Identyfikacja, analiza i ocena

Identyfikacja, analiza i ocena

zagrożeń czynnikami szkodliwymi,

zagrożeń czynnikami szkodliwymi,

uciążliwymi i niebezpiecznymi oraz

uciążliwymi i niebezpiecznymi oraz

ocena ryzyka związanego z tymi

ocena ryzyka związanego z tymi

zagrożeniami.

zagrożeniami.

Czynniki w środowisku pracy

Czynniki w środowisku pracy

.

.

kpt. mgr Grzegorz Maluchnik

kpt. mgr Grzegorz Maluchnik

C – T – O

C – T – O

Człowiek – Technika - Otoczenie

Człowiek – Technika - Otoczenie

Podział czynników

Podział czynników

niebezpiecznych,

niebezpiecznych,

szkodliwych i uciążliwych

szkodliwych i uciążliwych

A.

A.

Czynniki niebezpieczne

Czynniki niebezpieczne

(urazowe), które działając na

(urazowe), które działając na

człowieka mogą spowodować

człowieka mogą spowodować

uraz (wypadek przy pracy)

uraz (wypadek przy pracy)

- zagrożenia elementami ruchomymi i

- zagrożenia elementami ruchomymi i

luźnymi

luźnymi

- zagrożenia elementami ostrymi i

- zagrożenia elementami ostrymi i

wystającymi

wystającymi

- zagrożenia związane z przemieszczaniem

- zagrożenia związane z przemieszczaniem

się

się

ludzi

ludzi

- zagrożenia porażeniem prądem

- zagrożenia porażeniem prądem

- zagrożenia poparzeniem

- zagrożenia poparzeniem

- zagrożenie pożarem lub/i wybuchem

- zagrożenie pożarem lub/i wybuchem

B. Czynniki szkodliwe i uciążliwe

B. Czynniki szkodliwe i uciążliwe

działające na pracownika przez

działające na pracownika przez

okres

okres

dłuższy mogą spowodować

dłuższy mogą spowodować

obniżenie

obniżenie

sprawności fizycznej i

sprawności fizycznej i

psychicznej

psychicznej

pracownika czy zmiany w stanie

pracownika czy zmiany w stanie

zdrowia powodując w

zdrowia powodując w

ostateczności

ostateczności

choroby zawodowe

choroby zawodowe

1.Czynniki fizyczne

1.Czynniki fizyczne



Hałas

Hałas



Wibracja

Wibracja



Mikroklimat

Mikroklimat



Promieniowanie optyczne

Promieniowanie optyczne



Promieniowanie jonizujące

Promieniowanie jonizujące



Promieniowanie laserowe

Promieniowanie laserowe



Pole elektromagnetyczne

Pole elektromagnetyczne



Pole elektrostatyczne

Pole elektrostatyczne



Pyły przemysłowe

Pyły przemysłowe

2. Czynniki chemiczne

2. Czynniki chemiczne



Substancje toksyczne

Substancje toksyczne



Substancje drażniące

Substancje drażniące



Substancje uczulające

Substancje uczulające



Substancje rakotwórcze

Substancje rakotwórcze



Substancje mutagenne

Substancje mutagenne



Substancje upośledzające

Substancje upośledzające

funkcje rozrodcze

funkcje rozrodcze

Drogi ekspozycji czynników

Drogi ekspozycji czynników

chemicznych na organizm

chemicznych na organizm

pracownika:

pracownika:



