Mierniki stanu
Mierniki stanu
zdrowia
zdrowia
W celu oceny stanu zdrowia
W celu oceny stanu zdrowia
populacji stosuje się dwie grupy
populacji stosuje się dwie grupy
mierników zdrowia:
mierników zdrowia:
MIERNIKI POZYTYWNE
MIERNIKI POZYTYWNE
(bezpośrednie)
(bezpośrednie)
MIERNIKI NEGATYWNE (pośrednie)
MIERNIKI NEGATYWNE (pośrednie)
Pozytywne mierniki stanu
Pozytywne mierniki stanu
zdrowia:
zdrowia:
Określają one stopień rozwoju
Określają one stopień rozwoju
fizycznego, adaptację organizmu do
fizycznego, adaptację organizmu do
środowiska, poziom sprawności
środowiska, poziom sprawności
fizycznej, wydajność wysiłkową.
fizycznej, wydajność wysiłkową.
W zakresie oceny stanu zdrowia
W zakresie oceny stanu zdrowia
jednostki
jednostki
analizujemy
analizujemy
Procesy rozrostu (masa ciała,
Procesy rozrostu (masa ciała,
wzrost, prawidłowość odżywienia,
wzrost, prawidłowość odżywienia,
obwód klatki piersiowej)
obwód klatki piersiowej)
Procesy różnicowania (badania
Procesy różnicowania (badania
obejmujące ocenę struktury
obejmujące ocenę struktury
poszczególnych układów lub
poszczególnych układów lub
narządów np. ocena struktury kości,
narządów np. ocena struktury kości,
pojemność płuc, stan uzębienia)
pojemność płuc, stan uzębienia)
Procesy dojrzewania (badania
Procesy dojrzewania (badania
obejmują ocenę dojrzałości
obejmują ocenę dojrzałości
morfologicznej, płciowej,
morfologicznej, płciowej,
psychicznej)
psychicznej)
Dobór wskaźników pozytywnych
Dobór wskaźników pozytywnych
zależy od potrzeb inne są w
zależy od potrzeb inne są w
przypadku oceny postępu
przypadku oceny postępu
rehabilitacji u osób chorych, inne u
rehabilitacji u osób chorych, inne u
osób zdrowych oraz inne dla potrzeb
osób zdrowych oraz inne dla potrzeb
wychowania fizycznego w szkole lub
wychowania fizycznego w szkole lub
sportu wyczynowego.
sportu wyczynowego.
Pozytywne mierniki maja duże
Pozytywne mierniki maja duże
znaczenie w określaniu stanu
znaczenie w określaniu stanu
zdrowia dzieci i młodzieży jak
zdrowia dzieci i młodzieży jak
również w ocenie procesów
również w ocenie procesów
rehabilitacji.
rehabilitacji.
W zakresie oceny stanu zdrowia
W zakresie oceny stanu zdrowia
populacji analizujemy:
populacji analizujemy:
Przeciętna długość życia kobiet i
Przeciętna długość życia kobiet i
mężczyzn
mężczyzn
Oczekiwana długość życia
Oczekiwana długość życia
Płodność kobiet
Płodność kobiet
Przyrost naturalny
Przyrost naturalny
Oczekiwana długość życia to liczba lat jaką
Oczekiwana długość życia to liczba lat jaką
może przeżyć noworodek, przy założeniu, że
może przeżyć noworodek, przy założeniu, że
prawdopodobieństwo zgonu w każdym roku
prawdopodobieństwo zgonu w każdym roku
jego życia nie zmieni się i będzie równe temu
jego życia nie zmieni się i będzie równe temu
jakie określono dla momentu urodzenia.
jakie określono dla momentu urodzenia.
Przeciętne dalsze trwanie życia- wyraża
Przeciętne dalsze trwanie życia- wyraża
średnią liczbę lat, jaką ma jeszcze do
średnią liczbę lat, jaką ma jeszcze do
przeżycia osoba w danym wieku przy
przeżycia osoba w danym wieku przy
założeniu stałego poziomu umieralności z
założeniu stałego poziomu umieralności z
okresu dla którego opracowano tablice
okresu dla którego opracowano tablice
trwania życia.
trwania życia.
