Prawne i etyczne
Prawne i etyczne
zagadnienia
zagadnienia
transplantologii
transplantologii
Tomasz Gaszyński
•
Rozwój transplantologii i związana z tym
Rozwój transplantologii i związana z tym
konieczność pozyskiwania coraz
konieczność pozyskiwania coraz
większej ilości narządów do
większej ilości narządów do
przeszczepów wymogły na zespołach
przeszczepów wymogły na zespołach
zajmujących się stwierdzaniem śmierci
zajmujących się stwierdzaniem śmierci
osobniczej i kwalifikacją zmarłych jako
osobniczej i kwalifikacją zmarłych jako
dawców narządowych wypracowanie
dawców narządowych wypracowanie
odpowiednich metod przekazania
odpowiednich metod przekazania
wiadomości o śmierci bliskiej osoby i
wiadomości o śmierci bliskiej osoby i
przekonania rodzin potencjalnych
przekonania rodzin potencjalnych
dawców do możliwości pobrania
dawców do możliwości pobrania
narządów ze zwłok członka ich rodziny.
narządów ze zwłok członka ich rodziny.
Społeczny odbiór
Społeczny odbiór
•
Większość społeczeństwa akceptuje
Większość społeczeństwa akceptuje
ideę transplantologii choć część osób
ideę transplantologii choć część osób
mylnie interpretuje jej istotę
mylnie interpretuje jej istotę
•
Na przestrzeni ostatnich lat rośnie
Na przestrzeni ostatnich lat rośnie
społeczne poparcie dla transplantologii
społeczne poparcie dla transplantologii
•
61% społeczeństwa popiera ideę
61% społeczeństwa popiera ideę
transplantologii, 26% uważa ją za
transplantologii, 26% uważa ją za
„raczej słuszną”
„raczej słuszną”
Rejestr Sprzeciwów
Rejestr Sprzeciwów
•
W pierwszym roku działalności
W pierwszym roku działalności
spodziewano się masowego napływu
spodziewano się masowego napływu
zgłoszeń
zgłoszeń
•
Wpłynęło zaledwie kilkanaście tysięcy
Wpłynęło zaledwie kilkanaście tysięcy
•
Większość pochodziła od osób powyżej
Większość pochodziła od osób powyżej
60 r.ż., którzy i tak raczej nie będą
60 r.ż., którzy i tak raczej nie będą
dawcami
dawcami
•
Po jakimś czasie dużo osób cofało
Po jakimś czasie dużo osób cofało
sprzeciw
sprzeciw
Religia i transplantologia
Religia i transplantologia
•
W doktrynach religijnych większości
W doktrynach religijnych większości
wyznań dopuszcza się pobranie i
wyznań dopuszcza się pobranie i
przeszczepienie narządów
przeszczepienie narządów
•
nawet świadkowie Jehowy akceptują
nawet świadkowie Jehowy akceptują
przeszczepienie narządów
przeszczepienie narządów
Podejście lekarzy
Podejście lekarzy
•
Zdecydowana większość lekarzy
Zdecydowana większość lekarzy
popiera ideę transplantologii
popiera ideę transplantologii
•
Jednak zaledwie 44% deklaruje, że
Jednak zaledwie 44% deklaruje, że
zgłosiłaby swojego pacjenta jako
zgłosiłaby swojego pacjenta jako
potencjalnego dawcę narządów
potencjalnego dawcę narządów
•
Tak znaczna rozbieżność jest
Tak znaczna rozbieżność jest
zastanawiająca
zastanawiająca
•
Krytyczny stan chorego wynika z
Krytyczny stan chorego wynika z
choroby podstawowej- wylewu krwi
choroby podstawowej- wylewu krwi
do mózgu, urazu, zmian
do mózgu, urazu, zmian
poreanimacyjnych, a nie z działań
poreanimacyjnych, a nie z działań
medycznych wobec tego nie należy
medycznych wobec tego nie należy
traktować zgłoszenia dawcy jako
traktować zgłoszenia dawcy jako
przyznania się do porażki
przyznania się do porażki
terapeutycznej.
terapeutycznej.
Pobrania od dawców żywych
Pobrania od dawców żywych
•
W Skandynawii 80% pobranych nerek
W Skandynawii 80% pobranych nerek
pochodzi od dawców żywych
pochodzi od dawców żywych
•
W Polsce nadal w większości nerki
W Polsce nadal w większości nerki
pobierane są ze zwłok
pobierane są ze zwłok
•
Największa akceptacja pobrania nerki
Największa akceptacja pobrania nerki
od dawcy żywego jest wśród rodzin
od dawcy żywego jest wśród rodzin
chorych- potencjalni dawcy
chorych- potencjalni dawcy
•
zdecydowanie gorzej tolerują to sami
zdecydowanie gorzej tolerują to sami
chorzy- biorcy
chorzy- biorcy
•
lekarze są dość sceptycznie
lekarze są dość sceptycznie
nastawieni- tendencja do
nastawieni- tendencja do
przetrzymywania chorych na dializach
przetrzymywania chorych na dializach
•
Decyzja o oddaniu nerki na rzecz
Decyzja o oddaniu nerki na rzecz
ratowania innej osoby nie pozostaje bez
ratowania innej osoby nie pozostaje bez
wpływu na dalsze życie dawcy. Takie
wpływu na dalsze życie dawcy. Takie
poświęcenie wydaje się dość naturalne w
poświęcenie wydaje się dość naturalne w
przypadku rodziców, ale co w przypadku
przypadku rodziców, ale co w przypadku
innych krewnych. Część decyzji o
innych krewnych. Część decyzji o
oddaniu nerki podejmowana jest pod
oddaniu nerki podejmowana jest pod
presją moralną wywieraną przez innych
presją moralną wywieraną przez innych
członków rodziny, znajomych w obawie
członków rodziny, znajomych w obawie
przed potępieniem. A jednocześnie
przed potępieniem. A jednocześnie
trudno wymagać entuzjastycznej
trudno wymagać entuzjastycznej
dobrowolnej zgody na okaleczenie
dobrowolnej zgody na okaleczenie
własnego ciała, choćby w imię ratowania
własnego ciała, choćby w imię ratowania
bliskiej osoby.
bliskiej osoby.
•
Pewne rozwiązanie tych moralnych
Pewne rozwiązanie tych moralnych
problemów mogłoby stanowić
problemów mogłoby stanowić
wprowadzenie proponowanego przez
wprowadzenie proponowanego przez
Genowefę Rejman zakazu pobierania
Genowefę Rejman zakazu pobierania
narządów od żywych dawców
narządów od żywych dawców
(prawo, które broni człowieka przed
(prawo, które broni człowieka przed
nadmiernymi wyrzutami sumienia)
nadmiernymi wyrzutami sumienia)
•
Papież Jan Paweł II określił
Papież Jan Paweł II określił
darowanie swych organów innym
darowanie swych organów innym
ludziom jako szlachetny gest i
ludziom jako szlachetny gest i
prawdziwy akt miłości, jednocześnie
prawdziwy akt miłości, jednocześnie
podkreślając, że każdy zabieg na
podkreślając, że każdy zabieg na
osobie ludzkiej musi mieć swoje
osobie ludzkiej musi mieć swoje
granice, które nie wynikają jedynie z
granice, które nie wynikają jedynie z
możliwości technicznych, lecz
możliwości technicznych, lecz
przede wszystkim z zasad etycznych
przede wszystkim z zasad etycznych
•
Z drugiej strony jednak jak zauważa
Z drugiej strony jednak jak zauważa
Barbara Chyrowicz zasadą daru jest
Barbara Chyrowicz zasadą daru jest
wolność, a osoba żyjąca chociaż
wolność, a osoba żyjąca chociaż
godząc się na dar z siebie czyni to w
godząc się na dar z siebie czyni to w
sposób wolny, to po śmierci przestaje
sposób wolny, to po śmierci przestaje
być wolnym dysponentem ciała. Nie
być wolnym dysponentem ciała. Nie
w pełni uzasadnione wydaje się
w pełni uzasadnione wydaje się
również autorce decydowanie przez
również autorce decydowanie przez
inną osobę o składanym darze.
inną osobę o składanym darze.
