Diagnostyka

Diagnostyka

fizjologiczna w

fizjologiczna w

procesie fizjoterapii

procesie fizjoterapii

KLINIMETRIA

KLINIMETRIA

– system testów

– system testów

diagnostycznych, klasyfikacji i

diagnostycznych, klasyfikacji i

prób czynnościowych

prób czynnościowych

stosowanych w celu oceny stanu

stosowanych w celu oceny stanu

funkcjonalnego osoby

funkcjonalnego osoby

usprawnianej oraz

usprawnianej oraz

monitorowania przebiegu

monitorowania przebiegu

rehabilitacji

rehabilitacji

Metody stosowane w klinimetrii zależne są od

Metody stosowane w klinimetrii zależne są od

rodzaju niepełnosprawności, metod leczenia i

rodzaju niepełnosprawności, metod leczenia i

rehabilitacji oraz stopnia upośledzenia funkcji:

rehabilitacji oraz stopnia upośledzenia funkcji:

►

motorycznych

motorycznych

(schorzeń i urazów

(schorzeń i urazów

kręgosłupa oraz kończyn, schorzeń

kręgosłupa oraz kończyn, schorzeń

mięśni i stawów w szerokim znaczeniu,

mięśni i stawów w szerokim znaczeniu,

wszystkich schorzeń aparatu ruchu

wszystkich schorzeń aparatu ruchu

człowieka);

człowieka);

►

internistycznych

internistycznych

(schorzenia układu

(schorzenia układu

krążenia czy układu oddechowego,

krążenia czy układu oddechowego,

zaburzeń metabolicznych, schorzeń

zaburzeń metabolicznych, schorzeń

układu moczowego czy zaburzeń

układu moczowego czy zaburzeń

gospodarki wodno-elektrolitowej)

gospodarki wodno-elektrolitowej)

►

psychicznych

psychicznych

(wszelkie formy

(wszelkie formy

psychoterapii niedorozwoju umysłowego,

psychoterapii niedorozwoju umysłowego,

zaburzeń psychicznych, metody

zaburzeń psychicznych, metody

psychologii klinicznej stwierdzające

psychologii klinicznej stwierdzające

nieprzystosowania psychiczne pacjenta i

nieprzystosowania psychiczne pacjenta i

konieczność określenia jego zdolności

konieczność określenia jego zdolności

psychiczno-emocjonalnych do

psychiczno-emocjonalnych do

uczestnictwa w procesie fizjoterapii)

uczestnictwa w procesie fizjoterapii)

Aktywne podejście do zjawiska

Aktywne podejście do zjawiska

niepełnosprawności polegać ma na

niepełnosprawności polegać ma na

określeniu możliwości wykonania przez

określeniu możliwości wykonania przez

daną osobę danych czynności życiowych,

daną osobę danych czynności życiowych,

a nie tylko na opisaniu i

a nie tylko na opisaniu i

scharakteryzowaniu ubytków

scharakteryzowaniu ubytków

funkcjonalnych spowodowanych chorobą

funkcjonalnych spowodowanych chorobą

Kategorie funkcji, które możliwe są

Kategorie funkcji, które możliwe są

do diagnozowania różnymi

do diagnozowania różnymi

metodami klinimetrycznymi:

metodami klinimetrycznymi:

1.

1.

Funkcje fizyczne

Funkcje fizyczne

2.

2.

Funkcje umysłowe

Funkcje umysłowe

3.

3.

Funkcje emocjonalne

Funkcje emocjonalne

4.

4.

Funkcje socjalne

Funkcje socjalne

Funkcje fizyczne

Funkcje fizyczne

►

Dotyczą szeroko pojętych możliwości motorycznych

Dotyczą szeroko pojętych możliwości motorycznych

pacjenta i ich wykorzystania do czynności samoobsługi

pacjenta i ich wykorzystania do czynności samoobsługi

(mycie, ubieranie, lokomocja samodzielna itp.)

(mycie, ubieranie, lokomocja samodzielna itp.)

►

Mogą być badane z wykorzystaniem wielu skal

Mogą być badane z wykorzystaniem wielu skal

funkcjonalnych (ADL).

funkcjonalnych (ADL).

