Analiza i ocena zagrozen, BHP


Czynniki szkodliwe dla zdrowia

Praktycznie w na każdym stanowisku mogą występować czynniki szkodliwe dla zdrowia pracownika, powodujące choroby zawodowe. Warto wiedzieć, jakie czynniki są dla nas szkodliwe i czy jesteśmy narażeni na ich oddziaływanie.

Czynniki szkodliwe w środowisku pracy - to czynniki, których oddziaływanie na pracownika prowadzi lub może prowadzić do powstania choroby zawodowej lub innego schorzenia związanego z wykonywaną pracą. Są one bardzo zróżnicowane i zależą od zakładu pracy, miejsca wykonywania pracy i jej warunków. Zupełnie inne będą czynniki szkodliwe dla osoby wykonującej pracę kierowcy a zupełnie inne dla spawacza. 

Ogólnie czynniki szkodliwe możemy podzielić na:

Jak wspomniano wyżej, każde stanowisko pracy ma swoje odrębne czynniki szkodliwe dla zdrowia, powinniśmy jednak wiedzieć czy jesteśmy na nie narażeni. A więc czynnikami szkodliwymi są w szczególności:
• wszelkiego rodzaju substancje chemiczne - toksyczne, uczulające - dla których określa się maksymalne dopuszczalne stężenia w miejscu pracy,
• pyły przemysłowe - tu również określa się ich maksymalne stężenie,
• hałas (infradźwiękowy, ultradźwiękowy),
• drgania mechaniczne,
• pola elektromagnetyczne,
• promieniowanie jonizujące, laserowe, nadfioletowe i podczerwone,
• mikroklimat (zimny, gorący),
• niedostateczne oświetlenie stanowisk pracy.

Jeżeli w trakcie pracy jesteśmy narażeni na którykolwiek z wymienionych czynników szkodliwych oznacza to, że wykonujemy pracę w warunkach szkodliwych. Mamy w takim wypadku prawo do częstszych badań lekarskich, a także dodatku za pracę w warunkach szkodliwych.

Substancje niebezpieczne oznaczane są

symbolem „R”

R26 - działa bardzo toksycznie w przypadku wchłonięcia

drogami oddechowymi

R27 - działa bardzo toksycznie w przypadku kontaktu ze

skórą

R45 - moŜe być przyczyną raka

R46 - moŜe powodować dziedziczne uszkodzenia genetyczne

R61 - moŜe działać szkodliwie na płód

Czynniki chemiczne

Przez substancję chemiczną należy rozumieć pierwiastki i związki chemiczne oraz ich

mieszaniny, zarówno pochodzenia naturalnego, jak i otrzymane w wyniku syntezy chemicznej

Szkodliwa substancja chemiczna (substancja toksyczna) jest to substancja chemiczna powodująca szkodliwe efekty w organizmach żywych.

Efekty działania substancji chemicznych:

- miejscowe

- układowe

- odległe

Miejsca występowania w/w efektów:

- wchłaniania

- przemian

- kumulacji

- wydalania

- w narządach o szczególnej wrażliwości

Toksyczność - zdolność do wywoływania uszkodzeń ywych

organizmów

Trucizna - substancja, która po wchłonięciu do organizmu lub

wytworzona w organizmie powoduje zaburzenie jego funkcji lub śmierć

Dawka jest to ilość substancji chemicznej podana, pobrana lub wchłonięta

do organizmu określoną droga, warunkująca brak lub wystąpienie efektów

biologicznych, wyraŜonych odsetkiem organizmów odpowiadających na

te dawkę.

Dawka jest wyraŜona w jednostkach wagowych na masę lub powierzchnię

ciała, niekiedy dodatkowo na dobę

10

W zaleŜności od skutków wywołanych przez substancje toksyczne

rozróŜnia się następujące dawki:

Dawka nieskuteczna - ilość substancji chemicznej nie działająca na organizm testowy