•
Pojawia się więc pytanie kto i w jaki sposób
Pojawia się więc pytanie kto i w jaki sposób
powinien wyrazić zgodę lub sprzeciw na
powinien wyrazić zgodę lub sprzeciw na
pobranie narządów od osoby zmarłej.
pobranie narządów od osoby zmarłej.
Aczkolwiek rozmowa z najbliższymi ma na
Aczkolwiek rozmowa z najbliższymi ma na
celu ustalenie stosunku do przeszczepów
celu ustalenie stosunku do przeszczepów
zmarłego, rzadko udaje się ją jednoznacznie
zmarłego, rzadko udaje się ją jednoznacznie
określić, gdyż w przypadku braku
określić, gdyż w przypadku braku
uprzedniego określenia stanowiska zmarłego
uprzedniego określenia stanowiska zmarłego
wprost, górę biorą poglądy najbliższych. Gdy
wprost, górę biorą poglądy najbliższych. Gdy
nieznane są życzenia zmarłego tylko około
nieznane są życzenia zmarłego tylko około
połowa zgodzi się na pobranie narządów od
połowa zgodzi się na pobranie narządów od
członka ich rodziny. Jest to mało
członka ich rodziny. Jest to mało
prawdop
prawdop
o
o
dobne aby znane były życzenia
dobne aby znane były życzenia
większości ludzi, nie jest to oczywisty temat
większości ludzi, nie jest to oczywisty temat
przemyśleń.
przemyśleń.
•
A przecież gdyby dokonywano pobrania
A przecież gdyby dokonywano pobrania
narządów zawsze, gdy jest to możliwe ze
narządów zawsze, gdy jest to możliwe ze
względów medycznych znacznie wzrosłoby
względów medycznych znacznie wzrosłoby
prawdopodobieństwo otrzymania narządu
prawdopodobieństwo otrzymania narządu
przez osobę będącą w potrzebie. Wojciech
przez osobę będącą w potrzebie. Wojciech
Rowiński rozwiązanie powyższego problemu
Rowiński rozwiązanie powyższego problemu
upatruje w przekonaniu ludzi do tego, że
upatruje w przekonaniu ludzi do tego, że
narządy osoby zmarłej powinny stawać się
narządy osoby zmarłej powinny stawać się
własnością społeczną. Według P. Ramseya
własnością społeczną. Według P. Ramseya
należałoby posunąć się dalej- wprowadzić
należałoby posunąć się dalej- wprowadzić
prawo rutynowego pobierania organów ze
prawo rutynowego pobierania organów ze
zwłok, co pozbawiłoby jednostki ludzkie
zwłok, co pozbawiłoby jednostki ludzkie
sposobności okazania szczodrobliwości.
sposobności okazania szczodrobliwości.
•
Ks. Tadeusz Ślipko podkreśla moralny
Ks. Tadeusz Ślipko podkreśla moralny
aspekt transplantacji, którego istotą jest
aspekt transplantacji, którego istotą jest
dawanie nadziei człowiekowi znajdującemu
dawanie nadziei człowiekowi znajdującemu
się w sytuacjach granicznych. Zastanawia
się w sytuacjach granicznych. Zastanawia
się co może skłonić człowieka do podjęcia
się co może skłonić człowieka do podjęcia
decyzji oddania cząstki samego siebie. Za
decyzji oddania cząstki samego siebie. Za
najistotniejszy element uważa dostrzeżenie
najistotniejszy element uważa dostrzeżenie
cierpienia innego człowieka, któremu ten
cierpienia innego człowieka, któremu ten
dar może pomóc w imię międzyludzkiej
dar może pomóc w imię międzyludzkiej
wspólnoty. Chociaż służy on niejako
wspólnoty. Chociaż służy on niejako
prze
prze
d
d
łużeniu własnego życia w cudzym
łużeniu własnego życia w cudzym
życiu to najważniejszą pozostaje idea
życiu to najważniejszą pozostaje idea
bezinteresowności. Dlatego istnieje
bezinteresowności. Dlatego istnieje
konieczność wzbudzenia w społeczeństwie
konieczność wzbudzenia w społeczeństwie
ducha samarytańskiego.
ducha samarytańskiego.
•
Natomiast Krzysztof Teodor Toepliz
Natomiast Krzysztof Teodor Toepliz
sformułował pogląd, że transplantologia
sformułował pogląd, że transplantologia
przyczynia się do uprzedmiotowienia
przyczynia się do uprzedmiotowienia
zwłok, traktowania ich jak źródła części
zwłok, traktowania ich jak źródła części
zamiennych, materiału do dalszej
zamiennych, materiału do dalszej
przeróbki. Przeczy to prastaremu
przeróbki. Przeczy to prastaremu
przeświadczeniu o nienaruszalności
przeświadczeniu o nienaruszalności
zwłok, do których należy odnosić się z
zwłok, do których należy odnosić się z
największą czcią i pietyzmem. Ale z
największą czcią i pietyzmem. Ale z
drugiej strony zwłoki przecież nie mogą
drugiej strony zwłoki przecież nie mogą
mieć charakteru podmiotowego.
mieć charakteru podmiotowego.
•
Bogusław Wolniewicz nazywa
Bogusław Wolniewicz nazywa
transplantację żerowaniem na trupach.
transplantację żerowaniem na trupach.
Porównuje ją do ludożerstwa dowodząc, że
Porównuje ją do ludożerstwa dowodząc, że
cel obu procedur jest wspólny-
cel obu procedur jest wspólny-
podtrzymanie sił życiowych konsumenta
podtrzymanie sił życiowych konsumenta
siłą witalną- magiczną czy biologiczną-
siłą witalną- magiczną czy biologiczną-
tkwiącą w narządach konsumowanego
tkwiącą w narządach konsumowanego
trupa, a jedyną różnicę stanowi sposób
trupa, a jedyną różnicę stanowi sposób
realizacji celu- przyswojenia organu.
realizacji celu- przyswojenia organu.
•
Akceptacja pewnych czynów, które same w
Akceptacja pewnych czynów, które same w
sobie nie są etycznie złe może prowadzić z
sobie nie są etycznie złe może prowadzić z
dużym prawdopodobieństwem do
dużym prawdopodobieństwem do
uruchomienia łańcucha działań moralnie
uruchomienia łańcucha działań moralnie
złych. A wielkość wyzwolonego zła będzie
złych. A wielkość wyzwolonego zła będzie
rosnąć wraz z oddalaniem się od czynu
rosnąć wraz z oddalaniem się od czynu
inicjującego. Odległe skutki wdrożenia
inicjującego. Odległe skutki wdrożenia
szczytnych założeń mogą okazać się
szczytnych założeń mogą okazać się
niekorzystne. Należy zadać pytanie czy
niekorzystne. Należy zadać pytanie czy
warto żyć za wszelką cenę, gdzie znajduje
warto żyć za wszelką cenę, gdzie znajduje
się granica ludzkiej godności. Wydłużenie
się granica ludzkiej godności. Wydłużenie
życia wskutek interwencji chirurgicznych
życia wskutek interwencji chirurgicznych
bez uwzględniania jego późniejszej jakości
bez uwzględniania jego późniejszej jakości
nie wydaje się być wystarczająco
nie wydaje się być wystarczająco
uzasadnione.
uzasadnione.
