PRZEDMIOT :
PRZEDMIOT :
Rozpoznawanie zagroŻeŃ
Rozpoznawanie zagroŻeŃ
TEMAT:
TEMAT:
Zasady oznakowania samochodów
Zasady oznakowania samochodów
przewożących materiały niebezpieczne
przewożących materiały niebezpieczne
(ADR)
(ADR)
Wykonali: str. kdt. Duda Daniel
Wykonali: str. kdt. Duda Daniel
str. kdt Jeziorski Cezary
str. kdt Jeziorski Cezary
str. kdt Wojciechowski Wojciech
str. kdt Wojciechowski Wojciech
SZKOŁA ASPRANTÓW
SZKOŁA ASPRANTÓW
PAŃSTWOWEJ STRAŻY
PAŃSTWOWEJ STRAŻY
POŻARNEJ
POŻARNEJ
W KRAKOWIE
W KRAKOWIE
Kraków 2005
Kraków 2005
WSTĘP
WSTĘP
Materiały niebezpieczne to głównie produkty wytwarzane przez
przemysł chemiczny. Przewożone w znacznych ilościach
rożnymi rodzajami transportu zawsze były problemem
globalnym. Utrata kontroli nad transportem tychże materiałów
doprowadzić może do uwolnienia znacznych ilości substancji o
właściwościach palnych, żrących, trujących itp. Stwarza to
ryzyko katastrofy ekologicznej, której skutki byłyby ciężkie do
przewidzenia nie mówiąc już o kosztach usuwania szkód
wywołanych wyciekiem.
Z punktu widzenia prawa materiały (towary) niebezpieczne to
takie materiały i przedmioty, których przewóz - na podstawie
odpowiednich przepisów - jest albo zabroniony, albo
dopuszczony jedynie na określonych w tych przepisach
warunkach lub z zastosowaniem częściowych zwolnień z tych
warunków.
Transport materiałów niebezpiecznych, ze względu na
konieczność zapewnienia bezpieczeństwa ludzi i środowiska,
podlega szczególnym rygorom w zakresie klasyfikacji
materiału, jego dopuszczenia do przewozu, doboru
opakowania, oznakowania oraz wymagań odnoszących się do
kierowcy, środka transportu i realizacji przewozu.
1.STRUKTURA I ZAKRES
REGULACJI PRAWNYCH
ADR – STRUKTURA
ADR – STRUKTURA
PRZEPISÓW
PRZEPISÓW
+
+
ZAŁĄCZNIK
A
A
ZAŁĄCZNIK
B
B
1.
1.
Przepisy ogólne
Przepisy ogólne
2.
2.
Klasyfikacja
Klasyfikacja
3.
3.
Wykaz towarów niebezpiecznych i
Wykaz towarów niebezpiecznych i
wyłączenia dla ilości ograniczonych
wyłączenia dla ilości ograniczonych
4.
4.
Przepisy dot. pakowania i cystern
Przepisy dot. pakowania i cystern
(używanie)
(używanie)
5.
5.
Procedury wysyłkowe
Procedury wysyłkowe
6.
6.
Wymagania dot. konstrukcji i badań
Wymagania dot. konstrukcji i badań
opakowań i cystern
opakowań i cystern
7.
7.
Wymagania dot.
Wymagania dot.
warunków przewozu, załadunku,
warunków przewozu, załadunku,
rozładunku i manipulowania ładunkiem
rozładunku i manipulowania ładunkiem
8.
8.
Wymagania dot. załogi
pojazdu, wyposażenia,
postępowania i dokumentacji
9.
9.
Wymagania dot. konstrukcji
pojazdów i ich dopuszczenia do
przewozu
a) PRZEGLĄD KRAJOWYCH I
MIĘDZYNARODOWYCH REGULACJI
PRAWNYCH ADR
b) PRZEGLĄD KRAJOWYCH I
b) PRZEGLĄD KRAJOWYCH I
MIĘDZYNARODOWYCH REGULACJI
MIĘDZYNARODOWYCH REGULACJI
PRAWNYCH
PRAWNYCH
ADR
ADR
Umowa europejska dotycząca międzynarodowego
przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR)
sporządzona w Genewie dnia 30 września 1957r.
