OŚWIETLENIE

POMIESZCZE

Ń

PRACY

• Zapewnienie bezpieczeństwa

ludziom przebywającym we

wnętrzu

• Zapewnienie właściwych

warunków do wykonywania zadań

wzrokowych

• Pomoc w kreowaniu otoczenia

świetlnego sprzyjającego

dobremu samopoczuciu

FUNKCJE OŚWIETLENIA

WYMAGANIA

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r.

w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

WYMAGANIA

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r.

w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

WYMAGANIA

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r.

w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

WYMAGANIA

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r.

w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

CECHY OŚWIETLENIA

• właściwy do wykonywanych zadań

wzrokowych poziom natężenia oświetlenia

• odpowiednia równomierność oświetlenia

• eliminacja lub ograniczenie olśnień

• w razie konieczności eliminacja zjawiska

tętnienia i zmian aperiodycznych światła

• zapewnienie odpowiedniego wskaźnika

oddawania barw

• zapewnienie odpowiedniej temperatury

barwowej źródeł światła

RODZAJE OŚWIETLENIA STOSOWANE WE

WNĘTRZACH

• ogólne - oświetlenie przestrzeni bez

uwzględnienia szczególnych wymagań

dotyczących oświetlenia niektórych jej

części

• miejscowe - oświetlenie niektórych części

przestrzeni, np. miejsc pracy, z

uwzględnieniem szczególnych potrzeb

oświetleniowych, w celu zwiększenia

natężenia oświetlenia niektórych jej części

• złożone - oświetlenie składające się z

oświetlenia ogólnego i oświetlenia

miejscowego.

NORMY OSWIETLENIOWE

PN-EN 12464-1: 2004: Światło i oświetlenie.

Oświetlenie miejsc pracy. Część 1: Miejsca pracy we

wnętrzach,

PN-71/B-02380 Oświetlenie wnętrz światłem

dziennym. Warunki ogólne

PN-84/E-02033 Oświetlenie wnętrz światłem

elektrycznym

PN-71/E-02034 Oświetlenie elektryczne terenów

budowy, przemysłowych, kolejowych, portowych oraz

dworców i środków transportu publicznego

PN-84/E-02035 Urządzenia elektroenergetyczne.

Oświetlenie elektryczne obiektów energetycznych.

POZIOM NATĘŻENIA OŚWIETLENIA

Natężenie oświetlenia

(E)

- stosunek strumienia

świetlnego (F) do powierzchni (S), którą ten strumień

oświetla. Jednostką natężenia oświetlenia jest lux (lx)

(jeden lux to natężenie oświetlenia wywołane

strumieniem świetlnym o wartości 1 lumena

padającego prostopadle do powierzchni 1 m2).

POZIOM NATĘŻENIA OŚWIETLENIA

PN-EN 12464-1: 2004

WYMAGANIA

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r.

w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

RÓWNOMIERNOŚĆ OŚWIETLENIA

Równomierność oświetlenia

- stosunek

natężenia oświetlenia minimalnego do

średniego na danej powierzchni lub

płaszczyźnie roboczej.

Eśr - wyznaczona wartość średnia natężenia oświetlenia,

Emin - wartość minimalna z pomiarów.

OLŚNIENIA

Olśnienie

- pewien przebieg (stan) procesu widzenia,

przy którym występuje odczucie niewygody lub

zmniejszenie zdolności rozpoznawania przedmiotów

lub jedno i drugie w wyniku niewłaściwego rozkładu

luminancji lub niewłaściwego zakresu luminancji, albo

nadmiernych kontrastów w przestrzeni lub czasie.

Z punktu widzenia następujących skutków wyróżnia się:

• olśnienie przykre

- wywołuje odczucie przykrości,

niewygody oraz wpływa na brak koncentracji bez

zmniejszenia zdolności widzenia;

• olśnienie przeszkadzające

- zmniejsza zdolność

widzenia na bardzo krótki ale zauważalny czas bez

wywołania uczucia przykrości;

• olśnienie oślepiające

- przez pewien zauważalny czas

żaden przedmiot nie może być spostrzeżony.

OLŚNIENIA

• należy ograniczyć olśnienie bezpośrednie od opraw, okien,

przezroczystych lub półprzeźroczystych ścian albo jasnych

płaszczyzn pomieszczenia oraz olśnienie odbiciowe od

ekranu monitora, w szczególności przez stosowanie

odpowiednich opraw oświetleniowych, instalowanie żaluzji lub

zasłon w oknach

TĘTNIENIA

• zasilanie sąsiednich opraw z różnych faz sieci

trójfazowej (w przypadku stosowania w jednym

pomieszczeniu co najmniej trzech opraw)

• zasilanie poszczególnych lamp z różnych faz sieci

trójfazowej w przypadku stosowania opraw z

kilkoma lampami

• stosowanie elektronicznych układów zapłonowo-

stabilizujących podwyższających częstotliwość (do

około 30 kHz),

• stosowanie opraw z układami

antystroboskopowymi (o parzystej liczbie

świetlówek zasilanych z przesunięciem fazowym

względem siebie) w przypadku zasilania

jednofazowego.

WSKAŹNIK ODDAWANIA BARW

Współczynnik oddawania barw

(Ra)- miara stopnia

zdolności psychofizycznego wrażenia barwy

przedmiotu oświetlanego danym rodzajem światła z

wrażeniem barwy tego samego przedmiotu

oświetlonego iluminantem odniesienia w określonych

warunkach.

W zależności od wykonywanych czynności zaleca się

stosowanie źródeł światła o wskaźniku oddawania barw Ra:

bardzo dużym, Ra >= 90, dla stanowisk pracy, na których

rozróżnianie barw ma zasadnicze znaczenie, jak np. kontrola

barwy, przemysł tekstylny i poligraficzny, sklepy

dużym, gdy 80 <= Ra < 90 dla biur, przemysłu tekstylnego,

precyzyjnego, dla sal szkolnych i wykładowych

średnim oraz ewentualnie małym, 40 <= Ra < 80, dla

innych prac, jak np. walcownie, kuźnie, magazyny, kotłownie,

odlewnie, młyny oraz wszędzie tam, gdzie rozróżnianie barw

nie ma zasadniczego lub istotnego znaczenia.

WSKAŹNIK ODDAWANIA BARW

TEMPERATURA BARWOWA

(barwa światła)

Temperatura barwowa źródła światła

-

temperatura bezwzględna ciała doskonale czarnego,

które promieniuje światło o tej samej lub prawie tej

samej chromatyczności (barwie) co badane źródło.