Wczesne wykrywanie

Wczesne wykrywanie

nowotworów

nowotworów



Stan przedrakowy nie jest

Stan przedrakowy nie jest

dokładnie określony,ani pod

dokładnie określony,ani pod

względem klinicznym,ani

względem klinicznym,ani

histologicznym.

histologicznym.



Ma określać zmianę patologiczną

Ma określać zmianę patologiczną

na podłożu której,rozwinąć się

na podłożu której,rozwinąć się

może nowotwór złośliwy.

może nowotwór złośliwy.



W złożonej etiopatogenezie stanów

W złożonej etiopatogenezie stanów

przednowotworowych i

przednowotworowych i

nowotworowych,nie można pominąć

nowotworowych,nie można pominąć

tzw. czynników promujących.

tzw. czynników promujących.



Są to czynniki,które same nie

Są to czynniki,które same nie

posiadają cech onkogennych,mogą

posiadają cech onkogennych,mogą

jednak sprzyjać procesowi

jednak sprzyjać procesowi

nowotworzenia.

nowotworzenia.



Rozpoznawanie i usuwanie wszystkich

Rozpoznawanie i usuwanie wszystkich

stanów sprzyjających zapoczątkowaniu

stanów sprzyjających zapoczątkowaniu

procesów nowotworzenia jest jednym z

procesów nowotworzenia jest jednym z

głównych zadań „profilaktyki raka”.

głównych zadań „profilaktyki raka”.



Nowotworzenie tkanek ujawnia się w

Nowotworzenie tkanek ujawnia się w

różnych postaciach,z których najczęściej

różnych postaciach,z których najczęściej

obserwowany jest uwypuklający się na

obserwowany jest uwypuklający się na

powierzchni tkanki guz egzofityczny.

powierzchni tkanki guz egzofityczny.



Na jego wzrost wpływają różne

Na jego wzrost wpływają różne

czynniki, przy czym musi zaistnieć

czynniki, przy czym musi zaistnieć

indywidualna gotowość organizmu do

indywidualna gotowość organizmu do

nowotworzenia zależna od wieku i płci.

nowotworzenia zależna od wieku i płci.



Wzrost guza jest wyrazem

Wzrost guza jest wyrazem

spotęgowanej wydolności rozrostowej

spotęgowanej wydolności rozrostowej

tkanki polegający na pomnożeniu jej

tkanki polegający na pomnożeniu jej

elementów morfotycznych.

elementów morfotycznych.



Nowotwory niezłośliwe mogą

Nowotwory niezłośliwe mogą

stanowić podłoże zezłośliwienia.

stanowić podłoże zezłośliwienia.



Guzy łagodne mogą występować w

Guzy łagodne mogą występować w

kążdym miejscu jamy ustnej,

kążdym miejscu jamy ustnej,

czasami towarzyszą im zmiany na

czasami towarzyszą im zmiany na

powierzchni pokrywającej je błony

powierzchni pokrywającej je błony

śluzowej.

śluzowej.

Leukoplakia

Leukoplakia



rogowacenie białe, wg.WHO „jest

rogowacenie białe, wg.WHO „jest

to biała plama lub białe miejsce,

to biała plama lub białe miejsce,

którego ani klinicznie ani pod

którego ani klinicznie ani pod

względem patologii nie można

względem patologii nie można

zaszeregować do jakiejś

zaszeregować do jakiejś

choroby.Plamy tej nie można

choroby.Plamy tej nie można

zetrzeć”

zetrzeć”



Leukoplakia może występować w

Leukoplakia może występować w

dwóch postaciach klinicznych:

dwóch postaciach klinicznych:



