Formy pracy w kształceniu

zintegrowanym

„Nigdy ten nie nauczy

nikogo, Kto swej nauki nie

umie zrobić przyjemną”

Jędrzej Śniadecki

Kształcenie zintegrowane wymaga takich form pracy,

które nie przynależąc do poszczególnych obszarów

edukacyjnych pomogą w planowaniu różnorodnej

aktywności uczniów w ramach ustalonych cykli

tematycznych

Każdy podział jest teoretyczny. W trakcie zajęć
mogą występować w czystej postaci jak również
w różnych połączeniach. Mogą ulęgać zmianom i
modyfikacjom zależy to od kreatywności
nauczyciela
Zaprezentowany poniżej podział ma służyć
praktyce.

Dokonano go stosując trzy

główne kryteria:

• W jaki sposób dane zajęcie służy

realizacji zadań edukacji
wczesnoszkolnej?

• Jaką rolę spełnia w trakcie zajęć z

dziećmi?

• W jaki sposób organizuje się

zajęcia

?

Formy pracy

•

Spotkania z matematyka

•

Klasowe czytanie

•

Prezentacje i spotkania

•

Zabawy tematyczne

•

Ćwiczenia i gry

•

Badanie i dociekanie

•

Wycieczki i plenery

•

Teatralizacje

•

Umuzykalnienie – śpiewy, pląsy i rytmika

•

Działania plastyczne

•

Majsterkowanie

•

Zdobywanie praktycznych umiejętności

•

Lekcje marzeń i wyobraźni

•

Zwyczaje i obrzędy

Zasady pracy w kształceniu

zintegrowanym

• Zasada dobrych zajęć
• Zasada tempa
• Zasada przemienności elementów
• Zasada „nowego” na codziennych

zajęciach

• Zasada samodzielności i

inicjatywy ucznia

• Zasada „nauczyciel uczy się,

pracuje i bawi razem z dziećmi”.

PRACA DOMOWA W KSZTAŁCENIU

ZINTEGROWANYM

Cele pracy domowej

• powtórzenie i utrwalenie wiadomości

• wdrażanie do samodzielności

• wdrażanie do systematyczności

• rozwijanie zdolności i rozszerzenie

wiadomości

• sprawdzenie wiadomości

• przygotowanie do nowej lekcji

• umiejętności korzystania z różnych źródeł

wiedzy

• rozwijanie logicznego myślenia

Typy prac domowych

• praca ucznia książką

• zadania pisemne służące utrwaleniu

wiadomości

• zadania logiczne

• zadania tekstowe

• zadania praktyczne

• dokończenie zadania rozpoczętego na lekcji

• nauka pamięciowa

• gromadzenie zbiorów lub informacji

• prace techniczne

• obserwacja

Zdaniem Jerzego Kujawińskiego

doskonalenie pracy domowej

powinno sprowadzać się przede

wszystkim do:

• Integralnego w sensie realizowania

wspólnych lub zespołowych celów

traktowania zajęć (lekcji) i pracy domowej

• Włączenia uczniów do planowania pracy

domowej uwzględniającego cele programu

nauczania, potrzeby i możliwości uczniów

oraz potrzeby i oczekiwania najbliższego

otoczenia społecznego

• Elastycznego traktowania ogniwa

zadawania pracy domowej polegającego

na wskazaniu zadań tej pracy w

najodpowiedniejszych momentach lekcji

• Integralnego traktowania kontroli i

samokontroli oraz oceny i samooceny pracy

ucznia (trzeba oceniać wysiłki i wyniki)

• Stosowania urozmaiconego zbioru

przedmiotowych form działalności w pracy

domowej ucznia

• Wykorzystywanie twórczych i innych

osiągnięć zajęć zwłaszcza w prospołecznej

pracy domowej, której pozytywne skutki

podtrzymują lub wzmacniają prospołeczną

motywację uczniów.

Dziecko 7-9- letnie jest wystarczająco przygotowane do

samodzielnego realizowania w domu takich zadań, które

angażują jego sferę poznawczą, społeczną i fizyczno-ruchową

Jednym z najważniejszych kierunków
doskonalenia działalności domowej ucznia jest
ścisłe integrowanie z lekcyjną działalnością
ucznia, a także nadawanie jej cech twórczej
aktywności prospołecznej.
Jeśli aktywność ucznia podczas zajęć prowadzi
do osiągnięć twórczych to także działalność
lekcyjno – domowa spełnia najważniejsze

funkcje:

• Osobowościowo – twórczą
• Środowiskowo – twórczą

( Jerzy Kujawiński)

Współczesny nauczyciel powinien,

zatem zadbać, aby praca domowa

:

• Była w pełni zintegrowana z edukacją szkolną

i nie miała przypadkowego charakteru

• Posiadała wyraźnie określony i przedstawiony

uczniom cel

• Uwzględniała indywidualne, niepowtarzalne

cechy ucznia z osobna dając równe szanse

osiągania sukcesu możliwie wszystkim

uczniom.

• Urzeczywistniała postulat podmiotowości, a

więc stwarzała takie sytuacje, w których

uczeń będzie mógł decydować lub

współdecydować o zadaniach domowych

• Rozwijała twórczą aktywność uczniów
• Pobudzała zainteresowania i

zamiłowania, które pozwolą na
pogłębienie wiedzy własnym wysiłkiem

• Kształciła nawyk samodoskonalenia się

i zdobywania określonych kompetencji

• Wdrażała do samokontroli i samooceny.

