1

PARTNERSTWO

PUBLICZNO-PRYWATNE

(PPP)

Piotr Jeżowski

Katedra Ekonomii Środowiska i Zasobów

Naturalnych

2

Istota partnerstwa publiczno-

prywatnego

• Istota: prywatne finansowanie

publicznej infrastruktury, rodzaj

częściowej prywatyzacji, alians

państwa z sektorem prywatnym

• Mechanizm ułatwiający

prowadzenie inwestycji

infrastrukturalnych

• Uznaje się PPP jako rozwiązanie

postępowe

3

Definicje

• W szerokim znaczeniu PPP to współpraca między

instytucjami rządowymi i samorządowymi a

podmiotami prywatnymi gospodarczymi i non-profit

organizations w celu rozwiązywania lokalnych i

regionalnych problemów społeczno-gospodarczych i

zapewnienia właściwych (ilość i jakość) usług

publicznych na rzecz gospodarstw domowych i

gospodarki.

• W szerokim znaczeniu PPP to współpraca między

instytucjami rządowymi i samorządowymi a

podmiotami prywatnymi gospodarczymi i non-profit

organizations w celu rozwiązywania lokalnych i

regionalnych problemów społeczno-gospodarczych i

zapewnienia właściwych (ilość i jakość) usług

publicznych na rzecz gospodarstw domowych i

gospodarki.

4

Definicja ustawowa

• Przedmiotem partnerstwa publiczno-prywatnego jest

wspólna realizacja przedsięwzięcia oparta na

podziale zadan i ryzyk pomiędzy podmiotem

publicznym i partnerem prywatnym Ustawa z dnia 19

grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym

(Dz.U.2009 nr 19, poz. 100)

• To oparta na umowie współpraca podmiotu

publicznego i partnera prywatnego, służąca realizacji

zadania publicznego, w ramach której partner

prywatny w całości albo w części poniesie nakłady na

wykonanie przedsięwzięcia będącego przedmiotem

współpracy lub zapewni ich poniesienie przez osoby

trzecie Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r o partnerstwie

publiczno-prywatnym (Dz.U.2006 nr 125, poz. 868)

5

Podmiotem publicznym mogą być
• Jednostka sektora finansów publicznych
• Inne publiczne osoby prawne nie mające

charakteru przemysłowego i handlowego z
przewagą kapitału ”ręki publicznej”

• Związki podmiotów w/w
Podmiotem prywatnym mogą być
• Przesiebiorcy
• Przedsiębiorcy zagraniczni

6

Przedsięwzięcia

• Budowa lub remonty obiektów
• Świadczenie usług
• Wykonanie dzieła (np. doposażenie

obiektów)

• Utrzymanie i zarządzanie

składnikami majątku związanego z
przedsięwzięciem PPP

7

• Wybór partnera prywatnego dokonywany jest na

podstawie Prawa zamówień publicznych, a po

wyłonieniu partnera następuje podpisanie umowy

o ppp, a następnie utworzenie spółki celowej

• Największy problem dla inwestora prywatnego

pojawia się w momencie regulacji i ustalania taryf

• Dla partnera publicznego ważne jest to, że spółka

celowa co do zasady uzyskuje pozycję monopolisty

na danym rynku (lokalnym, regionalnym, czy

krajowym) w związku z czym może dojść do

nadużycia pozycji monopolistycznej poprzez

ustalenie nadmiernie wygórowanych cen i taryf

8

Przyczyny renesansu PPP

Jan Gottlieb Bloch (1836 – 1902) budował szybko i

sprawnie w tym systemie koleje w XIX w. Car

Aleksander II udzielił koncesji spółce z Blochem

jako głównym akcjonariuszem na czele

Argumenty z krytyki regulacji

• Brak dostatecznych funduszy publicznych

• Nieefektywne wykorzystanie infrastruktury przez

przedsiębiorstwa i jednostki publiczne (zakłady

budżetowe)

• zawyżone koszty i straty finansowe

• niska jakość usług

• słaba reakcja na sygnały z rynku (time lags)

• słaba reakcja na nowinki technologiczne

9

Gdzie PPP może wzmocnić

działania sektora publicznego?

