WYKŁAD NR 13, 14

WYKŁAD NR 13, 14

Ogród w mieście.

Ogród w mieście.

Miasto jako system

Miasto jako system

ekologiczny.

ekologiczny.

I. Tereny zieleni dostępne

I. Tereny zieleni dostępne

(otwarte) wypoczynku

(otwarte) wypoczynku

biernego i czynnego.

biernego i czynnego.



1. Tereny zieleni wypoczynku biernego:

1. Tereny zieleni wypoczynku biernego:



parki spacerowo-wypoczynkowe,

parki spacerowo-wypoczynkowe,



zieleńce,

zieleńce,



bulwary i promenady,

bulwary i promenady,



2. Tereny zieleni wypoczynku czynnego:

2. Tereny zieleni wypoczynku czynnego:



parki ludowe? (parki kultury, wypoczynku,

parki ludowe? (parki kultury, wypoczynku,

sportu),

sportu),



lasy komunalne (parki leśne),

lasy komunalne (parki leśne),

II. Tereny zieleni o

II. Tereny zieleni o

specjalnym przeznaczeniu.

specjalnym przeznaczeniu.



Tereny dostępne (otwarte):

Tereny dostępne (otwarte):



zadrzewienia izolacyjne,

zadrzewienia izolacyjne,



tereny zieleni tras komunikacyjnych (ulice, drogi,

tereny zieleni tras komunikacyjnych (ulice, drogi,

koleje, komunikacja lotnicza).

koleje, komunikacja lotnicza).



Tereny o ograniczonym dostępie (zamknięte):

Tereny o ograniczonym dostępie (zamknięte):



ogrody dydaktyczne (ogrody botaniczne, ogrody

ogrody dydaktyczne (ogrody botaniczne, ogrody

dendrologiczne, ogrody etnograficzne, ogrody

dendrologiczne, ogrody etnograficzne, ogrody

zoologiczne, ośrodki kultury ogrodniczej i wystawy

zoologiczne, ośrodki kultury ogrodniczej i wystawy

ogrodnicze),

ogrodnicze),



pracownicze ogrody działkowe (stałe, tymczasowe),

pracownicze ogrody działkowe (stałe, tymczasowe),



cmentarze (komunalne, parafialne, wojskowe),

cmentarze (komunalne, parafialne, wojskowe),



parki i ogrody zabytkowe.

parki i ogrody zabytkowe.

III. Tereny zieleni

III. Tereny zieleni

towarzyszącej.

towarzyszącej.

(obecność zieleni i jej funkcja nie jest główną funkcją

(obecność zieleni i jej funkcja nie jest główną funkcją

przeznaczenia terenu).

przeznaczenia terenu).



Towarzyszą one:

Towarzyszą one:



zabudowie osiedlowej i indywidualnej,

zabudowie osiedlowej i indywidualnej,



obiektom dziecięcym (place gier i zabaw, żłobki,

obiektom dziecięcym (place gier i zabaw, żłobki,

przedszkola, ogrody jordanowskie, ośrodki wczasów

przedszkola, ogrody jordanowskie, ośrodki wczasów

świątecznych, ośrodki półkolonijne),

świątecznych, ośrodki półkolonijne),



szkołom,

szkołom,



wyższym uczelniom,

wyższym uczelniom,



obiektom kulturalno-społecznym,

obiektom kulturalno-społecznym,



obiektom kultury i sztuki,

obiektom kultury i sztuki,



obiektom służby zdrowia,

obiektom służby zdrowia,



obiektom opieki społecznej,

obiektom opieki społecznej,



obiektom kultury fizycznej,

obiektom kultury fizycznej,



usługom techniczno-gospodarczym (energetyce, łączności,

usługom techniczno-gospodarczym (energetyce, łączności,

kanalizacji i oczyszczania miasta, wodociągom, filtrom,

kanalizacji i oczyszczania miasta, wodociągom, filtrom,

składom).

składom).

IV. Tereny gospodarki rolnej i

IV. Tereny gospodarki rolnej i

leśnej.

leśnej.



komunalne zakłady produkcji roślin,

komunalne zakłady produkcji roślin,



gospodarstwa produkcyjne (warzywnicze,

gospodarstwa produkcyjne (warzywnicze,

kwiaciarskie),

kwiaciarskie),



gospodarstwa rolniczo-hodowlane,

gospodarstwa rolniczo-hodowlane,



lasy produkcyjne.

lasy produkcyjne.

