Oznakowanie materiałów

niebezpiecznych

1.

Oznakowanie butli.

2.

Oznakowanie rurociągów.

3.

Oznakowanie przesyłek transportowych:

Pomarańczowe tablice ostrzegawcze
Diament niebezpieczeństwa
HAZCHEM CODE
ADR.

Oznakowanie butli

Gazy jednoskładnikowe i mieszanki gazowe do użytku

technicznego

Gazy i mieszanki gazowe do użytku medycznego i

do oddychania

Gazy i mieszanki gazowe do użytku spożywczego

Oznakowanie rurociągów

Woda (w stanie ciekłym)

Para

Oleje i Ciecze Palne

Gazy (także w stanie

skroplonym)

Kwasy i Zasady

Powietrze

Inne Ciecze

Pomarańczowe tablice

ostrzegawcze

Pomarańczowe tablice z czarnym obwodem

umieszczane z tyłu i z przodu pojazdu od
strony kierowcy na wysokości nie mniejszej
niż 0,5m i nie większej niż 2m

Wymiary tablic:

30cm/40cm, czarny pasek –

grubość 1,5cm

Mogą występować

bez numerów

Tablice na których są numery, oznaczają
poszczególne substancje niebezpieczne,
wyszczególnione w wykazie

.

Wymiary tablic

40 cm

30 cm

{

{

Bez numerów

Na pojeździe występuje mieszany
asortyment (wiele substancji).

Oznacza przewóz substancji
szczególnie niebezpiecznych.

Pomarańczowe tablice

ostrzegawcze

()

W Liczniku

Liczniku

oznacz

numer

rozpoznawczy

niebezpieczeństwa

W

Mianowniku

Mianowniku

oznacza numer

ONZ-oski z katalogu

substancji

niebezpiecznych

Przykładowe oznaczenia i

opisy.

Pomarańczowe tablice

ostrzegawcze

Licznik (pierwsza cyfra)

2

– gaz

3

– ciecz zapalna

4

– ciało stałe (palne)

5

– materiał utleniający

6

– materiał trujący

8

– materiał żrący

X

- absolutny zakaz

kontaktu z wodą

Pomarańczowe tablice

ostrzegawcze

Licznik (druga {trzecia} cyfra)

0

- brak dodatkowego zagrożenia

1

- właściwości wybuchowe

2

- zdolność wytwarzania gazu

3

- łatwo zapalność

5

- właściwości utleniające

6

- właściwości trujące

7

- właściwości promieniotwórcze

8

- właściwości żrące

9

- inne niebezpieczne właściwości

Przykładowe oznaczenia i

opisy.

30

1203

Ciecz zapalna

Numer ONZ-oski z

katalogu substancji

niebezpiecznych

X36

123

3

Absolutny zakaz kontaktu

z wodą, ciecz zapalna,

materiał trujący

Numer ONZ-oski z

katalogu substancji

niebezpiecznych

DIAMENT

NIEBEZPIECZEŃSTWA

Jest systemem natychmiastowej oceny

niebezpieczeństwa w wypadkach z materiałami

niebezpiecznymi.

Umieszczany jest na większości

przesyłek pochodzących z USA.

Tworzy on ujednolicony przez

National Fire Protection Association (NFPA)

system umożliwiający szybkie rozpoznanie

głównych zagrożeń:

- zagrożenia zdrowia (pole niebieskie);

- zagrożenia pożarowego (pole czerwone);

- niebezpieczeństwa reakcji (pole żółte);

- radioaktywności (pole białe).

DIAMENT

NIEBEZPIECZEŃSTWA

DIAMENT

NIEBEZPIECZEŃSTWA

1

1

–

–

Kolor Biały:

Kolor Biały:

PUSTE POLE – woda dopuszczalna jako

środek gaśniczy;

 W – nie używać wody jako środka

gaśniczego;

„KONICZYNKA” – przy uwolnieniu

materiału niebezpieczeństwo

promieniowania (materiał radioaktywny).