przez drogi oddechowe

przez drogi oddechowe



przez skórę i błony śluzowe

przez skórę i błony śluzowe



przez przewód pokarmowy

przez przewód pokarmowy

Czynniki biologiczne –

Czynniki biologiczne –

mikroorganizmy roślinne i

mikroorganizmy roślinne i

zwierzęce (bakterie, wirusy,

zwierzęce (bakterie, wirusy,

grzyby, pierwotniaki) oraz

grzyby, pierwotniaki) oraz

wytwarzane przez nie toksyny,

wytwarzane przez nie toksyny,

alergeny, makroorganizmy

alergeny, makroorganizmy

roślinne

roślinne

i zwierzęce

i zwierzęce

Czynniki psychofizyczne –

Czynniki psychofizyczne –

obciążenie fizyczne

obciążenie fizyczne

(statyczne i dynamiczne),

(statyczne i dynamiczne),

obciążenie

obciążenie

psychonerwowe

psychonerwowe

Stężenia i natężenia

Stężenia i natężenia

czynników szkodliwych

czynników szkodliwych

NDS, NDSCh, NDSP – czynniki

NDS, NDSCh, NDSP – czynniki

chemiczne

chemiczne

NDN – czynniki fizyczne

NDN – czynniki fizyczne

Ważne zasady

Ważne zasady



Niedopuszczalne jest stosowanie materiałów i

Niedopuszczalne jest stosowanie materiałów i

procesów technologicznych bez uprzedniego

procesów technologicznych bez uprzedniego

ustalenia stopnia ich szkodliwości dla zdrowia i

ustalenia stopnia ich szkodliwości dla zdrowia i

podjęcia odpowiednich środków profilaktycznych

podjęcia odpowiednich środków profilaktycznych



Pracodawca jest obowiązany podać wyniki

Pracodawca jest obowiązany podać wyniki

pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w

pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w

środowisku pracy do wiadomości pracownikom

środowisku pracy do wiadomości pracownikom



Pracodawca jest zobowiązany utrzymywać w

Pracodawca jest zobowiązany utrzymywać w

stanie stałej sprawności urządzenia

stanie stałej sprawności urządzenia

ograniczające lub eliminujące szkodliwe dla

ograniczające lub eliminujące szkodliwe dla

zdrowia czynniki środowiska pracy oraz

zdrowia czynniki środowiska pracy oraz

urządzenia służące do pomiarów tych czynników

urządzenia służące do pomiarów tych czynników

Hałas i drgania

Hałas i drgania

mechaniczne

mechaniczne



Źródła hałasu i drgań

Źródła hałasu i drgań



Sposoby zapobiegania hałasowi i

Sposoby zapobiegania hałasowi i

drganiom

drganiom

Pyły w środowisku pracy

Pyły w środowisku pracy

Zapylenie powietrza

Zapylenie powietrza



Średnica ponad 50 mikrometrów –

Średnica ponad 50 mikrometrów –

osiadają po kilku minutach

osiadają po kilku minutach



Średnica 5 – 50 mikrometrów –

Średnica 5 – 50 mikrometrów –

utrzymują się w powietrzu kilka godzin

utrzymują się w powietrzu kilka godzin



Średnica poniżej 5 mikrometrów –

Średnica poniżej 5 mikrometrów –

utrzymują się w powietrzu przez kilka

utrzymują się w powietrzu przez kilka

dni

dni

Profilaktyka zagrożeń

Profilaktyka zagrożeń



Usuwanie wszelkich skupisk pyłu w halach

Usuwanie wszelkich skupisk pyłu w halach

produkcyjnych

produkcyjnych



Zapobieganie odkładaniu się pyłu

Zapobieganie odkładaniu się pyłu

drzewnego na ścianach wewnątrz budynku,

drzewnego na ścianach wewnątrz budynku,

sufitach, parapetach oraz innych

sufitach, parapetach oraz innych

powierzchniach pomieszczeń pracy

powierzchniach pomieszczeń pracy

poprzez regularne czyszczenie.

poprzez regularne czyszczenie.



Używanie w czasie operacji obróbczych

Używanie w czasie operacji obróbczych

tylko prawidłowo przygotowanych narzędzi

tylko prawidłowo przygotowanych narzędzi



Eliminowanie okoliczności powodujących

Eliminowanie okoliczności powodujących

zaiskrzenie w czasie obróbki lub transportu

zaiskrzenie w czasie obróbki lub transportu

pneumatycznego

pneumatycznego



Stosowanie ekranów dźwiękochłonnych lub

Stosowanie ekranów dźwiękochłonnych lub

ochronników słuchu

ochronników słuchu

Choroby zawodowe

Choroby zawodowe



Przewlekłe choroby oskrzeli

Przewlekłe choroby oskrzeli



Nowotwory złośliwe

Nowotwory złośliwe



Choroby skóry

Choroby skóry



Uszkodzenia słuchu

Uszkodzenia słuchu



Przewlekłe choroby narządów

Przewlekłe choroby narządów

ruchu

ruchu

Promieniowanie

Promieniowanie

podczerwone IR (cieplne)

podczerwone IR (cieplne)

obejmuje promieniowanie

obejmuje promieniowanie

optyczne, którego długości

optyczne, którego długości

fal wynoszą od 780 nm do 1

fal wynoszą od 780 nm do 1

mm

mm

Źródła promieniowania

Źródła promieniowania

podczerwonego

podczerwonego



„

„

gorące” stanowiska pracy w hutach,

gorące” stanowiska pracy w hutach,

odlewniach, walcowniach, kuźniach, hutach

odlewniach, walcowniach, kuźniach, hutach

szkła (1600

szkła (1600

0

0

C)

C)



piece martenowskie, piece łukowe (1600

piece martenowskie, piece łukowe (1600

0

0

C)