V. Tereny wycieczkowo-wypoczynkowe.

V. Tereny wycieczkowo-wypoczynkowe.



ośrodki wypoczynkowe,

ośrodki wypoczynkowe,



lasy podmiejskie,

lasy podmiejskie,



parki narodowe, krajobrazowe, rezerwaty.

parki narodowe, krajobrazowe, rezerwaty.



Na podstawie powyższego podziału można

Na podstawie powyższego podziału można

stwierdzić, że funkcje terenów zieleni w

stwierdzić, że funkcje terenów zieleni w

mieście

mieście

i w krajobrazie niezurbanizowanym ulegają

i w krajobrazie niezurbanizowanym ulegają

zasadniczym przemianom. Ich udział w

zasadniczym przemianom. Ich udział w

strukturze miasta związany jest z ich

strukturze miasta związany jest z ich

rozbudową, rozwojem przemysłu,

rozbudową, rozwojem przemysłu,

motoryzacji oraz turystyki, jak również

motoryzacji oraz turystyki, jak również

produkcją rolniczo-ogrodniczo-leśną.

produkcją rolniczo-ogrodniczo-leśną.



Dlatego ogólnie wyróżnić można

Dlatego ogólnie wyróżnić można

cztery

cztery

główne

główne

funkcje terenów zieleni

funkcje terenów zieleni

:

:

biologiczne, społeczne, estetyczne i

biologiczne, społeczne, estetyczne i

gospodarcze

gospodarcze

.

.

FUNKCJE BIOLOGICZNE.

FUNKCJE BIOLOGICZNE.



zadania sanitarno-higieniczne

zadania sanitarno-higieniczne

(tłumienie hałasu, osłona od dymów i

(tłumienie hałasu, osłona od dymów i

kurzu, oddziaływanie na psychikę

kurzu, oddziaływanie na psychikę

człowieka, itp.),

człowieka, itp.),



zadania klimatyczne (osłona od

zadania klimatyczne (osłona od

wiatrów, wpływ na wilgotność gleb i

wiatrów, wpływ na wilgotność gleb i

powietrza, wpływ na temperaturę i

powietrza, wpływ na temperaturę i

skład powietrza, itp.).

skład powietrza, itp.).

FUNKCJE

FUNKCJE

GOSPODARCZE

GOSPODARCZE

.

.



zadania produkcyjne (tereny rolnicze,

zadania produkcyjne (tereny rolnicze,

ogrodnicze, leśne),

ogrodnicze, leśne),



wpływ na zwiększenie produkcji rolniczej i

wpływ na zwiększenie produkcji rolniczej i

ogrodniczej (pasy wiatrochronne),

ogrodniczej (pasy wiatrochronne),



zadania izolacyjno-ochronne (osłony

zadania izolacyjno-ochronne (osłony

przeciwśnieżne, osłony przeciwpożarowe oraz

przeciwśnieżne, osłony przeciwpożarowe oraz

wpływ na zwiększenie bezpieczeństwa ruchu

wpływ na zwiększenie bezpieczeństwa ruchu

na trasach komunikacyjnych, zieleń

na trasach komunikacyjnych, zieleń

przeciwerozyjna),

przeciwerozyjna),



rola zieleni jako siedliska i żywiciela zwierząt.

rola zieleni jako siedliska i żywiciela zwierząt.



Tereny zieleni racjonalnie

Tereny zieleni racjonalnie

założone i pielęgnowane

założone i pielęgnowane

mogą być źródłem drewna,

mogą być źródłem drewna,

owoców, ziół i są także często

owoców, ziół i są także często

jedynym siedliskiem zwierząt,

jedynym siedliskiem zwierząt,

ptaków i owadów, których

ptaków i owadów, których

obecność jest konieczna dla

obecność jest konieczna dla

prawidłowego rozwoju

prawidłowego rozwoju

każdego biotopu.

każdego biotopu.

FUNKCJE SPOŁECZNE.