►

W zakresie funkcji fizycznych oceniać także możemy

W zakresie funkcji fizycznych oceniać także możemy

możliwości zawodowe chorego po zakończeniu procesu

możliwości zawodowe chorego po zakończeniu procesu

rehabilitacji. Znajomość przez rehabilitanta wielu

rehabilitacji. Znajomość przez rehabilitanta wielu

testów i skal funkcjonalnych pozwoli dokonać

testów i skal funkcjonalnych pozwoli dokonać

właściwego przezawodowania i wskazać choremu jakie

właściwego przezawodowania i wskazać choremu jakie

są jego możliwości zawodowe w przypadku powrotu do

są jego możliwości zawodowe w przypadku powrotu do

pracy po okresie leczenia i czasami długotrwałej

pracy po okresie leczenia i czasami długotrwałej

rehabilitacji.

rehabilitacji.

►

Dobrze zdiagnozowany stan możliwości ruchowych

Dobrze zdiagnozowany stan możliwości ruchowych

pacjenta po zakończeniu rehabilitacji bardzo ułatwi jego

pacjenta po zakończeniu rehabilitacji bardzo ułatwi jego

dalsze życie i zabezpiecza przed nawrotem choroby.

dalsze życie i zabezpiecza przed nawrotem choroby.

Funkcje umysłowe

Funkcje umysłowe

►

Diagnoza stanu inteligencji pacjenta wprawdzie

Diagnoza stanu inteligencji pacjenta wprawdzie

nie wpływa bezpośrednio na możliwości ruchowe

nie wpływa bezpośrednio na możliwości ruchowe

jednak powinna być w procesie rehabilitacji

jednak powinna być w procesie rehabilitacji

badana przez wyspecjalizowany zespół

badana przez wyspecjalizowany zespół

psychologów klinicznych. Wiele cech inteligencji

psychologów klinicznych. Wiele cech inteligencji

takich jak: umiejętność koncentracji, inicjatywa,

takich jak: umiejętność koncentracji, inicjatywa,

zapamiętywanie zadań ruchowych, motywacja i

zapamiętywanie zadań ruchowych, motywacja i

akceptacja trudnej sytuacji pacjenta z

akceptacja trudnej sytuacji pacjenta z

pewnością jest bardzo pomocnych w skutecznym

pewnością jest bardzo pomocnych w skutecznym

przebiegu procesu rehabilitacji.

przebiegu procesu rehabilitacji.

►

Do oceny tych cech wykorzystywany jest zespół

Do oceny tych cech wykorzystywany jest zespół

testów i kwestionariuszy

testów i kwestionariuszy

psychologicznych określających w wymiernych

psychologicznych określających w wymiernych

liczbowo wskaźnikach stan umysłowy osoby

liczbowo wskaźnikach stan umysłowy osoby

niepełnosprawnej.

niepełnosprawnej.

Funkcje emocjonalne

Funkcje emocjonalne

►

Są bardzo związane z funkcjami umysłowymi,

Są bardzo związane z funkcjami umysłowymi,

należy je jednak oceniać odmiennymi,

należy je jednak oceniać odmiennymi,

specyficznymi testami.

specyficznymi testami.

►

Dokonuje się analizy takich cech, jak: zdolności

Dokonuje się analizy takich cech, jak: zdolności

adaptacyjne, samoocena własnej osoby,

adaptacyjne, samoocena własnej osoby,

poczucie wartości, stany emocjonalne związane

poczucie wartości, stany emocjonalne związane

z chorobą i urazem oraz stan motywacji do

z chorobą i urazem oraz stan motywacji do

podjęcia długotrwałej i bardzo

podjęcia długotrwałej i bardzo

wyczerpującej fizycznie i psychicznie

wyczerpującej fizycznie i psychicznie

rehabilitacji. Pacjenci charakteryzujący się silną

rehabilitacji. Pacjenci charakteryzujący się silną

osobowością uzyskują lepsze wyniki

osobowością uzyskują lepsze wyniki

rehabilitacji i pomyślnie rokują na rezultat

rehabilitacji i pomyślnie rokują na rezultat

końcowy usprawnienia ruchowego.

końcowy usprawnienia ruchowego.

Funkcje socjalne

Funkcje socjalne

►

Niezwykle ważne w integracji osoby

Niezwykle ważne w integracji osoby

niepełnosprawnej ze środowiskiem i

niepełnosprawnej ze środowiskiem i

konieczne do podjęcia życia rodzinnego

konieczne do podjęcia życia rodzinnego

i zawodowego po okresie, czasami,

i zawodowego po okresie, czasami,

długiej rehabilitacji.

długiej rehabilitacji.