OBSZERNY ZBIÓR PRZEPISÓW TECHNICZNYCH
OBSZERNY ZBIÓR PRZEPISÓW TECHNICZNYCH
PRZYSTĄPIENIE POLSKI
PRZYSTĄPIENIE POLSKI
-1975 r. (Dz. U. Nr 35, poz.189 i190)
POWOŁANIE DO PRAWA KRAJOWEGO
POWOŁANIE DO PRAWA KRAJOWEGO
- Ustawa o
przewozie drogowym towarów niebezpiecznych z dnia 28
października 2002 r. (Dz.U. Nr 199, poz. 1671)
c) PRZEGLĄD KRAJOWYCH I
c) PRZEGLĄD KRAJOWYCH I
MIĘDZYNARODOWYCH REGULACJI
MIĘDZYNARODOWYCH REGULACJI
PRAWNYCH
PRAWNYCH
ADR
ADR
d) PRZEGLĄD KRAJOWYCH I
d) PRZEGLĄD KRAJOWYCH I
MIĘDZYNARODOWYCH REGULACJI
MIĘDZYNARODOWYCH REGULACJI
PRAWNYCH
PRAWNYCH
ADR
ADR
e) IDENTYFIKACJA I KLASYFIKACJA
e) IDENTYFIKACJA I KLASYFIKACJA
MATERIAŁÓW NIEBEZPIECZNYCH
MATERIAŁÓW NIEBEZPIECZNYCH
Grupa pakowania oznacza natężenie zagrożenia:
Grupa pakowania oznacza natężenie zagrożenia:
I
I
- największe
- największe
II
II
- średnie
- średnie
III
III
- najmniejsze
- najmniejsze
klasa = grupa materiałów wydzielona na
klasa = grupa materiałów wydzielona na
podstawie zagrożenia dominującego
podstawie zagrożenia dominującego
2. ZNAKOWANIE
2. ZNAKOWANIE
SAMOCHODÓW
SAMOCHODÓW
SAMOCHODY OZNAKOWUJEMY W ZALEŻNOŚCI OD MATERIAŁU
SAMOCHODY OZNAKOWUJEMY W ZALEŻNOŚCI OD MATERIAŁU
NIEBEZPIECZNEGO JAKI JEST NIM PRZEWOŻONY.
NIEBEZPIECZNEGO JAKI JEST NIM PRZEWOŻONY.
OZNAKOWUJEMY JE NIE TYLKO TABLICAMI (zawierają numer
OZNAKOWUJEMY JE NIE TYLKO TABLICAMI (zawierają numer
rozpoznawczy właściwości przewożonego materiału
rozpoznawczy właściwości przewożonego materiału
niebezpiecznego - składa się z dwóch lub trzech cyfr) ALE
niebezpiecznego - składa się z dwóch lub trzech cyfr) ALE
TAKŻE NALEPKAMI GDZIE KAŻDA Z NICH OZNACZA CO INNEGO
TAKŻE NALEPKAMI GDZIE KAŻDA Z NICH OZNACZA CO INNEGO
– W ZALEŻNOŚCI OD PRZEWOŻONEGO MATERIAŁU.
– W ZALEŻNOŚCI OD PRZEWOŻONEGO MATERIAŁU.
Aby poznać zasady oznakowywania pojazdów należy wrócić do
Aby poznać zasady oznakowywania pojazdów należy wrócić do
klasyfikacji materiału gdyż ona jest podstawą do oznaczania.
klasyfikacji materiału gdyż ona jest podstawą do oznaczania.