FUNKCJE SPOŁECZNE.



rola dydaktyczno-wychowawcza

rola dydaktyczno-wychowawcza

(ogrody zabaw dla dzieci, ogrody

(ogrody zabaw dla dzieci, ogrody

szkolne, ogrody dydaktyczne),

szkolne, ogrody dydaktyczne),



wpływ otaczającego środowiska

wpływ otaczającego środowiska

przyrodniczego na zdrowie i

przyrodniczego na zdrowie i

wypoczynek człowieka (wypoczynek,

wypoczynek człowieka (wypoczynek,

bierny i czynny w mieście, turystyka,

bierny i czynny w mieście, turystyka,

ogrody działkowe).

ogrody działkowe).

FUNKCJE ESTETYCZNE

FUNKCJE ESTETYCZNE

– ZADANIA

– ZADANIA

PLASTYCZNE.

PLASTYCZNE.



Zieleń kształtuje estetykę środowiska miejskiego

Zieleń kształtuje estetykę środowiska miejskiego

i niezurbanizowanego.

i niezurbanizowanego.

Tworzy sylwetę miasta,

Tworzy sylwetę miasta,

stanowi osłonę maskującą nieestetyczne obiekty w

stanowi osłonę maskującą nieestetyczne obiekty w

mieście. W krajobrazie niezurbanizowanym zieleń

mieście. W krajobrazie niezurbanizowanym zieleń

spełnia zadania otulinowo-kompozycyjne przy

spełnia zadania otulinowo-kompozycyjne przy

obiektach inżynierskich.

obiektach inżynierskich.



Zadania plastyczne zieleni w kształtowaniu

Zadania plastyczne zieleni w kształtowaniu

zespołów urbanistycznych należy analizować w

zespołów urbanistycznych należy analizować w

skali całego miasta oraz jego poszczególnych

skali całego miasta oraz jego poszczególnych

dzielnic i pojedynczych obiektów

dzielnic i pojedynczych obiektów

architektonicznych.

architektonicznych.



Szczególnie ważną rolę plastyczną w

Szczególnie ważną rolę plastyczną w

planach całych miast i ich dzielnic

planach całych miast i ich dzielnic

pełnią duże płaszczyzny zieleni, które

pełnią duże płaszczyzny zieleni, które

działają jako czynnik zmiękczający i

działają jako czynnik zmiękczający i

rozluźniający sztywną zabudowę.

rozluźniający sztywną zabudowę.



Roślinność wprowadzona do wnętrza

Roślinność wprowadzona do wnętrza

miasta jako świadomy kontrast

miasta jako świadomy kontrast

plastyczny będzie właściwie podkreślała

plastyczny będzie właściwie podkreślała

cechy plastyczne obiektów

cechy plastyczne obiektów

architektonicznych swoją formą, kolorem

architektonicznych swoją formą, kolorem

i strukturą.

i strukturą.



Estetyczne oddziaływanie zieleni jest

Estetyczne oddziaływanie zieleni jest

szczególnie wyczuwalne w mniejszej skali

szczególnie wyczuwalne w mniejszej skali

dzielnic lub fragmentów miasta.

dzielnic lub fragmentów miasta.



Opracowanie poszczególnych wnętrz

Opracowanie poszczególnych wnętrz

miejskich musi uwzględniać wszystkie

miejskich musi uwzględniać wszystkie

elementy plastyki, jakimi są:

elementy plastyki, jakimi są:

architektura, rzeźba, malarstwo i

architektura, rzeźba, malarstwo i

zieleń.

zieleń.



Istotną rolę dla estetyki miasta pełni

Istotną rolę dla estetyki miasta pełni

zieleń stosowana jako element

zieleń stosowana jako element

osłonowy i maskujący nieestetyczne

osłonowy i maskujący nieestetyczne

obiekty znajdujące się zawsze na jego

obiekty znajdujące się zawsze na jego

terenie. Wielkie składowiska,

terenie. Wielkie składowiska,

magazyny. Drzewa, krzewy i pnącza

magazyny. Drzewa, krzewy i pnącza

właściwie zastosowane mogą zupełnie

właściwie zastosowane mogą zupełnie

dobrze spełniać rolę maskujących

dobrze spełniać rolę maskujących

osłon.

osłon.