DIAMENT

NIEBEZPIECZEŃSTWA

2

2

– Kolor Żółty (WYBUCHOWOŚĆ)

– Kolor Żółty (WYBUCHOWOŚĆ)

:

:

 4 – duże niebezpieczeństwo eksplozji;
 3 - niebezpieczeństwo eksplozji pod wpływem

działania ciepła lub silnego wstrząśnięcia (np.przy

uderzeniach).Wydzielić strefę zagrożenia.Gasić

tylko

zza osłony.

 2 – możliwe silne reakcje chemiczne.Konieczne

podjęcie wzmożonych środków ostrożności.Gaszenie z

zachowaniem bezpiecznego dystansu.

 1 – przy ogrzaniu materiał niestabilny.Konieczne

zachowanie środków ostrożności.

 0 – brak niebezpieczeństwa w normalnych warunkach.

DIAMENT

NIEBEZPIECZEŃSTWA

3

3

- Kolor Czerwony (PLANOŚĆ):

- Kolor Czerwony (PLANOŚĆ):

 4 – materiał ekstremalnie łatwopalny przy

każdej temperaturze;

 3 – niebezpieczeństwo zapalenia przy normalnej

temperaturze;

 2 – niebezpieczeństwo zapalenia przy ogrzaniu;
 1 – niebezpieczeństwo zapalenia przy kontakcie

z ogniem (płomieniem);

 0 – nie występuje niebezpieczeństwo zapalenia

w normalnych warunkach.

DIAMENT

NIEBEZPIECZEŃSTWA

4

4

–

–

Kolor Niebieski (ZAGROŻENIE ZDROWIA):

Kolor Niebieski (ZAGROŻENIE ZDROWIA):

 4 – bardzo niebezpieczny, unikać kontaktu z

płynem lub parami bez pełnej ochrony.Unikać

obecności w strefie zagrożenia;

 3 – bardzo niebezpieczny, obecność w strefie

zagrożenia tylko w pełnym ubraniu ochronnym i

aparacie izolującym;

 2 – niebezpieczny, obecność w strefie zagrożenia

tylko w aparacie ochrony dróg oddechowych;

 1 – małe niebezpieczeństwo, zalecane maski z

wkładami

filtrującymi;

 0 – brak zagrożenia.

HAZCHEM – CODE

System określany również jako EMAC – Emergency Action

Code.

Na obszarze Wielkiej Brytanii używa się zamiast tablicy

ostrzegawczej podzielonego na 5 części szyldu, który

zawiera informacje potrzebne do podjęcia akcji

ratowniczej.

Znajdują się w nim informacje o:

- odpowiednim doborze środków gaśniczych,

- konieczność zatamowania dopływu substancji do

kanalizacji lub możliwości rozcieńczenia substancji

wodą,

- możliwość zajścia gwałtownych lub wybuchowych

reakcji,

- rodzaju koniecznych do zastosowania ochron osobistych,

- konieczność rozważenia ewakuacji.

HAZCHEM – CODE

HAZCHEM – CODE

HAZCHEM – CODE

składa się z liczb i

liter.Liczba stoi na pierwszym miejscu

i informuje o rodzaju właściwego

środka gaśniczego.Litery opisują

rodzaj wymaganych środków ochrony

osobistej, możliwość zaistnienia

reakcji i środki ostrożności przy

wycieku lub ulatnianiu się substancji.

(A) Rodzaj środka gaśniczego

1. Prąd wodny zwarty

2. Prąd wodny rozproszony

3. Piana

4. Proszek

(B) Technologia działań:

1.

2.

3.

4.