Dawka progowa - najmniejsza ilość substancji, która po wprowadzeniu do organizmu

wywołuje określony efekt biologiczny lub kliniczny u 5% organizmów testowych

Medialna dawka skuteczna (ED50 ) - (ED effektive dose) statystycznie obliczona

dawka substancji wywołująca określony skutek u 50% organizmów doświadczalnych

danej populacji w określonych warunkach

Bezwzględna dawka śmiertelna (LD100) - (LD lethal dose) najmniejsza ilość

substancji powodująca śmierć 100% organizmów testowych

Medialna dawka śmiertelna (LD50) - statystycznie obliczona na podstawie wyników

badań doświadczalnych ilość substancji chemicznej, która powoduje śmierć 50%

organizmów badanych po jej podaniu w określony sposób

11

StęŜenie śmiertelne (LC) - (LC lethal concentration) stęŜenie

potencjalnie toksycznej substancji chemicznej w medium

środowiskowym, powodujące śmierć organizmów Ŝywych w określonym

czasie po naraŜeniu

StęŜenie śmiertelne medialne (LC50) - statystycznie obliczone stęŜenie

substancji chemicznej w medium środowiskowym, powodujące śmierć

50% organizmów danej populacji w określonych warunkach

StęŜenie progowe - najmniejsze stęŜenie lub dawka substancji

chemicznej powodująca zmiany czynności poszczególnych narządów lub

układów w organizmie, przekraczające fizjologiczne moŜliwości

adaptacyjne

12

NajwyŜsze dopuszczalne stęŜenie (NDS) - średnie waŜone, którego

oddziaływanie na pracownika w ciągu 8 - godzinnego dobowego i 42 -

godzinnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, przez okres jego

aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego

stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń

NajwyŜsze dopuszczalne stęŜenie chwilowe (NDSCh) - wartość średnia,

która nie moŜe się utrzymywać dłuŜej niŜ 30 minut w czasie zmiany

roboczej.

Najwyższe dopuszczalne stężenie progowe (NDSP) - ze względu na

zagrożenie zdrowia lub życia pracownika nie może być przekroczone

w środowisku pracy w żadnym momencie.

Szkodliwe czynniki fizyczne

Obciążenie ciepłem
Na wysokie temperatury narażeni są hutnicy, odlewnicy , kowale, osoby pracujący w tropikach.
→Wysoka temperatura powoduje napływ krwi do naczyń włosowatych i tkanki podskórnej temp. skóry podnosi się , co ułatwia oddawanie ciepła na drodze biernej i zmniejsza pobieranie ciepła z otoczenia.
wzrost temperatury→U osób niezaadoptowanych może dojść do zaburzeń równowagi cieplej ciała C i tętna do 250/min. Wzrost temp. ciała powoduje°nawet o 3 pogorszenie sprawności fizycznej i utrudnia lub uniemożliwia C zagrożenie dla zdrowia i życia°wykonywanie pracy. Temp. ciała 39-39.5 C- uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego.°, 41
Adaptacja powoduje wzrost produkcji potu i oddawanie ciepła na drodze czynnej, jednak wraz z potem następuje utrata soli mineralnych ( jonów Cl - ( wzrost pobudliwości mięśni i układu nerwowego), K+, Mg+2(kurcze mięśni, najczęściej łydek , pobudzenie, kłótliwość)
Czynnościowe zmiany w ustroju prowadzące do zwiększenia tolerancji ustroju na wysokie temperatury otoczenia. Rozszerzenie naczyń skórnych - zwiększenie przepływu krwi przez skórę
Gdy temp. otoczenia >35 ˚C wydajność naczyniowej termoregulacji zmniejsza się ( bierna utrata ciepła)
Gdy temp. otoczenia >38 ˚C dominuje czynna utrata ciepła - wydzielanie potu i jego parowanie ( sprawne parowanie - gdy wilgotność wzg nie przekracza 80%.
Układ krążenia transportuje wodę z przewodu pokarmowego do skóry , co obciąża serce.
W ustroju zaadaptowanym występuje zwiększone wydzielanie hormonu antydiuretycznego i aldosteronu - chroni to ustrój przed nadmierną utratą wody i NaCl.
Niezrównoważony bilans cieplny (dodatni) - pobieranie ciepła przez organizm może wystąpić przy dużej wilgotności i temperaturze otoczenia wyższej niż temperatura ciała człowieka. Prowadzi to do udaru cieplnego, słonecznego ( utrata przytomności nagła lub poprzedzona uczuciem osłabienia , bólem głowy nudnościami), mogą wystąpić kurcze cieplne, wyczerpanie organizmu.

Profilaktyka: ułatwianie oddawania ciepła przez organizm , najlepiej podawać wodę z solami mineralnymi

