najwyższa taryfa dla danej klasy

najwyższa taryfa dla danej klasy

podróży, której stosowanie nie wymaga

podróży, której stosowanie nie wymaga

spełnienia żadnych dodatkowych warunków

spełnienia żadnych dodatkowych warunków

b)

b)

Specjalna

Specjalna

niższa od normalnej, dotycząca

niższa od normalnej, dotycząca

zwykle podróży w obie strony lub okrężnych.

zwykle podróży w obie strony lub okrężnych.

Określa minimalny pobyt w kraju, z którego

Określa minimalny pobyt w kraju, z którego

następuje powrót (lub w innym kraju, niż

następuje powrót (lub w innym kraju, niż

kraj rozpoczęcia podróży). Ich ważność

kraj rozpoczęcia podróży). Ich ważność

przeważnie < 1 rok. Wyróżniamy:

przeważnie < 1 rok. Wyróżniamy:



t. s. publiczną

t. s. publiczną



t. s. inclusive tours

t. s. inclusive tours

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA

Taryfy specjalne publiczne

Taryfy specjalne publiczne

:

:

wycieczkowe

wycieczkowe

dla klientów indywidualnych. Typy:

dla klientów indywidualnych. Typy:



APEX wymaga wykupienia biletu w wyznaczonym

APEX wymaga wykupienia biletu w wyznaczonym

terminie, np. 21 dni przed wylotem. Wszystkie

terminie, np. 21 dni przed wylotem. Wszystkie

odcinki podróży muszą być objęte rezerwacją. Jej

odcinki podróży muszą być objęte rezerwacją. Jej

zmiana bez ponoszenia dodatkowych kosztów

zmiana bez ponoszenia dodatkowych kosztów

dotyczących dopłat do różnic taryfowych

dotyczących dopłat do różnic taryfowych

wynikających z niedotrzymania warunku

wynikających z niedotrzymania warunku

uzyskania zniżki jest niemożliwa.

uzyskania zniżki jest niemożliwa.



BUDGET pasażer jest zobowiązany do wykupienia

BUDGET pasażer jest zobowiązany do wykupienia

biletu z wyprzedzeniem, wskazując tydzień

biletu z wyprzedzeniem, wskazując tydzień

kalendarzowy, w którym chciałby odbyć podróż.

kalendarzowy, w którym chciałby odbyć podróż.

Wraz z

Wraz z

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA

upływem określonego czasu (np. 7 dni) przewoźnik

upływem określonego czasu (np. 7 dni) przewoźnik

wyznacza dzień podróży pasażera i odtąd zmiana

wyznacza dzień podróży pasażera i odtąd zmiana

terminu rezerwacji jest niemożliwa.

terminu rezerwacji jest niemożliwa.

Młodzieżowe i studenckie

Młodzieżowe i studenckie

tylko dla młodzieży w

tylko dla młodzieży w

określonym przedziale wiekowym i dla studentów

określonym przedziale wiekowym i dla studentów

studiów dziennych

studiów dziennych

Grupy specjalne (incentive)

Grupy specjalne (incentive)

dla grup złożonych z

dla grup złożonych z

pracowników (oraz ich najbliższych rodzin) tej

pracowników (oraz ich najbliższych rodzin) tej

samej instytucji, dla których wycieczka jest w

samej instytucji, dla których wycieczka jest w

formie nagrody. Koszt takiej wycieczki (transport

formie nagrody. Koszt takiej wycieczki (transport

+ pozostałe świadczenia) pokryty w całości przez

+ pozostałe świadczenia) pokryty w całości przez

instytucję nagradzającą)

instytucję nagradzającą)

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA

Taryfy specjalne Inclusive Tour

Taryfy specjalne Inclusive Tour

dla

dla

touroperatorów. Oprócz kosztów

touroperatorów. Oprócz kosztów

przelotu wliczone są w pakiet także

przelotu wliczone są w pakiet także

noclegi, zwiedzanie itp. Wycieczki te

noclegi, zwiedzanie itp. Wycieczki te

mogą być zarówno grupowe, jak i

mogą być zarówno grupowe, jak i

indywidualne, organizowane przez

indywidualne, organizowane przez

biuro podróży. Od innych taryf odróżnia

biuro podróży. Od innych taryf odróżnia

je brak możliwości samodzielnego

je brak możliwości samodzielnego

stosowania i reklamy (są niepubliczne).

stosowania i reklamy (są niepubliczne).