RODZAJE DIAGNOSTYKI

RODZAJE DIAGNOSTYKI

REHABILITACYJNEJ

REHABILITACYJNEJ

W zależności od badanych cech
możemy w rehabilitacji wyróżnić
grupy specyficznych testów i prób
czynnościowych stosowanych w
różnych jednostkach chorobowych.

Badanie wydolności fizycznej

Badanie wydolności fizycznej

(tolerancja wysiłku)

(tolerancja wysiłku)

►

W oparciu o reakcje układu krążenia i

W oparciu o reakcje układu krążenia i

oddychania, metabolizm wysiłkowy, zmiany we

oddychania, metabolizm wysiłkowy, zmiany we

krwi równowagi kwasowo – zasadowej, zmiany

krwi równowagi kwasowo – zasadowej, zmiany

enzymatyczne po wysiłku czy zasoby

enzymatyczne po wysiłku czy zasoby

substratów energetycznych tkanek, możemy

substratów energetycznych tkanek, możemy

ocenić wydolność fizyczną osoby

ocenić wydolność fizyczną osoby

niepełnosprawnej.

niepełnosprawnej.

►

Wydolność fizyczna jest najważniejszą cechą

Wydolność fizyczna jest najważniejszą cechą

osobniczą i powinna być w pierwszej kolejności

osobniczą i powinna być w pierwszej kolejności

diagnozowana i kształtowana w procesie

diagnozowana i kształtowana w procesie

fizjoterapii.

fizjoterapii.

Fizjoterapeuta nie powinien

Fizjoterapeuta nie powinien

przystępować do procesu usprawniania

przystępować do procesu usprawniania

pacjenta nie wiedząc jaki poziom wydolności

pacjenta nie wiedząc jaki poziom wydolności

reprezentuje osoba rehabilitowana.

reprezentuje osoba rehabilitowana.

Badanie siły mięśni

Badanie siły mięśni

►

Diagnoza siły mięśni jest niezwykle

Diagnoza siły mięśni jest niezwykle

ważna w ocenie zakresu atrofii

ważna w ocenie zakresu atrofii

mięśniowych, ograniczenia siły mięsni z

mięśniowych, ograniczenia siły mięsni z

powodu długotrwałej hipokinezji czy

powodu długotrwałej hipokinezji czy

utraty sprawności i koordynacji ruchu.

utraty sprawności i koordynacji ruchu.

►

Badania dokonuje się zarówno w pracy

Badania dokonuje się zarówno w pracy

dynamicznej (izotonicznej) metodą

dynamicznej (izotonicznej) metodą

dynamometryczną lub skalą Lovetta oraz

dynamometryczną lub skalą Lovetta oraz

statycznej (izometrycznej) mierzonej %

statycznej (izometrycznej) mierzonej %

MVC (

MVC (

Maximal Voluntary Constraction

Maximal Voluntary Constraction

)

)

Badanie zakresu ruchów

Badanie zakresu ruchów

►

Wskazuje na ruchomość w stawach i

Wskazuje na ruchomość w stawach i

określa ogólnie pojętą gibkość. Cecha

określa ogólnie pojętą gibkość. Cecha

ta jest niezwykle ważna w rehabilitacji

ta jest niezwykle ważna w rehabilitacji

schorzeń kręgosłupa, bólów

schorzeń kręgosłupa, bólów

stawowych i zmian artretycznych.

stawowych i zmian artretycznych.

►

Zakres ruchu możemy mierzyć przy

Zakres ruchu możemy mierzyć przy

użyciu różnych kątomierzy i analizy

użyciu różnych kątomierzy i analizy

kinematograficznej.

kinematograficznej.

Badanie zjawiska bólu

Badanie zjawiska bólu

►

Określamy zakres i miejsce

Określamy zakres i miejsce

występowania bólu, moment wystąpienia

występowania bólu, moment wystąpienia

bólu podczas rehabilitacji oraz sposoby

bólu podczas rehabilitacji oraz sposoby

jego eliminacji.

jego eliminacji.