- w postaci intensywnych plam

- w postaci intensywnych plam

dobrze odgraniczonych od otoczenia ,

dobrze odgraniczonych od otoczenia ,

lekko opalizujacych.Przy badaniu

lekko opalizujacych.Przy badaniu

palpacyjnym wyczuwać można

palpacyjnym wyczuwać można

szorstkość błony śluzowej

szorstkość błony śluzowej



- leukoplakia brodawczakowata ,

- leukoplakia brodawczakowata ,

która najczęściej pojawia się na

która najczęściej pojawia się na

czerwieni warg i linii zgryzowej

czerwieni warg i linii zgryzowej

policzków.W swoim rozwoju może

policzków.W swoim rozwoju może

ulec zgrubieniu , a na jej powierzchni

ulec zgrubieniu , a na jej powierzchni

tworzą się pęknięcia , które mogą

tworzą się pęknięcia , które mogą

przejść w nie gojące się nadżerki

przejść w nie gojące się nadżerki



Histologicznie rozróżnia się cztery

Histologicznie rozróżnia się cztery

stopnie leukoplakii

stopnie leukoplakii



I°-ze znacznym pogrubieniem warstwy

I°-ze znacznym pogrubieniem warstwy

nabłonkowej

nabłonkowej



II°-z wyraźnie zaznaczoną hyperkeratozą

II°-z wyraźnie zaznaczoną hyperkeratozą



III°-ze zmianami w warstwie nabłonkowej,

III°-ze zmianami w warstwie nabłonkowej,

hyperkeratozą i hyperplazją.

hyperkeratozą i hyperplazją.



