Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

PODSTAWOWE

PROBLEMY

GERIATRYCZNE

W ASPEKCIE

UZDROWISKOWYM

ZMIANY DEMOGRAFICZNE

Czynniki mające istotny wpływ
na życie
społeczeństwa, a zwłaszcza
system opieki

zdrowotnej i socjalnej:

- starzenie się społeczeństw
(wydłużenie się
średniej trwania życia i
zmniejszenie
liczby urodzeń)
- wzrost liczby i odsetka ludzi
starych na
świecie

(Davis, 1999)

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

Średnie trwanie życia w skali

globalnej

1955 r. → 47 lat

1955 r. → 65 lat

2025 r. → 73 lata

Im bogatszy kraj, tym dłuższe trwanie

życia ludności, tym wyższy udział seniorów.

(Frąckiewicz, 1997)

Polska – stałe wydłużanie przeciętnego

trwania życia

2000 rok ; kobiety – 78 lat

mężczyźni – 69,7 lat

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

- Udział procentowy osób w wieku 65 lat i
starszych w
roku 1995 w wielu krajach > 15%
- Polska ; udział procentowy osób starszych
w ogólnej
populacji ludności w latach 1950 – 2000
(wg. GUS)

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

ROK

OSOBY +

60 LAT

OSOBY + 65 LAT

1950

8,2

5,2

6,1

4,5

1960

9,6

6,0

7,1

4,6

1970

12,9

8,4

10,0

6,7

1980

13,3

10,1

12,1

7,9

1990

15,0

10,2

12,4

7,9

2000

16,6

12,2

14,7

9,6

• Polska przekroczyła tzw. „próg

starości
demograficznej” oznaczający wg.
norm ONZ
7% udział osób w wieku 65 lat i
starszych w
ogólnej strukturze ludności, w
1967

• Według prognozy demograficznej
(1999 r.)
w Polsce :
- 2010 r. - 5 mln osób + 65 r.ż.
(13%)
- 2020 r. - 17,4%
- w 2010 roku co czwarta osoba
starsza będzie
miała 80 lat i więcej

(Kowalski, 2000)

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

„

Wydłużenie się życia przy

jednoczesnym spadku stopy

urodzeń oznacza nie tylko dalszy

postęp starzenia się polskiego

społeczeństwa, ale także wzrost

ogólnej liczby ludności, wzrost

obciążenia społeczeństwa oraz

rosnące zapotrzebowanie na

opiekę zdrowotną i społeczną”

(Wierzchosławski, 1999)

STARZENIE SIĘ

biologiczne psychologiczne

społeczne

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

UNIWERSALNE CECHY STARZENIA SIĘ CZŁOWIEKA ;

Zmiany biologiczne charakteryzujące się jako procesy

1.    powszechne
2.    rozciągnięte w czasie
3.    jednokierunkowe (inwolucja, samounicestwienie)
4.    uczestniczące w genetycznie zaprogramowanej

ontogenezie
5. nierówne dynamicznie (osoby, układy narządów,

gatunek)
6.    mierzalne skalami (biologiczna, sprawnościowa,
kalendarzowa)
7.    prowadzące do starości (jako stanu lub okresu życia)
8.    skojarzone z wysoką i odmienną w przebiegu
chorobowością
9.    oceniane zawsze negatywnie
10. poznane tylko częściowo

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

Częstość stanów chorobowych w

populacji polskiej > 65 r.ż

1. Choroby układu sercowo-naczyniowego 75%
2. Choroby układu ruchu

68%

3. Choroby układu oddechowego

46%

4. Choroby układu trawiennego

34%

5. Zespoły otępienne

15%

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

ETIOLOGIA STARZENIA SIĘ CZŁOWIEKA

Czynniki indukujące Czynniki

modyfikujące

- genom - ekologiczne
- metabolizm - socjalne
- cz. psychologiczne - choroby

Procesy starzenia

Znamiona starości

biologiczne psychologiczne

społeczne

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

Odrębności chorowania w

wieku

podeszłym wiążą się z :

- zagadnieniami
epidemiologicznymi
- problemami rozpoznawczo-
leczniczymi
- odmiennością przebiegu
procesu
chorobowego i rokowania