Zieleń stosowana przy obiektach

Zieleń stosowana przy obiektach

inżynierskich w krajobrazie

inżynierskich w krajobrazie

niezurbanizowanym pełni szczególnie ważną

niezurbanizowanym pełni szczególnie ważną

funkcję, gdyż wszystkie te obiekty powinny

funkcję, gdyż wszystkie te obiekty powinny

być harmonijnie wkomponowywane w

być harmonijnie wkomponowywane w

krajobraz, co jest możliwe jedynie przy

krajobraz, co jest możliwe jedynie przy

dużym współudziale zieleni, która powinna

dużym współudziale zieleni, która powinna

zawsze występować jako zielony zespół

zawsze występować jako zielony zespół

nawiązujący do krajobrazu otaczającego

nawiązujący do krajobrazu otaczającego

założenie inżynierskie.

założenie inżynierskie.



Wszystkie ww. tereny zieleni pełnią w

Wszystkie ww. tereny zieleni pełnią w

mieście funkcję przyrodniczą (głównie

mieście funkcję przyrodniczą (głównie

klimatyczną, hydrologiczną i

klimatyczną, hydrologiczną i

biologiczną), o znaczeniu lokalnym

biologiczną), o znaczeniu lokalnym

oraz ponadlokalnym.

oraz ponadlokalnym.



Tereny te to mniejsza lub większą

Tereny te to mniejsza lub większą

całość przyrodnicza, charakteryzująca

całość przyrodnicza, charakteryzująca

się względnie jednolitą strukturą i

się względnie jednolitą strukturą i

podobnym stylem funkcjonowania

podobnym stylem funkcjonowania

zwana ogólnie

zwana ogólnie

GEOKOMPLEKSEM

GEOKOMPLEKSEM

.

.



Powiązania te realizują się poprzez

Powiązania te realizują się poprzez

różnorodne procesy przyrodnicze, wśród

różnorodne procesy przyrodnicze, wśród

których dominują: powierzchniowy i

których dominują: powierzchniowy i

podziemny spływ wody, ruch mas

podziemny spływ wody, ruch mas

powietrza oraz migracje organizmów,

powietrza oraz migracje organizmów,

pozostające w warunkach miejskich pod

pozostające w warunkach miejskich pod

przemożnym wpływem człowieka.

przemożnym wpływem człowieka.



To właśnie te obszary są podstawowym

To właśnie te obszary są podstawowym

tworzywem

tworzywem

SYSTEMU

SYSTEMU

PRZYRODNICZEGO MIASTA (SPM)

PRZYRODNICZEGO MIASTA (SPM)

.

.



System Przyrodniczy Miasta

System Przyrodniczy Miasta

to celowo

to celowo

wyodrębniona część miasta (składająca się z

wyodrębniona część miasta (składająca się z

odpowiednio dobranych geokompleksów),

odpowiednio dobranych geokompleksów),

pełniąca nadrzędne funkcje przyrodnicze

pełniąca nadrzędne funkcje przyrodnicze

(głównie klimatyczną, hydrologiczną i

(głównie klimatyczną, hydrologiczną i

biologiczną) oraz podporządkowane im

biologiczną) oraz podporządkowane im

funkcje pozaprzyrodnicze (na przykład

funkcje pozaprzyrodnicze (na przykład

mieszkaniową, wypoczynkową i estetyczną),

mieszkaniową, wypoczynkową i estetyczną),

składająca się z obszarów węzłowych i

składająca się z obszarów węzłowych i

węzłów, (czyli źródeł zasilania) oraz

węzłów, (czyli źródeł zasilania) oraz

korytarzy i sięgaczy, (czyli dróg zasilania),

korytarzy i sięgaczy, (czyli dróg zasilania),

powiązanych ze sobą oraz z regionalnym

powiązanych ze sobą oraz z regionalnym

systemem przyrodniczym procesami

systemem przyrodniczym procesami

wymiany materialno-energetycznej.

wymiany materialno-energetycznej.

Przekształcenia

Przekształcenia

środowiska

środowiska

przyrodniczego w

przyrodniczego w

mieście.

mieście.



Sposób przekształcenia warunków

Sposób przekształcenia warunków

środowiska przyrodniczego w

środowiska przyrodniczego w

mieście powoduje, że mówi się o

mieście powoduje, że mówi się o

specyficznym środowisku

specyficznym środowisku

miejskim.

miejskim.

Warunki klimatyczne.

Warunki klimatyczne.



są inne zarówno w różnych miastach, jak i w

są inne zarówno w różnych miastach, jak i w

poszczególnych częściach jednego miasta.

poszczególnych częściach jednego miasta.