KLASA 1
KLASA 1
Materiały
Materiały
wybuchowe
wybuchowe
NALEPKI dla podklas: 1.1 1.2 1.3
NALEPKI dla podklas: 1.1 1.2 1.3
Nalepki na pojazdach
Nalepki na pojazdach
:
:
minimalne wymiary:
minimalne wymiary:
250 x 250 mm (wyjątkowo
250 x 250 mm (wyjątkowo
dopuszczalne 100 x 100 mm), wewnątrz nalepki w
dopuszczalne 100 x 100 mm), wewnątrz nalepki w
odległości 12,5 mm od jej krawędzi, powinna przebiegać
odległości 12,5 mm od jej krawędzi, powinna przebiegać
równoległa linia w tym samym kolorze co kolor symbolu
równoległa linia w tym samym kolorze co kolor symbolu
Podklasa
Podklasa
1.4
1.4
Nalepki na pojazdach
Nalepki na pojazdach
:
:
minimalne wymiary:
minimalne wymiary:
250 x 250 mm
250 x 250 mm
(wyjątkowo dopuszczalne 100 x 100 mm),
(wyjątkowo dopuszczalne 100 x 100 mm),
wewnątrz nalepki w odległości 12,5 mm od
wewnątrz nalepki w odległości 12,5 mm od
jej krawędzi, powinna przebiegać
jej krawędzi, powinna przebiegać
równoległa linia w tym samym kolorze co
równoległa linia w tym samym kolorze co
kolor symbolu
kolor symbolu
Cyfra "1.4": czarna, numer podklasy
Cyfra "1.4": czarna, numer podklasy
powinien mieć ok. 30 mm wysokości i ok. 5
powinien mieć ok. 30 mm wysokości i ok. 5
mm grubości,
mm grubości,
Podklasa
Podklasa
1.5
1.5
Nalepki na pojazdach
Nalepki na pojazdach
:
:
minimalne wymiary:
minimalne wymiary:
250 x 250 mm (wyjątkowo
250 x 250 mm (wyjątkowo
dopuszczalne 100 x 100 mm), wewnątrz nalepki
dopuszczalne 100 x 100 mm), wewnątrz nalepki
w odległości 12,5 mm od jej krawędzi, powinna
w odległości 12,5 mm od jej krawędzi, powinna
przebiegać równoległa linia w tym samym
przebiegać równoległa linia w tym samym
kolorze co kolor symbolu
kolorze co kolor symbolu
Cyfra "1.5": czarna, numer podklasy powinien
Cyfra "1.5": czarna, numer podklasy powinien
mieć ok. 30 mm wysokości i ok. 5 mm grubości,
mieć ok. 30 mm wysokości i ok. 5 mm grubości,
Podklasa
Podklasa
1.6
1.6
Nalepki na pojazdach
Nalepki na pojazdach
:
:
minimalne wymiary:
minimalne wymiary:
250 x 250 mm
250 x 250 mm
(wyjątkowo dopuszczalne 100 x 100 mm),
(wyjątkowo dopuszczalne 100 x 100 mm),
wewnątrz nalepki w odległości 12,5 mm od
wewnątrz nalepki w odległości 12,5 mm od
jej krawędzi, powinna przebiegać równoległa
jej krawędzi, powinna przebiegać równoległa
linia w tym samym kolorze co kolor symbolu
linia w tym samym kolorze co kolor symbolu
Cyfra "1.6": czarna, numer podklasy
Cyfra "1.6": czarna, numer podklasy
powinien mieć ok. 30 mm wysokości i ok. 5
powinien mieć ok. 30 mm wysokości i ok. 5
mm grubości,
mm grubości,
KLASA 2
KLASA 2
Gazy
Gazy
Nalepki na pojazdach
Nalepki na pojazdach
:
:
minimalne wymiary:
minimalne wymiary:
250 x 250 mm,
250 x 250 mm,
wewnątrz nalepki w odległości 12,5 mm od
wewnątrz nalepki w odległości 12,5 mm od
jej krawędzi, powinna przebiegać
jej krawędzi, powinna przebiegać
równoległa linia w tym samym kolorze co
równoległa linia w tym samym kolorze co
kolor symbolu
kolor symbolu
KLASA 3
KLASA 3
