Stres a rozwój
choroby
niedokrwiennej
serca
Ewa Jędrzejczyk
Katarzyna Zopołka
Wojciech Dziura
IV Lek., gr.2B
REAKCJA STRESOWA
Jest to niespecyficzna i ogólnoustrojowa
reakcja organizmu na stresor,
sygnalizujący zaburzenie homeostazy,
bądź sytuację przedłużającej się
rozbieżności pomiędzy oczekiwanym, a
faktycznym stanem otoczenia
Celem tej reakcji jest mobilizacja
organizmu do zmiany funkcjonowania
na bardziej skuteczne
P o b u d z a n i e p o t e n c ja ł e n e r g e ty c z n y
U ła tw i a n i e o c e n ę p r o b l e m u i j e g o r o z w i ą z a n ie
K o n s o l i d a c j a n e g a t y w n y c h e m o c j o n a l n i e p r z e ż y ć
P o p r a w a p a m i ę c i
U k a t y w n i e n i e s y s t e m u h a m o w a n i a b e h a w i o r a l n e g o
O p t y m a l i z o w a n i e z a c h o w a ń a d a p t a c y j n y c h
T w o r z e n i e n o w y c h b a r d z i e j d o s t o s o w a n y c h z a c h o w a ń
Z N A C Z E N IE S T R E S U D L A R O Z W O J U O R G A N IZ M U
Stres
Z biologicznego punktu widzenia ma
znaczenie pozytywne, służy adaptacji
do określonych warunków
psychospołecznych
Stres ostry, krótkotrwały – jest
korzystny (EUSTRES)
Stres przewlekły nie jest sytuacją
adaptacyjną, stanowi on zagrożenie dla
zdrowia emocjonalnego i fizycznego
DISTRES
czyli stres negatywny
Przewlekły stres
prowadzi do
uaktywnienia się
predyspozycji
genetycznych do
wystąpienia określonych
schorzeń
(w tym chorób
nowotworowych)
STRES A CHOROBY UKŁADU
STRES A CHOROBY UKŁADU
KRĄŻENIA
KRĄŻENIA
Wyniki wieloletnich badań zagadnień
stresu wykazały związek stresu z
chorobami układu krążenia. Głównie
dotyczy to:
• Nadciśnienia pierwotnego
• Miażdżycy
• Choroby niedokrwiennej serca
• Zawału mięśnia sercowego
DZIAŁANIE STRESU NA UKŁAD
DZIAŁANIE STRESU NA UKŁAD
KRĄŻENIA
KRĄŻENIA
• Wzrost częstości akcji serca( a co za tym idzie
niemożność dostarczenia sercu odpowiedniej
ilości środków energetycznych) i objętości
wyrzutowej.
• Wzrost ciśnienia tętniczego krwi (zwiększający
pracę serca).
• Zwężenie naczyń krwionośnych w narządach
jamy brzusznej.
• Rozszerzenie naczyń na obwodzie ciała.
• Rozszerzenie naczyń wieńcowych.
Patologiczne działanie stresu w
Patologiczne działanie stresu w
chorobie niedokrwiennej serca
chorobie niedokrwiennej serca
Stres zwiększa wyrzut amin katecholowych z
rdzenia nadnerczy wywołując przyspieszenie
akcji serca i wzrost oporu obwodowego.
Stres pobudza układ renina – angiotensyna –
aldosteron (RAA) co powoduje wzrost wolemii
oraz wzrost oporu obwodowego.
Bodźce stresogenne działają pobudzająco na
ośrodki korowe i podkorowe w OUN.
Wszystkie te czynniki zwiększają
obciążenie serca!
Reakcja stresowa zwiększa wyrzut
endogennej TYROKSYNY. Ta z kolei
powodujące wzrost metabolizmu,
zwiększenie pojemności minutowej serca,
zwiększa szybkość krążenia, czynność serca
przyśpiesza, zwiększa się zużycie tlenu
przez serce, stężenie cholesterolu i
trójglicerydów spada a zawartość wolnych
kwasów tłuszczowych wzrasta.