Generalnie:

Generalnie:



klimat miejski jest cieplejszy i suchszy,

klimat miejski jest cieplejszy i suchszy,



nasłonecznienie

nasłonecznienie

mniejsze niż poza miastem.

mniejsze niż poza miastem.

Budynki i pokryta asfaltem powierzchnia mają

Budynki i pokryta asfaltem powierzchnia mają

znacznie większą pojemność cieplną niż

znacznie większą pojemność cieplną niż

powierzchnie pokryte roślinnością i dlatego

powierzchnie pokryte roślinnością i dlatego

akumulują – a następnie emitują – większe ilości

akumulują – a następnie emitują – większe ilości

ciepła. Wychładzanie powierzchni zabudowanej

ciepła. Wychładzanie powierzchni zabudowanej

przebiega wolniej niż oziębianie terenów

przebiega wolniej niż oziębianie terenów

niezabudowanych. W mieście istnieje wiele

niezabudowanych. W mieście istnieje wiele

sztucznych źródeł ciepła, które także przyczyniają

sztucznych źródeł ciepła, które także przyczyniają

się do tego, że klimat w mieście jest cieplejszy niż

się do tego, że klimat w mieście jest cieplejszy niż

poza nim.

poza nim.



wilgotność

wilgotność

powietrza w miastach jest mniejsza niż w

powietrza w miastach jest mniejsza niż w

ich otoczeniu, ponieważ ewapotranspiracja –

ich otoczeniu, ponieważ ewapotranspiracja –

parowanie z powierzchni roślin i gleby jest w nich

parowanie z powierzchni roślin i gleby jest w nich

znacznie mniejsze niż na terenach pozamiejskich.

znacznie mniejsze niż na terenach pozamiejskich.



zachmurzenie

zachmurzenie

jest większe z powodu obecności

jest większe z powodu obecności

znacznej liczby jąder kondensacji, tworzonych przez

znacznej liczby jąder kondensacji, tworzonych przez

zawieszone zanieczyszczenie powietrza. Wzrost

zawieszone zanieczyszczenie powietrza. Wzrost

zachmurzenia nad miastem zmniejsza

zachmurzenia nad miastem zmniejsza

nasłonecznienie, a w szczególności ogranicza dostęp

nasłonecznienie, a w szczególności ogranicza dostęp

do podłoża promieni ultrafioletowych

do podłoża promieni ultrafioletowych

(promieniowanie krótkofalowe jest najsilniej

(promieniowanie krótkofalowe jest najsilniej

rozpraszane przez zawieszone w powietrzu

rozpraszane przez zawieszone w powietrzu

zanieczyszczenia i chmury).

zanieczyszczenia i chmury).

W wyniku działania wielu

W wyniku działania wielu

czynników nad miastem

czynników nad miastem

utrzymuje się tzw. „wyspa

utrzymuje się tzw. „wyspa

ciepła”,

ciepła”,

szczególnie wyraźna przy pogodzie wyżowej, z

szczególnie wyraźna przy pogodzie wyżowej, z

małym zachmurzeniem i niewielkimi

małym zachmurzeniem i niewielkimi

prędkościami wiatru. Wyższa temperatura w

prędkościami wiatru. Wyższa temperatura w

obrębie miasta w porównaniu z terenami

obrębie miasta w porównaniu z terenami

niezurbanizowanymi powoduje powstanie

niezurbanizowanymi powoduje powstanie

lokalnej cyrkulacji, w wyniku której do

lokalnej cyrkulacji, w wyniku której do

wnętrza miasta zasysane są chłodniejsze masy

wnętrza miasta zasysane są chłodniejsze masy

powietrza spoza miasta, łagodząc nieco efekt

powietrza spoza miasta, łagodząc nieco efekt

podgrzania powietrza.

podgrzania powietrza.

Gospodarka wodna.

Gospodarka wodna.



Zabudowa i pokrycie terenu miasta

Zabudowa i pokrycie terenu miasta

nieprzepuszczalnymi warstwami asfaltu

nieprzepuszczalnymi warstwami asfaltu

i betonu ma także niekorzystny wpływ

i betonu ma także niekorzystny wpływ

na stosunki wodne. W warunkach

na stosunki wodne. W warunkach

miejskich tylko niewielka ilość wody

miejskich tylko niewielka ilość wody

deszczowej i roztopowej może wsiąknąć

deszczowej i roztopowej może wsiąknąć

w glebę, zmniejsza się więc retencja

w glebę, zmniejsza się więc retencja

przypowierzchniowa i przenikanie wody

przypowierzchniowa i przenikanie wody

do warstw wodonośnych.

do warstw wodonośnych.



