Obowiązki, wolności, prawa,

uprawnienia

Modalność prawna – kwalifikacja

prawna pewnych zachowań ze
względu na określoną normę lub
spójny wewnętrznie zespół norm
prawnych

(S. Wronkowska)

Obowiązki, wolności, uprawnienia

Modalność podstawowa - kwalifikacja prawna

zachowań, nie zawierająca relatywizacji

odnoszących dane zachowanie do innego

podmiotu niż adresat normy, ze względu na

którą dokonywana jest kwalifikacja.

Do modalności podstawowej zalicza się

kwalifikację zachowania nakazanego,

zakazanego, indyferentnego, dozwolonego,

fakultatywnego, będącego przedmiotem

obowiązku
(S. Wronkowska)

Obowiązki, wolności, prawa,

uprawnienia

Modalność pochodna - kwalifikacja

zachowań odnoszących się do

innego podmiotu, z punktu widzenia

innej osoby niż adresat normy:

Zachowania będące przedmiotem

uprawnienia, kompetencji, wolności

prawnie chronionej
(S. Wronkowska)

Obowiązek

• powinność określonego w normie

zachowania się

• nakaz lub zakaz określonego

zachowania się w danej sytuacji

Cechy obowiązku w prawie

administracyjnym

1. Brak lub ograniczenie alternatyw

postępowania przez adresata normy
prawnej

2. Źródłem obowiązku jest zawsze norma

prawa administracyjnego – nie ma
obowiązku bez normy

3. Organ administracji żądający wykonania

obowiązku od adresata normy
zobowiązującej winien wskazać podstawę
prawną, z której ów obowiązek wynika

Cechy obowiązku w prawie

administracyjnym

4. W zdecydowanej większości przypadków

obowiązkom prawno-administracyjnym
jednego podmiotu nie odpowiadają
uprawnienia innego podmiotu

5. Powinność określonego zachowania

sformułowana w obowiązku prawno-
administracyjnym pozostaje w związku z
wykonywaniem zadań przez organy
administracji

Cechy obowiązku w prawie

administracyjnym

6. Organy administracji są umocowane do

stosowania przewidzianych prawem środków

w celu przymusowego doprowadzenia do

wykonania obowiązku w sytuacji gdy adresat

obowiązku nie wykonuje go dobrowolnie

7. Realizacja obowiązku może być dodatkowo

zabezpieczona sankcją karną albo

administracyjną

(kara administracyjna)

Klasyfikacja obowiązków w prawie

administracyjnym

• Czynne (nakazy) i bierne (zakazy)

– mogą mieć charakter
bezwzględny lub względny

• Bezpośrednie i komplementarne
• Osobiste, osobowe i rzeczowe

Teoretyczne ujęcia wolności

„wolność dwustronna” – zachowanie

które nie jest ani zakazane ani
nakazane prawem (zachowanie
prawnie indyferentne)

Teoretyczne ujęcia wolności

wolności obywatelskie (tzw. „prawa

wolnościowe”) – sprowadzające się do
zakazu ingerencji organów państwa w
pewne sfery zachowań obywateli oraz
do obowiązku stworzenia przez
państwo instytucjonalnych
zabezpieczeń powstałej w ten sposób
swobody działania obywateli przed
naruszeniem jej ze strony innych

Teoretyczne ujęcia wolności

Wolność prawnie chroniona –

konsekwencja wprowadzenia
zakazu wszystkim lub niektórym
podmiotom realizowania działań
ingerujących w określoną sferę
zachowań podmiotu – dysponenta
wolności

Teoretyczne ujęcie uprawnienia

Normatywne wyznaczenie

możliwości określonego
„reglamentowanego” zachowania

Uprawnienia w prawie

administracyjnym

(wg W. Dawidowicza)

1. Możność prawna żądania

stosowania normy prawa
administracyjnego w celu
uzyskania określonego
pozwolenia

(np. uchylenia zakazu względnego

zabudowy nieruchomości
gruntowej)

Uprawnienia w prawie

administracyjnym

(wg W. Dawidowicza)

2. „Wolność od obowiązku” –

ustawowa lub decyzyjna

(np. podatkowego, służby

wojskowej)

Uprawnienia w prawie

administracyjnym

(wg W. Dawidowicza)

3. „Prawo” będące korelatem

nałożonego obowiązku

(np. prawo do odszkodowania z

tytułu szkody powstałej w związku
z realizacją świadczeń publicznych
albo odszkodowanie za czasowe
zajęcie nieruchomości)

Uprawnienia w prawie

administracyjnym

(wg W. Dawidowicza)

4. Sfera wolności prawnie

chronionej

(np. organizacja i uczestnictwo w

zgromadzeniach publicznych)