IV°-w którym ulega zatarciu strukturalna

IV°-w którym ulega zatarciu strukturalna

budowa nabłonka-dyskeratoza-postać ta

budowa nabłonka-dyskeratoza-postać ta

najczęściej ulega zezłośliwieniu

najczęściej ulega zezłośliwieniu

Lichen ruber, lichen

Lichen ruber, lichen

Wilsoni-liszaj czerwony

Wilsoni-liszaj czerwony



-występuje u obu płci jednakowo, w

-występuje u obu płci jednakowo, w

wieku 40-60 lat

wieku 40-60 lat



-częściej u osób

-częściej u osób

niezrównoważonych nerwowo

niezrównoważonych nerwowo



-zmiany skórne, symetrycznie na

-zmiany skórne, symetrycznie na

powierzchni zginaczy kończyn jako

powierzchni zginaczy kończyn jako

ograniczone czerwone lub brunatne,

ograniczone czerwone lub brunatne,

kilku milimetrowe grudki

kilku milimetrowe grudki



-w jamie ustnej jako białe lub szarawe

-w jamie ustnej jako białe lub szarawe

pasma rozgałęziające się drzewkowato

pasma rozgałęziające się drzewkowato

lub jak ptasie pióra, łącząc się w

lub jak ptasie pióra, łącząc się w

struktury podobne do koronek z żywo

struktury podobne do koronek z żywo

czerwonymi ubytkami nabłonka

czerwonymi ubytkami nabłonka



-lokalizacja: błona śluzowa policzków,

-lokalizacja: błona śluzowa policzków,

warg, języka i dziąsła

warg, języka i dziąsła



-rozwija się bez większych dolegliwości,

-rozwija się bez większych dolegliwości,

czasami powoduje pieczenie

czasami powoduje pieczenie



-histologicznie: w obrębie nabłonka

-histologicznie: w obrębie nabłonka

występuje

występuje

hyperkeratoza

hyperkeratoza

i

i

akantoza

akantoza

w postaci „ zębów piły ”, ogniska

w postaci „ zębów piły ”, ogniska

martwicy nacieki leukocytów i

martwicy nacieki leukocytów i

komórek plazmatycznych

komórek plazmatycznych



-przy cechach stwardnienia podłoża

-przy cechach stwardnienia podłoża

duża możliwość rozwoju raka

duża możliwość rozwoju raka

Leukoedema

Leukoedema



-obrzęk przewlekły błony śluzowej o

-obrzęk przewlekły błony śluzowej o

nieznanej etiologii

nieznanej etiologii



-zmiana ta często towarzyszy

-zmiana ta często towarzyszy

leukoplakii

leukoplakii



-opalizacja błony śluzowej na dużej

-opalizacja błony śluzowej na dużej

powierzchni , w okresie późniejszym

powierzchni , w okresie późniejszym

staje się biało-szara , grubo

staje się biało-szara , grubo

pomarszczona , nabłonek może

pomarszczona , nabłonek może

ulegać złuszczeniu

ulegać złuszczeniu



-lokalizacja:błona śluzowa policzków i

-lokalizacja:błona śluzowa policzków i

wewnętrzna powierzchnia warg

wewnętrzna powierzchnia warg



-histologicznie:obrzęk

-histologicznie:obrzęk

śródkomórkowy warstwy kolczystej

śródkomórkowy warstwy kolczystej

, bez cech rogowacenia , komórki

, bez cech rogowacenia , komórki

bardzo duże , blade , brak jąder , z

bardzo duże , blade , brak jąder , z

zanikiem cytoplazmy

zanikiem cytoplazmy

Choroba Bowena-rak

Choroba Bowena-rak

śródnabłonkowy-

śródnabłonkowy-

carcinoma in situ

carcinoma in situ



-w typowym przebiegu nie wykazuje

-w typowym przebiegu nie wykazuje

cech inwazji złośliwej

cech inwazji złośliwej



-podobny do leukoplakii , gdy zmiana

-podobny do leukoplakii , gdy zmiana

pokryta jest zrogowaciałym

pokryta jest zrogowaciałym

nabłonkiem

nabłonkiem



-bez rogowacenia jest to czerwona

-bez rogowacenia jest to czerwona

plama o aksamitnej powierzchni

plama o aksamitnej powierzchni

uniesionej nad otaczający nabłonek

uniesionej nad otaczający nabłonek



-lokalizacja: podniebienie miękkie ,

-lokalizacja: podniebienie miękkie ,

języczek , łuki podniebienne , język ,

języczek , łuki podniebienne , język ,

dno jamy ustnej , policzki , wargi

dno jamy ustnej , policzki , wargi



-histologicznie: obraz zróżnicowany

-histologicznie: obraz zróżnicowany

, hyperkeratoza , akantoza ,

, hyperkeratoza , akantoza ,

dyskeratoza, nieprawidłowa

dyskeratoza, nieprawidłowa

mitoza(komórki olbrzymie) , bez

mitoza(komórki olbrzymie) , bez

naruszania warstwy podstawnej

naruszania warstwy podstawnej

komórek nabłonka