Mała przepuszczalność gruntu

Mała przepuszczalność gruntu

wzmaga spływ powierzchniowy, który

wzmaga spływ powierzchniowy, który

w centrum miasta może obejmować

w centrum miasta może obejmować

do 90% opadu, przez co większa część

do 90% opadu, przez co większa część

wody opadowej trafia do kanalizacji.

wody opadowej trafia do kanalizacji.

Duży pobór wody na potrzeby

Duży pobór wody na potrzeby

komunalne i przemysłowe, a także

komunalne i przemysłowe, a także

prace budowlane (odwodnienia), przy

prace budowlane (odwodnienia), przy

zmniejszonej infiltracji na obszarach

zmniejszonej infiltracji na obszarach

zabudowanych, wpływają na obniżenie

zabudowanych, wpływają na obniżenie

poziomu wód gruntowych.

poziomu wód gruntowych.



Zbiorniki wodne w miastach są zwykle

Zbiorniki wodne w miastach są zwykle

silnie narażone na wysychanie, a

silnie narażone na wysychanie, a

dodatkowo mogą być zanieczyszczone i

dodatkowo mogą być zanieczyszczone i

zakwaszone, zarówno z powodu

zakwaszone, zarówno z powodu

zanieczyszczeń, dostających się do

zanieczyszczeń, dostających się do

zbiorników z opadami atmosferycznymi,

zbiorników z opadami atmosferycznymi,

jak i dopływu zanieczyszczonych wód, a

jak i dopływu zanieczyszczonych wód, a

nawet ścieków spływających z

nawet ścieków spływających z

powierzchni terenu.

powierzchni terenu.

Przekształcenia gleb.

Przekształcenia gleb.



Zanieczyszczenia powietrza, sól

Zanieczyszczenia powietrza, sól

używana do usuwania śniegu, duże

używana do usuwania śniegu, duże

ilości metali ciężkich,

ilości metali ciężkich,

a także specyficzne stosunki wodne

a także specyficzne stosunki wodne

powodują bardzo poważne zmiany w

powodują bardzo poważne zmiany w

jakości gleb na terenach miejskich.

jakości gleb na terenach miejskich.



Zmiany chemiczne w glebach polegają

Zmiany chemiczne w glebach polegają

m.in. na silnym zasoleniu,

m.in. na silnym zasoleniu,

spowodowanym powszechnym

spowodowanym powszechnym

stosowaniem chlorku sodu i chlorku

stosowaniem chlorku sodu i chlorku

wapnia do odśnieżania jezdni, a także na

wapnia do odśnieżania jezdni, a także na

zwiększeniu zasadowości z powodu

zwiększeniu zasadowości z powodu

obecności dużej ilości wapnia oraz opadu

obecności dużej ilości wapnia oraz opadu

popiołów alkalicznych, emitowanych

popiołów alkalicznych, emitowanych

przez elektrociepłownie. Inną cechą gleb

przez elektrociepłownie. Inną cechą gleb

miejskich jest zawartość znacznych ilości

miejskich jest zawartość znacznych ilości

metali ciężkich (ołów, nikiel, kadm).

metali ciężkich (ołów, nikiel, kadm).



Wszystko to prowadzi do zmniejszenia

Wszystko to prowadzi do zmniejszenia

aktywności biologicznej gleby;

aktywności biologicznej gleby;

zmniejszenie liczby organizmów

zmniejszenie liczby organizmów

glebowych niekorzystnie odbija się na

glebowych niekorzystnie odbija się na

jej strukturze i w konsekwencji źle

jej strukturze i w konsekwencji źle

wpływa na rozwój roślinności.

wpływa na rozwój roślinności.



Pobudowlane przekształcenia profili

Pobudowlane przekształcenia profili

glebowych, a w konsekwencji

glebowych, a w konsekwencji

zakłócenia stosunków wodnych, itd..

zakłócenia stosunków wodnych, itd..

Świat flory i fauny.

Świat flory i fauny.



