Konflikt serologiczny

Konflikt serologiczny

matczyno-płodowy

matczyno-płodowy

Immunizacja matki

przeciw antygenom płodowym

Ugrupowanie konfliktowe

(Constelatio)

układ grup krwi rodziców, przy

którym może dojść do wytworzenia

przeciwciał

(10% populacji)

Konflikt serologiczny

(Collisio serologica)

przenikanie do krwi płodu

przeciwciał produkowanych przez

matkę i skierowanych przeciwko

antygenom krwinkowym płodu

Realizacja konfliktu

serologicznego

przeciwciała po przejściu przez

barierę łożyskową powodują

uszkodzenie krwinek płodu,

hemolizę i rozwój choroby

hemolitycznej

Czynniki ryzyka

– zdarzenia

powodujące największe
przenikanie krwinek
płodowych do matki:

• poród, szczególnie operacyjny,
• poronienie, głównie sztuczne,
• ciąża ektopowa,
• amniopunkcja, gł. przez łożysko,
• kordocenteza,
• biopsja aspiracyjna kosmków (CVS).

uważa się, że do immunizacji

wystarczy

przeciek ok.

0,5 ml

krwi

płodowej

Konflikt w zakresie grup

głównych

AB0

• nigdy nie ma obrzęku płodu,
• dzieci rodzą się w dobrym stanie,
• brak wyraźnej niedokrwistości,
• brak hepato- i splenomegalii,
• rzadko wysoka hiperbilirubinemia,
• wolny postęp hemolizy,
• rozwój choroby głównie po porodzie,

• nie wymaga interwencji w czasie ciąży !

Konflikt w zakresie

czynnika Rh

hierarchia ważności czynników

Rh:

• D
• C
• E

Konflikt w zakresie

czynnika Rh

• tendencja do nasilania się w kolejnych ciążach

i w końcowych ich tygodniach,

• p-ciała mają charakter odpornościowy i należą

do klasy

IgG

– swobodnie przechodzą przez

barierę łożyskową,

• wymaga interwencji leczniczej w czasie ciąży !

Konflikt w zakresie innych

czynników

• Kell: (K1, K2, K3, K4, K5),
• Lewis: (Le

a

, Le

b

),

• Duffy: (Fy

a

, Fy

b

, Fy),

• Kidd: (Jk, Jk

a

, Jk

b

),

• P: (P

1

, P

2

, p, p

k

),

• Lutheran: (Lu

a

, Lu

b

, Lu),

• MNSs.

Konflikt w zakresie czynnika

Kell

• niedokrwistość płodu związana

głównie z
zahamowaniem hematopoezy

Ochronne działanie podwójnej

niezgodności serologicznej

krwinki płodowe Rh (+) są

niszczone przez izoaglutyniny α

(anty-A) i ß (anty-B) we

krwi matki zanim wyindukują

wytwarzanie przeciwciał anty-Rh

Etapy rozwoju konfliktu
serologicznego

(klasyczne)

• ciężka niedokrwistość,
• ciężka żółtaczka,
• uogólniony obrzęk płodu.

Sekwencja realizacji
konfliktu serologicznego w
zakresie czynnika Rh

•

niedokrwistość,

•

niedotlenienie tkanek,

•

wzmożona erytropoeza z wytworzeniem

erytroblastów, liczne ogniska krwiotworzenia w

narządach

(wątroba, śledziona, nerki)

i upośledzenie

ich funkcji,

•

hemosyderoza narządów przy dłużej trwającym

procesie,

•

uszkodzenie wątroby płodu:

- hypoproteinemia,

- spadek ciśnienia onkotycznego,
- uszkodzenie ścian naczyń krwionośnych,
- ucieczka płynów poza ścianę naczyń,
- obrzęki płodu.

Diagnostyka konfliktu

Wywiad położniczy:

- poprzednie ciąże,
- ten sam partner,
- stan dziecka po urodzeniu

(hiperbilirubinemie, konieczność
transfuzjonowania noworodków).

Diagnostyka konfliktu

Diagnostyka serologiczna:

(najpóźniej do 14 tyg. ciąży)

• oznaczanie grupy krwi matki i ojca dziecka,
• oznaczanie miana p-ciał anty Rh z

krwinkami testowymi,

• oznaczanie miana p-ciał anty Rh z

krwinkami ojca,

• narastanie miana p-ciał.

Diagnostyka konfliktu

Ultrasonografia:

• obrzęk łożyska,
• zwiększona ilość płynu owodniowego,
• powiększenie przekroju pępowiny,
• przesięk do jamy otrzewnowej, osierdzia i

opłucnej,

• obrzęk skóry i tkanki podskórnej.

Diagnostyka konfliktu

Ultrasonografia dopplerowska:

• przepływy turbulentne, głównie na

zastawkach i w dużych naczyniach

(kolor doppler),

• cechy niewydolności krążenia płodu

(głównie obserwacja terytorium żylnego),

• pomiar prędkości maksymalnej przepływu

krwi w tętnicy środkowej mózgu (MCA)

Diagnostyka konfliktu

Amniopunkcja diagnostyczna:

• badanie spektrofotometryczne płynu

owodniowego – wartości ekstynkcji dla
światła dł.

450 nm

,

• ustalenie amplitudy załamka absorpcji dla

450

nm

od linii dla światła

365

i

550 nm

(w skali

logarytmicznej),

• postępowanie wg krzywych Liley:

- w grupie niskiego ryzyka postępowanie wyczekujące,

- w grupie średniego ryzyka powtórka AP za 10 dni,
- w grupie wysokiego ryzyka konieczność ukończenia ciąży.

Diagnostyka konfliktu

Kordocenteza diagnostyczna

badanie krwi płodowej z żyły pępowinowej:

• grupa krwi dziecka,
• miano p-ciał anty Rh,
• Ht, Hb, E,
• bilirubina,
• albuminy,
• gazometria.

Leczenie konfliktu

serologicznego:

- plazmaferezy krwi matki

(1000-1500 ml/tydzień),

- gammaglobulina i.v.

(do 2 g/kg m.c./serię),

- transfuzje:
-

dootrzewnowe,

- donaczyniowe

(kordocenteza

terapeutyczna).

Profilaktyka konfliktu

serologicznego:

• ograniczona hemoterapia,

• immunoglobulina anty-Rh D po narażeniu

na

czynniki ryzyka -

(150-300 μg),

• immunoglobulina anty-RhD profilaktycznie

w 28. tyg. ciąży -

(250 – 300 μg).

Dziękuję

!