Materiały ciekłe
Materiały ciekłe
zapalne
zapalne
Nalepki na pojazdach
Nalepki na pojazdach
:
:
minimalne wymiary:
minimalne wymiary:
250 x 250 mm,
250 x 250 mm,
wewnątrz nalepki w odległości 12,5
wewnątrz nalepki w odległości 12,5
mm od jej krawędzi, powinna
mm od jej krawędzi, powinna
przebiegać równoległa linia w tym
przebiegać równoległa linia w tym
samym kolorze co kolor symbolu
samym kolorze co kolor symbolu
KLASA 4
KLASA 4
Materiały stałe
Materiały stałe
zapalne
zapalne
Nalepki na pojazdach
Nalepki na pojazdach
:
:
minimalne wymiary:
minimalne wymiary:
250 x 250 mm,
250 x 250 mm,
wewnątrz nalepki w odległości 12,5
wewnątrz nalepki w odległości 12,5
mm od jej krawędzi, powinna
mm od jej krawędzi, powinna
przebiegać równoległa linia w tym
przebiegać równoległa linia w tym
samym kolorze co kolor symbolu
samym kolorze co kolor symbolu
Podklasa
Podklasa
4.1
4.1
Podklasa
Podklasa
4.2
4.2
Nalepki na pojazdach
Nalepki na pojazdach
:
:
minimalne wymiary:
minimalne wymiary:
250 x 250
250 x 250
mm, wewnątrz nalepki w
mm, wewnątrz nalepki w
odległości 12,5 mm od jej
odległości 12,5 mm od jej
krawędzi, powinna przebiegać
krawędzi, powinna przebiegać
równoległa linia w tym samym
równoległa linia w tym samym
kolorze co kolor symbolu
kolorze co kolor symbolu
Podklasa
Podklasa
4.3
4.3
Nalepki na pojazdach
Nalepki na pojazdach
:
:
minimalne wymiary:
minimalne wymiary:
250 x 250 mm,
250 x 250 mm,
wewnątrz nalepki w odległości 12,5 mm od
wewnątrz nalepki w odległości 12,5 mm od
jej krawędzi, powinna przebiegać
jej krawędzi, powinna przebiegać
równoległa linia w tym samym kolorze co
równoległa linia w tym samym kolorze co
kolor symbolu
kolor symbolu
KLASA 5
KLASA 5
Materiały utleniające i nadtlenki
Materiały utleniające i nadtlenki
organiczne
organiczne
Podklasa
Podklasa
5.1
5.1
Nalepki na pojazdach
Nalepki na pojazdach
:
:
minimalne wymiary:
minimalne wymiary:
250 x 250 mm,
250 x 250 mm,
wewnątrz nalepki w odległości 12,5 mm od
wewnątrz nalepki w odległości 12,5 mm od
jej krawędzi, powinna przebiegać
jej krawędzi, powinna przebiegać
równoległa linia w tym samym kolorze co
równoległa linia w tym samym kolorze co
kolor symbolu
kolor symbolu
Podklasa
Podklasa
5.2
5.2
Nalepki na pojazdach
Nalepki na pojazdach
:
:
minimalne wymiary:
minimalne wymiary:
250 x 250 mm, wewnątrz
250 x 250 mm, wewnątrz
nalepki w odległości 12,5 mm od jej krawędzi,
nalepki w odległości 12,5 mm od jej krawędzi,
powinna przebiegać równoległa linia w tym
powinna przebiegać równoległa linia w tym
samym kolorze co kolor symbolu
samym kolorze co kolor symbolu
KLASA 6
KLASA 6
Substancje toksyczne i zakaźne
Substancje toksyczne i zakaźne
Podklasa
Podklasa
6.1
6.1
Nalepki na pojazdach
Nalepki na pojazdach
:
:
minimalne wymiary:
minimalne wymiary:
250 x 250 mm,
250 x 250 mm,
wewnątrz nalepki w odległości 12,5 mm od
wewnątrz nalepki w odległości 12,5 mm od
jej krawędzi, powinna przebiegać
jej krawędzi, powinna przebiegać