Mimo na ogół niekorzystnych warunków

Mimo na ogół niekorzystnych warunków

siedliskowych w miastach notuje się często

siedliskowych w miastach notuje się często

znaczną liczbę gatunków roślin i zwierząt.

znaczną liczbę gatunków roślin i zwierząt.

Znaczna liczba gatunków nie jest

Znaczna liczba gatunków nie jest

równoznaczna z bogatą strukturą biocenoz i

równoznaczna z bogatą strukturą biocenoz i

ich zrównoważeniem. Charakterystyczne jest,

ich zrównoważeniem. Charakterystyczne jest,

że w mieście występuje znaczna ilość

że w mieście występuje znaczna ilość

gatunków obcych, która zwykle maleje w

gatunków obcych, która zwykle maleje w

kierunku od centrum miasta do jego

kierunku od centrum miasta do jego

przedmieść, wzrasta natomiast w tym

przedmieść, wzrasta natomiast w tym

kierunku udział gatunków rzadkich.

kierunku udział gatunków rzadkich.



Zbiorowiska roślinne w miastach w

Zbiorowiska roślinne w miastach w

dużej części nie są zespołami

dużej części nie są zespołami

naturalnymi, które osiągnęły stan

naturalnymi, które osiągnęły stan

równowagi w toku sukcesji. Stanowią

równowagi w toku sukcesji. Stanowią

one raczej mieszankę gatunków

one raczej mieszankę gatunków

lokalnych z sąsiednich biocenoz, a

lokalnych z sąsiednich biocenoz, a

także przywleczonych świadomie lub

także przywleczonych świadomie lub

przypadkowo przez człowieka z

przypadkowo przez człowieka z

różnych stref klimatycznych.

różnych stref klimatycznych.



Stała ingerencja w biocenozy powoduje,

Stała ingerencja w biocenozy powoduje,

że wyspecjalizowane gatunki rodzime są

że wyspecjalizowane gatunki rodzime są

często eliminowane, a właśnie te gatunki

często eliminowane, a właśnie te gatunki

decydują o stabilności i trwałości

decydują o stabilności i trwałości

układów ekologicznych. Preferowane są

układów ekologicznych. Preferowane są

natomiast gatunki pionierskie,

natomiast gatunki pionierskie,

niewyspecjalizowane, łatwo kolonizujące

niewyspecjalizowane, łatwo kolonizujące

nowe siedliska i szybko się rozmnażające.

nowe siedliska i szybko się rozmnażające.

Właśnie spośród tego typu gatunków

Właśnie spośród tego typu gatunków

wywodzą się tzw. „szkodniki" (np. mysz

wywodzą się tzw. „szkodniki" (np. mysz

domowa, szczur wędrowny).

domowa, szczur wędrowny).



Silnie przekształcone warunki w

Silnie przekształcone warunki w

mieście powodują także zmiany w

mieście powodują także zmiany w

biologii żyjących tam roślin i zwierząt.

biologii żyjących tam roślin i zwierząt.

Zmienia się okres kwitnienia,

Zmienia się okres kwitnienia,

zwierzęta rozmnażają się więcej razy

zwierzęta rozmnażają się więcej razy

w ciągu roku (również zimą).

w ciągu roku (również zimą).

Niektóre ptaki przestają odlatywać na

Niektóre ptaki przestają odlatywać na

zimę, znajdując w mieście

zimę, znajdując w mieście

odpowiednie warunki do zimowania.

odpowiednie warunki do zimowania.



Równocześnie zbiorniki wodne, stare

Równocześnie zbiorniki wodne, stare

ogrody, starorzecza i inne fragmenty

ogrody, starorzecza i inne fragmenty

przestrzeni miejskiej o mało

przestrzeni miejskiej o mało

przekształconych warunkach środowiska

przekształconych warunkach środowiska

stanowią ostoję dla wielu rodzimych

stanowią ostoję dla wielu rodzimych

gatunków roślin i zwierząt, które w

gatunków roślin i zwierząt, które w

intensywnie uprawianych agrocenozach

intensywnie uprawianych agrocenozach

poza miastem straciły swoje siedliska lub

poza miastem straciły swoje siedliska lub

zostały wyeliminowane przez uprawę i

zostały wyeliminowane przez uprawę i

ochronę roślin uprawnych.

ochronę roślin uprawnych.