OŚWIETLENIE MIEJSC PRACY

część I

Światło jest zjawiskiem, z którym ma do czynienia
każdy, gdyż oddziałuje ono bezpośrednio na nasz
narząd wzroku. Dzięki temu traktujemy je jako coś
oczywistego w otaczającym nas świecie.
O tym, jak dużo czerpiemy dzięki światłu, świadczy
poniższy wykres. Aby samemu się o tym przekonać
wystarczy spróbować przemieszczać się w
pomieszczeniu lub terenie przy zamkniętych oczach.
Ze słuchawkami na uszach, z głośną muzyką, jest to
możliwe, ale z zamkniętymi oczami bardzo mocno
utrudnione. Człowiek dysponuje pięcioma
podstawowymi narządami zmysłów, dzięki którym
poznaje otoczenie i zdobywa o nim wiedzę.
Największe znaczenie ma wzrok. Jego udział w
postrzeganiu wynosi aż 83%, podczas gdy udział
pozostałych: słuchu, węchu, dotyku oraz smaku jest
wiele razy mniejszy.

wtorek 6 kwietnia 2021

Rys. 1 - Porównanie percepcji

otoczenia przez poszczególne

narządy u człowieka

Światło - pojęcie to ma inne znaczenie potoczne i w

nauce.

1.Potocznie nazywa się widzialną część promieniowania
elektromagnetycznego, czyli promieniowanie widzialne
odbierane przez siatkówkę oka ludzkiego np. światłocień.
Precyzyjne ustalenie zakresu długości fal
elektromagnetycznych nie jest tutaj możliwe, gdyż wzrok
każdego człowieka charakteryzuje się nieco inną
wrażliwością, stąd za wartości graniczne przyjmuje się
maksymalnie 380-780 nm, choć często podaje się
mniejsze zakresy (szczególnie od strony fal najdłuższych)
aż do zakresu 400-700 nm.
2.W nauce pojęcie światła jest jednak szersze (używa się
pojęcia promieniowanie optyczne), gdyż nie tylko fale
widzialne, ale i sąsiednie zakresy, czyli ultrafiolet i
podczerwień można obserwować i mierzyć korzystając z
podobnego zestawu przyrządów, a wyniki tych badań
można opracowywać korzystając z tych samych praw
fizyki.

wtorek 6 kwietnia 2021

Rys. 2 - Schematyczne przedstawienie widma promieniowania
elektromagnetycznego

OŚWIETLENIE POMIESZCZEŃ PRACY

W widmie światła widzialnego można
wydzielić przedziały długości fal, które
oko ludzkie odbiera jako wrażenie różnych
barw:

380 - 436 nm   fiolet,

436 - 495 nm   niebieski,

495 - 566 nm   zielony,

566 - 589 nm   żółty,

589 - 627 nm   pomarańczowy,

627 - 780 nm   czerwony.

wtorek 6 kwietnia 2021

Podsumowując podstawowe informacje o świetle można

stwierdzić m.in. że:

a)jest ono falą elektromagnetyczną o długościach fali z zakresu od

ok. 380 nm do 780 nm.

b)bez względu na swoją długość fali (tak jak ogólnie wszystkie fale

elektromagnetyczne) rozchodzi się w próżni z tą samą prędkością

wynoszącą c= 299 792 458 m/s.

c)jest odbierane przez ludzki narząd wzroku – oko.

d)niesie ze sobą energię.

e)może być w przybliżeniu opisywane prawami optyki geometrycznej.

Podstawowe wielkości oświetleniowe:

a)strumień świetlny [ Φ ] wyrażany w

lumenach [lm] - strumień świetlny jest
całkowitą mocą światła emitowaną przez
źródło światła (lampę),

b)światłość [ I ] wyrażana w kandelach [cd]

- światłość określa ilość światła wysyłaną
w konkretnym kierunku. Przy pomocy
światłości tworzy się krzywe rozsyłu
oprawy oświetleniowej,

c)natężenie oświetlenia [ E ] wyrażane w

luksach [lx] - natężenie oświetlenia jest z
kolei tą ilością światła, która wysłana z
oprawy dociera do powierzchni pracy. To
światło, które odbije się od powierzchni i
dotrze do oka obserwatora nazywamy
luminancją,

wtorek 6 kwietnia 2021

d) luminancja [ L ] wyrażana w [cd/m

2

] -

ogólnie luminancja jest ilością światła
wysyłaną
z określonej powierzchni. Luminancję
posiada wszystko to, co widzimy. Również
źródło światła ma luminancję, gdyż
światło wysyłane jest zawsze z konkretnej
powierzchni, czasami bardzo małej.
Różnica jest tylko taka, że jest to duża
luminancja, która razi oczy i mówimy
wtedy o zjawisku zwanym olśnieniem.

wtorek 6 kwietnia 2021

Rys. 3 - Podstawowe wielkości oświetleniowe