•
Część rodzin zmarłych, od których
Część rodzin zmarłych, od których
pobrano narządy, uważa, że świadomość
pobrano narządy, uważa, że świadomość
pomocy potrzebującym- dawstwo
pomocy potrzebującym- dawstwo
ułatwiło im pogodzenie się ze śmiercią
ułatwiło im pogodzenie się ze śmiercią
bliskiej osoby. Także pewien odsetek
bliskiej osoby. Także pewien odsetek
rodzin, które nie wyraziły zgody na
rodzin, które nie wyraziły zgody na
pobranie narządów od bliskiego
pobranie narządów od bliskiego
zmarłego po pewnym czasie od śmierci
zmarłego po pewnym czasie od śmierci
żałuje, że wówczas nie przyzwolił
żałuje, że wówczas nie przyzwolił
a
a
na
na
pobranie narządów.
pobranie narządów.
•
Z punktu widzenia jednostki
Z punktu widzenia jednostki
niezmiernie ważna jest świadomość
niezmiernie ważna jest świadomość
możliwości dysponowania sobą, a więc i
możliwości dysponowania sobą, a więc i
własnym ciałem. Każdy z nas chce
własnym ciałem. Każdy z nas chce
również mieć pewność, że “w
również mieć pewność, że “w
potrzebie” będzie mógł skorzystać ze
potrzebie” będzie mógł skorzystać ze
wszystkich dostępnych metod leczenia,
wszystkich dostępnych metod leczenia,
w tym z przeszczepu. I tu rodzi się
w tym z przeszczepu. I tu rodzi się
dylemat. Abym ja mógł otrzymać narząd
dylemat. Abym ja mógł otrzymać narząd
ktoś musiał “nie wyrazić sprzeciwu” na
ktoś musiał “nie wyrazić sprzeciwu” na
pobranie od niego narządów po śmierci.
pobranie od niego narządów po śmierci.
•
Jeżeli wobec tego zastrzegę, że nie
Jeżeli wobec tego zastrzegę, że nie
chcę aby ode mnie pobrano narządy
chcę aby ode mnie pobrano narządy
po śmierci, to ktoś potrzebujący ich
po śmierci, to ktoś potrzebujący ich
nie otrzyma, mimo że obaj
nie otrzyma, mimo że obaj
oczekujemy równego dostępu do
oczekujemy równego dostępu do
pełnego zakresu leczenia. Czy więc
pełnego zakresu leczenia. Czy więc
nie powinno być tak, że jeżeli wyrażę
nie powinno być tak, że jeżeli wyrażę
sprzeciw na pobranie ode mnie
sprzeciw na pobranie ode mnie
narządów po śmierci jednocześnie
narządów po śmierci jednocześnie
zrzekam się prawa do leczenia przy
zrzekam się prawa do leczenia przy
pomocy przeszczepu za życia.
pomocy przeszczepu za życia.
•
Oczywiście ograniczanie dostępu do
Oczywiście ograniczanie dostępu do
wybranych form leczenia z powodu
wybranych form leczenia z powodu
wyrażenia przekonań jest jawnym
wyrażenia przekonań jest jawnym
pogwałceniem prawa jednostki do
pogwałceniem prawa jednostki do
równości wobec innych. Ale czy taka
równości wobec innych. Ale czy taka
postawa jest moralnie uzasadniona? W
postawa jest moralnie uzasadniona? W
Austrii rodziny dawców nie są pytane o
Austrii rodziny dawców nie są pytane o
zdanie w sprawie pobrania narządów od
zdanie w sprawie pobrania narządów od
zmarłego krewnego. Jednocześnie każdy
zmarłego krewnego. Jednocześnie każdy
obywatel wie, że jeżeli będzie
obywatel wie, że jeżeli będzie
potrzebować pomocy w formie
potrzebować pomocy w formie
przeszczepu, to dostęp do tej formy
przeszczepu, to dostęp do tej formy
leczenia jest równy dla wszystkich. U
leczenia jest równy dla wszystkich. U
podstawy tego rozwiązania leży zasada
podstawy tego rozwiązania leży zasada
solidaryzmu społecznego
solidaryzmu społecznego
•
Istotną rolę odgrywa postawa i
Istotną rolę odgrywa postawa i
umiejętności personelu medycznego.
umiejętności personelu medycznego.
Pomoc jaką mogliby udzielić
Pomoc jaką mogliby udzielić
zespołom transplantologicznym inni
zespołom transplantologicznym inni
lekarze to na przykład kreowanie
lekarze to na przykład kreowanie
pozytywnego wizerunku idei
pozytywnego wizerunku idei
przeszczepów.
przeszczepów.
•
W Stanach Zjednoczonych w 1987 roku
W Stanach Zjednoczonych w 1987 roku
wprowadzono Ustawę Ujednoliconego
wprowadzono Ustawę Ujednoliconego
Podarunku Anatomicznego, która
Podarunku Anatomicznego, która
nakładała na pracowników szpitali
nakładała na pracowników szpitali
obowiązek rutynowego zadawania pytań
obowiązek rutynowego zadawania pytań
rodzinom wszystkich potencjalnych
rodzinom wszystkich potencjalnych
dawców o zgodę na pobranie narządów,
dawców o zgodę na pobranie narządów,
pod groźbą nie wypłacenia odszkodowania
pod groźbą nie wypłacenia odszkodowania
w przypadku zaniechania pytania.
w przypadku zaniechania pytania.
•
Mimo to co 5 rodzina nie jest pytana. Jest
Mimo to co 5 rodzina nie jest pytana. Jest
to spowodowane brakiem przekonania do
to spowodowane brakiem przekonania do
dawstwa, niedostateczną wiedzą na ten
dawstwa, niedostateczną wiedzą na ten
temat lub przekonaniem części personelu
temat lub przekonaniem części personelu
medycznego, że dawstwo może nasilić ból
medycznego, że dawstwo może nasilić ból
rodziny. Na podstawie powyższego
rodziny. Na podstawie powyższego
przykładu można wyciągnąć wniosek, że
przykładu można wyciągnąć wniosek, że
samo wprowadzenie ustaw dotyczących
samo wprowadzenie ustaw dotyczących
wyrażania zgody nie wystarczy.
wyrażania zgody nie wystarczy.
•
Niestety również promowanie
Niestety również promowanie
dawstwa w mediach na przykładzie
dawstwa w mediach na przykładzie
działań podjętych w Wielkiej Brytanii
działań podjętych w Wielkiej Brytanii
nie spowodowało oczekiwanego
nie spowodowało oczekiwanego
istotnego i trwałego zmniejszenia
istotnego i trwałego zmniejszenia
liczby wyrażanych sprzeciwów.
liczby wyrażanych sprzeciwów.