równoległa linia w tym samym kolorze co
równoległa linia w tym samym kolorze co
kolor symbolu
kolor symbolu
Podklasa
Podklasa
6.2
6.2
Nalepki na pojazdach
Nalepki na pojazdach
:
:
minimalne wymiary:
minimalne wymiary:
250 x 250 mm,
250 x 250 mm,
wewnątrz nalepki w odległości 12,5 mm od
wewnątrz nalepki w odległości 12,5 mm od
jej krawędzi, powinna przebiegać
jej krawędzi, powinna przebiegać
równoległa linia w tym samym kolorze co
równoległa linia w tym samym kolorze co
kolor symbolu
kolor symbolu
KLASA 7
KLASA 7
Materiały promieniotwórcze
Materiały promieniotwórcze
Nalepki na pojazdach
Nalepki na pojazdach
:
:
minimalne wymiary:
minimalne wymiary:
250 x 250 mm (wyjątkowo
250 x 250 mm (wyjątkowo
dopuszczalne 100 x 100 mm), wewnątrz nalepki
dopuszczalne 100 x 100 mm), wewnątrz nalepki
w odległości 5 mm od jej krawędzi powinna
w odległości 5 mm od jej krawędzi powinna
przebiegać czarna, równoległa linia. Wysokość
przebiegać czarna, równoległa linia. Wysokość
cyfry "7" nie powinna być mniejsza niż 25 mm.
cyfry "7" nie powinna być mniejsza niż 25 mm.
KLASA 8
KLASA 8
Materiały żrące
Nalepki na pojazdach
Nalepki na pojazdach
:
:
minimalne wymiary:
minimalne wymiary:
250 x 250 mm, wewnątrz
250 x 250 mm, wewnątrz
nalepki w odległości 12,5 mm od jej krawędzi,
nalepki w odległości 12,5 mm od jej krawędzi,
powinna przebiegać równoległa linia w tym
powinna przebiegać równoległa linia w tym
samym kolorze co kolor symbolu
samym kolorze co kolor symbolu
KLASA 9
KLASA 9
Inne materiały i przedmioty niebezpieczne
Nalepki na pojazdach
Nalepki na pojazdach
:
:
minimalne wymiary:
minimalne wymiary:
250 x 250 mm, wewnątrz
250 x 250 mm, wewnątrz
nalepki w odległości 12,5 mm od jej krawędzi,
nalepki w odległości 12,5 mm od jej krawędzi,
powinna przebiegać równoległa linia w tym
powinna przebiegać równoległa linia w tym
samym kolorze co kolor symbolu
samym kolorze co kolor symbolu
TABLICE
TABLICE
CHARAKTERYSTYKA
TABLIC
Jednostki transportowe przewożące towary niebezpieczne,
powinny być zaopatrzone w dwie prostokątne tablice
odblaskowe barwy pomarańczowej odpowiadające wymaganiom
podanym pod 5.3.2.2.1, umieszczone w płaszczyźnie pionowej.
Powinny być one przymocowane z przodu i z tyłu jednostki
transportowej prostopadle do osi podłużnej tej jednostki.
Tablice powinny być dobrze widoczne.
Jeżeli w kolumnie (20) tabeli A w dziale 3.2 wskazany jest
numer rozpoznawczy zagrożenia, to pojazdy-cysterny lub
jednostki transportowe zawierające jedną lub więcej cystern
przewożących towary niebezpieczne powinny być dodatkowo
zaopatrzone na bokach każdej cysterny lub komory cysterny w
dobrze widoczne tablice barwy pomarańczowej, zgodne z
wymaganiami podanymi pod 5.3.2.1.1, umieszczone
równolegle do osi podłużnej pojazdu. Tablice te powinny być
zaopatrzone w numer rozpoznawczy zagrożenia oraz numer
ONZ podane odpowiednio w kolumnach (20) i (1) tabeli A w
dziale 3.2 dla każdej substancji przewożonej w cysternie lub w
komorze cysterny.