( wg. Renaty Reclik)

„Antyzalecenia”, czyli o tym jak nie

postępować w związku z pracą domową

ucznia wg. Jerzego Kujawińskiego

Nie należy

• Wyrabiać u uczniów przeświadczenia, że

praca domowa jest zajęciem przymusowym,

bezwzględnie obowiązkowym

• Zalecać zawsze wszystkim uczniom klasy

wykonanie jednakowej pracy domowej

• Proponować takiej pracy domowej, której

nikt nigdy nie sprawdzi i nie oceni

• Sugerować takiej pracy domowej, która nie

ma wyraźnie określonego celu

• Zalecać takich zadań domowych, których

realizacja służy zawsze osiąganiu jednej

kategorii celów, np. utrwalanie wiadomości

• Wskazywać zawsze domu ucznia, jako

jedynego miejsca realizacji zadań domowych

• Zalecać zawsze działalność indywidualną,

jako jedyną formę organizacyjną realizacji

zadań domowych

• Oczekiwać zawsze wykonania pracy

domowej z zajęć na zajęcia najbliższego dnia

nauki szkolnej

• Ograniczać kontroli i oceny pracy domowej

wyłącznie do obowiązku nauczyciela

• Ograniczać oceny pracy domowej wyłącznie

do jej końcowego wyniku

• Zaznajamiać uczniów z pracą domową

zawsze w tej samej części zajęć

• Podawać zadań pracy domowej bez

jakiegokolwiek instruktażu

• Uwzględniać zawsze tylko takie

zadania domowe, których realizacja

służy jedynie zaspokajaniu potrzeb

własnych ucznia, związanych wyłącznie

z jego osobistym sukcesem szkolnym

• Ujmować zawsze działalność domową

uczniów bez jej powiązania z zajęciami

Rola wycieczki w

poznawaniu otaczającego

świata

Funkcje wycieczek
• Funkcja poznawcza – dostarcza informacji o

świecie na bazie najbliższego otoczenia

• Funkcja kształcąca – jest związana z rozwojem

spostrzeżeń i dostarczaniem wrażeń koniecznych

do pracy myślowej

• Funkcja wychowawcza – wyraża się w

dostarczaniu uczniom wzorów postępowania i

kształtowaniu umiejętności zachowania się wobec

swoich kolegów.

• Funkcja motywacyjna – polega na pobudzaniu

aktywności poznawczej dziecka

Podział wycieczek ze

względu na ich cel

dydaktyczny

• Wycieczki rozpoznawcze
• Wycieczki poznawcze
• Wycieczki pogłębiające
• Wycieczki porównawcze
• Wycieczki podsumowujące

Efektywność wycieczki

• wycieczka wymaga od nauczyciela

wszechstronnego przygotowania

• jasno sprecyzowanego celu, nie tylko

dla nauczyciela, ale i uczniów

• umiejętności odpowiedniego

kierowania uwagą uczniów podczas
prowadzenia obserwacji

Przygotowanie wycieczki

• Aby zrealizować zamierzone programowe cele wycieczki

nieodzowny jest:

• Wybór właściwego miejsca

• Koniecznym jest ustalenie dokładnego terminu wycieczki oraz

czasu jej trwania

• Ustalić należy dokładny plan wycieczki, uwzględniający

również zabezpieczenie osób dorosłych oraz środka transportu

• Trzeba osobiście wybrać się wcześniej w miejsce wycieczki w

celu jego dokładnej penetracji

• Należy określić dokładne cele i zadania wycieczki oraz metody

i formy jej realizacji

• Powinno się uzupełnić własną wiedzę na temat zwiedzanego

miejsca i obiektów znajdujących się na danym terenie

• W przypadku, gdy tematyka wycieczki zawiera aspekt

społeczny, niezbędne jest ustalenie osoby, która przeprowadzi

z uczniami rozmowę na określony z nauczycielem temat

Modele edukacji

zintegrowanej

• Model wielostronnego nauczania –

uczenia się Wincentego Okonia – z

odniesieniem do szczebla edukacji

wczesnoszkolnej – w autorskiej

koncepcji Heleny Wichury

• Model organizacji zajęć w ośrodku

twórczej działalności dzieci Marii

Kościowej – w autorskim

opracowaniu Ewy Filipiak

• Model konstruowania wiedzy w szkole

(model przekazu pojęć i konstruowania

znaczeń) Doroty Klus-Stańskiej

• Konstruktywistyczny model nauczania w

edukacji elementarnej – w propozycji i

interpretacji Renaty Michalak

• Model zajęć oparty na teorii

zintegrowanych zadań szkolnych –

Agnieszki Nowak – Łojewskiej

•

Model działalności lekcyjno-domowej
uczniów klas I – III nastawionej na
rozwijanie – w poczuciu podmiotowości i
współpodmiotowości wszystkich
uczestników – aktywności twórczej –
proponowany przez Jerzego Kujawińskiego

•

Model krytycznego czytania – podstawą
tworzenia i realizacji programu rozwijania
umiejętności krytycznego czytania
uczniów klas I – III – w koncepcji M.L.
Plenkiewicz