Zmęczenie



Jest to zmniejszenie zdolności do

wykonywania pracy, które wystąpiło podczas

wykonywania danej czynności oraz w wyniku

jej wykonywania.



Przemijający stan zmniejszonej zdolności do

pracy wywołany pracą lub innymi czynnikami



Niezdolność do wykorzystania źródeł energii

na odpowiednim poziomie



Zmęczenie fizyczne



Zmęczenie umysłowe, psychiczne

Zmęczenie podczas
długotrwałej pracy o
umiarkowanej
intensywności



Wyczerpanie zapasów glikogenu

mięśniowego



Odwodnienie, zmiany elektrolitowe



Duszność wysiłkowa – gdy wentylacja

przekroczy 60-70% wentylacji

maksymalnej, zmęczenie mięśni

oddechowych



Wzrost temperatury ciała



Wyczerpanie układów hormonalnych , gł.

Nadnerczy

Zmęczenie podczas
krótkotrwałej pracy



Beztlenowe produkty przemiany glukozy

– mleczany i jony wodorowe powodują :



kwasicę wewnątrzkomórkową



Zmniejszenie aktywności enzymów glikolizy

beztlenowej



Zmniejszenie interakcji aktyny i miozyny i

tworzenia kompleksuaktynomiozyny



Zmniejszenie wytwarzania ATP



Utrudnienie relaksacji mięśnia



Hamowanie przewodnictwa motorycznego

Zmęczenie psychiczne –
kształtowanie odporności
psychicznej



Zmęczenie układu nerwowego może

wystąpić na każdym piętrze

powstawania przewodzenia bodźca



Odporność psychiczna podlega

treningowi oraz kształtuje się wraz z

wiekiem i doświadczeniem zawodnika



Trening psychologiczny obejmuje:kontrolę

i podzielność uwagi,pamięć, odporność

na stres,unikanie myślenia negatywnego,

trening skupienia, terapie emocjonalną

Teoria odwróconego U

Zdolność wysiłkowa a poziom stresu

Na wystąpienie zmęczenia
mają wpływ:



Wiek



Poziom wytrenowania



Infekcje



Choroby układu krążenia i oddechowego



Hałas



Niedobór snu



Temperatura i wilgotność otoczenia



Zmiany strefy czasowej



Poziom stresu

Podział zmęczenia



Ośrodkowe i obwodowe



Lokalne i ogólne ( do 30% lub powyżej
30% zaangażowanych mięsni )



Ostre i przewlekłe( zespół
przetrenowania )



Podziały są sztuczne, zmęczenie dotyczy
wielu miejsc złożonego mechanizmu
wydolności fizycznej człowieka

Objawy zmęczenia



Zmniejszenie siły i szybkości skurczu



Wydłużenie czasu reakcji



Pogorszenie koordynacji nerwowo
mięśniowej



Podwyższenie temperatury wewnętrznej



Uczucie duszności



Zaburzenia orientacji przestrzennej



nudności

Rola zmęczenia



Zmęczenie to zjawisko fizjologiczne chroniące

organizm przed groźnymi dla zdrowia

zaburzeniami do jakich mogłoby dojść w trakcie

kontynuowania wysiłku



Po rozpoczęciu wysiłku obserwuje się

przejściowy stan zmęczenia – opóźnione

przystosowanie organizmu do zadanego

obciążenia.



Jeżeli praca nie zostanie przerwana zostanie

uruchomiony szereg mechanizmów

przystosowawczych i ustali się ponownie stan

homeostazy (Drugi oddech)

zakwaszenie



Zahamowanie glikolizy i syntezy ATP



Hamowanie wiązania jonów wapniowych

przez troponinę



Upośledzenie tworzenia kompleksu aktyna

– miozyna



Drażnienie receptorów bólowych w mięśniu



Utrudnienie relaksacji aż do skurczu

tężcowego



Rola buforów krwi - NaHCO3

Kryzys energetyczny
komórki mięśniowej



Zakwaszenie



Nagromadzenie kwasu mlekowego



Retencja Co2



Niedostateczny napływ tlenu



hipoglikemia

Wzrost temperatury
wewnętrznej



Wzrost temp o 1 st przyspiesza akcję
serca o 9 uderzeń na min i spadek
objętości wyrzutowej o 11 ml