Tablice barwy pomarańczowej, które nie dotyczą
przewożonych towarów niebezpiecznych lub ich
pozostałości, powinny być zdjęte lub zakryte. Jeżeli
tablice są zakryte, to ich zakrycie powinno pozostać
skuteczne po 15 minutach przebywania w ogniu.
Minimalne wymiary:
Tablice odblaskowe barwy
pomarańczowej powinny mieć szerokość 40 cm i
wysokość nie mniejszą niż 30 cm; powinny być
otoczone czarnym obrzeżem o szerokości nie większej
niż 15 mm. Tablice powinny być dobrze widoczne.
Jeżeli wielkość lub konstrukcja pojazdu powoduje, że
dostępna powierzchnia jest zbyt mała do umieszczenia
takich tablic barwy pomarańczowej, to ich wymiary
mogą być zmniejszone do 300 mm szerokości, 120 mm
wysokości i 10 mm szerokości czarnego obrzeża.
Numer rozpoznawczy zagrożenia i numer ONZ
powinny być naniesione czarnymi cyframi o wysokości
100 mm i grubości linii 15 mm. Numer rozpoznawczy
zagrożenia powinien znajdować się w górnej części
tablicy, a numer rozpoznawczy materiału - w części
dolnej; numery te powinny być oddzielone czarną,
poziomą linią o grubości 15 mm, przechodzącą w
połowie wysokości tablicy (patrz Dodatek 5.3.2.2.3).
Numer rozpoznawczy zagrożenia i numer ONZ
powinny być nieścieralne i powinny zachować
czytelność po piętnastominutowym przebywaniu w
ogniu.
Tło:
barwa pomarańczowa tablic w normalnych
warunkach użytkowania powinna zawierać
współrzędne trójchromatyczne określone w 5.3.2.2.1, a
współczynnik luminancji barwy odbitej: b > 0,12.
Uwagi:
Numer rozpoznawczy zagrożenia składa się z dwóch lub
trzech cyfr. Cyfry te wskazują następujące zagrożenia:
2
emisja gazu spowodowana ciśnieniem lub reakcją chemiczną
3
zapalność materiałów ciekłych (par) i gazów lub materiał ciekły
samonagrzewający się
4
zapalność materiałów stałych lub materiał stały
samonagrzewający się
5
działanie utleniające (wzmagające palenie)
6
działanie trujące lub zakaźne
7
działanie promieniotwórcze
8
działanie żrące
9
zagrożenie samorzutną i gwałtowną reakcją
Powtórzenie cyfry wskazuje na nasilenie wskazanego nią
zagrożenia. Jeżeli zagrożenie właściwe dla danej substancji może
być wystarczająco określone jedną cyfrą, to po takiej cyfrze podaje
się zero. Następujące zestawienia cyfr ma specjalne znaczenie:
22,
323, 333, 362, 382, 423, 44, 446, 462, 482, 539, 606, 623, 642,
823, 842, 90 i 99
Jeżeli numer rozpoznawczy zagrożenia jest
poprzedzony literą
"X„
, oznacza to, że substancja reaguje
niebezpiecznie z wodą:
X 423
1428
Znak dla substancji o podwyższonej
Znak dla substancji o podwyższonej
temperaturze
temperaturze
Pojazdy-cysterny, kontenery-cysterny,
cysterny przenośne, specjalne pojazdy
lub kontenery albo specjalnie
wyposażone pojazdy lub kontenery, dla
których wymagany jest znak dla
substancji o podwyższonej temperaturze
zgodnie z przepisem specjalnym 580
podanym w kolumnie (6) tabeli A w
dziale 3.2, powinny być zaopatrzone - w
przypadku pojazdów - na obu bokach i z
tyłu, a w przypadku kontenerów,
kontenerów-cystern i cystern
przenośnych - na obu bokach oraz z
przodu i z tyłu - w znak zgodny z
podanym wzorem.
Minimalne wymiary:
znak w kształcie
trójkąta o długości boku co najmniej
250 mm w kolorze czerwonym.
PISEMNA INSTRUKCJA
PISEMNA INSTRUKCJA