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

Epidemiologia geriatryczna ;

1. Wysoka i korelująca z wiekiem

zapadalność na

różne stany chorobowe

2. Polipatologia tzn. równoczesne
występowanie

kilku swoistych („of Aging”) lub

odmiennie

przebiegających („in Aging”)

procesów

chorobowych
3. Współistnienie chorób ze zmianami

wynikającymi z procesu starzenia

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

Problemy diagnostyczno –

terapeutyczne

1. Brak typowego obrazu choroby („ maski
chorobowe”)
2. Częste objawy niespecyficzne (bóle, zawroty
głowy, zaburzenia
świadomości i snu, obj. dyspeptyczne)
3. Wywiad trudny do zebrania
4. Niechęć do badania lekarskiego
5. Potrzeba różnicowania między chorobami a
następstwami
starzenia
6. Trudności leczniczo – rehabilitacyjne;
- brak gotowości do współpracy
- niski stopień realizacji zaleceń leczniczych
(50 – 60%)
- znikoma skuteczność postępowania
niefarmakologicznego
(nawyki żywieniowe, nieaktywny styl życia,
możliwości
finansowe)

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

Współpraca w zakresie

wykonywania rehabilitacyjnych

ćwiczeń jest lepsza jeżeli :

- rehabilitowany ma poczucie pełnej
wolności
decyzji
- proponowana aktywność zostanie
uzasadniona
względami zdrowotnymi
- zostaną zastosowane różnorodne
zestawy i
formy ćwiczeń
- zapewni się ćwiczącym poczucie
indywidualnego
traktowania

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

Przebieg choroby w starości

zmieniają:

- cechy temperamentu
- osłabienie sprawności umysłowej
- ! zmniejszone zdolności adaptacyjne i
wąskie granice
homeostazy; duża wrażliwość na
zmiany
środowiskowe (temperatura,
wilgotność, ciśnienie,
żywienie, odwodnienie), i psychiczne
- specyfika postawy wobec własnej
choroby;
 pozytywna (nowe zadania życiowe)

 hipochondryczna

 postawa negacji (! lekarze)

 apatii i obojętności

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

Jakość życia w wieku podeszłym

(wg. Siergriesta i

Junge) to odpowiedź na powiązane

elementy życia ludzkiego;

a) fizyczną kondycję wynikającą z

wieku

(niesprawność, ból, choroby

przewlekłe)

b) stan psychiczny

(samopoczucie, niepokój,

depresja)

c) aktywność społeczną

(integracja, izolacja

ze środowiskiem)

Wymiary jakości życia w

wieku podeszłym:

obiektywne

1. ogólny stan zdrowia i

funkcjonalny

2. pozycja społeczno –

ekonomiczna

- subiektywne

3. zadowolenie, satysfakcja z

życia

4. poczucie własnej godności

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

Parametry oceny jakości życia w wieku
podeszłym:

- ocena kliniczna (sprawność fizyczna,

umysłowa,

chorobowość)

- korzystanie z systematycznego leczenia

- uwarunkowania środowiskowe

- środowisko ekologiczne

- styl życia

- umiejętność radzenia sobie w trudnych

sytuacjach

- warunki ekonomiczno – bytowe

- charakterystyka demograficzno –
społeczna (wiek,
płeć, wykształcenie, stan cywilny, status
społeczny)

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

ZASADY POSTĘPOWANIA

DIAGNOSTYCZNO -TERAPEUTYCZNEGO

W GERIATRII ;

1. Konieczność odróżniania i oceny
stawów
chorobowych (wymagających leczenia)
od
fizjopatologicznych następstw starzenia

(wymagającego rewitalizacji)
2. Holistyczne podejście do złożonych
problemów
zdrowotnych
3. Kompleksowe rozwiązywanie potrzeb
prewencyjno –
leczniczych, psychologicznych oraz
przystosowanie
do samodzielnego funkcjonowania w
środowisku
(rehabilitacja)
4. Hierarchizacja licznych potrzeb
diagnostyczno –
leczniczych oraz rehabilitacyjnych