C)



odlewnie żeliwa, metali kolorowych (1000

odlewnie żeliwa, metali kolorowych (1000

0

0

C

C

-1200

-1200

0

0

C)

C)



odlewnie stopów metali lekkich (600

odlewnie stopów metali lekkich (600

0

0

C-700

C-700

0

0

C)

C)



powierzchnie pieców i inne duże powierzchnie

powierzchnie pieców i inne duże powierzchnie

grzejne o temperaturze do 500

grzejne o temperaturze do 500

0

0

C

C

Zagrożenia promieniowaniem

Zagrożenia promieniowaniem

podczerwonym

podczerwonym



udar cieplny, zapaść serca z powodu stresu

udar cieplny, zapaść serca z powodu stresu

cieplnego, oparzenia termiczne skóry

cieplnego, oparzenia termiczne skóry



zaćma hutnicza, chroniczne i ostre

zaćma hutnicza, chroniczne i ostre

zapalenie spojówek, występowanie

zapalenie spojówek, występowanie

pigmentacji skóry, po wielu latach nawet

pigmentacji skóry, po wielu latach nawet

rak skóry

rak skóry



występowanie uciążliwości warunków pracy

występowanie uciążliwości warunków pracy

w wyniku zmęczenia

w wyniku zmęczenia

Ochrona przed

Ochrona przed

promieniowaniem IR

promieniowaniem IR



izolacja cieplna ścian urządzeń emitujących

izolacja cieplna ścian urządzeń emitujących

promieniowanie

promieniowanie



stosowanie ekranów stałych lub przenośnych

stosowanie ekranów stałych lub przenośnych



zmiany w procesie technologicznym

zmiany w procesie technologicznym



odpowiednia wentylacja osłabiająca skutki

odpowiednia wentylacja osłabiająca skutki

promieniowania

promieniowania



skracanie czasu ekspozycji na

skracanie czasu ekspozycji na

promieniowanie

promieniowanie



stosowanie odpowiedniej odzieży i okularów

stosowanie odpowiedniej odzieży i okularów

ochronnych

ochronnych

Promieniowanie jonizujące to

Promieniowanie jonizujące to

promieniowanie

promieniowanie

elektromagnetyczne (np.

elektromagnetyczne (np.

rentgenowskie lub alfa) oraz

rentgenowskie lub alfa) oraz

promieniowanie korpuskularne

promieniowanie korpuskularne

zdolne do wywołania jonizacji w

zdolne do wywołania jonizacji w

substancji przez którą

substancji przez którą

przechodzi. Promieniowanie

przechodzi. Promieniowanie

jonizacyjne występuje tylko i

jonizacyjne występuje tylko i

wyłącznie w obecności źródła

wyłącznie w obecności źródła

promieniowania

promieniowania

Wpływ promieniowania

Wpływ promieniowania

jonizującego na człowieka

jonizującego na człowieka



uszkodzenie i zaburzenie łańcuchów

uszkodzenie i zaburzenie łańcuchów

DNA

DNA



zniszczenie lipoproteidowych

zniszczenie lipoproteidowych

składników błon komórkowych

składników błon komórkowych



zaburzenie syntezy białka

zaburzenie syntezy białka



zaburzenia gospodarki elektrolitami

zaburzenia gospodarki elektrolitami

Promieniowaniem

Promieniowaniem

nadfioletowym (UV)

nadfioletowym (UV)

występującym na

występującym na

stanowisku pracy nazywamy

stanowisku pracy nazywamy

promieniowanie optyczne

promieniowanie optyczne

obejmujące zakres długości

obejmujące zakres długości

fali od 100 nm do 400 nm

fali od 100 nm do 400 nm

Rodzaje promieniowania

Rodzaje promieniowania



UV - A

UV - A



UV - B

UV - B



UV - C

UV - C

Ochrona przed

Ochrona przed

promieniowaniem

promieniowaniem



stałe lub przenośne parawany pomalowane

stałe lub przenośne parawany pomalowane

farbą pochłaniającą promieniowanie

farbą pochłaniającą promieniowanie



zapewnienie odpowiedniej wentylacji

zapewnienie odpowiedniej wentylacji

mechanicznej

mechanicznej



tarcze lub przyłbice spawalnicze

tarcze lub przyłbice spawalnicze



rękawice spawalnicze

rękawice spawalnicze



osłony twarzy w postaci filtrów chroniących

osłony twarzy w postaci filtrów chroniących

przed nadfioletem (przy lampach

przed nadfioletem (przy lampach

kwarcowych i bakteriobójczych)

kwarcowych i bakteriobójczych)