►

Fizjoterapeuta powinien pamiętać, że

Fizjoterapeuta powinien pamiętać, że

stosowane ćwiczenia powinny być

stosowane ćwiczenia powinny być

wykonywane do granicy bólu.

wykonywane do granicy bólu.

Występowanie bólu z reguły sygnalizuje

Występowanie bólu z reguły sygnalizuje

uszkodzenie tkanki i nakazuje

uszkodzenie tkanki i nakazuje

natychmiastowe przerwanie ćwiczeń lub

natychmiastowe przerwanie ćwiczeń lub

ich zmianę w zakresie obciążeń.

ich zmianę w zakresie obciążeń.

Badanie funkcjonalne

Badanie funkcjonalne

lokomocji

lokomocji

►

Lokomocja to najważniejsza cecha

Lokomocja to najważniejsza cecha

motoryczna, która jest kształtowana po

motoryczna, która jest kształtowana po

urazach aparatu ruchu.

urazach aparatu ruchu.

►

Badamy sposoby poruszania się pacjenta

Badamy sposoby poruszania się pacjenta

w pozycji spionizowanej, jak i na wózku.

w pozycji spionizowanej, jak i na wózku.

Obserwujemy zakres samodzielności

Obserwujemy zakres samodzielności

chodu, przebyty dystans w jednostce

chodu, przebyty dystans w jednostce

czasu, wydatek energetyczny chodu,

czasu, wydatek energetyczny chodu,

zakres pomocy ortopedycznych

zakres pomocy ortopedycznych

koniecznych do skutecznej lokomocji.

koniecznych do skutecznej lokomocji.

Badanie czynności

Badanie czynności

samoobsługi

samoobsługi

►

Zarówno w czynnościach życia

Zarówno w czynnościach życia

codziennego (ADL), jak i aktywności

codziennego (ADL), jak i aktywności

pozadomowej i zawodowej (IADL).

pozadomowej i zawodowej (IADL).

Ocena ta decyduje na ile pacjent jest

Ocena ta decyduje na ile pacjent jest

samodzielny i nie wymaga opieki

samodzielny i nie wymaga opieki

fizjoterapeuty oraz jakie są możliwości

fizjoterapeuty oraz jakie są możliwości

powrotu do pracy po okresie

powrotu do pracy po okresie

rehabilitacji.

rehabilitacji.

Metody klinimetryczne

Metody klinimetryczne

zastosowane w ocenie

zastosowane w ocenie

przebiegu usprawnienia należy

przebiegu usprawnienia należy

różnicować w zależności od

różnicować w zależności od

rodzaju schorzenia, którego

rodzaju schorzenia, którego

skutki staramy się eliminować w

skutki staramy się eliminować w

procesie rehabilitacji. Pozwalają

procesie rehabilitacji. Pozwalają

one na ocenę funkcjonalną

one na ocenę funkcjonalną

poszczególnych układów i

poszczególnych układów i

narządów poddanych procesowi

narządów poddanych procesowi

usprawniania.

usprawniania.

Najważniejszą cechą biologiczną

Najważniejszą cechą biologiczną

warunkującą skuteczny przebieg

warunkującą skuteczny przebieg

rehabilitacji jest wydolność

rehabilitacji jest wydolność

fizyczna obrazująca

fizyczna obrazująca

zintegrowaną funkcję wielu

zintegrowaną funkcję wielu

narządów i układów organizmu

narządów i układów organizmu

człowieka.

człowieka.

►

Poprawa osobniczej wydolności konieczna

Poprawa osobniczej wydolności konieczna

jest dla pacjentów wszystkich grup

jest dla pacjentów wszystkich grup

schorzeń i poprzedzać powinna podjęcie

schorzeń i poprzedzać powinna podjęcie

specjalistycznej rehabilitacji motorycznej.

specjalistycznej rehabilitacji motorycznej.

►

Powinniśmy zatem

Powinniśmy zatem

rozpocząć od badania

rozpocząć od badania

wydolności pacjentów i zgodnie z

wydolności pacjentów i zgodnie z

wynikami tych badań zakwalifikować ich

wynikami tych badań zakwalifikować ich

do odpowiedniej grupy programu

do odpowiedniej grupy programu

usprawniania

usprawniania

.

.

►

Pomocnym jest określenie wydolności w

Pomocnym jest określenie wydolności w

oparciu o wydatek energetyczny danej

oparciu o wydatek energetyczny danej

aktywności ruchowej mierzony zużyciem

aktywności ruchowej mierzony zużyciem

tlenu i jednostkami metabolicznymi

tlenu i jednostkami metabolicznymi

MET

MET

.