•
Profesor Janusz Wałaszewski,
Profesor Janusz Wałaszewski,
kierownik Centrum Organizacyjno-
kierownik Centrum Organizacyjno-
Koordynacyjnego ds. Transplantacji
Koordynacyjnego ds. Transplantacji
POLTRANSPLANT, zaproponował w
POLTRANSPLANT, zaproponował w
wywiadzie dla TVN, aby rodziny
wywiadzie dla TVN, aby rodziny
dawców rzeczywistych odznaczać
dawców rzeczywistych odznaczać
specjalnie do tego celu stworzonym
specjalnie do tego celu stworzonym
medalem za godną naśladowania
medalem za godną naśladowania
postawę moralną.
postawę moralną.
Karać czy nagradzać?
Karać czy nagradzać?
Karać czy nagradzać?
Karać czy nagradzać?
•
Profesor Zbigniew Religa proponuje
Profesor Zbigniew Religa proponuje
pójść krok dalej i karać rodziny
pójść krok dalej i karać rodziny
dawców, które wyraziły sprzeciw na
dawców, które wyraziły sprzeciw na
pobranie narządów od ich krewnych
pobranie narządów od ich krewnych
po śmierci. Decyzja o sprzeciwie na
po śmierci. Decyzja o sprzeciwie na
pobranie jest świadomą zgodą na
pobranie jest świadomą zgodą na
śmierć osoby, która oczekuje na
śmierć osoby, która oczekuje na
przeszczep.
przeszczep.
Czy płacić za dobro?
Czy płacić za dobro?
•
W Polsce nie jest dopuszczalne
W Polsce nie jest dopuszczalne
czerpanie korzyści materialnych z
czerpanie korzyści materialnych z
odstąpienia narządów zarówno
odstąpienia narządów zarówno
własnych jak i zmarłych bliskich.
własnych jak i zmarłych bliskich.
Prawne usankcjonowanie
Prawne usankcjonowanie
“rekompensaty” pieniężnej dla rodzin
“rekompensaty” pieniężnej dla rodzin
dawców mogłoby stworzyć pole do
dawców mogłoby stworzyć pole do
nadużyć i handlu narządami.
nadużyć i handlu narządami.
USTAWA
USTAWA
z dnia 1 lipca 2005 r.
z dnia 1 lipca 2005 r.
o pobieraniu,
o pobieraniu,
przechowywaniu i
przechowywaniu i
przeszczepianiu komórek,
przeszczepianiu komórek,
tkanek i narządów
tkanek i narządów
1)2)
1)2)
(Dz. U. z dnia 6 września 2005 r.)
(Dz. U. z dnia 6 września 2005 r.)
Art. 1. 1. Ustawa określa zasady:
Art. 1. 1. Ustawa określa zasady:
1)
1)
pobierania, przechowywania i
pobierania, przechowywania i
przeszczepiania
przeszczepiania
komórek, komórek krwiotwórczych
komórek, komórek krwiotwórczych
szpiku, krwi obwodowej oraz krwi pępowinowej;
szpiku, krwi obwodowej oraz krwi pępowinowej;
tkanek i narządów pochodzących od żywego dawcy
tkanek i narządów pochodzących od żywego dawcy
lub ze zwłok;
lub ze zwłok;
2)
2)
testowania, przetwarzania, przechowywania
testowania, przetwarzania, przechowywania
i dystrybucji
i dystrybucji
komórek i tkanek ludzkich.
komórek i tkanek ludzkich.
2. Przepisów ustawy
2. Przepisów ustawy
nie stosuje się do:
nie stosuje się do:
1) pobierania, przeszczepiania
1) pobierania, przeszczepiania
komórek
komórek
rozrodczych, tkanek zarodkowych i płodowych
rozrodczych, tkanek zarodkowych i płodowych
oraz narządów rozrodczych lub ich części;
oraz narządów rozrodczych lub ich części;
2)
2)
pobierania, przechowywania i dystrybucji
pobierania, przechowywania i dystrybucji
krwi
krwi
do celów jej przetaczania, oddzielenia jej
do celów jej przetaczania, oddzielenia jej
składników lub przetworzenia w leki.
składników lub przetworzenia w leki.
Koszty procedury- ustawa
Koszty procedury- ustawa
Art. 3. 1. Za pobrane od dawcy komórki, tkanki
Art. 3. 1. Za pobrane od dawcy komórki, tkanki
lub narządy nie można żądać ani przyjmować
lub narządy nie można żądać ani przyjmować
zapłaty
zapłaty
lub innej korzyści majątkowej.
lub innej korzyści majątkowej.
2. Zwrot kosztów pobrania, przechowywania,
2. Zwrot kosztów pobrania, przechowywania,
przetwarzania, sterylizacji, dystrybucji i
przetwarzania, sterylizacji, dystrybucji i
przeszczepiania
przeszczepiania
komórek, tkanek lub narządów
komórek, tkanek lub narządów
pobranych od dawcy
pobranych od dawcy
nie jest zapłatą
nie jest zapłatą
3. Do kosztów pobrania, przechowywania,
3. Do kosztów pobrania, przechowywania,
przetwarzania, sterylizacji, dystrybucji i
przetwarzania, sterylizacji, dystrybucji i
przeszczepiania komórek, tkanek lub
przeszczepiania komórek, tkanek lub
narządów zalicza się
narządów zalicza się
koszty obejmujące pobranie
koszty obejmujące pobranie
komórek, tkanek i narządów od dawcy, pobyt
komórek, tkanek i narządów od dawcy, pobyt
potencjalnego żywego dawcy w szpitalu, wydanie
potencjalnego żywego dawcy w szpitalu, wydanie
opinii lekarskich, zabiegu pobrania, badań
opinii lekarskich, zabiegu pobrania, badań
laboratoryjnych przed i po pobraniu, hodowanie
laboratoryjnych przed i po pobraniu, hodowanie
komórek do przeszczepiania, transport z zakładu
komórek do przeszczepiania, transport z zakładu
opieki zdrowotnej lub do tego zakładu, w którym
opieki zdrowotnej lub do tego zakładu, w którym
ma być dokonany przeszczep oraz przechowywanie,
ma być dokonany przeszczep oraz przechowywanie,
przetwarzanie i sterylizacja.
przetwarzanie i sterylizacja.
Koszty procedury- ustawa
Koszty procedury- ustawa
4
4
.
.
Zwrotu kosztów dokonuje zakład
Zwrotu kosztów dokonuje zakład
opieki zdrowotnej, któremu dostarczono
opieki zdrowotnej, któremu dostarczono
w celu przeszczepienia komórki, tkanki
w celu przeszczepienia komórki, tkanki
lub narządy.
lub narządy.
5. Minister właściwy do spraw zdrowia
5. Minister właściwy do spraw zdrowia
określi sposób ustalania
określi sposób ustalania
kosztów
kosztów
oraz
oraz
procedury wykonywania tych czynności.
procedury wykonywania tych czynności.
Art. 5.
Art. 5.
1.
1.
Pobrania komórek, tkanek lub
Pobrania komórek, tkanek lub
narządów ze zwłok ludzkich w celu ich
narządów ze zwłok ludzkich w celu ich
przeszczepienia można dokonać, jeżeli osoba
przeszczepienia można dokonać, jeżeli osoba
zmarła nie wyraziła za życia sprzeciwu.
zmarła nie wyraziła za życia sprzeciwu.
6.
6.