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA

Tanie linie lotnicze (TLL) kursujące z

Tanie linie lotnicze (TLL) kursujące z

Polski

Polski



(Air Polonia

(Air Polonia

Centralwings, Direct Fly

Centralwings, Direct Fly

–

–

polskie

polskie

firmy nieistniejące)

firmy nieistniejące)



Aer Lingus, Ryanair, EasyJet

Aer Lingus, Ryanair, EasyJet

- irlandzkie

- irlandzkie



Wizz Air

Wizz Air

- węgierskie

- węgierskie



Germanwings, Dau Air

Germanwings, Dau Air

- niemieckie

- niemieckie



Norwegian

Norwegian

- norweskie

- norweskie

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA

Skróty, zwroty i terminy przy

Skróty, zwroty i terminy przy

stosowaniu taryf i wystawianiu biletów

stosowaniu taryf i wystawianiu biletów

Taryfy

Taryfy

:

:



AD

AD

– Agency Discount. Zniżka agencyjna

– Agency Discount. Zniżka agencyjna

przyznawana przez linie lotnicze. Dochodzi

przyznawana przez linie lotnicze. Dochodzi

do 75% i każde biuro podróży prowadzące

do 75% i każde biuro podróży prowadzące

sprzedaż biletów na dowolną trasę ma do

sprzedaż biletów na dowolną trasę ma do

niej prawo. Liczbę biletów ustala umowa

niej prawo. Liczbę biletów ustala umowa

agencyjna

agencyjna



AP

AP

- Taryfa typu APEX

- Taryfa typu APEX



B

B

- Taryfa typu BUDGET

- Taryfa typu BUDGET



BT

BT

- Bulk Intensive Tour dla grup

- Bulk Intensive Tour dla grup

zorganizowanych przez touroperatorów

zorganizowanych przez touroperatorów



C

C

- Business standard obsługi pomiędzy

- Business standard obsługi pomiędzy

klasą Y, a F. Na niektórych trasach

klasą Y, a F. Na niektórych trasach

zastępuje klasę F.

zastępuje klasę F.

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA



CD

CD

- Senior Citizen zniżka dla osób w

- Senior Citizen zniżka dla osób w

podeszłym wieku

podeszłym wieku



CH

CH

- Child zniżka dziecięca

- Child zniżka dziecięca



E

E

- Excursion taryfa wycieczkowa

- Excursion taryfa wycieczkowa



EG

EG

– Group Education Trip zniżka dla

– Group Education Trip zniżka dla

agentów podróży odbywających wycieczkę

agentów podróży odbywających wycieczkę

szkoleniową (study tour)

szkoleniową (study tour)



F

F

- First class taryfa dla pierwszej klasy

- First class taryfa dla pierwszej klasy

podróży, wyższa od klasy Y od 20 do >

podróży, wyższa od klasy Y od 20 do >

100%.

100%.

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA



High season najwyższy poziom taryfy

High season najwyższy poziom taryfy

sezonowej

sezonowej



IN

IN

- Infant zniżka dla niemowląt

- Infant zniżka dla niemowląt

poniżej 2 lat

poniżej 2 lat



IT

IT

- Inclusive Tour wycieczka lotnicza

- Inclusive Tour wycieczka lotnicza

z opłaconymi kosztami podróży i

z opłaconymi kosztami podróży i

pobytu. Oznacza też taryfę IT, ale

pobytu. Oznacza też taryfę IT, ale

indywidualną

indywidualną



N

N

- Night taryfa dla rejsów nocnych

- Night taryfa dla rejsów nocnych

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA



NONREF

NONREF

– Non Refundable całość lub

– Non Refundable całość lub

część opłaty nie podlega zwrotowi

część opłaty nie podlega zwrotowi



NS

NS

– Non Seat niemowlę, któremu nie

– Non Seat niemowlę, któremu nie

przysługuje miejsce siedzące

przysługuje miejsce siedzące



PEX

PEX

– Public Excursion taryfa specjalna na

– Public Excursion taryfa specjalna na

przewozy rozkładowe między określonymi

przewozy rozkładowe między określonymi

miastami i obwarowana pewnymi

miastami i obwarowana pewnymi

warunkami (rezerwacja, zapłata i

warunkami (rezerwacja, zapłata i

wystawienie biletu muszą być dokonane w

wystawienie biletu muszą być dokonane w

tym samym czasie, ale niekoniecznie z

tym samym czasie, ale niekoniecznie z

zachowaniem określonego minimalnego

zachowaniem określonego minimalnego

terminu, w którym możliwa jest

terminu, w którym możliwa jest

rezerwacja). Anulowanie rezerwacji

rezerwacja). Anulowanie rezerwacji

wymaga dodatkowych opłat.

wymaga dodatkowych opłat.