Hałas - Dźwięki o dużym natężeniu mogące uszkodzić narząd słuch oraz pszeszkadzajace lub niepożądane. Szkodliwość zależy od natężenia , hałasy niespodziewane , zaskakujące ukł.obronny org ,- bardziej szkodliwe, wyższe częst. , wysokie tony , hałas wąskopasmowy jest bardziej szkodliwy od tonów niskich i hałasu szeroko pasmowego. Ważne jest również nastawienie psychiczne człowieka wpływ hałasu na zdrowie: 30-60dB utrudnia skupienie uwagi , sen , wypoczynek ; 60-85dB r-cje wegetatywne , dolegliwości nerwowe , , utrudnione porozumiewanie się głosem ; >85 długotrwałe narażenie (4000Hz) uszkadza słuch , 120dB- mechaniczne uszkodzenie słuchu ; 150dB - niebezpieczny dla życia
Wibracja miejscowa - drgania mechaniczne z urządzenia drgającego są bezpośrednio przenoszone na układ dłoni i ramion i w mniejszym stopniu oddziaływują na resztę ciała. Postać naczyniowo -nerwowa ch, wibracyjnej- wys. po 3-5 latach pracy z narzędziami wibracyjnymi , >35Hz , objawy: odruchowy skurcz naczyń , zmniejszenie przepływu krwi przez tkanki (niedożywienie) , zmiany degeneracyjne w dłoniach ,drętwienie , bóle rąk (często napadowe w nocy) , obniżone czucie wibracji , napadowe - blednięcie skóry palców.
wibracja ogólna - najczęściej niskie częstotliwości- śr. transportu , wpływ wibracji ogólnej związany jest z rezonansem narządów wewnętrznych. W dużych natężeniach mogą wys. uszkodzenia narządów w mniejszych - zaburzenia ich czynności. Objawy - bóle w różnych częściach ciała ,utrudnione oddychanie , wzmożone napięcie mięśni , tachykardia i hipertonia . naczynia krwionośne ulegają odruchowemu obkurczeniu .funkcje nerwowe -utrudniona koncentracja i podzielność uwagi , obniżenie ostrości widzenia.narażenie długotrwałe- pobudza ukł. przywspólczulny( hipotonia i bradykardia) ukł.pokarmowy - odbijania , zgaga , wzdęcia ,zaparcia. Kierowcy - narażenie zawodowe : zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa , nieżyt i wrzody żołądka i dwunastnicy. Ch. lokomocyjna- częstotliwości patogenne <0,5 , 0,3Hz działaniena oś z (pionową)oraz rotacyjne pobudzenie błędnika nudności wymioty , uczucie wyczerpania , bladość twarzy.
Choroba lokomocyjna (kinetoza) występuje podczas podróży statkiem ,samolotem , samochodem, na karuzeli , częstotliwości patogenne: poniżej 0,5 Hz , wzrost przyspieszenia zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia kinetozy. Zaburzenia powstają podczasdziałania wibracji w osi pionowej , jednak rotacyjne pobudzenie błędnika i mechanoreceptorów w różnych częściach ciała ma także wyzwalający efekt. W obrazie zaburzeń stwierdza się nudności , wymioty , uczucie wyczerpania , bladość twarzy , ograniczenie zdolności do działania , silne poczuce choroby.Profilaktyka - odwrócenie uwagi chorego od choroby , podanie środków antycholinergicznych


Wpływ na ludzi promieniowania elektromagnetycznego - źródła: stacje radiowe i telewizyjne m systemy radarowe, piece indukcyjne , zgrzewarki, diatermie ,NMR ,telefony komórkowe , kuchenki mikrofalowe zakresy- 30kHz-300GHz; efekt termiczny , specyficzny efekt termiczny (mikrofale)- spowodowany pochlanianiem energii elektromagnetycznej przez ciała człowieka i zamienianiem jej głównie na ciepło (nagrzewanie) , wzrost temp. ciała o > 1C powoduje wzrost poziomu kortykosteroidów we krwi , odwracalne odpowiedzi ukł.krwionośnego i odpornościowego- liczba krążących leukocytów¯, liczba neutrofilów i makrofagów , aktywność typu NK¯ , wzrost częstości akcji serca i pojemności minutowej , wpływ na gonady i ukł.rozrodczy - obniżenie laktacji u samic ,zaburzenia w implantacji i rozwoju zarodka , opóźnienie wzrostu płodu i postnatalne zmiany w zachowaniu , poronienia , u samców -zmniany degeneracyjne w nabłonku nasiennym ,mutagenne , zaburzenie w syntezie hemoglobiny, podejrzenie o indukcję nowotworów. Mikrofale- niebezpieczne dla wzroku , poparzenia ;słabe pola- pracownicy, mieszkający w pobliżu źródeł emisji: osłabienie , męczliwość , zaburzenia snu i pamięci , bóle głowy . pobudzenie ukł.przywspółczulnego- zwolnienie akcji serca , zmniejszenie ciśnienia tętniczego krwi , wzmożona potliwość, stany nerwicowe- w wyniku zaburzeń w pobudzeniu i hamowaniu w ośrodkowym układzie nerwowym , wpływ na błony kom.- zaburzenia w przezbłonowym transporcie jonów
Działanie biologiczne pól wolnozmiennych - pole elektryczne - ulega osłabieniu wewnątrz ciała , działa na błony kom. , pole magnetyczne swobodnie wnika do ciała nie ulega osłabieniu . Główne działani układ nerwowy(zmiany w międzyneuronowych połączeniach w korze mózgowej) i krwionośny ( wczęści wynika z zaburzeń wegetatywnego ukł.nerwowego regulującego czynności ukł. krążenia : objawy u pracowników energetyki: bóle ,zawroty głowy , zaburzenia snu i pamięci, zwolnienie akcji serca , i obniżenie ciśnienia tętniczego krwi., podejrzenie o indukcje nowotworów (białaczki)