Pola

Pola

elektromagnetyczn

elektromagnetyczn

e

e

Przez zagrożenie elektromagnetyczne

Przez zagrożenie elektromagnetyczne

rozumie się niebezpieczeństwo utraty

rozumie się niebezpieczeństwo utraty

życia lub zdrowia albo czasowego

życia lub zdrowia albo czasowego

obniżenia jego sprawności

obniżenia jego sprawności

psychofizycznej na skutek oddziaływania

psychofizycznej na skutek oddziaływania

pól elektrycznych, magnetycznych lub

pól elektrycznych, magnetycznych lub

elektromagnetycznych z zakresu

elektromagnetycznych z zakresu

częstotliwości od 0 Hz do 300 GHz

częstotliwości od 0 Hz do 300 GHz

Energia elektryczna

Energia elektryczna

i

i

elektryczność statyczna

elektryczność statyczna

Czynniki, od których zależy

Czynniki, od których zależy

działanie prądu na organizm:

działanie prądu na organizm:



rodzaj prądu i wartość jego

rodzaj prądu i wartość jego

natężenia

natężenia



czas i droga jego przepływu

czas i droga jego przepływu



właściwości indywidualne

właściwości indywidualne

organizmu

organizmu



warunki otoczenia

warunki otoczenia

Skutki przepływu prądu

Skutki przepływu prądu

elektrycznego przez organizm

elektrycznego przez organizm

człowieka

człowieka



skurcz mięśni i utrata kontroli

skurcz mięśni i utrata kontroli

porażonego nad ich działalnością

porażonego nad ich działalnością



utrata świadomości

utrata świadomości



zatrzymanie pracy serca

zatrzymanie pracy serca



migotanie komór serca (fibrylacja)

migotanie komór serca (fibrylacja)



zatrzymanie oddychania

zatrzymanie oddychania



działanie termiczne

działanie termiczne

Sposoby ochrony

Sposoby ochrony

podstawowej

podstawowej



izolacja robocza części czynnych

izolacja robocza części czynnych



odstępy izolacyjne

odstępy izolacyjne



umieszczenie części będących pod

umieszczenie części będących pod

napięciem w miejscach niedostępnych

napięciem w miejscach niedostępnych

lub trudnodostępnych

lub trudnodostępnych



bariery

bariery



umieszczenie urządzeń poza

umieszczenie urządzeń poza

zasięgiem ręki

zasięgiem ręki

Ochrona dodatkowa

Ochrona dodatkowa

1.

1.

uziemienie

uziemienie

2.

2.

zerowanie

zerowanie

3.

3.

przewód zerowy

przewód zerowy

4.

4.

przewód zerujący

przewód zerujący

5.

5.

przeciwporażeniowe wyłączniki

przeciwporażeniowe wyłączniki

różnicowoprądowe

różnicowoprądowe

6.

6.

transformatory ochronne (separacja

transformatory ochronne (separacja

elektryczna)

elektryczna)

7.

7.

izolowanie stanowiska

izolowanie stanowiska

8.

8.

wykonanie urządzeń w II klasie

wykonanie urządzeń w II klasie

ochronności

ochronności

Występowanie wzrostu

Występowanie wzrostu

elektryzacji

elektryzacji



przy wypływie cieczy z rurociągu

przy wypływie cieczy z rurociągu



przy rozbryzgu

przy rozbryzgu



w przewężeniach

w przewężeniach



przy przepływie przez zawory

przy przepływie przez zawory



w ruchu pasów transmisyjnych

w ruchu pasów transmisyjnych



elementy ruchome maszyn i

elementy ruchome maszyn i

urządzeń

urządzeń

Sposoby eliminowania

Sposoby eliminowania

elektryczności statycznej

elektryczności statycznej



Zmniejszenie prędkości początkowej

Zmniejszenie prędkości początkowej

pompowania cieczy

pompowania cieczy



Dodatki antystatyczne

Dodatki antystatyczne



Strefy uspokojenia

Strefy uspokojenia



Preparaty antystatyczne

Preparaty antystatyczne



Uziemianie aparatury i urządzeń

Uziemianie aparatury i urządzeń



Jonizowanie powietrza

Jonizowanie powietrza



Utrzymanie odpowiedniej wilgotności

Utrzymanie odpowiedniej wilgotności

względnej

względnej

Mikroklimat

Mikroklimat

środowiska pracy

środowiska pracy

Na równowagę cieplną mają wpływ

Na równowagę cieplną mają wpływ

parametry charakteryzujące

parametry charakteryzujące

powietrze, jak: temperatura,

powietrze, jak: temperatura,

wilgotność względna, prędkość

wilgotność względna, prędkość

ruchu powietrza, promieniowanie

ruchu powietrza, promieniowanie

cieplne

cieplne

Oświetlenie sztuczne dzielimy

Oświetlenie sztuczne dzielimy

na:

na:



Podstawowe

Podstawowe



Awaryjne

Awaryjne



Bezpieczeństwa

Bezpieczeństwa



Ogólne

Ogólne



Miejscowe

Miejscowe



Złożone

Złożone

Oświetlenie

Oświetlenie

pomieszczeń i stanowisk

pomieszczeń i stanowisk

pracy

pracy

Średnie wartości natężenia oświetlenia

Średnie wartości natężenia oświetlenia

na sąsiadujących płaszczyznach

na sąsiadujących płaszczyznach

roboczych o różnych funkcjach lub na

roboczych o różnych funkcjach lub na

płaszczyźnie roboczej, w stosunku do

płaszczyźnie roboczej, w stosunku do

pozostałej, nieroboczej części

pozostałej, nieroboczej części

pomieszczenia albo w sąsiadujących

pomieszczenia albo w sąsiadujących

pomieszczeniach, nie powinny

pomieszczeniach, nie powinny

przekraczać 5 do 1

przekraczać 5 do 1

Zagrożenia

Zagrożenia

pożarowe i

pożarowe i

wybuchowe

wybuchowe

Zagrożenia ze strony

Zagrożenia ze strony

promieniowania

promieniowania

świetlnego i cieplnego

świetlnego i cieplnego

Zagrożenia w transporcie

Zagrożenia w transporcie

wewnątrzzakładowym oraz

wewnątrzzakładowym oraz

składowaniu

składowaniu



ruch

ruch



transport a środki transportowe

transport a środki transportowe



transport a czynności manipulacyjne

transport a czynności manipulacyjne

Wymagania zdrowotne

Wymagania zdrowotne

Wskazania

Wskazania



Dobry stan zdrowia

Dobry stan zdrowia

potwierdzony

potwierdzony

badaniami

badaniami

lekarskimi

lekarskimi



Pełna sprawność

Pełna sprawność

fizyczna

fizyczna



Szybki refleks i

Szybki refleks i

opanowanie

opanowanie

Przeciwwskazania

Przeciwwskazania



Epilepsja

Epilepsja



Słaby wzrok

Słaby wzrok



Choroby serca

Choroby serca



Przepuklina

Przepuklina



Dyskopatia

Dyskopatia



Upośledzeni

Upośledzeni

umysłowo

umysłowo



Głusi i niemi

Głusi i niemi

Możliwe negatywne skutki

Możliwe negatywne skutki

zdrowotne obciążeń

zdrowotne obciążeń

fizycznych

fizycznych



Bóle mięśni i stawów

Bóle mięśni i stawów



Uszkodzenie kręgosłupa

Uszkodzenie kręgosłupa



Zerwanie, zapalenie ścięgien

Zerwanie, zapalenie ścięgien



Zużycie stawów

Zużycie stawów

międzykręgowych

międzykręgowych



Naderwanie mięśni

Naderwanie mięśni



Bóle pleców i kręgosłupa

Bóle pleców i kręgosłupa

Rodzaje zagrożeń

Rodzaje zagrożeń



Urazy mechaniczne

Urazy mechaniczne



Pylenie nosiwa

Pylenie nosiwa



Wydzielanie się gazów z

Wydzielanie się gazów z

nosiwa

nosiwa



Drganie

Drganie



Hałas

Hałas



Właściwości chemiczne nosiwa

Właściwości chemiczne nosiwa

Zapobieganie obciążeniom

Zapobieganie obciążeniom

fizycznym

fizycznym



Unikanie transportu ręcznego

Unikanie transportu ręcznego



Ograniczenie masy dźwiganych przedmiotów

Ograniczenie masy dźwiganych przedmiotów



Zastosowanie urządzeń ułatwiających pracę

Zastosowanie urządzeń ułatwiających pracę



Ograniczenie do minimum odległości

Ograniczenie do minimum odległości



Ograniczyć długotrwały wysiłek fizyczny przez

Ograniczyć długotrwały wysiłek fizyczny przez

stosowanie przerw w pracy na odpoczynek

stosowanie przerw w pracy na odpoczynek



Odpowiednio urządzone stanowisko

Odpowiednio urządzone stanowisko



Szkolenia w zakresie prawidłowego

Szkolenia w zakresie prawidłowego

podnoszenia i przenoszenia przedmiotów

podnoszenia i przenoszenia przedmiotów