komórek nabłonka

Erytroplazja Queyreta

Erytroplazja Queyreta



-pojedyńcza plama, dobrze

-pojedyńcza plama, dobrze

ograniczona,jaskrawo czerwona ,

ograniczona,jaskrawo czerwona ,

błyszcząca , o nieznacznym

błyszcząca , o nieznacznym

stwardnieniu podłoża

stwardnieniu podłoża



-histologicznie: obraz podobny do

-histologicznie: obraz podobny do

choroby Bowena , akantoza w

choroby Bowena , akantoza w

postaci trójkontnych czopów ,

postaci trójkontnych czopów ,

komórki warstwy kolczystej

komórki warstwy kolczystej

obrzękłe, nacieki komórek

obrzękłe, nacieki komórek

plazmatycznych

plazmatycznych

Zapalenie

Zapalenie

przemieszczonych do warg

przemieszczonych do warg

gruczołów ślinowych-

gruczołów ślinowych-

cheilitis glandularis

cheilitis glandularis



-lokalizacja: strefa przejściowa Kleina

-lokalizacja: strefa przejściowa Kleina

( 1/3 środkowej części wargi

( 1/3 środkowej części wargi

dolnej ) , gdy proces rozszerza się

dolnej ) , gdy proces rozszerza się

obejmuje kąty ust

obejmuje kąty ust



-plamki ciemno czerwone lub sinawe ,

-plamki ciemno czerwone lub sinawe ,

wielkości główki szpilki , rozsiane

wielkości główki szpilki , rozsiane

nieregularnie , przy ucisku pojawiają

nieregularnie , przy ucisku pojawiają

się kropelki rosy , mogą się

się kropelki rosy , mogą się

powiększać z aureolą leukoplakii ,

powiększać z aureolą leukoplakii ,

palpacyjnie wyczuwa się stwardniały

palpacyjnie wyczuwa się stwardniały

guzek - jest to rozrośnięty

guzek - jest to rozrośnięty

gruczołowato gruczoł ślinowy . Przy

gruczołowato gruczoł ślinowy . Przy

infekcji warga staje się obrzękła ,

infekcji warga staje się obrzękła ,

mogą tworzyć się ropnie

mogą tworzyć się ropnie

Rogowacenie ciemne -

Rogowacenie ciemne -

acanthosis nigricans

acanthosis nigricans



-początkowo jako wykwit na języku

-początkowo jako wykwit na języku

podobny do glossitis mediana

podobny do glossitis mediana

rhomboidalis , następnie w obrębie

rhomboidalis , następnie w obrębie

błony śluzowej policzków , warg i

błony śluzowej policzków , warg i

kątów ust jako utkanie

kątów ust jako utkanie

brodawczakowate

brodawczakowate



-przebarwienie skóry w otoczeniu ust i

-przebarwienie skóry w otoczeniu ust i

otworów nosowych

otworów nosowych



-towarzyszy złośliwym nowotworom

-towarzyszy złośliwym nowotworom

jamy brzusznej

jamy brzusznej

Miejscowe przyczyny

Miejscowe przyczyny

nowotworzenia

nowotworzenia



Etiopatogeneza rozwoju guzów w

Etiopatogeneza rozwoju guzów w

jamie ustnej tak o charakterze

jamie ustnej tak o charakterze

niezłośliwym,jak i złośliwym nie jest

niezłośliwym,jak i złośliwym nie jest

dokładnie wyjaśniona.W

dokładnie wyjaśniona.W

nowotworzeniu dużą rolę przypisuje

nowotworzeniu dużą rolę przypisuje

się czynnikom rakotwórczym.Są to

się czynnikom rakotwórczym.Są to

przede wszystkim czynniki o

przede wszystkim czynniki o

charakterze miejscowym, które

charakterze miejscowym, które

podzielić można:

podzielić można:



1.Czynnik mechaniczny-urazowy:są to

1.Czynnik mechaniczny-urazowy:są to

urazy związane z aktem żucia:urazy

urazy związane z aktem żucia:urazy

niedostosowaną płytą protezy

niedostosowaną płytą protezy

(szczególnie w okresie adaptacji,oraz

(szczególnie w okresie adaptacji,oraz

protez używanych zbyt długo),ostrymi

protez używanych zbyt długo),ostrymi

brzegami ubytku próchnicowego ,

brzegami ubytku próchnicowego ,

nawisającymi wypełnieniami ,

nawisającymi wypełnieniami ,

nieprawidłową koroną protetyczną.

nieprawidłową koroną protetyczną.



2.Czynnik chemiczny: palenie

2.Czynnik chemiczny: palenie

tytoniu, ostre przyprawy, gorące

tytoniu, ostre przyprawy, gorące

posiłki, prądy elektrogalwaniczne.

posiłki, prądy elektrogalwaniczne.



3.Czynnik zapalny:utrudnione

3.Czynnik zapalny:utrudnione

wyrzynanie,głębokie zapalenie

wyrzynanie,głębokie zapalenie

przyzębia z obecnością kieszonek

przyzębia z obecnością kieszonek

kostnych,powikłane ekstrakcje

kostnych,powikłane ekstrakcje

zębów.

zębów.