Informacji o tym, czy sprzeciw danej osoby
Informacji o tym, czy sprzeciw danej osoby
jest umieszczony w centralnym rejestrze
jest umieszczony w centralnym rejestrze
sprzeciwów udziela się niezwłocznie po
sprzeciwów udziela się niezwłocznie po
otrzymaniu pytania od lekarza
otrzymaniu pytania od lekarza
zamierzającego dokonać pobrania lub osoby
zamierzającego dokonać pobrania lub osoby
przez niego upoważnionej.
przez niego upoważnionej.
7.
7.
Centralny rejestr sprzeciwów prowadzi
Centralny rejestr sprzeciwów prowadzi
Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne do
Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne do
Spraw Transplantacji "Poltransplant".
Spraw Transplantacji "Poltransplant".
Śmierć mózgu- ustawa
Śmierć mózgu- ustawa
Art. 9.
Art. 9.
1.
1.
Pobranie
Pobranie
komórek, tkanek lub
komórek, tkanek lub
narządów do przeszczepienia
narządów do przeszczepienia
jest
jest
dopuszczalne
dopuszczalne
po stwierdzeniu trwałego
po stwierdzeniu trwałego
nieodwracalnego ustania czynności
nieodwracalnego ustania czynności
mózgu
mózgu
(śmierci mózgu).
(śmierci mózgu).
3. Minister właściwy do spraw zdrowia
3. Minister właściwy do spraw zdrowia
ogłasza,
ogłasza,
w drodze obwieszczenia,
w drodze obwieszczenia,
w
w
Dzienniku Urzędowym
Dzienniku Urzędowym
Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor
Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor
Polski", kryteria i sposób stwierdzenia
Polski", kryteria i sposób stwierdzenia
trwałego nieodwracalnego ustania
trwałego nieodwracalnego ustania
czynności mózgu.
czynności mózgu.
Komisja lekarska- ustawa
Komisja lekarska- ustawa
5.
5.
Komisję powołuje i wyznacza jej
Komisję powołuje i wyznacza jej
przewodniczącego kierownik zakładu
przewodniczącego kierownik zakładu
opieki zdrowotnej
opieki zdrowotnej
lub osoba przez niego
lub osoba przez niego
upoważniona.
upoważniona.
6.
6.
Lekarze wchodzący w skład komisji, nie
Lekarze wchodzący w skład komisji, nie
mogą brać udziału w postępowaniu
mogą brać udziału w postępowaniu
obejmującym pobieranie i
obejmującym pobieranie i
przeszczepianie komórek,
przeszczepianie komórek,
tkanek lub
tkanek lub
narządów od osoby zmarłej, u której dana
narządów od osoby zmarłej, u której dana
komisja stwierdziła trwałe nieodwracalne
komisja stwierdziła trwałe nieodwracalne
ustanie czynności mózgu.
ustanie czynności mózgu.
Warunek pobrania- ustawa
Warunek pobrania- ustawa
Art. 10.
Art. 10.
Przed pobraniem
Przed pobraniem
komórek, tkanek
komórek, tkanek
lub narządów od osoby zmarłej lekarz lub
lub narządów od osoby zmarłej lekarz lub
osoba przez niego upoważniona:
osoba przez niego upoważniona:
1)
1)
zasięgają informacji, czy nie został
zasięgają informacji, czy nie został
zgłoszony sprzeciw
zgłoszony sprzeciw
w formie określonej w
w formie określonej w
art. 6 ust. 1 pkt 1;
art. 6 ust. 1 pkt 1;
2) ustalają istnienie sprzeciwu
2) ustalają istnienie sprzeciwu
wyrażonego
wyrażonego
w formach, o których mowa w art. 6 ust. 1
w formach, o których mowa w art. 6 ust. 1
pkt 2 i 3,
pkt 2 i 3,
na podstawie dostępnych
na podstawie dostępnych
informacji lub dokumentów.
informacji lub dokumentów.
Przeszczepienie od żywego dawcy
Przeszczepienie od żywego dawcy
niespokrewnionego- ustawa
niespokrewnionego- ustawa
Art. 13.
Art. 13.
1.
1.
Pobranie komórek, tkanek
Pobranie komórek, tkanek
lub narządu od żywego dawcy na
lub narządu od żywego dawcy na
rzecz osoby niebędącej krewnym
rzecz osoby niebędącej krewnym
w
w
linii prostej, rodzeństwem, osobą
linii prostej, rodzeństwem, osobą
przysposobioną lub małżonkiem,
przysposobioną lub małżonkiem,
wymaga
wymaga
zgody sądu rejonowego
zgody sądu rejonowego
właściwego ze
właściwego ze
względu na miejsce zamieszkania lub
względu na miejsce zamieszkania lub
pobytu dawcy, wydanego w postępowaniu
pobytu dawcy, wydanego w postępowaniu
nieprocesowym, po wysłuchaniu
nieprocesowym, po wysłuchaniu
wnioskodawcy oraz
wnioskodawcy oraz
po zapoznaniu się z
po zapoznaniu się z
opinią Komisji Etycznej Krajowej Rady
opinią Komisji Etycznej Krajowej Rady
Transplantacyjnej.
Transplantacyjnej.
Przeszczepienie od żywego dawcy
Przeszczepienie od żywego dawcy
niespokrewnionego- ustawa
niespokrewnionego- ustawa
3. Sąd wszczyna postępowanie na wniosek
3. Sąd wszczyna postępowanie na wniosek
kandydata na dawcę.
kandydata na dawcę.
Do wniosku dołącza się:
Do wniosku dołącza się:
1) pisemną zgodę biorcy na pobranie
1) pisemną zgodę biorcy na pobranie
komórek, tkanek lub narządu od tego dawcy;
komórek, tkanek lub narządu od tego dawcy;
2) opinię Komisji Etycznej Krajowej Rady
2) opinię Komisji Etycznej Krajowej Rady
Transplantacyjnej;
Transplantacyjnej;
3) orzeczenie kierownika zespołu lekarskiego
3) orzeczenie kierownika zespołu lekarskiego
mającego dokonać przeszczepienia o
mającego dokonać przeszczepienia o
zasadności i celowości wykonania zabiegu.
zasadności i celowości wykonania zabiegu.
4.
4.
Rozpoznanie wniosku, o którym mowa w ust.
Rozpoznanie wniosku, o którym mowa w ust.
3, następuje w terminie 7 dni.
3, następuje w terminie 7 dni.
Rejestr żywych dawców- ustawa
Rejestr żywych dawców- ustawa
Art. 15.
Art. 15.
1. W celu należytego
1. W celu należytego
monitorowania i oceny stanu zdrowia
monitorowania i oceny stanu zdrowia
żywych dawców, od których pobrano
żywych dawców, od których pobrano
narząd do przeszczepienia, tworzy się
narząd do przeszczepienia, tworzy się
centralny rejestr żywych dawców
centralny rejestr żywych dawców
narządów, zwany dalej "rejestrem
narządów, zwany dalej "rejestrem
żywych dawców".
żywych dawców".
5. Rejestr żywych dawców prowadzi
5. Rejestr żywych dawców prowadzi
Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne
Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne
do Spraw Transplantacji "Poltransplant".
do Spraw Transplantacji "Poltransplant".