Oczekiwana długość życia
Oczekiwana długość życia
odzwierciedla:
odzwierciedla:
Stan zdrowia ludności
Stan zdrowia ludności
Jakość opieki medycznej
Jakość opieki medycznej
Warunki życia
Warunki życia
Stan środowiska
Stan środowiska
Współczynnik płodności kobiet- określa
Współczynnik płodności kobiet- określa
średnią liczbę dzieci rodzonych przez
średnią liczbę dzieci rodzonych przez
jedną kobietę w danym społeczeństwie
jedną kobietę w danym społeczeństwie
Przyrost naturalny- różnica pomiędzy
Przyrost naturalny- różnica pomiędzy
liczbą urodzeń żywych a liczbą zgonów.
liczbą urodzeń żywych a liczbą zgonów.
Wartość dodatnia oznacza liczbę
Wartość dodatnia oznacza liczbę
urodzeń przewyższającą liczbę zgonów,
urodzeń przewyższającą liczbę zgonów,
ujemna - odwrotnie.
ujemna - odwrotnie.
Negatywne mierniki
Negatywne mierniki
zdrowia:
zdrowia:
Dotyczą danych w chorobach i
Dotyczą danych w chorobach i
zaliczamy do nich:
zaliczamy do nich:
Zachorowalność
Zachorowalność
Chorobowość
Chorobowość
Umieralność
Umieralność
Śmiertelność
Śmiertelność
Absencja chorobowa
Absencja chorobowa
Zachorowalność
Zachorowalność
(zapadalność):
(zapadalność):
Jest miarą potencjalnego zapotrzebowania
Jest miarą potencjalnego zapotrzebowania
na świadczenia zdrowotne.
na świadczenia zdrowotne.
W rutynowej sprawozdawczości dane o
W rutynowej sprawozdawczości dane o
zachorowalności oparte są na
zachorowalności oparte są na
zgłaszalności.
zgłaszalności.
Porównanie zachorowalności na daną
Porównanie zachorowalności na daną
chorobę, a występowanie kolejnych
chorobę, a występowanie kolejnych
epizodów danej choroby może być
epizodów danej choroby może być
miernikiem jakości opieki zdrowotnej.
miernikiem jakości opieki zdrowotnej.
Miarą natężenia zachorowalności jest
Miarą natężenia zachorowalności jest
współczynnik zachorowalności, który
współczynnik zachorowalności, który
wyraża się stosunkiem liczby
wyraża się stosunkiem liczby
zachorowań stwierdzonych w
zachorowań stwierdzonych w
badanym okresie do liczby ludności
badanym okresie do liczby ludności
podlegającej narażeniu na
podlegającej narażeniu na
zachorowanie.
zachorowanie.
W
W
z
z
= z/l*c
= z/l*c
W
W
z
z
– współczynnik zachorowalności
– współczynnik zachorowalności
z – liczba osób u których wystąpiła choroba w
z – liczba osób u których wystąpiła choroba w
okresie badanym
okresie badanym
l – liczba ludności narażona na zachorowanie
l – liczba ludności narażona na zachorowanie
c - stała równa 1000, 10 000 itd.
c - stała równa 1000, 10 000 itd.
Chorobowość
Chorobowość
Chorobowość= zapadalność * czas
Chorobowość= zapadalność * czas
trwania choroby
trwania choroby
Dobry miernik chorób przewlekłych
Dobry miernik chorób przewlekłych
Jest miernikiem potencjalnych
Jest miernikiem potencjalnych
potrzeb zdrowotnych w określonej
potrzeb zdrowotnych w określonej
grupie chorób
grupie chorób
W
W
ch
ch
= CH / L*c
= CH / L*c
W
W
ch
ch
– współczynnik chorobowości
– współczynnik chorobowości
Ch- liczba wszystkich osób chorych na
Ch- liczba wszystkich osób chorych na
daną chorobę w danym momencie
daną chorobę w danym momencie
(nowe i uprzednio istniejące
(nowe i uprzednio istniejące
przypadki choroby)
przypadki choroby)
L- liczba osób podlegających
L- liczba osób podlegających
zagrożeniu chorobą
zagrożeniu chorobą
C- stała równa 1000, 10 000 itp.