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

• Stany chorobowe prawie swoiste
dla wieku
podeszłego („ of Aging”) np.:
- upadki
- osteoporoza
- nietrzymanie zwieraczy

 Stany chorobowe charakteryzujące

się
odrębnym przebiegiem („in
Aging”), np.:
- nadciśnienie tętnicze
- niewydolność serca
- choroba niedokrwienna serca
- cukrzyca

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA U OSÓB

STARSZYCH:

- poprawia ogólne samopoczucie

- korzystnie wpływa na zdrowie
fizyczne i
psychiczne

- pomaga w zachowaniu
niezależnego trybu życia
- zmniejsza ryzyko zachorowania na
niektóre
choroby (choroba niedokrwienna
serca,
cukrzyca, nadciśnienie)
- pomaga minimalizować skutki
niesprawności i
może pomagać w leczeniu stanów
bólowych
- może pomagać w zmianie
stereotypowych
perspektyw wieku podeszłego

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

INDYWIDUALNE KORZYŚCI Z AKTYWNOŚCI

FIZYCZNEJ OSÓB STARSZYCH

Fizjologiczne
 Korzyści natychmiastowe :

a) usprawnia regulację stężenia glukozy we krwi
b) reguluje aktywność katecholamin
c) poprawia jakość i ilość snu u osób w każdym wieku
 Skutki długoterminowe :

a) wydolność aerobowa / sercowo-naczyniowa: poprawa
funkcjonowania układu sercowo-naczyniowego po
odpowiednim treningu fizycznym
b) trening oporowy / wzmacnianie mięśni istotne w
utrzymaniu
niezależności
c) gibkość
d) równowaga / koordynacja: regularna aktywność
zapobiega i /
lub opóźnia związane z wiekiem zaburzenia równowagi i

zmniejsza ryzyko upadku
e) szybkość ruchów: spowolnienie reakcji; opóźnienie
związanego z
wiekiem pogorszenia sprawności

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

INDYWIDUALNE KORZYŚCI Z AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ OSÓB STARSZYCH

INDYWIDUALNE KORZYŚCI Z AKTYWNOŚCI

FIZYCZNEJ OSÓB STARSZYCH

Psychologiczne

 Korzyści natychmiastowe:

a)   odprężenie
b)   zmniejszenie stresu i niepokoju
c)   poprawa nastroju

 Skutki długoterminowe:

a) ogólne dobre samopoczucie
b) poprawa zdrowia psychicznego (korzystne w

leczeniu

nerwicy depresyjnej i lękowej)
c) poprawa funkcji poznawczych
d) kontrola motoryczna
e) nabycie nowych umiejętności i

udoskonalenie posiadanych

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

INDYWIDUALNE KORZYŚCI Z AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ OSÓB STARSZYCH

Społeczne
 Korzyści natychmiastowe :

a) przywrócenie pewności siebie i
ułatwienie bardziej
aktywnej roli w społeczeństwie
b) wzmocnienie integracji społecznej i
kulturalnej

 Skutki długoterminowe :

a)   zwiększenie integracji (zmiana
stereotypowego
postrzegania procesu starzenia)
b)   zawieranie nowych znajomości
c)    wzmacnianie więzi społecznych i
kulturalnych
d) utrzymanie dotychczasowych ról i
zdobycie nowych

• Rehabilitacja geriatryczna w swej
obecnej
formie powinna :

- stanowić nowy kierunek
działania i
postępowania w profilaktyce
- pomóc w utrzymaniu osób
starszych w jak
największej sprawności

• W procesie usprawniania stosuje
się:
- kinezyterapię
- fizykoterapię
- masaż
- terapię zajęciową

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

Kinezyterapia:

1.    Ćwiczenia utrzymujące lub
zwiększające
zakres ruchu w stawach
2.    Ćwiczenia zwiększające siłę
mięśni
3.    Proprioceptywne torowanie
nerwowo –
mięśniowe
4.    Ćwiczenia koordynacyjne
5.    Pionizacja
6.    Ćwiczenia ogólnokondycyjne
7. Nauka chodzenia

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

C O G obejmuje cztery główne

dziedziny

A) Ocena czynnościowa ;

- skala podstawowych

czynności

życiowych (ADL – activities of

daily

living) ;
- skala złożonych czynności

życia

codziennego (IADL –

instrumental

activities of daily living)

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

B) Ocena zdrowia
fizycznego;

- skala NYHA
-   kanadyjska skala oceny choroby
wieńcowej
-   skala oceny zaawansowania RZS
-   skala nasilenia choroby
Parkinsona
-   skala Tinettiego
-   skala Norton
-   stan odżywienia (BMI, ocena
ogólna, dieta)
-   skala Cumminsa i wsp.