Centralny Rejestr niespokrewnionych dawców
Centralny Rejestr niespokrewnionych dawców
szpiku- ustawa
szpiku- ustawa
Art. 16. 1. W celu umożliwienia dokonania
Art. 16. 1. W celu umożliwienia dokonania
przeszczepień szpiku, komórek
przeszczepień szpiku, komórek
krwiotwórczych krwi obwodowej i krwi
krwiotwórczych krwi obwodowej i krwi
pępowinowej od dawców niespokrewnionych
pępowinowej od dawców niespokrewnionych
tworzy się
tworzy się
centralny rejestr
centralny rejestr
niespokrewnionych
niespokrewnionych
dawców szpiku i krwi pępowinowej,
dawców szpiku i krwi pępowinowej,
zwany dalej
zwany dalej
"rejestrem szpiku i krwi pępowinowej".
"rejestrem szpiku i krwi pępowinowej".
7. Rejestr szpiku i krwi pępowinowej prowadzi
7. Rejestr szpiku i krwi pępowinowej prowadzi
Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne do
Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne do
Spraw Transplantacji "Poltransplant".
Spraw Transplantacji "Poltransplant".
Rejestr przeszczepień- ustawa
Rejestr przeszczepień- ustawa
Art. 18. 1. W celu należytego
Art. 18. 1. W celu należytego
monitorowania dokonywanych
monitorowania dokonywanych
przeszczepień
przeszczepień
komórek, tkanek i narządów
komórek, tkanek i narządów
tworzy się krajowy rejestr
tworzy się krajowy rejestr
przeszczepień
przeszczepień
, zwany dalej "rejestrem
, zwany dalej "rejestrem
przeszczepień".
przeszczepień".
Rejestr przeszczepień prowadzi Centrum
Rejestr przeszczepień prowadzi Centrum
Organizacyjno-Koordynacyjne do Spraw
Organizacyjno-Koordynacyjne do Spraw
Transplantacji "Poltransplant"
Transplantacji "Poltransplant"
Ochrona danych osobowych- ustawa
Ochrona danych osobowych- ustawa
Art. 19. 1.
Art. 19. 1.
Dane osobowe dotyczące
Dane osobowe dotyczące
dawcy i biorcy przeszczepu są objęte
dawcy i biorcy przeszczepu są objęte
tajemnicą i podlegają ochronie
tajemnicą i podlegają ochronie
przewidzianej w przepisach o tajemnicy
przewidzianej w przepisach o tajemnicy
zawodowej i służbowej oraz w przepisach
zawodowej i służbowej oraz w przepisach
dotyczących dokumentacji medycznej
dotyczących dokumentacji medycznej
prowadzonej przez zakłady opieki
prowadzonej przez zakłady opieki
zdrowotnej.
zdrowotnej.
2. Jeżeli narząd ma być pobrany od
2. Jeżeli narząd ma być pobrany od
żywego dawcy, przepis ust. 1 nie
żywego dawcy, przepis ust. 1 nie
dotyczy ujawnienia danych osobowych
dotyczy ujawnienia danych osobowych
o
o
dawcy i o biorcy odpowiednio tym osobom.
dawcy i o biorcy odpowiednio tym osobom.
Tytuł Dawca Przeszczepu- ustawa
Tytuł Dawca Przeszczepu- ustawa
Art. 22. 1.
Art. 22. 1.
Dawcy szpiku
Dawcy szpiku
lub innych regenerujących
lub innych regenerujących
się komórek i tkanek
się komórek i tkanek
przysługuje tytuł Dawca
przysługuje tytuł Dawca
Przeszczepu.
Przeszczepu.
2. Odznakę i legitymację potwierdzającą
2. Odznakę i legitymację potwierdzającą
posiadanie tytułu Dawca Przeszczepu wydaje
posiadanie tytułu Dawca Przeszczepu wydaje
zakład opieki zdrowotnej
zakład opieki zdrowotnej
, który pobrał szpik lub
, który pobrał szpik lub
inne regenerujące się komórki lub tkanki.
inne regenerujące się komórki lub tkanki.
4. Odznakę i legitymację, potwierdzającą
4. Odznakę i legitymację, potwierdzającą
posiadanie tytułu Zasłużonego Dawcy
posiadanie tytułu Zasłużonego Dawcy
Przeszczepu, wydaje minister właściwy do
Przeszczepu, wydaje minister właściwy do
spraw zdrowia na wniosek Centrum
spraw zdrowia na wniosek Centrum
Organizacyjno-Koordynacyjnego do Spraw
Organizacyjno-Koordynacyjnego do Spraw
Transplantacji "Poltransplant".
Transplantacji "Poltransplant".
Pozwolenia- ustawa
Pozwolenia- ustawa
Art. 36.
Art. 36.
1.
1.
Postępowanie
Postępowanie
dotyczące komórek,
dotyczące komórek,
tkanek i narządów
tkanek i narządów
polegające na:
polegające na:
1) pobieraniu
1) pobieraniu
- może być prowadzone wyłącznie
- może być prowadzone wyłącznie
przez zakłady opieki zdrowotnej, zakłady medycyny
przez zakłady opieki zdrowotnej, zakłady medycyny
sądowej oraz zakłady anatomii patologicznej
sądowej oraz zakłady anatomii patologicznej
wyższych uczelni medycznych i uniwersytetów z
wyższych uczelni medycznych i uniwersytetów z
wydziałem medycznym oraz medyczne jednostki
wydziałem medycznym oraz medyczne jednostki
badawczo-rozwojowe,
badawczo-rozwojowe,
2) przechowywaniu narządów
2) przechowywaniu narządów
- może być
- może być
prowadzone wyłącznie przez zakłady opieki
prowadzone wyłącznie przez zakłady opieki
zdrowotnej wykonujące przeszczepienia,
zdrowotnej wykonujące przeszczepienia,
3) przeszczepianiu - może być prowadzone
3) przeszczepianiu - może być prowadzone
wyłącznie przez zakłady
wyłącznie przez zakłady
opieki zdrowotnej
opieki zdrowotnej
- posiadające pozwolenie ministra właściwego
- posiadające pozwolenie ministra właściwego
do spraw zdrowia.
do spraw zdrowia.
Pozwolenia- ustawa
Pozwolenia- ustawa
2. Pozwolenie wydawane jest odrębnie
2. Pozwolenie wydawane jest odrębnie
na
na
pobieranie i przeszczepianie komórek,
pobieranie i przeszczepianie komórek,
tkanek i narządów ze zwłok ludzkich i na
tkanek i narządów ze zwłok ludzkich i na
pobieranie i przeszczepianie komórek,
pobieranie i przeszczepianie komórek,
tkanek i narządów od dawców żywych.
tkanek i narządów od dawców żywych.
3. Do udzielenia pozwolenia, o którym mowa
3. Do udzielenia pozwolenia, o którym mowa
w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy z
w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy z
tym że zadania i czynności Krajowego
tym że zadania i czynności Krajowego
Centrum Bankowania Tkanek i Komórek
Centrum Bankowania Tkanek i Komórek
wykonuje Centrum Organizacyjno-
wykonuje Centrum Organizacyjno-
Koordynacyjne do Spraw Transplantacji
Koordynacyjne do Spraw Transplantacji
"Poltransplant"
"Poltransplant"
Poltransplant - ustawa
Poltransplant - ustawa
Art. 38. 1. Tworzy Centrum ds. pobierania i
Art. 38. 1. Tworzy Centrum ds. pobierania i
przeszczepiania narządów "Poltransplant" z siedzibą
przeszczepiania narządów "Poltransplant" z siedzibą
w Warszawie.
w Warszawie.
2. "Poltransplant" jest jednostką budżetową podległą
2. "Poltransplant" jest jednostką budżetową podległą
ministrowi właściwemu do spraw zdrowia.
ministrowi właściwemu do spraw zdrowia.