P

V

Ochrona pełna

Rozcieńczyć (można spuszczać do kan

alizacji)

R

S

V

Ochrona dróg oddechowych (ODO

)ODO tylko przy pożarze

S
T

ODO

T

ODO tylko przy pożarze

W

V

Ochrona pełna

Obwałować (nie wolno spuszczać do

kanalizacji)

X

Y

V

ODO

Y

ODO tylko przy pożarze

Z

ODO

Z

ODO tylko przy pożarze

HAZCHEM – CODE

•

Objaśnienia symboli i oznaczeń
cyfrowych:

1.

Działać zwartym prądem wody.

2.

Działać prądem mgłowym wody.

3.

Stosować piany gaśnicze.

4.

Działać proszkami gaśniczymi (nie może

dojść do kontaktu substancji z wodą –
niebezpieczeństwo silnej reakcji).

HAZCHEM – CODE

•

Objaśnienia symboli i oznaczeń cyfrowych:

Objaśnienia symboli i oznaczeń cyfrowych:

V

– substancja może reagować gwałtownie lub wybuchać.

„Ochrona pełna”

- pełne ubranie chemiczne + aparat

izolujący dróg oddechowych (niezależny od powietrza

obiegowego).

„Ochrona dróg oddechowych” (ODO)

– aparat

izolujący dróg oddechowych + rękawice ochronne.

„Rozcieńczyć”

– substancja, za zgodą instytucji

odpowiedzialnych za ochronę środowiska może (po

znacznym rozcieńczeniu) zostać wprowadzona do

kanalizacji.

„Obwałować”

– należy uniemożliwić wniknięcie

substancji do kanalizacji lub wód gruntowych.

E

– rozważyć przeprowadzenie ewakuacji.

ADR

ADR to umowa europejska dotycząca

międzynarodowego przewozu drogowego
materiałów

niebezpiecznych

(ADR)

sporządzona w Genewie 30 września
1957

r.

pod

auspicjami

Komisji

Gospodarczej Narodów Zjednoczonych,
opracowana i wydana przez Europejski
Komitet

Transportu

Wewnętrznego,

ratyfikowana przez Polskę w 1975r.

Nalepki A
DR

ADR



Klasa 1a

–

Materiały i przedmioty wybuchowe.



Klasa 1b

–

Przedmioty wypełnione materiałami wybuchowymi.



Klasa 1c

–

Materiały zapalające, ognie sztuczne i podobne materiały.



Klasa 2

–

Gazy sprężone, skroplone lub rozpuszczone pod ciśnieniem.



Klasa 3

–

Materiały ciekłe zapalne.



Klasa 4,1

–

Materiały stałe zapalne.



Klasa 4.2

–

Materiały samozapalne.



Klasa 4.3

–

Materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy zapalne.



Klasa 5.1

–

Materiały utleniające, podtrzymujące palenie.



Klasa 5.2

–

Nadtlenki organiczne.



Klasa 6.1

–

Materiały trujące.



Klasa 6.2

–

Materiały budzące odrazę lub zaraźliwe.



Klasa 7

–

Materiały promieniotwórcze.



Klasa 8

–

Materiały żrące.



Klasa 9

–

Różne niebezpieczne materiały i przedmioty.

SUBSTANCJE I PRZEDMIOTY

SUBSTANCJE I PRZEDMIOTY

WYBUCHOWE

WYBUCHOWE

•

Uwagi:

1.

** - miejsce na wpisanie podklasy; nie należy

wypełniać

w przypadku gdy skłonność do

wybuchu jest

zagrożeniem

2.