C- stała równa 1000, 10 000 itp.
Umieralność:
Umieralność:
Jest to liczba zgonów w określonej populacji.
Jest to liczba zgonów w określonej populacji.
Określa się ją ogólnym współczynnikiem
Określa się ją ogólnym współczynnikiem
zgonów
zgonów
Współczynnik umieralności
Współczynnik umieralności
W
W
z
z
= Z / L * 1000
= Z / L * 1000
Z- liczba zgonów ogółem w analizowanym okresie
Z- liczba zgonów ogółem w analizowanym okresie
L- liczba ludności w tym samym okresie
L- liczba ludności w tym samym okresie
narażonej na ryzyko zgonu
narażonej na ryzyko zgonu
Możemy obliczać następujące wskaźniki
Możemy obliczać następujące wskaźniki
umieralności:
umieralności:
Wskaźnik umieralności ogólnej
Wskaźnik umieralności ogólnej
Specyficzne wskaźniki umieralności
Specyficzne wskaźniki umieralności
Współczynnik umieralności
Współczynnik umieralności
niemowląt:
niemowląt:
Współczynnik umieralności niemowląt ogólny
Współczynnik umieralności niemowląt ogólny
Jest to liczba zgonów niemowląt w wieku 0-11 m-cy
Jest to liczba zgonów niemowląt w wieku 0-11 m-cy
przypadająca na 1000 urodzeń żywych w ciągu
przypadająca na 1000 urodzeń żywych w ciągu
roku.
roku.
Wzn= Z / L * 1000
Wzn= Z / L * 1000
Z- liczba zgonów niemowląt w 0-11 msc w danym
Z- liczba zgonów niemowląt w 0-11 msc w danym
roku
roku
L- liczba urodzeń żywych w danym roku
L- liczba urodzeń żywych w danym roku
Współczynnik wczesnej umieralności niemowląt
Współczynnik wczesnej umieralności niemowląt
(współczynnik umieralności noworodków)
(współczynnik umieralności noworodków)
Współczynnik późnej umieralności niemowląt
Współczynnik późnej umieralności niemowląt
Współczynnik umieralności okołoporodowej
Współczynnik umieralności okołoporodowej
Śmiertelność:
Śmiertelność:
Jest miarą charakteryzująca częstość zgonów z powodu
Jest miarą charakteryzująca częstość zgonów z powodu
danej
danej
choroby w populacji chorych na tę chorobę.
choroby w populacji chorych na tę chorobę.
Współczynnik śmiertelności jest to odsetek zgonów w
Współczynnik śmiertelności jest to odsetek zgonów w
populacji ludzi chorych
populacji ludzi chorych
W
W
ś
ś
=Z
=Z
ch
ch
/ L
/ L
ch
ch
*100
*100
Z
Z
ch
ch
- liczba zgonów na daną chorobę
- liczba zgonów na daną chorobę
L
L
ch
ch
- liczba chorych na daną chorobę
- liczba chorych na daną chorobę
Współczynnik ten wyraża się w odsetkach.
Współczynnik ten wyraża się w odsetkach.
Współczynnik śmiertelności ilustruje ciężkość
Współczynnik śmiertelności ilustruje ciężkość
przebiegu choroby,
przebiegu choroby,
zmniejszenie tego współczynnika może być miarą
zmniejszenie tego współczynnika może być miarą
skuteczności metod terapeutycznych
skuteczności metod terapeutycznych
Dziękuję za uwagę
Dziękuję za uwagę