Czynniki miejscowe potęgują swoje

Czynniki miejscowe potęgują swoje

działanie przy obecności zaburzeń

działanie przy obecności zaburzeń

ogólnoustrojowych lub osłabieniu

ogólnoustrojowych lub osłabieniu

organizmu.Często obserwuje się wzrost

organizmu.Często obserwuje się wzrost

guza w rozkojarzeniu hormonalnym w

guza w rozkojarzeniu hormonalnym w

przebiegu

przebiegu

ciąży,klimakterium,doustnym

ciąży,klimakterium,doustnym

stosowaniu środków

stosowaniu środków

antykoncepcyjnych lub w okresie

antykoncepcyjnych lub w okresie

dojrzewania płciowego oraz w

dojrzewania płciowego oraz w

przebiegu leczenia hormonalnego.

przebiegu leczenia hormonalnego.



Sprzyjające warunki do

Sprzyjające warunki do

nowotworzenia mogą powstać także

nowotworzenia mogą powstać także

w przebiegu zaburzeń przemiany

w przebiegu zaburzeń przemiany

materii np.w cukrzycy.Urazy i stany

materii np.w cukrzycy.Urazy i stany

zapalne uważane są za przyczyny

zapalne uważane są za przyczyny

wyzwalajace i powodujące gwałtowny

wyzwalajace i powodujące gwałtowny

wzrost tkanek dziąsła.W wielu

wzrost tkanek dziąsła.W wielu

przypadkach nie usunięcie czynnika

przypadkach nie usunięcie czynnika

drażniącego miejscowo jest powodem

drażniącego miejscowo jest powodem

wznowy guza.

wznowy guza.



Kwalifikując do zabiegu pacjentów

Kwalifikując do zabiegu pacjentów

ze zmianami o charakterze

ze zmianami o charakterze

niezłośliwym w jamie ustnej

niezłośliwym w jamie ustnej

należy ustalić przyczynę

należy ustalić przyczynę

wystąpienia zmiany i usunąć ją

wystąpienia zmiany i usunąć ją

przed lub w trakcie zabiegu.

przed lub w trakcie zabiegu.

Nowotwory niezłośliwe

Nowotwory niezłośliwe

Nadziąślaki

Nadziąślaki



są to uszypułowane guzy dziąsła.

są to uszypułowane guzy dziąsła.



Wywodzą się z tkanki łącznej.

Wywodzą się z tkanki łącznej.



Stanowią pogranicze procesów

Stanowią pogranicze procesów

przerostowych i nowotworowych

przerostowych i nowotworowych



Powstają z młodych komórek tkanki

Powstają z młodych komórek tkanki

łącznej,które w zależności od

łącznej,które w zależności od

wpływających na nie czynników

wpływających na nie czynników

różnicują się,dając w efekcie różne

różnicują się,dając w efekcie różne

typy histologiczne

typy histologiczne

Nadziąślak

Nadziąślak

olbrzymiokomórkowy

olbrzymiokomórkowy



Obraz kliniczny może stwarzać pozory

Obraz kliniczny może stwarzać pozory

rozrostu nowotworowego.

rozrostu nowotworowego.



Cechuje go szybki wzrost, duża

Cechuje go szybki wzrost, duża

skłonność do owrzodzeń i krwawień.

skłonność do owrzodzeń i krwawień.



Osadzony jest na szerokiej podstawie.

Osadzony jest na szerokiej podstawie.



O zabarwieniu żywoczerwonym do

O zabarwieniu żywoczerwonym do

sinawego.

sinawego.