.

ekwiwalent metaboliczny

ekwiwalent metaboliczny

(metabolic equivalent –

(metabolic equivalent –

MET

MET

)

)

– jednostka energii

– jednostka energii

odpowiadająca zużyciu tlenu

odpowiadająca zużyciu tlenu

w warunkach podstawowych

w warunkach podstawowych

(w spoczynku) i wynosi

(w spoczynku) i wynosi

3,5

3,5

ml O

ml O

2

2

/kg/min

/kg/min

.

.

Ocena możliwości funkcjonalnych

Ocena możliwości funkcjonalnych

pacjenta w oparciu o badania

pacjenta w oparciu o badania

wydolności

wydolności

Wydolność osobnicza

Wydolność osobnicza

Możliwości funkcjonalne

Możliwości funkcjonalne

pacjenta

pacjenta

1 MET (3,5 ml O

1 MET (3,5 ml O

2

2

/kg/min)

/kg/min)

Stan po okresie hipokinezji.

Stan po okresie hipokinezji.

Podstawowa przemiana materii

Podstawowa przemiana materii

mierzona w pozycji leżącej.

mierzona w pozycji leżącej.

Konieczne ćwiczenia izometryczne

Konieczne ćwiczenia izometryczne

zapobiegające niedowładom i

zapobiegające niedowładom i

odleżynom.

odleżynom.

                    

                    

2 MET (7 ml O

2 MET (7 ml O

2

2

/kg/min)

/kg/min)

Początki rehabilitacji szpitalnej.

Początki rehabilitacji szpitalnej.

Ćwiczenia przyłóżkowe wspomagana

Ćwiczenia przyłóżkowe wspomagana

pionizacja i kontrolowana lokomocja.

pionizacja i kontrolowana lokomocja.

4 MET (14 ml O

4 MET (14 ml O

2

2

/kg/min)

/kg/min)

Graniczny poziom wydolności

Graniczny poziom wydolności

uzyskany podczas rehabilitacji

uzyskany podczas rehabilitacji

szpitalnej pozwalający opuścić

szpitalnej pozwalający opuścić

szpital.

szpital.

Aktywność rekreacyjna proste

Aktywność rekreacyjna proste

ćwiczenia usprawniające i ogólno-

ćwiczenia usprawniające i ogólno-

kondycyjne.

kondycyjne.

6 MET lub mniej (21 ml

6 MET lub mniej (21 ml

O

O

2

2

/kg/min)

/kg/min)

Granica mo

Granica mo

ż

ż

liwo

liwo

ś

ś

ci wydolno

ci wydolno

ś

ś

ciowych

ciowych

pacjentów kardiologicznych.

pacjentów kardiologicznych.

Poni

Poni

ż

ż

ej tego

ej tego

progu wydolności mog

progu wydolności mog

ą

ą

wyst

wyst

ą

ą

pi

pi

ć

ć

objawy

objawy

niewydolno

niewydolno

ś

ś

ci kr

ci kr

ąż

ąż

enia (bóle w klatce

enia (bóle w klatce

piersiowej, duszno

piersiowej, duszno

ść

ść

wysiłkowa)

wysiłkowa)

4-7 MET (14-25 ml

4-7 MET (14-25 ml

O

O

2

2

/kg/min)

/kg/min)

Program rehabilitacji domowej z

Program rehabilitacji domowej z

okresow

okresow

ą

ą

kontrol

kontrol

ą

ą

fizjoterapeuty.

fizjoterapeuty.

Mo

Mo

ż

ż

liwo

liwo

ść

ść

podj

podj

ę

ę

cia pracy zawodowej bez

cia pracy zawodowej bez

znacz

znacz

ą

ą

cej komponenty pracy fizycznej.

cej komponenty pracy fizycznej.

8-10 MET (28-35 ml

8-10 MET (28-35 ml

O

O

2

2

/kg/min)

/kg/min)

Pe

Pe

ł

ł

ne mo

ne mo

ż

ż

liwo

liwo

ś

ś

ci samoobsługi domowej i

ci samoobsługi domowej i

pracy zawodowej bez obaw o nawrót

pracy zawodowej bez obaw o nawrót

niewydolno

niewydolno

ś

ś

ci kr

ci kr

ąż

ąż

eniowej.

eniowej.