3. Do zadań "Poltransplant" należy w szczególności:
3. Do zadań "Poltransplant" należy w szczególności:
1) koordynacja pobierania i przeszczepiania komórek,
1) koordynacja pobierania i przeszczepiania komórek,
tkanek i narządów na terenie kraju;
tkanek i narządów na terenie kraju;
2) prowadzenie centralnego rejestru sprzeciwów;
2) prowadzenie centralnego rejestru sprzeciwów;
3) prowadzenie krajowej listy osób oczekujących na
3) prowadzenie krajowej listy osób oczekujących na
przeszczepienie;
przeszczepienie;
4) prowadzenie rejestru przeszczepień;
4) prowadzenie rejestru przeszczepień;
5) prowadzenie rejestru żywych dawców;
5) prowadzenie rejestru żywych dawców;
6) prowadzenie rejestru szpiku i krwi pępowinowej;
6) prowadzenie rejestru szpiku i krwi pępowinowej;
Poltransplant- ustawa
Poltransplant- ustawa
7) koordynacja poszukiwania niespokrewnionych
7) koordynacja poszukiwania niespokrewnionych
dawców szpiku i krwi pępowinowej ze wstępnym
dawców szpiku i krwi pępowinowej ze wstępnym
przeszukaniem rejestru szpiku i krwi pępowinowej;
przeszukaniem rejestru szpiku i krwi pępowinowej;
8) prowadzenie działalności edukacyjnej mającej na
8) prowadzenie działalności edukacyjnej mającej na
celu upowszechnianie leczenia metodą
celu upowszechnianie leczenia metodą
przeszczepiania komórek, tkanek i narządów;
przeszczepiania komórek, tkanek i narządów;
9) współpraca z innymi podmiotami krajowymi i
9) współpraca z innymi podmiotami krajowymi i
zagranicznymi w dziedzinie wymiany komórek,
zagranicznymi w dziedzinie wymiany komórek,
tkanek i narządów do przeszczepienia;
tkanek i narządów do przeszczepienia;
10) zgłaszanie do ministra wniosków, o których mowa
10) zgłaszanie do ministra wniosków, o których mowa
w art. 22 ust. 4;
w art. 22 ust. 4;
11) przyjmowanie wniosków od jednostek, o których
11) przyjmowanie wniosków od jednostek, o których
mowa w art. 36 ust. 1.
mowa w art. 36 ust. 1.
Poltransplant – ustawa
Poltransplant – ustawa
4. Centrum….."Poltransplant" jest kierowane
4. Centrum….."Poltransplant" jest kierowane
przez dyrektora powoływanego i
przez dyrektora powoływanego i
odwoływanego przez ministra właściwego
odwoływanego przez ministra właściwego
do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii
do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii
Krajowej Rady Transplantacyjnej.
Krajowej Rady Transplantacyjnej.
5. Minister właściwy do spraw zdrowia nadaje,
5. Minister właściwy do spraw zdrowia nadaje,
w drodze zarządzenia, statut Centrum
w drodze zarządzenia, statut Centrum
Organizacyjno-Koordynacyjnego do Spraw
Organizacyjno-Koordynacyjnego do Spraw
Transplantacji "Poltransplant", określający
Transplantacji "Poltransplant", określający
jego szczegółową strukturę organizacyjną
jego szczegółową strukturę organizacyjną
oraz szczegółowy zakres zadań,
oraz szczegółowy zakres zadań,
uwzględniając bezpieczeństwo biorców oraz
uwzględniając bezpieczeństwo biorców oraz
konieczność sprawnego wykonywania zadań
konieczność sprawnego wykonywania zadań
KRT- ustawa
KRT- ustawa
Art. 41. 1.
Art. 41. 1.
Tworzy się Krajową Radę
Tworzy się Krajową Radę
Transplantacyjną, zwaną dalej "Radą", jako
Transplantacyjną, zwaną dalej "Radą", jako
organ doradczy i opiniodawczy ministra
organ doradczy i opiniodawczy ministra
właściwego do spraw zdrowia.
właściwego do spraw zdrowia.
2.
2.
W skład Rady wchodzi nie więcej niż 31
W skład Rady wchodzi nie więcej niż 31
członków, powoływanych na 4-letnią
członków, powoływanych na 4-letnią
kadencję przez ministra
kadencję przez ministra
właściwego do spraw
właściwego do spraw
zdrowia, spośród specjalistów z różnych dziedzin
zdrowia, spośród specjalistów z różnych dziedzin
nauki oraz przedstawiciel Naczelnej Izby
nauki oraz przedstawiciel Naczelnej Izby
Lekarskiej. Minister właściwy do spraw zdrowia
Lekarskiej. Minister właściwy do spraw zdrowia
powołuje przewodniczącego Rady spośród jej
powołuje przewodniczącego Rady spośród jej
członków.
członków.
KRT- ustawa
KRT- ustawa
6. Do zadań Rady należy
6. Do zadań Rady należy
w szczególności:
w szczególności:
1) opiniowanie programów
1) opiniowanie programów
w zakresie
w zakresie
pobierania, przechowywania i
pobierania, przechowywania i
przeszczepiania komórek, tkanek i
przeszczepiania komórek, tkanek i
narządów;
narządów;
2) opiniowanie działalności
2) opiniowanie działalności
:
:
Centrum Organizacyjno-
Centrum Organizacyjno-
Koordynacyjnego do Spraw
Koordynacyjnego do Spraw
Transplantacji "Poltransplant"
Transplantacji "Poltransplant"
Poltransplant- statut
Poltransplant- statut
§ 4. Wykonując zadania zawarte w ustawie do
§ 4. Wykonując zadania zawarte w ustawie do
zakresu zadań Poltransplantu należą w
zakresu zadań Poltransplantu należą w
szczególności:
szczególności:
1) udostępnianie ministrowi właściwemu do
1) udostępnianie ministrowi właściwemu do
spraw zdrowia i Krajowej Radzie
spraw zdrowia i Krajowej Radzie
Transplantacyjnej
Transplantacyjnej
dokumentacji dotyczącej
dokumentacji dotyczącej
działalności statutowej Poltransplantu, w tym
działalności statutowej Poltransplantu, w tym
w szczególności dokumentacji koordynacji
w szczególności dokumentacji koordynacji
pobrań i przeszczepień oraz danych
pobrań i przeszczepień oraz danych
zawartych w rejestrach prowadzonych przez
zawartych w rejestrach prowadzonych przez
Poltransplant oraz w krajowej liście osób
Poltransplant oraz w krajowej liście osób
oczekujących na przeszczepienie.
oczekujących na przeszczepienie.