Mikroskopowo: pokryty jest

Mikroskopowo: pokryty jest

nabłonkiem wielowarstwowym

nabłonkiem wielowarstwowym

płaskim, który może wykazywać cechy

płaskim, który może wykazywać cechy

rogowacenia białego. Utkanie guza

rogowacenia białego. Utkanie guza

stanowi młoda tkanka łączna z

stanowi młoda tkanka łączna z

niedojrzałymi komórkami tzn.

niedojrzałymi komórkami tzn.

olbrzymimi (ich cytoplazma posiada

olbrzymimi (ich cytoplazma posiada

liczne jądra).

liczne jądra).



Występują też liczne drobne naczynia

Występują też liczne drobne naczynia

krwionośne,włókna srebrochłonne i

krwionośne,włókna srebrochłonne i

złogi hemosyderyny.

złogi hemosyderyny.

Nadziąślak ziarninowy

Nadziąślak ziarninowy



Wzrost guza jest bardzo szybki.

Wzrost guza jest bardzo szybki.



Koloru żywoczerwonego,uszypułowany,

Koloru żywoczerwonego,uszypułowany,

konsystencji miękkiej.

konsystencji miękkiej.



Mikroskopowo:pokryty jest nabłonkiem

Mikroskopowo:pokryty jest nabłonkiem

wielowarstwowym płaskim,

wielowarstwowym płaskim,

przerosłym lub wrastającym w głąb

przerosłym lub wrastającym w głąb

podścieliska

podścieliska

łącznotkankowego( akantoza),

łącznotkankowego( akantoza),

występują liczne nacieki zapalne

występują liczne nacieki zapalne

złożone z komórek plazmatycznych i

złożone z komórek plazmatycznych i

limfatycznych oraz liczne naczynia

limfatycznych oraz liczne naczynia

krwionośne.

krwionośne.

Nadziąślak włóknisty

Nadziąślak włóknisty



Może być zejściem nie leczonego

Może być zejściem nie leczonego

nadziąślaka ziarninowego, który

nadziąślaka ziarninowego, który

uległ zwłóknieniu.

uległ zwłóknieniu.



Jest bladoróżowy,uszypułowany

Jest bladoróżowy,uszypułowany

elastyczno twardy.

elastyczno twardy.



Mikroskopowo:pokryty jest zgrubiałym,

Mikroskopowo:pokryty jest zgrubiałym,

akantotycznie przerosłym nabłonkiem

akantotycznie przerosłym nabłonkiem

wielowarstwowym płaskim z ogniskami

wielowarstwowym płaskim z ogniskami

leukoplakii.

leukoplakii.



W tkance łącznej występuje duża ilość

W tkance łącznej występuje duża ilość

włókien kolagenowych z nielicznymi

włókien kolagenowych z nielicznymi

naczyniami krwionośnymi, oraz

naczyniami krwionośnymi, oraz

ogniskami zwapnień jako zejście

ogniskami zwapnień jako zejście

procesu zapalnego.

procesu zapalnego.

Ciążowe zapalenie dziąseł

Ciążowe zapalenie dziąseł

(

(

czd

czd

)

)



Objawy:

Objawy:



silne przekrwienie

silne przekrwienie



obrzęk dziąsła brzeżnego

obrzęk dziąsła brzeżnego

(szczególnie brodawek

(szczególnie brodawek

międzyzębowych)

międzyzębowych)



skłonność do krwawień

skłonność do krwawień



Częstść występowania czd waha się

Częstść występowania czd waha się

w granicach 30% populacji kobiet

w granicach 30% populacji kobiet

ciężarnych.

ciężarnych.



Narastają stopniowo:uwidaczniają się w

Narastają stopniowo:uwidaczniają się w

II miesiącu, osiągając pierwszy szczyt

II miesiącu, osiągając pierwszy szczyt

w III miesiącu.

w III miesiącu.



Do IV miesiąca nasilenie zmian słabnie,

Do IV miesiąca nasilenie zmian słabnie,

osiągając drugi szczyt w VIII miesiącu.

osiągając drugi szczyt w VIII miesiącu.