Stan

Stan

wydolno

wydolno

ś

ś

ci fizycznej pozwalaj

ci fizycznej pozwalaj

ą

ą

cy na

cy na

umiarkowany wysiłek fizyczny

umiarkowany wysiłek fizyczny

10-15 MET (35-52 ml

10-15 MET (35-52 ml

O

O

2

2

/kg/min)

/kg/min)

Norma wysokiej wydolno

Norma wysokiej wydolno

ś

ś

ci.

ci.

Pacjenci w

Pacjenci w

pe

pe

ł

ł

ni wydolni mog

ni wydolni mog

ą

ą

cy podejmowa

cy podejmowa

ć

ć

program bardzo intensywnej rehabilitacji

program bardzo intensywnej rehabilitacji

fizycznej. Mo

fizycznej. Mo

ż

ż

liwo

liwo

ś

ś

ci prowadzenia

ci prowadzenia

dzia

dzia

ł

ł

alno

alno

ś

ś

ci zawodowej

ci zawodowej

,

,

rekreacyjno-

rekreacyjno-

sportowej lub pracy zawodowej o du

sportowej lub pracy zawodowej o du

ż

ż

ej

ej

komponencie pracy fizycznej.

komponencie pracy fizycznej.

Zasady diagnostyki

Zasady diagnostyki

fizjologicznej:

fizjologicznej:

1.

1.

Należy znać wcześniej stan kliniczny pacjenta

Należy znać wcześniej stan kliniczny pacjenta

(zakres niepełnosprawności, stosowane

(zakres niepełnosprawności, stosowane

dotychczas metody leczenia i rehabilitacji,

dotychczas metody leczenia i rehabilitacji,

stosowane leki, rodzaj stosowanego

stosowane leki, rodzaj stosowanego

zaopatrzenia ortopedycznego itp.).

zaopatrzenia ortopedycznego itp.).

2.

2.

Podczas wywiadu wstępnego uzyskać należy

Podczas wywiadu wstępnego uzyskać należy

od pacjenta informacje o wykonywanej

od pacjenta informacje o wykonywanej

dotychczas pracy zawodowej, warunkach

dotychczas pracy zawodowej, warunkach

domowych, stanu materialnego oraz

domowych, stanu materialnego oraz

nawykach ruchowych (czy pacjent był

nawykach ruchowych (czy pacjent był

aktywny fizycznie przed chorobą lub urazem?)

aktywny fizycznie przed chorobą lub urazem?)

3.

3.

Bardzo pomocne w planowaniu

Bardzo pomocne w planowaniu

rehabilitacji i ocenie diagnostycznej są

rehabilitacji i ocenie diagnostycznej są

wyniki szpitalnych badań

wyniki szpitalnych badań

laboratoryjnych, szczególnie morfologia

laboratoryjnych, szczególnie morfologia

krwi i EKG. Na ich podstawie możemy

krwi i EKG. Na ich podstawie możemy

określić czy u badanego nie ma

określić czy u badanego nie ma

przeciwwskazań do wykonywania

przeciwwskazań do wykonywania

wysiłków fizycznych i jest przygotowany

wysiłków fizycznych i jest przygotowany

do podjęcia aktywnej rehabilitacji.

do podjęcia aktywnej rehabilitacji.

4.

4.

W miarę możliwości określić należy

W miarę możliwości określić należy

skład ciała (zakres otyłości) i warunki

skład ciała (zakres otyłości) i warunki

fizyczne do podejmowania określonego

fizyczne do podejmowania określonego

rodzaju aktywności ruchowej. W

rodzaju aktywności ruchowej. W

pewnych schorzeniach unikać należy

pewnych schorzeniach unikać należy

np. ćwiczeń izometrycznych lub

np. ćwiczeń izometrycznych lub

zaangażowania określonych grup

zaangażowania określonych grup

mięśni.

mięśni.

5.

5.

Przed badaniami

Przed badaniami

wydolnościowymi warto także zbadać

wydolnościowymi warto także zbadać

inne cechy motoryczne tj. siła

inne cechy motoryczne tj. siła

mięśniowa, zakresy ruchów w stawach,

mięśniowa, zakresy ruchów w stawach,

gibkość, koordynacja, czas reakcji i in.

gibkość, koordynacja, czas reakcji i in.

