WIRUSY

Nie zaliczane do żadnego z

królestw

Brak budowy komórkowej

Brak zdolności do

poruszania

Brak zdolności do

samodzielnych czynności

metabolicznych

WIRUSY

Odkryte w 1892 r.

(Iwanowski)

wirus mozaiki tytoniowej

(filtraty soku roślin wywoływały

chorobę

- przesączalne czynniki

zakaźne)

Pochodzenie wirusów

A. Ewolucyjnie uproszczone

formy pasożytów

B. Fragmenty kwasów

nukleinowych uwolnione z

organizmów

większe podobieństwo sekwencji

do gospodarza niż do innych

wirusów

z reguły są monofagami,

WIRUSY

Kryteria systematyki

Genom (ssDNA, sDNA, sRNA,

ssRNA),

Forma kapsydu (białko)

Płaszcz (lipidy)

Liczba genów 3 – 300,

WIRUSY

Kryteria podziału

Podział na podstawie zdolności do

infekcji komórek innych

organizmów

bakteriofagi,

algofagi,

protofagi,

mykofagi,

fitofagi,

fagi zwierząt i ludzi,

WIROIDY

Genom sRNA / ssRNA (~360

nukleotydów)

Brak kapsydu

Brak płaszcza

(występują tylko u roślin – choroby

m.in. chmielu, ogórków, palm

kokosowych)

WIRUSY

giną > 60

C (żółtaczka ~90

C),

giną < - 90

stabilne w 1 M NaCl przy +60

odporne na rozpuszczalniki organiczne

z wyjątkiem posiadających płaszcz,

z wyjątkiem posiadających płaszcz,
-

trwałe pH 5,0 – 9,0,

antybiotyki są nieaktywne (wyjątek

analogi nukleozydów),

analogi nukleozydów),
-

wrażliwe na UV i promieniowanie

jonizujące,

jonizujące,
-

formaldehyd

dezaktywuje

formaldehyd

dezaktywuje

(inaktywowane wirusy),

BAKTERIOFAGI

WIRUSY LITYCZNE

(ZJADLIWE)

WIRUSY LIZOGENNE

WIRUSY WYWOŁUJĄCE ŁAGODNĄ

TRANSDUKCJĘ

WIRUSY

WYWOŁUJĄCE

ŁAGODNĄ

TRANSDUKCJĘ

WIRUSY ROŚLIN

RNA (DNA) – wirusy

przenoszone przez owady

(zabiegi agrotechniczne),

(zabiegi agrotechniczne),
-

brak środków zwalczających,

eliminacja

roślin

eliminacja

roślin

porażonych,

porażonych,
-

hodowla odpornościowa

(zmiana miejsca docelowego),

WIRUSY ZWIERZĄT I LUDZI

- przeciętnie 2 – 6 infekcji
wirusowych rocznie,
- większość infekcji zachodzi
bezobjawowo,
- większość infekcji drogą
pokarmową i kropelkową,

WIRUSY ZWIERZĄT I LUDZI

DNA – wirusy

POKSYWIRUSY

(ospa, krowianka) replikują się

cytoplazmie – wirus krowianki
uodparnia ludzi na wirusa ospy
prawdziwej,

PAPOVAWIRUSY

(brodawki,

zwyrodnienia

mózgu)

doświadczalnie

mogą

wywoływać

rozwój nowotworów u zwierząt,

WIRUSY ZWIERZĄT I LUDZI

RNA – wirusy

MYKSOWIRUSY

(wirusy grypy) przenoszone drogą

kropelkową

bezpośrednich

kontaktów,

bardzo

zmienne

„antigenic shift”

nowe ułożenie

genów w wyniku wymieszania w

jednej

komórce

zainfekowanej

kilkoma cząsteczkami różnych typów,

nosicielami ptaki i trzoda chlewna,

odporność po przechorowaniu,

WIRUSY ZWIERZĄT I LUDZI

RNA – wirusy

RETROWIRUSY

(HIV, nowotwory zwierząt i ludzi)

zawierają odwrotną transkryptazę,

RNA

przepisany

genom

gospodarza, uaktywniają się pod

wpływem czynników stresowych UV,

WWA,

zatrucia

toksynami

bakteryjnymi

grzybowymi,

nitrozoaminami,

HIV / HTLV

Human Immunodeficiency Virus

Wirus Upośledzenia Systemu

Immunologicznego Ludzi

Powoduje chorobę AIDS

(Acquired Immune Deficiency

Syndrome)

Nabyty Zespół Upośledzenia

Odporności

Drogi transmisji;

- droga płciowa,
- krew i preparaty krwiopochodne,

HIV / HTLV

Pochodzenie

- prawdopodobnie od naczelnych z
Afryki,
- pierwszy przypadek 1952 r. –
Bristol,

Etiologia

- wirus atakuje limfocyty T4, które są
komórkami pomocniczymi dla
limfocytów B przy tworzeniu
przeciwciał,
- organizm nie wytwarza przeciwciał
przez co staje się bardziej wrażliwy
na szereg chorób zakaźnych
bakteryjnych, drożdżyc i grzybic oraz
nowotworów (szczególnie mięśniaki)