Uwolnienie trójglicerydów i wolnych
kwasów tłuszczowych powoduje wzrost
potencjału energetycznego organizmu
wspomagającego prace mięśni.
Skurcz naczyń krwionośnych i
zagęszczenie krwi-zmniejsza tempo
upływu krwi i przyspiesza
zatamowanie w przypadku zranień,
lecz zmusza serce do cięższej pracy i
zwiększa prawdopodobieństwo
wystąpienia zakrzepów
Psychologiczne czynniki
rozwoju chorób stanowią
najczęściej zbiór
określonych cech
osobowości lub wzorów
zachowania,
predysponujących do
rozwoju danego
schorzenia
Koncepcja
Antonovsky’ego
•
Odporność na stres i tendencja do
zachowań prozdrowotnych zależy od
określonej orientacji życiowej (poczucia
koherencji)
•
Pewność że życie ma swój sens i
porządek
•
Pojawiające się wydarzenia są
przewidywalne i wytłumaczalne
•
Sprostanie wymogom życia jest możliwe,
a wyzwania te są warte
wysiłku i zaangażowania
W y s o k i p o z i o m t r ó j g l i c e r y d ó w
N i s k i e s t ę ż e n i e H D L
( f r a k c j a p o b i e r a j ą c a n a d m i a r c h o l e s t e r o l u z t k a n e k
i t r a n s p o r t u j ą c a g o d o w ą t r o b y )
W y s o k i e s t ę ż e n i e L D L
( j e s t t o f r a k c j a t r a n s p o r t u j ą c a c h o l e s t e r o l )
W y s o k i e s t ę ż e n i e c h o l e s t e r o l u
P a l e n i e t y t o n i u
z w ł a s z c z a w i ę c e j n i ż 2 0 p a p i e r o s ó w n a d o b ę
p o d w a j a r y z y k o I H D
N a d c i ś n i e n i e t ę t n i c z e
C i ś n i e n i e p o w y ż e j 1 4 0 / 9 0 m m H g
C u k r z y c a
R y z o k o I H D w z r a s t a 3 , 4 - k r o t n i e
O t y ł o ś ć
T e n c z y n n i k w i ą ż e s i ę z n a d c i ś n i e n i e m
z a b u r z e n i a m i g o s p o d a r k i l i p i d o w e j , c u k r z y c ą
R Y Z Y K O C H O R O B Y
N I E D O K R W I E N N E J S E R C A
( I H D )
INNE CZYNNIKI
RYZYKA CHOROBY
NIEDOKRWIENNEJ
SERCA
WIEK
PŁEĆ
PRZEDWCZESNA
MENOPAUZA
CZYNNIKI SPOŁECZNE
CECHY OSOBOWOŚCI
Psychologiczny typ
pacjenta
z chorobą wieńcową tzw.
TYP A
• Żyje w wysokiej presji, pośpiechu,
przyzwyczajony do pracy jak maszyna
• Człowiek pełen zapału, ambitny
• „Pełną szybkością naprzód”
• Bywa, że odznacza się wzmożoną
agresywnością i niższą tolerancją na
frustrację
• Intensywnie pragnie kierować
otoczeniem, sprawować nad nim kontrolę
Osoby o wzorze
zachowania A
• 2-3-krotnie częściej zapadają na
chorobę wieńcową;
• mają więcej patologicznych zmian
w naczyniach wieńcowych;
• manifestują bardziej intensywną
odpowiedź neurohormonalną i
fizjologiczną na emocjonalny stres
ZMNIEJSZONE RYZYKO
ZACHOROWAŃ U TYPU
B
Osoby z cechami wzoru zachowań typu B są
mniej zagrożone wystąpieniem choroby, dzięki
takim cechom jak:
umiejętność relaksowania się
łagodne usposobienie i pogoda ducha
nie poddawanie się presji czasu
mniejsze pobudzenie w sytuacji
stresowej
mniejsza skłonność do podejmowania
wyzwań.
• DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