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA



PG

PG

– pilgrime fare taryfa dla pielgrzymów

– pilgrime fare taryfa dla pielgrzymów



R

R

- Supersonic pierwsza klasa podróży

- Supersonic pierwsza klasa podróży

w samolotach Concorde (lepszy standard

w samolotach Concorde (lepszy standard

obsługi i komfort lotu)

obsługi i komfort lotu)



SD

SD

– Student zniżka dla studentów

– Student zniżka dla studentów



Y

Y

- Economy klasa ekonomiczna –

- Economy klasa ekonomiczna –

podstawowa pasażerska

podstawowa pasażerska



ZZ

ZZ

– taryfa młodzieżowa

– taryfa młodzieżowa

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA



Cash

Cash

– opłata za dokument przewozowy jest

– opłata za dokument przewozowy jest

dokonywana w gotówce

dokonywana w gotówce



Credit

Credit

- opłata za dokument przewozowy jest

- opłata za dokument przewozowy jest

kredytowana

kredytowana



Discount

Discount

– zniżka [1] lub [%]

– zniżka [1] lub [%]



FCU

FCU

– fikcyjna waluta do konstruowania taryf

– fikcyjna waluta do konstruowania taryf



Normal fare

Normal fare

– najwyższa taryfa obowiązująca

– najwyższa taryfa obowiązująca

dla danej klasy podróży, nie wymagająca

dla danej klasy podróży, nie wymagająca

spełnienia żadnych dodatkowych warunków

spełnienia żadnych dodatkowych warunków



No show

No show

– pasażer, który nie wykorzystał

– pasażer, który nie wykorzystał

zarezerwowanego miejsca lub nie odwołał

zarezerwowanego miejsca lub nie odwołał

rezerwacji w wymaganym terminie

rezerwacji w wymaganym terminie



No show charge

No show charge

– opłata mogąca być pobrana

– opłata mogąca być pobrana

od pasażera

od pasażera

no show

no show



Refund

Refund

– zwrot za całkowicie lub częściowo

– zwrot za całkowicie lub częściowo

niewykorzystany dokument podróży

niewykorzystany dokument podróży

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA



Bilety

Bilety

:

:



CT

CT

- Corcole Trip podróż okrężna

- Corcole Trip podróż okrężna



OK

OK

– rezerwacja miejsca potwierdzona przez przewoźnika

– rezerwacja miejsca potwierdzona przez przewoźnika



OW

OW

– One Way podróż w jedną stronę

– One Way podróż w jedną stronę



PTA

PTA

– Prepaid Ticket Advice zawiadomienie o przedpłacie

– Prepaid Ticket Advice zawiadomienie o przedpłacie

na bilet

na bilet



PIR

PIR

– Property Irregularity Report zawiadomienie o

– Property Irregularity Report zawiadomienie o

zgubieniu bagażu

zgubieniu bagażu



RQ

RQ

– pasażer na liście oczekujących na potwierdzenie

– pasażer na liście oczekujących na potwierdzenie

rezerwacji

rezerwacji



RT/R

RT/R

– Round Trip podróż tam i z powrotem

– Round Trip podróż tam i z powrotem



SA

SA

– bilet bez prawa rezerwacji, pasażer odleci w miarę

– bilet bez prawa rezerwacji, pasażer odleci w miarę

wolnych miejsc

wolnych miejsc



SP

SP

– Incapacitated Passenger pasażer niepełnosprawny

– Incapacitated Passenger pasażer niepełnosprawny



TG

TG

– Tour Guide ® przewodnik grupy

– Tour Guide ® przewodnik grupy

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA



TKT

TKT

– Ticket bilet pasażerski i kwit bagażowy

– Ticket bilet pasażerski i kwit bagażowy



E-Ticket

E-Ticket

– bilet elektroniczny (klient otrzymuje wydruk

– bilet elektroniczny (klient otrzymuje wydruk

potwierdzający rezerwację miejsca w biurze lub pocztą

potwierdzający rezerwację miejsca w biurze lub pocztą

elektroniczną)

elektroniczną)



Bagaż bezpłatny

Bagaż bezpłatny

– bagaż, który pasażer może przewieźć

– bagaż, który pasażer może przewieźć

w ramach zakupionego biletu

w ramach zakupionego biletu



Bagaż płatny

Bagaż płatny

– bagaż przekraczający limit bagażu

– bagaż przekraczający limit bagażu

bezpłatnego

bezpłatnego



Bagaż rejestrowany

Bagaż rejestrowany

– bagaż zaopatrzony w wywieszkę

– bagaż zaopatrzony w wywieszkę

bagażową, przewożony w lukach bagażowych. Odpowiada

bagażową, przewożony w lukach bagażowych. Odpowiada

za niego przewoźnik.

za niego przewoźnik.



Bagaż kabinowy

Bagaż kabinowy

– bagaż przewożony pod opieką

– bagaż przewożony pod opieką

podróżnego w kabinie pasażerskiej. Przewoźnik nie

podróżnego w kabinie pasażerskiej. Przewoźnik nie

odpowiada za jego uszkodzenie lub zaginięcie, jeśli nie

odpowiada za jego uszkodzenie lub zaginięcie, jeśli nie

nastąpiło to z winy przewoźnika.

nastąpiło to z winy przewoźnika.



