Przedmiot:

Handel międzynarodowy

(wykład 30 godzin)

Prowadzący: dr Piotr Rubaj

Handel zagraniczny

Handel zagraniczny – to odpłatna wymiana towarów lub usług z
partnerami posiadającymi stałą siedzibę poza granicą celną
państwa.

W wąskim znaczeniu handel zagraniczny odnosi się jedynie do dóbr
materialnych sprzedawanych za granicę lub zakupywanych za
granicą.

W szerokim znaczeniu obejmuje również obroty majątkowo
kredytowe, obroty bieżące, na które oprócz wymiany towarowej
składają się również zakup i sprzedaż za granicę usług, dóbr
niematerialnych (prawa patentowe, licencje , know how) oraz
zobowiązania wynikające z ruchu ludności poza granicę,
utrzymanie własnych placówek dyplomatycznych za granicą i inne.

Dochód narodowy

Dochód narodowy – jest sumą dochodów
uzyskiwanych w danej gospodarce w
określonym czasie, najczęściej w ciągu
jednego roku. Suma dochodów równa się
sumie wydatków lub wartości wytworzonych
w tym okresie dóbr finalnych.
Dochód narodowy brutto powiększony o
dochody netto z zagranicy daje produkt
krajowy brutto (PKB).

Znaczenie handlu w gospodarce

narodowej

Wpływ handlu zagranicznego na

gospodarkę narodową obejmuje:

1. Wpływ na zmianę struktury dochodu

narodowego

2. Wpływ na zwiększenie efektywności

gospodarowania

3. Wpływ na wielkość i dynamikę dochodu

narodowego

Wpływ na zmianę struktury

dochodu narodowego

1. Czynnikiem, który w znacznym stopniu
uniezależnia strukturę dochodu narodowego
podzielonego od struktury istniejącego aparatu
wytwórczego są obroty handlowe z zagranicą.

Przykład:

Import bezpośredni, który dotyczy przywozu z
zagranicy surowców mineralnych i rolniczych
niemożliwych do wytworzenia w danym kraju,
bardzo istotnie wzbogaca strukturę
podzielonego dochodu narodowego.

Zmiana struktury dochodu

narodowego

2. Handel zagraniczny umożliwia
transformację gospodarki danego kraju w
pożądanym przez niego kierunku.

Przykład:

Handel zagraniczny może służyć do
transformacji struktury dóbr konsumpcyjnych
wytwarzanych w danym kraju (przesunięcia
struktury popytu).

Zmiana struktury dochodu

narodowego

3

.

Handel zagraniczny może stanowić jedyny

sposób rozwiązania problemu niedoborów
niektórych artykułów, np. artykułów rolnych,
powstałych w wyniku wystąpienia klęsk
żywiołowych

Przykład

Import żywności i surowców strategicznych.

Wpływ na zwiększenie

efektywności gospodarowania

1.

Zmniejszenie przeciętnego kosztu
jednostkowego dóbr wytwarzanych w
kraju

2.

Obniżenie jednostkowych kosztów
wytwarzania przez zwiększenie skali
produkcji (pełniejsze wykorzystanie
aparatu produkcyjnego, gromadzenie
doświadczeń)

Wpływ na zwiększenie

efektywności gospodarowania

3. Specjalizacja międzynarodowa wpływa na

obniżenie kosztów produkcji za
pośrednictwem postępu technicznego

4. Transfer technologii - import nowoczesnej

technologii jest często najtańszym sposobem
zlikwidowania luki technologicznej

Wpływ na wielkość i dynamikę dochodu

narodowego od strony podaży

Handel zagraniczny poprzez dodatnie saldo
obrotów handlowych z zagranicą, powiększa
podaż towarów dostępnych w danym okresie
w danym kraju.

Wpływ na wielkość i dynamikę dochodu

narodowego od strony podaży

W gospodarce zamkniętej

Y=I+K+G

Y- dochód narodowy
I – inwestycje
K – konsumpcja
G – wydatki państwa

Wpływ na wielkość i dynamikę dochodu

narodowego od strony podaży

Każdy kraj, w mniejszym lub

większym stopniu, dokonuje
wymiany handlowej z zagranicą

Y = I+K+G +NX

NX =Ex-Im

Wpływ na zwiększenie

efektywności gospodarowania

W przypadku gdy w gospodarce wielkość dochodu

narodowego wytworzonego nie będzie równa sumie

dóbr przeznaczonych na inwestycje i konsumpcję,

możliwe są dwie sytuacje:
- wielkość dochodu narodowego podzielonego jest

większa od wielkości dochodu narodowego

wytworzonego Im>Ex (ujemne saldo bilansu

płatniczego),

- wielkość dochodu narodowego wytworzonego jest

większa od wielkości dochodu narodowego

podzielonego Ex>Im (dodatnie saldo bilansu

płatniczego).

Wpływ na zwiększenie

efektywności gospodarowania

Możliwość utrzymania przez
pewien czas nadwyżki importu nad
eksportem ma duże znaczenie dla
dynamiki wzrostu gospodarczego.

Saldo handlu zagranicznego a wzrost

gospodarczy

Ujemne saldo handlu zagranicznego
oznacza, że kraj wykorzystuje zasoby
zagraniczne, tzn. następuje wzrost jego
zadłużenia do zagranicy albo spadek
rezerw walutowych. Po pewnym czasie
saldo ujemne musi być zastąpione
dodatnim.

Saldo handlu zagranicznego a wzrost

gospodarczy

Saldo dodatnie oznacza, że

zagranica korzysta z części
zasobów krajowych. W przyszłości
umożliwi to krajowi realizowanie
dochodu podzielonego wyższego
niż dochód wytworzony.

Podsumowanie – korzyści z handlu

zagranicznego

1. Wzrost konkurencyjności wyrobów na

rynkach krajowych i zagranicznych.

2. Dodatnie saldo bilansu płatniczego
3. Wzrost możliwości inwestycyjnych
4. Wzrost bogactwa narodowego
5. Uzyskanie przewagi w dłuższej perspektywie

czasowej

Dziękuję za uwagę