* - miejsce na wpisanie grupy zgodności; nie

należy wypełniać w przypadku gdy skłonność do

wybuchu jest zagrożeniem dodatkowym

GAZY PALNE

GAZY PALNE

GAZY NIEPALNE I

GAZY NIEPALNE I

NIETRUJĄCE

NIETRUJĄCE

GAZY TRUJĄCE

GAZY TRUJĄCE

MATERIAŁY CIEKŁE

MATERIAŁY CIEKŁE

ZAPALNE

ZAPALNE

MATERIAŁY STAŁE ZAPALNE,

MATERIAŁY STAŁE ZAPALNE,

SAMOREAKTYWNE I

SAMOREAKTYWNE I

MATERIAŁY WYBUCHOWO

MATERIAŁY WYBUCHOWO

ODCZULONE

ODCZULONE

MATERIAŁY

MATERIAŁY

SAMOZAPALNE

SAMOZAPALNE

MATERIAŁY WYTWARZAJĄCE

MATERIAŁY WYTWARZAJĄCE

W KONTAKCIE Z WODĄ

W KONTAKCIE Z WODĄ

GAZY ZAPALNE

GAZY ZAPALNE

MATERIAŁY UTLENIAJĄCE

MATERIAŁY UTLENIAJĄCE

NADTLENKI

NADTLENKI

ORGANICZNE

ORGANICZNE

MATERIAŁY UTLENIAJĄCE

MATERIAŁY UTLENIAJĄCE

MATERIAŁY ZAKAŹNE

MATERIAŁY ZAKAŹNE

MATERIAŁY

MATERIAŁY

PROMIENIOTWÓRCZE

PROMIENIOTWÓRCZE

„FISSILE” – „ROZSZCZEPIALNY”

MATERIAŁY ŻRĄCE

MATERIAŁY ŻRĄCE

RÓŻNE MATERIAŁY I

RÓŻNE MATERIAŁY I

PRZEDMIOTY

PRZEDMIOTY

NIEBEZPIECZNE

NIEBEZPIECZNE

OZNAKOWANIE PRZESYŁEK ZAWIERAJĄCYCH

OZNAKOWANIE PRZESYŁEK ZAWIERAJĄCYCH

OGRANICZONE ILOŚCI MATERIAŁÓW

OGRANICZONE ILOŚCI MATERIAŁÓW

NIEBEZPIECZNYCH WYŁĄCZAJĄCYCH STOSOWANIE

NIEBEZPIECZNYCH WYŁĄCZAJĄCYCH STOSOWANIE

PRZEPISÓW ADR

PRZEPISÓW ADR

(z wyj.działu 3.4)

(z wyj.działu 3.4)

Znak

LQ

LQ – „

LQ

LQ” - -”

Limited Quantities

Limited Quantities” - oznacza, że

do przewozu tego materiału lub przedmiotu

niebezpiecznego nie mają zastosowania przepisy

innych działów ADR (oprócz działu 3.4; kody LQ 0-29).

ZNAK OSTRZEGAJĄCY O

ZNAK OSTRZEGAJĄCY O

GAZOWANIU

GAZOWANIU

ZNAK DLA SUBSTANCJI

ZNAK DLA SUBSTANCJI

O PODWYŻSZONEJ

O PODWYŻSZONEJ

TEMPERATURZE

TEMPERATURZE

ZNAK OPAKOWANIOWY

ZNAK OPAKOWANIOWY

NARODÓW

NARODÓW

ZJEDNOCZONYCH

ZJEDNOCZONYCH

Znaki i symbole

Znaki i symbole

informacyjne

informacyjne

substancji chemicznych

substancji chemicznych

WŁAŚCIWOŚCI

WYBUCHOWE

E

E

WŁAŚCIWOŚCI UTLENIAJĄCE

O

O

WŁAŚCIWOŚCI

ZAPALAJĄCE

F

F

NATĘŻONE WŁAŚCIWOŚCI

ZAPALAJĄCE

F+

F+

WŁAŚCIWOŚCI TRUJĄCE

T

T

NATĘŻONE WŁAŚCIWOŚCI

TRUJĄCE

T+

T+

WŁAŚCIWOŚCI

DRAŻNIĄCE

Xn

Xn

WŁAŚCIWOŚCI

SZKODLIWE

Xi

Xi

WŁAŚCIWOŚCI ŻRĄCE

C

C

WŁAŚCIWOŚCI

NIEBEZPIECZNE DLA

ŚRODOWISKA

N

N