C) Ocena stanu umysłowego ;

- test MMSE, test rysowania zegara
- skrócony test sprawności umysłowej
wg. Hodgkinsona

- Geriatryczna skala oceny Depresji

wg. Ysavage i wsp.

D) Ocena socjalna;

- w celu określenia potrzeb w zakresie
opieki i pomocy aktualnej i
długoterminowej

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

Całościowa Ocena Geriatryczna

(COG)

(- niezbędna do ustalenia zdolności
osoby starszej do samodzielnego
funkcjonowania oraz do określenia
zakresu ingerencji leczniczej i
koniecznej opieki)

COG ; to wielokierunkowy,
zintegrowany proces diagnostyczny,
którego celem jest ustalenie
a) zakresu zaburzeń dobrostanu
b) priorytetów leczniczo –
rehabilitacyjnych
potrzeb i możliwości zapewnienia
dalszego
leczenia / rehabilitacji / opieki

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

SPECYFICZNE PROBLEMY

GERIATRYCZNE

= WIELKIE PROBLEMY GERIATRYCZNE

- stan odżywiania

-         odleżyny
-         nietrzymanie zwieraczy
-         zaburzenia poruszania

się

- upadki i zburzenia

równowagi

- demencja
- depresja
- upośledzenie wzroku i

słuchu

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

Leczenie uzdrowiskowe u osób

starszych ;

- terapia gerontologiczna –

REWITALIZACYJNA:

zahamowanie lub złagodzenie

skutków procesu
starzenia oraz przywrócenie
uprzedniego poziomu
sprawności

- terapia geriatryczna – LECZNICZA:

stosowna do rozpoznanych stanów
chorobowych

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

Leczenie uzdrowiskowe ma duże znaczenie dla

leczenia, rehabilitacji i profilaktyki osób w

wieku podeszłym przez:

1. Odpowiedni trening czynnościowy w celu
poprawy reagowania na bodźce i

zwiększenie

zdolności adaptacyjnych organizmu do

zmian

środowiskowych
2. Poprawę ogólnej wydolności i zwiększenie
zdolności organizmu do wysiłku fizycznego
3. Zmianę trybu życia
4. Edukację prozdrowotną

! 80% osób starszych nie widzi wskazań i

potrzeby rehabilitacji.

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

WSKAZANIA DO LECZENIA UZDROWISKOWEGO

1. Rehabilitacja mająca na celu przywrócenie zdolności do

samodzielnej egzystencji utraconej wskutek choroby,
wypadku, zabiegu chirurgicznego (opanowanie w jak
najszerszym zakresie ADL)
2. Prewencja pierwotna (ograniczenie czynników ryzyka
występowania chorób „of aging” oraz „in aging”)
3. Prewencja wtórna (zapobieganie wystąpieniu powikłań
lub
nawrotów)
4. Uruchomienie istniejących rezerw czynnościowych
i trening własnych mechanizmów obronnych organizmu

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

ZABURZENIA PROCESÓW PRZYSTOSOWAWCZYCH W

STAROŚCI

Przyczyny

Skutki

Osłabienie wrażliwości baro- i

wolumoreceptorów

Osłabienie reakcji na stymulację

adrenergiczną.

Nadreaktywność osmoreceptorów

podwzgórza.

Upośledzenie termoregulacji.

Opoźnienie wydzielania insuliny w

odpowiedzi na bodźec pokarmowy.

Osłabienie wykorzystania insuliny

przez komórki docelowe.
Niedostateczna odbudowa kości.
Upośledzenie adaptacji narządu

wzroku

Niedociśnienie pionizacyjne.