Wzrost o 2 st poważnie zakłóca
metabolizm komórkowy



Wzrost o 3 st upośledza funkcje OUN

Objawy przegrzania



Bóle głowy



Splątanie



Zaburzenia orientacji



Irracjonalne zachowanie



Osłabienie, senność



Bolesne kurcze mięśniowe



Nudności,



Zawroty głowy



Tachykardia, tachypnoe

Podstawowym
mechanizmem oddawania
nadmiaru ciepła jest
parowanie

Długotrwały wysiłek przy

nieodpowiedniej podaży płynów
prowadzi do odwodnienia a co za
tym idzie znacznego spadku
wydolności fizycznej zawodników.
Niezamierzone odwodnienie jest
zjawiskiem bardzo powszechnym w
sporcie.

Odwodnienie



W czasie wysiłku tracimy 1 – 1,5 l wody/godz



Ubytki woda mogą sięgać 3,5 –4 l/godz



Ubytek 2% masy ciała –pogorszenie

wydolności organizmu



Odwodnienie 3% - znaczne obniżenie

zdolności wysiłkowych



Pragnienie odczuwamy przy odwodnieniu 2-3

% utraty masy ciała



Wniosek – niezamierzone odwodnienie u

sportowców decyduje o wyniku sportowym!

Sposoby utrzymania stanu
homeostazy płynowej



Nawadnianie od rana, szczególnie w
dniu zawodów



Przed wysiłkiem 150 –200ml płynu
20 min wcześniej



150-200ml płynu co 20-30 min
wysiłku



Ocena diurezy przez zawodnika –
przejrzysty,jasny mocz.

Płyny izotoniczne



280-320mOsm/kg wody



Na – 50mmol/l



K –20 mmol/l



Glukoza – 6-8%

Płyny po zakończeniu
wysiłku



Nawadnianie należy rozpocząć
najpóźniej 15-20 min po
zakończeniu wysiłku



W ciągu 4-6 godzin uzupełnić
straty wody uzyskać dodatni
bilans płynowy - ważenie
zawodnika

Zmęczenie ośrodkowe



Powodem obniżenia się sprawności procesów

myślowych jest wzrost poziomu serotoniny



Prekursorem serotoniny jest tryptofan



W trakcie wysiłku obniża się poziom leucyny ,

izoleucyny , waliny – BCC



Tryptofan i BCC konkurują o przenikanie do

OUN – tryptofan przenika szybciej i podnosi

poziom serotoniny



Tłumaczy to sens suplementacji zawodników

BCC (aminokwasami rozgałęzionymi)

Znaczenie bólu
mięsniowego



Ból ostry – wynikający z gromadzenia się
mleczanu i H- ustępuje po ok. 90 min



Ból opóźniony – DOMS – rabdomioliza,
wzrost poziomu LDH – dehydrogenazy
mleczanowej, pojawienie się
białkomoczu i mioglobinurii



Uaktywnienie mediatorów zapalenia i
gojenia – rola histaminy,
serotoniny,prostaglandyn,cytokin

Ból - cd



Ból czynnościowy -wywołany czynnikami

psychicznymi- nadmiernym napięciem – masaż

rozluźniający



Ból kostno-stawowy pochodzi z okostnej i

torebek stawowych masaż stawowy

centryfugalny



Ból kurczowy-niedokrwienie mięsni,

odwodnienie,hipoglikemia – energiczny masaż

sportowy



Ból powysiłkowy – masaż powysiłkowy



Ból wywołany przez procesy patologiczne

Dług czasowy



Co 15min dł. geograficznej występuje

przesunięcie czasowe jednogodzinne



Przy przekroczeniu większych odległości

niż 30 min dł, geogr. gdy różnica czasu

wynosi 2 godziny występuje niezgodność

czasu astronomicznego z czasem

aktywności wewnętrznej organizmu



W kierunku wschodnim - jest wcześniej



W kierunku zachodnim - jest później