W IX miesiącu następuje nagły i

W IX miesiącu następuje nagły i

spadek do poziomu obserwowanego w

spadek do poziomu obserwowanego w

pierwszym okresie.

pierwszym okresie.

Bezpośrednio po porodzie

Bezpośrednio po porodzie

występuje remisja, a po upływie 3

występuje remisja, a po upływie 3

miesięcy stan dziąseł wraca do normy.

miesięcy stan dziąseł wraca do normy.



W czd przeważają zmiany o

W czd przeważają zmiany o

charakterze zapalnym.Może to być

charakterze zapalnym.Może to być

proces uogólniony lub ograniczony do

proces uogólniony lub ograniczony do

kilku zębów.W żuchwie najczęściej

kilku zębów.W żuchwie najczęściej

zajęte jest przyzębie w odcinku

zajęte jest przyzębie w odcinku

przednim,zaś w szczęce całe łuki

przednim,zaś w szczęce całe łuki

zębowe.Przeciętna głębokość

zębowe.Przeciętna głębokość

kieszonek wynosi 3,2 mm.W czd

kieszonek wynosi 3,2 mm.W czd

obserwuje się zwiększoną ruchomość

obserwuje się zwiększoną ruchomość

zębów między III a IV miesiącem

zębów między III a IV miesiącem

Guz ciążowy

Guz ciążowy

( tumor

( tumor

gravidarum)

gravidarum)



Pojawia się około III miesiąca.

Pojawia się około III miesiąca.



Wzrost ma szybki, jest uszypułowany,

Wzrost ma szybki, jest uszypułowany,

barwy żywoczerwonej, łatwo krwawi,

barwy żywoczerwonej, łatwo krwawi,

niebolesny,czasem z pourazowymi

niebolesny,czasem z pourazowymi

zmianami martwiczymi na

zmianami martwiczymi na

powierzchni.

powierzchni.



Lokalizuje się najczęściej w szczęce.

Lokalizuje się najczęściej w szczęce.



Guz może nawracać podczas

Guz może nawracać podczas

kolejnych ciąż, a nawet tej samej

kolejnych ciąż, a nawet tej samej

mimo chirurgicznego usunięcia.Po

mimo chirurgicznego usunięcia.Po

porodzie może się samoistnie wycofać

porodzie może się samoistnie wycofać

lub ulec zmniejszeniu.

lub ulec zmniejszeniu.



Etiologia:

Etiologia:



1.Higiena jamy ustnej ( wzrost

1.Higiena jamy ustnej ( wzrost

akumulacji złogów nazębnych w III

akumulacji złogów nazębnych w III

i VIII miesiącu, wzmożona reakcja

i VIII miesiącu, wzmożona reakcja

przyzębia na czynniki drażniące,

przyzębia na czynniki drażniące,

zmieniony metabolizm tkanek

zmieniony metabolizm tkanek

dziąsła).

dziąsła).



2.Fizjologiczne wahania poziomu

2.Fizjologiczne wahania poziomu

żeńskich hormonów płciowych

żeńskich hormonów płciowych

a) nasilenie się stanu zapalnego

a) nasilenie się stanu zapalnego

dziąseł w IIImiesiącu pokrywa się z

dziąseł w IIImiesiącu pokrywa się z

nadprodu- kcją gonadotropin

nadprodu- kcją gonadotropin

b) drugi szczyt w VIII miesiącu

b) drugi szczyt w VIII miesiącu

odpo-wiada maksymalnemu

odpo-wiada maksymalnemu

wydzielaniu estrogenów i progesteronu

wydzielaniu estrogenów i progesteronu

Pobieranie materiału do

Pobieranie materiału do

badania

badania

histopatologicznego

histopatologicznego



Próba jodowa Schillera

Próba jodowa Schillera



Badanie cytologiczne - wymaz

Badanie cytologiczne - wymaz



Biopsja

Biopsja



Biopsja wiertarkowa

Biopsja wiertarkowa