Opóźnienie reakcji

naczynioruchowej.

Słabsze przystosowanie do wysiłku

fizycznego. Brak objawów typowych

dla hipoglikemii, tyreotoksykozy.

Skłonność do zwiększonej sekresji

wazopresyny.

Skłonność do przegrzania i udaru

cieplnego oraz ochłodzenia.

Upośledzona tolerancja glukozy.

Cukrzyca typu 2, cukrzyca starcza

Osteopenia.
Dalekowzroczność, upośledzenie
widzenia w ciemności.

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

OKRESY KURACJI UZDROWISKOWEJ

(wg. Jordana)

I Wstępny – przygotowanie chorego do odbycia
kuracji uzdrowiskowej
II Zmiana dotychczasowego trybu życia (do 3 –4
dnia pobytu)
! III Aklimatyzacja (dostosowanie do nowego
środowiska i bodźców związanych z zabiegami
8-12 dzień, krytyczny szczyt reaktywności)
! IV Odczyn uzdrowiskowy (m. 18 –23 dniem kuracji)
V Końcowy ( właściwy wynik kuracji)
VI Ostatnia faza związana z powrotem do miejsca
zamieszkania

(! szczególnie kontrolować stan chorego)

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

Kwalifikacja osób w wieku

podeszłym do leczenia

uzdrowiskowego:

1.  Organizm musi mieć wydolność
pozwalającą na obciążenie takimi
bodźcami, których źródłem są
stosowane
zabiegi, klimat, czynny tryb życia
2.  Osoba musi być zdolna do
samoobsługi
3.  Chory narząd lub układ narządów
musi
mieć zdolność reagowania na bodźce

fizykalne
4. Chory musi współpracować z
zespołem
medycznym

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

Kierując osobę w wieku podeszłym do

leczenia uzdrowiskowego należy brać

pod uwagę:

- chorobę podstawową, choroby

współistniejące,

stadium choroby
- wydolność organizmu
- ! wiek kalendarzowy i biologiczny

(ogólną sprawność

organizmu i wydolność narządów)
- kierunki lecznicze uzdrowiska,

oddalenie od miejsca

zamieszkania, warunki klimatyczne,

rodzaj zakładu

lecznictwa uzdrowiskowego
- odległość uzdrowiska od miejsca

zamieszkania

(najmniejsza zmiana klimatu i trud

podróży)

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

RYZYKO ZWIĄZANE Z

WYSIŁKIEM

1. Objawy niepożądane

związane z
układem sercowo-
naczyniowym
(szczególnie u osób z
dysfunkcją lewej
komory i niedokrwieniem m.
sercowego)

2. Urazy związane z upadkami i
innymi
powikłaniami pochodzenia
mięśniowo-
kostnego

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

OCENA ZDOLNOŚCI DO

WYSIŁKU

1. Aktywność – poprzednia i
aktualna
2. Badanie stanu układu
sercowo-
naczyniowego
3. Badanie stanu układu
nerwowego i
metabolizmu
4. Ocena równowagi i chodu
Wywiad ;
- leki zażywane obecnie i w
przeszłości,
używki

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

OCENA ZDOLNOŚCI DO

WYSIŁKU

Badanie przedmiotowe ;
Ocena ;
- sprawności umysłowej
- wzroku
- układu sercowo-
naczyniowego
- układu oddechowego
- układu kostno-mięśniowego
(zakres
ruchomości w stawach)
- chodu, (osiągany dystans w
marszu,
pokonywanie schodów)

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

OCENA ZDOLNOŚCI DO

WYSIŁKU

Testy nieinwazyjne ;

- wysiłkowa scyntygrafia
- wysiłkowa echokardiografia
Test wysiłkowy ; (brak współpracy, choroby
współistniejące)
• zalecany :
- w przypadku planowania
intensywniejszego
programu ćwiczeń
- u pacjentów ze stwierdzoną w wywiadzie
chorobą
układu krążenia
• trudności z testowaniem osób starszych ;
- mniejsza sprawność z powodu chorób
stawów lub
osłabienia siły mięśniowej (odstępowanie
od
badania)

ZALECENIA DOTYCZĄCE WYSIŁKU

Umiarkowany postęp w realizacji

programu:

•

Rozgrzewka i zakończenie ;

1. Początek ćwiczeń

–

5 – 10 min.

