Bitwa Pod Grunwaldem

Przygotowali:

Krystian Furman

Krzysztof Gortych

Data Bitwy

• Bitwa Pod Grunwaldem rozpoczęła

się 15 lipca 1410r. Pomiędzy
Krzyżakami a połączonymi siłami
polskimi, litewsko-ruskimi i
smoleńskimi.

Planowanie

• Szczegółowy polski plan wojenny kampanii

1410 roku zaplanowano prawdopodobnie w
Brześciu Litewskim w grudniu 1409 roku,
podczas narady króla Jagiełły z Witoldem, z
udziałem podkanclerzego koronnego Mikołaja
Trąby. Główne natarcie postanowiono
skierować na Malbork z zamiarem zmuszenia
Zakonu do podjęcia walnej rozprawy. Jako
miejsce ostatecznej koncentracji wojsk
wybrano Czerwińsk nad Wisłą.

Przygotowania militarne

• Zakon był świadom przygotowań strony polsko-

litewskiej i spodziewał się dwukierunkowego ataku –

Polaków na Pomorze Gdańskie i Litwinów w kierunku

Żmudzi. By odeprzeć to zagrożenie, Ulrich von

Jungingen skoncentrował część swych sił pod

Świeciem, pozostawiając jednocześnie znaczną część

swej armii w zamkach na wschodzie – w Ragnecie w

pobliżu Giżycka i Memelu (Kłajpeda). Polacy i Litwini

nadal ukrywali swoje intencje, organizując kilka

rajdów głęboko na terytorium wroga. Ulrich von

Jungingen poprosił o przedłużenie rozejmu do 4 lipca,

by zaciężni z zachodniej Europy mogli przybyć.

Strona polska i litewska miały wystarczająco dużo

czasu by zebrać siły.

Przebieg bitwy

• Rankiem 15 lipca 1410 roku armie polsko-litewskie spotkały

się z armią Krzyżaków na polach pomiędzy wsiami

Grunwald, Stębark i Łodwigowo. Obie armie uformowane

były w kilka linii naprzeciw siebie. Wojska polskie i litewskie

rozlokowane były na wschód od Łodwigowa i Stębarka, na

skraju i częściowo w lasach, w pobliżu jeziora Łubień. Lewe

skrzydło tworzyły główne siły polskie, pod dowództwem

marszałka Zbigniewa z Brzezia i składały się w większości z

ciężkiej jazdy. Prawe skrzydło wojsk koalicji tworzyło

rycerstwo z Wielkiego Księstwa Litewskiego, pod

dowództwem Wielkiego Księcia Witolda, składające się w

większości z lekkiej kawalerii. Wśród sił prawego skrzydła

były chorągwie z całego Wielkiego Księstwa Litewskiego,

jak również posiłkowe oddziały Tatarów, prowadzone przez

chana Dżalal ad-Dina, oddziały mołdawskie przysłane przez

hospodara Aleksandra Dobrego oraz prawdopodobnie

oddziały serbskie. Centrum stanowiły zaciężne wojska z

Czech i Śląska oraz chorągwie smoleńskie. Całością wojsk

unii dowodził król Władysław Jagiełło.

Przebieg bitwy (zdjęcia)

Fot.2

Fot.3

Fot.4

Znaczenie bitwy

• Wynik bitwy miał zasadniczy wpływ na stosunki polityczne w

ówczesnej Europie. Nie tylko załamał potęgę zakonu, ale również

wyniósł dynastię jagiellońską do rangi najważniejszych na

kontynencie. Według niektórych badaczy (np. Stefan Maria

Kuczyński, Paweł Jasienica) – fenomenalny i dość niespodziewany

generalny sukces odniesiony głównie siłami polskimi,

spowodował poważny kryzys w stosunkach polsko-litewskich i

zadecydował o kunktatorskiej postawie króla, który obawiając się

nazbyt mocnego wzrostu znaczenia Polski w unii (która i tak była

stroną silniejszą) opóźnił pościg za niedobitkami wojsk

krzyżackich i ostatecznie nie zdobył osłabionego Malborka. Sama

bitwa nie wniosła żadnych istotnych nowinek taktycznych (nie

licząc użytego w przeprawie przez Wisłę mostu pontonowego). Po

bitwie natomiast nastąpił powolny upadek znaczenia

zagranicznych wojsk zaciężnych (wielu zaproszonych przez zakon

znamienitych rycerzy z Europy Zachodniej widząc dysproporcję

sił i przeczuwając klęskę nie przyjechało na pole bitwy). Rzeczą

bez precedensu był natomiast wspaniałomyślny gest króla, który

kazał odnaleźć zwłoki wielkiego mistrza Ulricha von Jungingen i

co ważniejszych braci oraz odesłać je z honorami do Malborka

.

Uczestnicy

• Rycerstwo polskie zorganizowane było w 50 chorągwi,

wśród których znajdowali się także zaciężni Czesi (Jan

Žižka), Morawianie i Ślązacy, Mołdawianie oraz Chorągiew

Białego Niedźwiedzia z Chełma, która miała znaczący

udział w bitwie (została za to wyróżniona przez Króla Polski

Władysława Jagiełłę, który ufundował kościół pw.

Rozesłania Apostołów w tym mieście). Oprócz tego stawiło

się 40 chorągwi litewskich wraz z oddziałami ruskimi,

żmudzkimi i tatarskimi, wojska lenne Republiki Nowogrodu

wraz z oddziałami z Pskowa. Wśród uczestników tej bitwy,

po stronie Królestwa wymieniani są m.in. rycerze:

Zyndram z Maszkowic, oboźny wojsk polskich i dowódca

wielkiej chorągwi ziemi krakowskiej, Marcin z Wrocimowic,

chorąży chorągwi ziemi krakowskiej, Zawisza Czarny i jego

brat Jan Farurej z Garbowa, wojewoda krakowski Jan z

Tarnowa, Florian z Korytnicy, Paweł Złodziej z Biskupic,

Mikołaj Powała z Taczewa, Jarand z Grabia, Dobiesław z

Oleśnicy, Spytek I Jarosławski oraz Lingwen Olgierdowicz,

Zygmunt Korybut, Jerzy Mścisławski.

Sprawy niewyjaśnione

• W literaturze podawane są różne – dość rozbieżne –

szacunki liczebności wojsk (mówi się niekiedy nawet

o sumie do 38 tys. wojsk zakonnych i do 43 tys.

sprzymierzonych), ale przez większość historyków i

badaczy są one podawane w wątpliwość. Przewaga

liczebna wojsk unii nie jest kwestionowana, za to w

wielu źródłach kwestionuje się poważne zagrożenie

dla głównego obozu Jagiełły wskutek straceńczej

szarży lekkozbrojnej jazdy krzyżackiej – wątek

opisany przez Sienkiewicza.

• Nie ma też pewności co do umieszczenia przez

Krzyżaków wilczych dołów na polu bitwy. Wydaje się,

że mieli za mało czasu na wykopanie tych pułapek.

Inscenizacje bitwy

• Co roku, w rocznicę bitwy, członkowie

bractw rycerskich z całej Europy
odgrywają pod Grunwaldem
wydarzenia z 15 lipca 1410. Spektakl
zawsze przyciąga
kilkudziesięciotysięczne rzesze
widzów. Charakter inscenizacji nie
zawsze jest jednak zgodny z realiami
historycznymi.

Koniec