Bagaż podręczny

Bagaż podręczny

– przedmioty używane w czasie

– przedmioty używane w czasie

podróży przez pasażera (torebka, książka)

podróży przez pasażera (torebka, książka)



Interline

Interline

– podróż samolotami co najmniej 2

– podróż samolotami co najmniej 2

przewoźników lotniczych

przewoźników lotniczych

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA



Open

Open

– bilet bez potwierdzenia dnia i godziny powrotu

– bilet bez potwierdzenia dnia i godziny powrotu



Open jaw

Open jaw

– bilet upoważniający powrót samolotem z

– bilet upoważniający powrót samolotem z

innego miejsca, niż się przyleciało, dzięki czemu część

innego miejsca, niż się przyleciało, dzięki czemu część

trasy można pokonać drogą lądową

trasy można pokonać drogą lądową



Overbooking

Overbooking

– sytuacja, gdy na liście jest więcej

– sytuacja, gdy na liście jest więcej

pasażerów, niż miejsc w samolocie

pasażerów, niż miejsc w samolocie



Stopover

Stopover

– przerwa w podróży, która powinna być

– przerwa w podróży, która powinna być

ustalana z góry z przewoźnikiem

ustalana z góry z przewoźnikiem



Reconfirmation

Reconfirmation

– wymóg, by w określonych przypadkach

– wymóg, by w określonych przypadkach

pasażer potwierdził chęć wykorzystania zarezerwowanego

pasażer potwierdził chęć wykorzystania zarezerwowanego

dla niego miejsca

dla niego miejsca



Validity of the ticket

Validity of the ticket

– okres ważności biletu

– okres ważności biletu



Validator

Validator

– stempel służący do pieczętowania

– stempel służący do pieczętowania

dokumentów przewozowych. Inaczej dokument jest

dokumentów przewozowych. Inaczej dokument jest

nieważny.

nieważny.

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA

Odcinki biletu

Odcinki biletu

:

:



Audit Coupon

Audit Coupon

(jasnozielony)

(jasnozielony)

– dołączany

– dołączany

do dziennego zestawienia sprzedaży

do dziennego zestawienia sprzedaży



Flight Coupon

Flight Coupon

(żółty) - uprawnia do

(żółty) - uprawnia do

przelotu pomiędzy podanymi na nim

przelotu pomiędzy podanymi na nim

punktami

punktami



Agent Coupon

Agent Coupon

(różowy)

(różowy)

– po wypełnieniu

– po wypełnieniu

zostaje w aktach biura wystawiającego

zostaje w aktach biura wystawiającego



Passenger Coupon

Passenger Coupon

(biały) - na

(biały) - na

wewnętrznej stronie tylnej okładki, pozostaje

wewnętrznej stronie tylnej okładki, pozostaje

u pasażera po zakończeniu podróży

u pasażera po zakończeniu podróży

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA

Przykłady oznaczeń portów lotniczych

Przykłady oznaczeń portów lotniczych

:

:



WAW

WAW

– Warszawa

– Warszawa



KRK

KRK

– Kraków

– Kraków



BRU

BRU

– Bruksela

– Bruksela



LHR

LHR

– London Heathrow

– London Heathrow



LGW

LGW

– London Gatwick

– London Gatwick



JFK

JFK

– Nowy York lotnisko im. J. F. Kenedy’ego itd.

– Nowy York lotnisko im. J. F. Kenedy’ego itd.

Przykłady oznaczeń linii lotniczych

Przykłady oznaczeń linii lotniczych

:

:



LO

LO

– Polskie Linie Lotnicze LOT

– Polskie Linie Lotnicze LOT



AA

AA

– American Airlines

– American Airlines



AF

AF

– Air France

– Air France



OK

OK

– Czech Airlines

– Czech Airlines

Dariusz Idzik dla TEB ED

Dariusz Idzik dla TEB ED

UKACJA

UKACJA

Oznaczenia kierunków geograficznych

Oznaczenia kierunków geograficznych

podróży

podróży

:

:



AT

AT

– przez Atlantyk

– przez Atlantyk



AP

AP

- przez Atlantyk i Pacyfik

- przez Atlantyk i Pacyfik



ET

ET

– w kierunku wschodnim

– w kierunku wschodnim



NB

NB

- w kierunku północnym

- w kierunku północnym



PF

PF

– przez Pacyfik

– przez Pacyfik



PO

PO

– przez biegun

– przez biegun



SB

SB

– w kierunku południowym

– w kierunku południowym



WB

WB

- w kierunku zachodnim

- w kierunku zachodnim