łagodne

ćwiczenia rozluźniające

2. Ćwiczenia rozluźniające na

zakończenie sesji

Jeśli trening na pograniczu progu

beztlenowego

jest przeciwwskazany – zaleca się

jedynie

ćwiczenia rozciągające lub ruchy

nie

wymagające rzekraczania

swobodnego ich

zakresu.

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

STANDARDY ĆWICZEŃ FIZYCZNYCH DLA

ZDROWYCH STARSZYCH OSÓB

AHA ACSM
Częstotliwość 3 dni / tydz. 3 – 5 dni /
tydz.

Natężenie 50 – 60% 50 – 85 VO

max

Czas trwania 20 – 30 min. 20 – 60 min.

Sposób spacer, bieg, pływanie taniec,
skakanka,
bieg na nartach, jazda wiosłowanie,
chodzenie
na rowerze po schodach,
sporty

wytrzymałościowe

Ćwiczenia 1 rodzaj, 8-10 powtórzeń, 2 dni / tydz.
wytrzymałościowe natężenie umiarkowane umiarkowane do

znacznego
natężenia

(AHA – American Heart Association
ACSM – American College of Sports Medicine)

CZYNNIKI UTRUDNIAJĄCE

UTRZYMANIE SPRAWNOŚCI

FUNKCJONALNEJ

-         brak motywacji
-         depresja
-         otępienie
-         niedożywienie
-         zmniejszenie siły

mięśniowej

- zmniejszenie

wytrzymałości

- upośledzenie koordynacji i

równowagi
- choroby wielonarządowe

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

PODSTAWY LECZENIA

USPRAWNIAJĄCEGO

Rehabilitacja geriatryczna – powinna

stanowić nowy kierunek działań w
profilaktyce oraz pomóc w utrzymaniu
osób starszych w jak największej
sprawności.

Formy oddziaływań ;

- kinezyterapia
- fizykoterapia
- masaż
- terapia zajęciowa

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

PODSTAWOWE WYTYCZNE W

REHABILITACJI OSÓB STARSZYCH

1. Ustalić realistyczne cele w porozumieniu z pacjentem

2. Uwzględnić okresowe ograniczenia sprawności
psychicznej pacjenta
3. Kontrolować równowagę wodno-elektrolitową
pacjenta w czasie
rehabilitacji
4. Ustalić rodzaj farmakoterapii i schemat
przyjmowania leków
5. Ustalić przyczyny zaburzeń równowagi i chodu
(poddając się leczeniu)
6. Wcześnie podejmować uruchomienie pacjentów
leżących
7. Szczególną uwagę zwrócić na pacjentów bólowych
8. Zapobiegać przegrzaniu
9. Koncentrować ćwiczenia fizyczne w godzinach
rannych
10. Stosować przyrządy pomocne w rehabilitacji
11. Cele rehabilitacji powinny być realistyczne, a do ich
osiągnięcia
potrzebny jest dłuższy czas

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

KINEZYTERAPIA

Zadania :
- przywrócenie pełnej sprawności
fizycznej
lub
- przywrócenie maksymalnej
sprawności
fizycznej w przypadku schorzeń
przewlekłych czy
pozostawiających pewne
zmiany nieodwracalne
- wykorzystywanie w procesie
rehabilitacji
zjawiska biofeedback (leczenie
zaburzeń
równowagi, usprawnianie
uszkodzonych
mięśni)

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

MASAŻ

( w celu uzyskania lepszego ukrwienia

tkanek, usuwania produktów przemiany

materii, łagodzenia bólu)

- stosuje się w profilaktyce i
leczeniu wielu chorób
wieku podeszłego (ortopedia,
reumatologia,
chirurgia, neurologia)

Masaż:

-         ręczny
-         za pomocą aparatów do masażu
-         metodą łączną

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

FIZYKOTERAPIA

- pomocnicza rola w leczeniu

usprawniającym
- stosuje się przed, w czasie lub po
zakończeniu leczniczych ćwiczeń
ruchowych
- rzadko stanowią podstawowy
zabieg
leczenia zachowawczego
- należy stosować z zachowaniem
wszelkich
środków ostrożności, ze
szczególnym
uwzględnieniem stanu ogólnego

TERAPIA ZAJĘCIOWA

(Uzupełnienie ćwiczeń stosowanych w

gimnastyce
leczniczej)

- wykonanie określonej pracy –
przywraca
równowagę psychiczną
- skupienie uwagi – zapomina
się o
zmęczeniu i bólu
- powtarzany stale ruch –
reedukacja i
automatyzacja (odruchy
łańcuchowe);
zwiększenie koordynacji
ruchowej.

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

KĄPIELE W WODACH

LECZNICZYCH

- całkowite

- częściowe ; przewlekłe procesy chorobowe,
u
osłabionych

Kąpiele kwasowowęglowe

Wskazania :

- nadciśnienie tętnicze (I, II okres)
- zwężające zapalenie tętnic (I, II okres)
- czynnościowe zaburzenia krążenia
tętniczego
(ch. Raynauda)
- zaburzenia krążenia włośniczkowego w
skórze
- zespół psychowegetatywny
Przeciwwskazania ;
- niewydolność oddechowa
- choroby układu oddechowego z hiperkapnią

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

Kąpiele siarczkowo – siarkowodorowe

Wskazania :

- zaburzenia krążenia obwodowego
- choroba zwyrodnieniowa ukł. kostno-stawowego
- choroby chrząstki stawowej ; ZZSK
- leczenie pooperacyjne stawów ( gł. biodrowych)
- po urazach chrząstek stawowych, stawów, kości
- po złamaniach, zwichnięciach, uszkodzeniach
aparatu wiązadłowego stawów

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

Wody radonowe

Wskazania :
(wg. Pratvel i Schmitzer)
- reumatoidalne zapalenie stawów
( nie w
ostrym okresie)
- ZZSK
- nerwice
- neuralgie
- pierwotne nadciśnienie tętnicze
(I, II ok.)
Przeciwwskazania :
- choroby nowotworowe !

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

KURACJA PITNA WODAMI

MINERALNYMI
Cel terapii ;
- usprawnienie wszystkich mechanizmów
regulacyjnych
układów czynnościowych (gł. ukł.
autonomicznego i
hormonalnego)
- długofalowe działanie adaptacyjne
Przeciwwskazania :

- niewydolność serca
- niewydolność nerek
- nadciśnienie tętnicze (NaCl)
- nadczynność przytarczyc (Ca)
- odwodnienie (wody hipertoniczne)
- zaburzenia ruchowe i wydzielnicze przewodu
pokarmowego
na podłożu organicznym
- choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
zaostrzona.

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

PELOIDY ;

- !Gorące zabiegi borowinowe –
przeciwwskazane w
wieku podeszłym lub z dużą
ostrożnością

LECZENIE CIEPŁEM

Wskazania :

- choroba zwyrodnieniowa stawów i
kręgosłupa
- stany po stłuczeniach i urazach tk.
miękkich
Przeciwwskazania : jak w młodszych
grupach
wiekowych.
- ostrożnie w wieku podeszłym

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

LECZENIE ZIMNEM

Krioterapia miejscowa ;
Wskazania :
- choroby zwyrodnieniowo-zapalne
stawów
- po urazach
- zespoły bólowe kręgosłupa
- zapalenie ścięgien i zapalenie
okołościęgnowe
- przykurcze w stawach
- choroby neurologiczne (spastyczne
niedowłady
połowicze i poprzeczne, miastenia,
choroba
Parkinsona)
Przeciwwskazania : - jak w
młodszych grupach
wiekowych.

