Pourazowe przykurcze,
zrosty i zesztywnienia w
stawie ramiennym.
PRZYKURCZEM
(contractura)
nazywamy ograniczenie ruchu w
stawie w określonej płaszczyźnie.
Może występować jako:
-
zgięciowy (c. in flexione)
-
odwiedzeniowy ( c. in abductione)
-
wyprostny (c. in extensione)
-
przywiedzeniowy (c. in adducione)
-
mieszany
Bodźce bólowe zmuszają chorego
do przyjmowania takich pozycji
stawu, aby zmniejszyć w nim
ciśnienie. Prowadzi to do
ograniczenia jego funkcji i
stopniowego zaniku mięśni, co
utrwala przykurcz.
Z czasem dochodzi do:
-
zaburzeń odżywiania chrząstki
stawowej,
-
zmian w torebce stawowej
-
zrostów wewnątrz- i
zewnątrzstawowych
-
zesztywnienia stawu
Rozwój przykurczu zależy od:
-
przyczyny pierwotnej
-
zdolności regeneracyjnych zajętych
tkanek
-
możliwości adaptacyjnych stawu
-
zmian troficznych otaczających
tkanek
PODZIAŁ
Ze względu na patogenezę przykurcze
dzielą się na:
-
dynamiczne: powstające w następstwie
chorób ośrodkowego układu nerwowego
(porażenia spastyczne i wiotkie,
urazowe uszkodzenia rdzenia, zapalenie
opon mózgowych)
-
mechaniczne (pourazowe)
-
zapalne (swoiste i nieswoiste)
Ze względu na lokalizację
przykurczu wyróżnia się
przykurcze:
-
skórne (po oparzeniach)
-
powięziowe (po urazach mechanicznych,
zapaleniach)
-
mięśniowe (po urazach, zapaleniach,
unieruchomieniu)
-
neurogenne (po uszkodzeniu nerwów)
-
stawowe (po uszkodzeniu i zrostach błony
maziowej, więzadeł, torebki lub chrząstki)
Budowa obręczy barkowej
Urazy obręczy kończyny górnej
z powikłanym ograniczeniem
ruchomości:
Zwichnięcie stawu ramiennego
- pierwotne
- nawykowe
Zwichnięcie stawu barkowo- obojczykowego
Zwichnięcie stawu mostkowo- obojczykowego
Uszkodzenie pierścienia rotatorów
Objawy po zwichnięciach:
Zniesienie ruchów czynnych i biernych w
stawie
Obrzęk
Ból (samoistny, uciskowy, podczas ruchów)
Zniekształcenie obrysów stawu
Przymusowe ustawienie kończyny
Sprężysty opór czy próbie pokonywania
zwichnięcia
Objawy po uszkodzeniu
rotatorów:
Ból na wysokości guzka większego kości
ramiennej
Ograniczenie odwodzenia ramienia
Brak możliwości rozpoczęcia odwodzenia
(staje się możliwe po biernym uniesieniu
ramienia do kąta 30-60 stopni)
Upośledzenie ruchów rotacyjnych
ramienia
Powikłania:
Ograniczenie zakresów ruchów w
stawu
Zwichnięcia nawykowe
Zmiany zwyrodnieniowe
Dystrofia Sudecka
Postępowanie przy
wystąpienie przykurczu:
Ćwiczenia czynne i prowadzone w
zakresie nie wywołującym bólu, później
oporowe- przyczyniają się do
zwiększenia zakresu i wzmożenia siły
mięśniowej
Nagrzewania, okłady parafinowe, ciepłe
kąpiele i delikatny masaż z ominięciem
stawu- wzmożenie ukrwienia i
rozluźnienie przykurczu
Postępowanie przy
wystąpienie przykurczu cd.:
Zastosowanie wyciągów
oddalających od siebie powierzchnie
stawowe- poprawa czynności stawu
Około- i dostawowe podanie
hydrokortyzonu bądź hialuronidazy.
Leczenie operacyjne:
W przypadkach nie wykazujących przez
szereg miesięcy postępu mimo
prowadzonego leczenia zachowawczego
po upływie 1-2 lat można rozważyć
ewentualność leczenia operacyjnego, które
polega na usunięciu blizn śródstawowych,
przecięciu obkurczonej torebki stawowej,
wydłużeniu skróconych ścięgien i mięsni.
Skostnienia
Przyczyna okołostawowych
skostnień jest zazwyczaj
zaniechanie unieruchomienia po
nastawieniu zwichnięcia, w okresie
po zdjęciu opatrunku gipsowego
drażnienie ruchami biernymi,
rozciąganiem oraz masażem
tkanek okołostawowych
Skostnienia cd.
Torebka stawowa, więzadła,
przyczepy ścięgien oraz krwiak w ich
okolicy ulegają metaplazji kostnej i
skostnieniu.
Skostnienia te mogą przyczynić się
do ograniczenia ruchów stawu,
blokując mechanicznie część jego
prawidłowego zakresu.
Leczenie:
W przypadku narastających skostnień
wskazane jest:
-
zapewnienie kończynie spokoju
-
zabezpieczenie przed niekorzystnymi
bodźcami
Leczenie operacyjne prowadzi zazwyczaj
do jeszcze większego skostnienia.
Profilaktyka:
Ma bardzo duże znaczenie i dotyczy
przede wszystkim pierwszego okresu po
zwichnięciu.
Polega na stosowaniu możliwie łagodnej
repozycji i na unieruchomieniu przez ok.
3tyg. Szczególnie ważne jest również
unikanie silnie drażniących bodźców.
Bibliografia:
Dega W. „Ortopedia i
Rehabilitacja” PZWL Warszawa
1968
Gaździk R. „Ortopedia i
Traumatologia” PZWL Warszawa
1998