Kiedy wykonywać badania

Kiedy wykonywać badania

diagnostyczne?

diagnostyczne?

ZAWSZE PRZED ROZPOCZĘCIEM PROGRAMU

ZAWSZE PRZED ROZPOCZĘCIEM PROGRAMU

USPRAWNIANIA

USPRAWNIANIA

►

Po zakończeniu określonego cyklu ćwiczeń i

Po zakończeniu określonego cyklu ćwiczeń i

programu motorycznego.

programu motorycznego.

►

Po okresie hipokinezji.

Po okresie hipokinezji.

►

Po okresie przerw w opiece terapeutycznej (np.

Po okresie przerw w opiece terapeutycznej (np.

po wypisaniu na pewien okres do domu).

po wypisaniu na pewien okres do domu).

►

Przed operacją lub innymi zabiegami

Przed operacją lub innymi zabiegami

klinicznymi kreśląc możliwości funkcjonalne

klinicznymi kreśląc możliwości funkcjonalne

chorego.

chorego.

Wykonywanie szerokiego zestawu badań

Wykonywanie szerokiego zestawu badań

czynnościowych służy następującym

czynnościowych służy następującym

celom praktycznym:

celom praktycznym:

►

informacja uzyskana z badań czynnościowych

informacja uzyskana z badań czynnościowych

pozwala opracować właściwy model usprawnienia

pozwala opracować właściwy model usprawnienia

adekwatnych do stanu klinicznego pacjenta i jego

adekwatnych do stanu klinicznego pacjenta i jego

możliwości motorycznych i wydolnościowych,

możliwości motorycznych i wydolnościowych,

►

prowadzona na bieżąco diagnostyka wskazuje na

prowadzona na bieżąco diagnostyka wskazuje na

postęp w usprawnianiu i pozwala na

postęp w usprawnianiu i pozwala na

wprowadzanie niezbędnych korekt w programie

wprowadzanie niezbędnych korekt w programie

pracy fizjoterapeuty,

pracy fizjoterapeuty,

►

wykonane badania stanowią podstawę do

wykonane badania stanowią podstawę do

podjęcia decyzji o pozostaniu lub wypisaniu ze

podjęcia decyzji o pozostaniu lub wypisaniu ze

szpitala oraz określą zakres opieki ambulatoryjnej

szpitala oraz określą zakres opieki ambulatoryjnej

i środowiskowej danej grupy chorych,

i środowiskowej danej grupy chorych,

►

określenie możliwości życiowych w skali

określenie możliwości życiowych w skali

ADL ma decydujący wpływ na zakres opieki

ADL ma decydujący wpływ na zakres opieki

fizjoterapeutycznej w domu pacjenta,

fizjoterapeutycznej w domu pacjenta,

►

zbadanie sprawności i wydolności w skali

zbadanie sprawności i wydolności w skali

IADL określi możliwości zawodowe i

IADL określi możliwości zawodowe i

kierunek ewentualnego

kierunek ewentualnego

przezawodowania bez obawy o nawrót

przezawodowania bez obawy o nawrót

choroby,

choroby,

►

w trakcie badania szpitalnego

w trakcie badania szpitalnego

fizjoterapeuta może dostarczyć ważnych

fizjoterapeuta może dostarczyć ważnych

informacji niezbędnych do właściwego

informacji niezbędnych do właściwego

przygotowania pacjenta do

przygotowania pacjenta do

skomplikowanego leczenia lub zabiegu

skomplikowanego leczenia lub zabiegu

operacyjnego

operacyjnego

„

„

11 przykazań diagnostyki

11 przykazań diagnostyki

rehabilitacyjnej”

rehabilitacyjnej”

1.

1.

Test diagnostyczny właściwy do pomiaru

Test diagnostyczny właściwy do pomiaru

danej cechy lub zestawu czynności

danej cechy lub zestawu czynności

motorycznych.

motorycznych.

2.

2.

W diagnostyce fizjologicznej należy stosować

W diagnostyce fizjologicznej należy stosować

wystandaryzowane, metodycznie poprawne

wystandaryzowane, metodycznie poprawne

próby czynnościowe.

próby czynnościowe.

3.

3.