Mikroklimat - kompleks czynników fizycznych środowiska pomieszczeń biorących udział w wymianie cieplnej org ludzkiego z otoczeniem czynniki fizyczne tworzące mikroklimat : temperatura , wilgotność i ruch powietrza , prom. cieplne. temp efektywna - różne kombinacje temperatur , wilgotności i ruchu powietrza , dające takie same odczucie ciepła czyli taką samą temp efektywną .Skale temp efektywnych ustalono doświadczalnie , a przyrządem pomiarowym był człowiek.
tętnienie światła - okresowa , regularna zmiana wielkości strumienia świetlnego( pulsowanie strumienia świetlnego) , spowodowane stosowaniem do zasilania prądu zmiennego o częst. 50Hz , największe w lampach wyładowczych fluorescencyjno-wyładowczych( rtęciowych , sodowych , halogenkowych), jest nieprzyjemne , zmniejsza komfort pracy , powoduje szybsze zmęczenie Zjawisko stroboskopowe- występuje , gdy przedmiot oświetlony pulsującym światłem porusza się -gdy porusza się w lini prostej - mamy wrażenie przesuwania się skokami , podczas ruchu obrotowego -można mieć wrażenie zatrzymania , zwolnienia , obrotu w przeciwną stronę. Może być niebezpieczne , jeśli wys, podczas obsługi maszyn mających ostre będące w ruchu obrotowym części.

Szkodliwe czynniki biologiczne obejmują drobnoustroje komórkowe, pasożyty wewnętrzne, jednostki bezkomórkowe zdolne do replikacji lub przenoszenia materiału genetycznego, w tym zmodyfikowane genetycznie hodowle komórkowe, które mogą być przyczyną zakażenia, alergii lub zatrucia.


Za szkodliwe czynniki biologiczne, które mogą przyczynić się do zakażenia, alergii lub zatrucia uznaje się (§ 2 ust. 1 rozporządzenia):


Szczegółową klasyfikację i wykaz szkodliwych środków biologicznych określono w załączniku 1 do rozporządzenia, który wprowadza m.in. podział czynników biologicznych na grupy zagrożenia (1-4), w zależności od stopnia prawdopodobieństwa wywołania chorób u pracowników, gdzie 1 oznacza grupę najmniejszego ryzyka.

Bibliografia:

Czynniki Szkodliwe dla Zdrowia -mgr inż. Artur Bobrowski

http://bhp.wieszjak.pl/bezpieczenstwo-pracy/101766,czynniki_szkodliwe_dla_zdrowia.html



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Ocena ryzyka zawodowego na satnowisku, BHP, Analiza i ocena zagrożeń
Listy kontrolne - zagrożenia, BHP, Analiza i ocena zagrożeń
ocena kierowcy piekarni, Technik BHP, CKU Technik BHP, CKU, Notatki szkoła CKU (BHP), Analiza i ocen
Zakres wiadomości i umiejęności - technik BHP, Analiza i ocena zagrożeń
Tabela do oceny ryzyka, BHP, Analiza i ocena zagrożeń
Zagrożenia w środowisku pracy, BHP, Analiza i ocena zagrożeń
analiza i ocena zagrozen - analiza ryzyka zawodowego, studia, bhp
3. Analiza 3, Technik BHP, CKU Technik BHP, CKU, Notatki szkoła CKU (BHP), Analiza i ocena zagrożeń
Lk Min. wym. maszyn, BHP, Analiza i Ocena Zagrożeń
09.12.12, BHP, semestr 3, Analiza i ocena zagrożeń
PODSTAWY PRAWNE OCENY, Technik BHP, CKU Technik BHP, CKU, Notatki szkoła CKU (BHP), Analiza i ocena
12.01.2013, BHP, semestr 3, Analiza i ocena zagrożeń
Ryzyko obciążenia układu mięśniowo, BHP, Analiza i ocena zagrożeń
analiza i ocena zagrozen na pokaz, BHP, Różne
01.12.12, BHP, semestr 3, Analiza i ocena zagrożeń
Analiza i ocena zagrożeń na stanowisku sprzątaczki, BHP
Charakterystyka stanowisk pracy, BHP, Analiza i ocena zagrożeń
18.11.2012, BHP, semestr 3, Analiza i ocena zagrożeń

więcej podobnych podstron