Poltransplant – statut
Poltransplant – statut
2) współpraca z Krajową Radą
2) współpraca z Krajową Radą
Transplantacyjną, Krajowym Centrum
Transplantacyjną, Krajowym Centrum
Bankowania Tkanek i Komórek,
Bankowania Tkanek i Komórek,
konsultantem krajowym w dziedzinie
konsultantem krajowym w dziedzinie
transplantologii
transplantologii
oraz innymi jednostkami w
oraz innymi jednostkami w
których zakresie działalności jest
których zakresie działalności jest
pobieranie, przechowywanie i
pobieranie, przechowywanie i
przeszczepianie komórek, tkanek i
przeszczepianie komórek, tkanek i
narządów,
narządów,
a także współdziałanie z
a także współdziałanie z
organizacjami i stowarzyszeniami krajowymi
organizacjami i stowarzyszeniami krajowymi
i zagranicznymi
i zagranicznymi
oraz samorządem
oraz samorządem
lekarskim w zakresie działań mających
lekarskim w zakresie działań mających
na celu rozwój transplantologii;
na celu rozwój transplantologii;
Poltransplant – statut
Poltransplant – statut
3) przygotowywanie raportów dotyczących
3) przygotowywanie raportów dotyczących
realizacji zadań
realizacji zadań
statutowych Poltransplantu
statutowych Poltransplantu
i oceny wyników przeszczepiania komórek,
i oceny wyników przeszczepiania komórek,
tkanek i narządów dla potrzeb ministra
tkanek i narządów dla potrzeb ministra
właściwego do spraw zdrowia i Krajowej
właściwego do spraw zdrowia i Krajowej
Rady Transplantacyjnej;
Rady Transplantacyjnej;
4) występowanie do ministra właściwego
4) występowanie do ministra właściwego
do spraw zdrowia o dokonanie kontroli
do spraw zdrowia o dokonanie kontroli
w
w
jednostce posiadającej pozwolenie ministra
jednostce posiadającej pozwolenie ministra
na pobieranie albo przeszczepianie
na pobieranie albo przeszczepianie
komórek, tkanek lub narządów, gdy
komórek, tkanek lub narządów, gdy
istnieją przesłanki, że przestała spełniać
istnieją przesłanki, że przestała spełniać
warunki wymagane do uzyskania
warunki wymagane do uzyskania
pozwolenia;
pozwolenia;
Poltransplant- statut
Poltransplant- statut
5) organizowanie, nie rzadziej niż raz w roku,
5) organizowanie, nie rzadziej niż raz w roku,
zebrań
zebrań
kierowników jednostek uczestniczących w
kierowników jednostek uczestniczących w
wykonywaniu poszczególnych procedur
wykonywaniu poszczególnych procedur
transplantacyjnych;
transplantacyjnych;
6) przyjmowanie informacji od jednostek
6) przyjmowanie informacji od jednostek
dokonujących pobrania szpiku lub innych
dokonujących pobrania szpiku lub innych
regenerujących się komórek i tkanek oraz
regenerujących się komórek i tkanek oraz
podmiotów dokonujących pobrania narządu w celu
podmiotów dokonujących pobrania narządu w celu
zgłaszania ministrowi właściwemu do spraw zdrowia
zgłaszania ministrowi właściwemu do spraw zdrowia
wniosków
wniosków
o przyznanie tytułu, odznaki i legitymacji
o przyznanie tytułu, odznaki i legitymacji
Zasłużonego Dawcy Przeszczepu;
Zasłużonego Dawcy Przeszczepu;
7) wykonywanie innych, zleconych przez ministra
7) wykonywanie innych, zleconych przez ministra
właściwego do spraw zdrowia, zadań związanych z
właściwego do spraw zdrowia, zadań związanych z
pobieraniem i przeszczepianiem komórek, tkanek i
pobieraniem i przeszczepianiem komórek, tkanek i
narządów;
narządów;
Poltransplant – statut
Poltransplant – statut
§ 7. 1. W skład struktury organizacyjnej Poltransplantu
§ 7. 1. W skład struktury organizacyjnej Poltransplantu
wchodzą
wchodzą
następujące komórki organizacyjne:
następujące komórki organizacyjne:
1) Zespół do spraw koordynacji pobierania i
1) Zespół do spraw koordynacji pobierania i
przeszczepiania
przeszczepiania
komórek, tkanek i narządów;
komórek, tkanek i narządów;
2) Zespół prowadzący centralny rejestr sprzeciwów
2) Zespół prowadzący centralny rejestr sprzeciwów
na
na
pobranie komórek, tkanek i narządów ze zwłok
pobranie komórek, tkanek i narządów ze zwłok
ludzkich;
ludzkich;
3) Zespół prowadzący centralny rejestr
3) Zespół prowadzący centralny rejestr
niespokrewnionych dawców szpiku i krwi
niespokrewnionych dawców szpiku i krwi
pępowinowej;
pępowinowej;
4) Zespół prowadzący krajową listę osób oczekujących
4) Zespół prowadzący krajową listę osób oczekujących
na
na
przeszczepienie, centralny rejestr żywych dawców
przeszczepienie, centralny rejestr żywych dawców
narządów i krajowy rejestr przeszczepień;
narządów i krajowy rejestr przeszczepień;
5) Zespół do spraw edukacji i promocji transplantologii;
5) Zespół do spraw edukacji i promocji transplantologii;
6) Zespół do spraw finansowych i osobowych;
6) Zespół do spraw finansowych i osobowych;
7) Sekretariat.
7) Sekretariat.
§ 8.
§ 8.
Do zadań Zespołu do spraw koordynacji pobierania i
Do zadań Zespołu do spraw koordynacji pobierania i
zeszczepiania komórek, tkanek i narządów należy w
zeszczepiania komórek, tkanek i narządów należy w
szczególności:
szczególności:
1) organizacja i koordynacja wszystkich czynności
1) organizacja i koordynacja wszystkich czynności
związanych z pobieraniem i przeszczepianiem
związanych z pobieraniem i przeszczepianiem
komórek, tkanek i narządów;
komórek, tkanek i narządów;
2) koordynacja dystrybucji narządów pobranych
2) koordynacja dystrybucji narządów pobranych
ze zwłok ludzkich i przeznaczonych do
ze zwłok ludzkich i przeznaczonych do
przeszczepienia w porozumieniu z Krajową Radą
przeszczepienia w porozumieniu z Krajową Radą
Transplantacyjną;
Transplantacyjną;
3) prowadzenie krajowego rejestru przeszczepień;
3) prowadzenie krajowego rejestru przeszczepień;
4) uzyskiwanie od zakładów opieki zdrowotnej
4) uzyskiwanie od zakładów opieki zdrowotnej
dokonujących przeszczepów bieżących
dokonujących przeszczepów bieżących
informacji o wykorzystaniu pobranych komórek,
informacji o wykorzystaniu pobranych komórek,
tkanek i narządów i czynności przeszczepu w
tkanek i narządów i czynności przeszczepu w
okresie bezpośrednio po przeszczepieniu;
okresie bezpośrednio po przeszczepieniu;
Poltransplant- statut
Poltransplant- statut
5) opracowywanie miesięcznych raportów
5) opracowywanie miesięcznych raportów
oraz zbiorczych
oraz zbiorczych
sprawozdań za ubiegły rok
sprawozdań za ubiegły rok
kalendarzowy - w terminie do 31 stycznia
kalendarzowy - w terminie do 31 stycznia
następnego roku kalendarzowego o ilości
następnego roku kalendarzowego o ilości
pozyskanych narządów i sposobach ich
pozyskanych narządów i sposobach ich
wykorzystania oraz czynności przeszczepu w
wykorzystania oraz czynności przeszczepu w
okresie bezpośrednio po przeszczepieniu i
okresie bezpośrednio po przeszczepieniu i
oceny odległej funkcji przeszczepów;
oceny odległej funkcji przeszczepów;
6) powiadamianie banków tkanek i komórek o
6) powiadamianie banków tkanek i komórek o
możliwości pobrania tkanek i komórek ze
możliwości pobrania tkanek i komórek ze
zwłok ludzkich.
zwłok ludzkich.