Wyniki testów powinny być porównywalne w

Wyniki testów powinny być porównywalne w

kolejnych badaniach, jak i z innymi badaniami

kolejnych badaniach, jak i z innymi badaniami

wykonanymi przy użyciu tego samego testu.

wykonanymi przy użyciu tego samego testu.

4.

4.

Badania czynnościowe powinny być w miarę

Badania czynnościowe powinny być w miarę

proste w metodyce wykonania zaś uzyskany

proste w metodyce wykonania zaś uzyskany

wynik powinien rzetelnie informować o stanie

wynik powinien rzetelnie informować o stanie

danej cechy.

danej cechy.

„

„

11 przykazań diagnostyki

11 przykazań diagnostyki

rehabilitacyjnej”

rehabilitacyjnej”

5.

5.

Trudności motoryczne w wykonaniu testu

Trudności motoryczne w wykonaniu testu

(szczególnie w rożnych rodzajach

(szczególnie w rożnych rodzajach

niepełnosprawności) nie mogą mieć wpływu na

niepełnosprawności) nie mogą mieć wpływu na

końcowy wynik badań.

końcowy wynik badań.

6.

6.

Testy fizjologiczne powinny być specyficzne dla

Testy fizjologiczne powinny być specyficzne dla

wieku, płci, danego schorzenia lub ograniczenia

wieku, płci, danego schorzenia lub ograniczenia

funkcji oraz możliwości ruchowych i

funkcji oraz możliwości ruchowych i

wydolnościowych badanego.

wydolnościowych badanego.

7.

7.

Uzyskane wyniki z przeprowadzonych badań

Uzyskane wyniki z przeprowadzonych badań

powinny być opisane zgodnie z obowiązujacą

powinny być opisane zgodnie z obowiązujacą

terminologią diagnostyczną dla pomiaru danej

terminologią diagnostyczną dla pomiaru danej

cechy oraz podane według systemu pomiarowego

cechy oraz podane według systemu pomiarowego

międzynarodowych jednostek SI (

międzynarodowych jednostek SI (

Systeme

Systeme

International

International

) dla porównania z literaturą

) dla porównania z literaturą

obcojęzyczną.

obcojęzyczną.

„

„

11 przykazań diagnostyki

11 przykazań diagnostyki

rehabilitacyjnej”

rehabilitacyjnej”

8.

8.

Przed rozpoczęciem badań diagnostycznych

Przed rozpoczęciem badań diagnostycznych

należy poinformować badanych pacjentów o

należy poinformować badanych pacjentów o

celu i zasadach badań. Po ich zakończeniu

celu i zasadach badań. Po ich zakończeniu

natomiast należy omówić uzyskane wyniki z

natomiast należy omówić uzyskane wyniki z

badanymi.

badanymi.

9.

9.

Testy diagnostyczne wykonywane wielokrotnie

Testy diagnostyczne wykonywane wielokrotnie

w określonym czasie powinny być wykonywane

w określonym czasie powinny być wykonywane

w jednakowych warunkach otoczenia (temp.,

w jednakowych warunkach otoczenia (temp.,

wilgotności powietrza itp.) oraz przez ten sam

wilgotności powietrza itp.) oraz przez ten sam

zespół badawczy, jednakową metodyką

zespół badawczy, jednakową metodyką

pomiarową.

pomiarową.

„

„

11 przykazań diagnostyki

11 przykazań diagnostyki

rehabilitacyjnej”

rehabilitacyjnej”

10.

10.

Wynik testu diagnostycznego nie powinien

Wynik testu diagnostycznego nie powinien

stanowić jedynego kryterium oceny

stanowić jedynego kryterium oceny

klinicznej pacjenta, możliwe są bowiem

klinicznej pacjenta, możliwe są bowiem

wysoce indywidualne reakcje badanego

wysoce indywidualne reakcje badanego

niezgodne z jego osobniczymi

niezgodne z jego osobniczymi

możliwościami fizjologicznymi.

możliwościami fizjologicznymi.

11.

11.

Stosujemy zawsze bardzo indywidualną

Stosujemy zawsze bardzo indywidualną

procedurę badawczą uwzględniając

procedurę badawczą uwzględniając

aktualny stan kliniczny pacjenta i zalecenia

aktualny stan kliniczny pacjenta i zalecenia

lekarskie w tym postępowaniu.

lekarskie w tym postępowaniu.