Generalnie przy projektach dużej skali ze względu na

koszty przygotowania PPP, czyli w ramach

kontraktowania kompleksowego

• Projekty budowy i eksploatacji systemów

infrastruktury (wodociągi, kanalizacja, oczyszczalnie

ścieków, metro, kolejowe obiekty sieciowe i punktowe

np. modernizacja dworców)

• Budowa lokalnych źródeł energii odnawialnej (E, EC,

C)

• Budowa stadionów, parków sportowo-rekreacyjnych,

parkingów i hoteli

• Eksploatacja urządzeń i taboru oraz świadczenie usług

energetycznych, wodociągowych, przewozowych i

innych

Autostrady w Polsce nie podlegają PPP (spec ustawy: U o

autostradach płatnych i Krajowym Funduszu Drogowym oraz

U o koncesji na roboty budowlane i usługi)

10

W ramach kontraktowania

niekompleksowego

• straż miejska, straż przemysłowa, ochrona

obiektów

• procesy odzysku i recyklingu odpadów
• renowacja i utrzymanie zabytków
• proste usługi biurowe, finansowe,

informatyczne

• usługi sprzątania, catering itp.

Ale także planowanie oraz koordynacja i ustalanie

priorytetów a następnie monitorowanie i ocena

polityki (studia, grupy sterujące, specyficzne

agencje, konsultacje dziedzinie, gospodarki

przestrzennej, transportu, energii itp.)

11

Przeciwnicy

• Kierownictwo i załoga boją się stracić miejsca

pracy, gdy PPP przejmie odpowiedzialność za daną

dziedzinę działalności (chociaż często pracownicy

znajdują pracę w otoczeniu PPP)

• Politycy boją się utracić kontrolę nad polityką i

zarządzaniem usługami w danych dziedzinach

• Odbiorcy usług boją się że staną się przedmiotem

kalkulacji kosztów wg kryteriów maksymalizacji

zysków a nie wg etosu usług publicznych

• Obawy uzasadnione i realne, bo doświadczenia

pokazują, że wielu odbiorców nie jest

zainteresowanych w dokładnym liczeniu kosztów i

sprawiedliwym wycenianiem ich w cenach taryfach

12

Zalety

• Możliwość dopływu środków finansowych na inwestycje

infrastrukturalne (przy ograniczonych środkach budżetów) -

koncepcja odroczonej płatności (kup dziś, płać jutro)

• Przejrzystość (umowne stosunki, kontrola ze strony

banków i instytucji finansowych – wymagają przejrzystości)

• Sprawniejsze wykonywanie inwestycji, krótszy czas

budowy obiektów

• Podzielone ryzyko ekonomiczne

• Wykorzystanie zasobów oraz wiedzy, doświadczenia i

profesjonalizm w realizacji inwestycji strony prywatnej

• Ograniczenie strony publicznej do formułowania celów i

oczekiwań co do efektów

• Nowa forma organizacyjno-prawna

13

Wady

• Wada społeczno-polityczna to wyższe opłaty niż przy

klasycznych rozwiązaniach (tu nie ma możliwości

przejęcia części kosztów przez sektor publiczny)

• Wyższe koszty inwestycji. Generalnie gminy i

administracja rządowa mają dostęp do tańszego

kapitału niż przedsiębiorcy, którzy muszą pożyczać

na komercyjnym rynku finansowym. Ale też są

przykłady angielskie, gdzie koszty są niższe in w

modelu tradycyjnym

• Ryzyko korupcji (ale przy ścisłej kontroli ograniczone

- tak jak w polskiej ustawie - ograniczone)

• Możliwość bogacenia się firm prywatnych kosztem

instytucji i obywateli, zwłaszcza gmin

14

• PPP nie jest żadnym cudownym panaceum

na wszystkie bolączki sektora publicznego
i usług publicznych, w tym także
zagwarantowania wzrostu inwestycji
infrastrukturalnych

• PPP nie można idealizować. Przykłady

efektywności są ambiwalentne. Każde
pojedyncze rozwiązanie musi być
wszechstronnie ocenione za i przeciw ze
względu na wiele różnych uwarunkowań

15

Przykłady

Przoduje Wielka Brytania (600

projektów o wartości 53 mld euro) i

Niemcy (projekty za 2 mld euro)

• Most 2,5 km w Millau we Francji
• Budowa Media Park w Kolonii
• Towarzystwo popierania przedsiębiorczości

w Duisburgu (stalowy przemysł)

• Ekocentrum w Hamm
• Dużo we wschodnich landach

16

Doświadczenia polskie PPP

• Wczesne PPP w Polsce (pozaustawowe) generalnie

dały efekt negatywny

• Ustawa z 2005 martwa

• Brak PPP odróżnia Polskę od innych państw UE
Dla porównania w Czechach powstają inwestycje

pilotażowe

• budowa 30 km drogi Tabor - Bosilec wraz z jej

utrzymaniem przez 30 lat (367 mln euro)

• budowa i utrzymanie linii kolejowej Praga - Kladno

(~ 500 mln euro),

• budowa kompleksu rekreacyjnego Ponava k/Brna

(67 mln euro)

• modernizacja szpitala w Pardubicach (77 mln euro)