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

Krioterapia całego ciała ;

Wskazania :
- przewlekłe choroby stawów,
kolagenozy,reumatyzm
tkanek miękkich

Przeciwwskazania :
- ciężkie choroby układu
sercowo-
naczyniowego
- choroby płuc

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

ELEKTROLECZNICTWO

Wskazania :

-         nerwobóle
-         polineuropatie
-         zespoły bólowe w przebiegu
choroby
zwyrodnieniowej stawów
kręgosłupa
-         artrozy, artralgie
-         obwodowe porażenia
-         angioneuropatie
-         zaburzenia krążenia
obwodowego
-         utrudniony zrost kostny

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

ELEKTROLECZNICTWO

ELEKTROLECZNICTWO (cd)

Przeciwwskazania :

- ropne stany zapalne skóry i tk.
miękkich
- zmiany na skórze (wyprysk,
owrzodzenia)
- stany gorączkowe
- porażenia spastyczne
- procesy zakrzepowo-zatorowe
- miażdżyca zarostowa tętnic (II-IV
wg.
Fontaine’a)
- endoproteza
- metale w tk. poddawanych
zabiegowi
- wszczepiony rozrusznik serca

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

PULSUJĄCE POLE MAGNETYCZNE MAŁEJ

CZĘSTOTLIWOŚCI

Wskazania :

- pourazowe choroby narządu ruchu
- choroba zwyrodnieniowa, stany zapalne
- osteoporoza
- zaburzenia krążenia obwodowego
- nadciśnienie tętnicze
- choroba niedokrwienna serca
- stany po urazach
- owrzodzenia i zmiany troficzne podudzi
Przeciwwskazania :
- choroba nowotworowa
- ciężkie choroby ukł. sercowo-
naczyniowego
- gruźlica
- nadczynność tarczycy
- elektroniczne implanty np. rozrusznik
serca

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK

w Bydgoszczy

„ WIĘCEJ LAT DO ŻYCIA
I
WIĘCEJ ŻYCIA
DO LAT”

Podstawowymi zadaniami

współczesnej geriatrii
jest podtrzymywanie „żywotności”
(zdrowie i
sprawność) w okresie starości z
uwzględnieniem
- możliwości (m. in. organizacyjne,
ekonomiczne)
umiejętności leczenia ludzi
starszych chęci i
nawyku niesienia pomocy w
chorobie także
osobom starszym.

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47
Slide 48
Slide 49
Slide 50
Slide 51
Slide 52
Slide 53
Slide 54
Slide 55
Slide 56
Slide 57
Slide 58
Slide 59
Slide 60
Slide 61
Slide 62

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
14. Podstawowe aspekty bezpieczeństwa informacji (12.01.09), PODSTAWOWE ASPEKTY BEZPIECZEŃSTWA INFOR
GŁÓWNE ASPEKTY EDUKACJI UZDROWISKOWEJ
GŁÓWNE ASPEKTY EDUKACJI UZDROWISKOWEJ
Podstawowe problemy i aspekty ped reso(1)
43. Aspekty - rekapitulacja i uzupełnienie, Astrologia - podstawy - W.J
Ekonomia - definicje (48 stron), AKTYWNY I INTEGRACYJNY ASPEKT LOGISTYKI - Przejawia się on w jej fu
31. Mars - we współdziałaniu z innymi planetami i w aspektach, Astrologia - podstawy - W.J
materialy podstawowe informacje o rynku kapitalowym, uzdrowiska finansowanie
9. Aspekty, Astrologia - podstawy - W.J
6. Pozytywne i negatywne aspekty polityki fiskalnej, UEP lata 2014-2019, Podstawy polityki gospodarc
Podstawy informatyki, Definicja, podział i techniczne aspekty telekomunikacji
Podstawy Rachunkowości Aspekty teoretyczne i Praktyczne B Micherda
Smolbik Jęczmień, Alicja; Tracz, Ewa Podstawowe nieprawidłowości w procesie oceny pracy – aspekt te
Robert Szuksztul Powierzenie wiary i praktyki Obiektywny aspekt doktryny Shinrana na podstawie teks
Motorycznosc ludzka podstawowe pojecia i aspekty
Podstawy Rachunkowości Aspekty teoretyczne i Praktyczne B Micherda
praca licencjacka Prawno proceduralne aspekty fuzji i przejęć oraz korzyści dla firmy przejmowanej n

więcej podobnych podstron

PODSTAWOWE ASPEKTY W ASPEKCIE UZDROWISKOWYM

Document Outline