Somatyczne maski

Somatyczne maski

lęku – zespół lęku

lęku – zespół lęku

panicznego i

panicznego i

zaburzenie

zaburzenie

somatopodobne

somatopodobne

Andrzej Czernikiewicz

Andrzej Czernikiewicz

Emocjonalne objawy lęku

Emocjonalne objawy lęku

Napięcie

Napięcie

Lęk Lęk

Lęk Lęk

Strach Strach Strach

Strach Strach Strach

Antycypacja Antycypacja

Antycypacja Antycypacja

Pani

Pani

ka

ka

Pani

Pani

ka

ka

Pani

Pani

ka

ka

!!!! T E R R O R !!!!

!!!! T E R R O R !!!!

somatyczne maski lęku -

somatyczne maski lęku -

podstawowe informacje

podstawowe informacje



25-30 % pacjentów podstawowej opieki zdrowotnej

25-30 % pacjentów podstawowej opieki zdrowotnej

cierpi na zaburzenia emocjonalne (lęk i / lub

cierpi na zaburzenia emocjonalne (lęk i / lub

depresja)

depresja)



ponad jedna trzecia tych zaburzeń pozostaje

ponad jedna trzecia tych zaburzeń pozostaje

nierozpoznana

nierozpoznana



10-12 % populacji ogólnej cierpi na zaburzenia

10-12 % populacji ogólnej cierpi na zaburzenia

lękowe z manifestacją somatyczną (napady paniki lub

lękowe z manifestacją somatyczną (napady paniki lub

zaburzenie somatopodobne)

zaburzenie somatopodobne)



ludzie ci siedmiokrotnie częściej korzystają z usług

ludzie ci siedmiokrotnie częściej korzystają z usług

medycznych (w porównaniu z populacją ogólną)

medycznych (w porównaniu z populacją ogólną)

European CNS Advisory Board: Management of anxiety disorders. Padua,

European CNS Advisory Board: Management of anxiety disorders. Padua,

1995.

1995.

najczęstsze somatyczne

najczęstsze somatyczne

maski lęku

maski lęku



duszność

duszność



krztuszenie się

krztuszenie się



ból w klp

ból w klp



kołatanie serca

kołatanie serca



suchość w j. ustnej

suchość w j. ustnej



jadłowstręt

jadłowstręt



nudności

nudności



ból brzucha

ból brzucha



drżenie

drżenie



osłabienie fizyczne

osłabienie fizyczne



zawroty głowy

zawroty głowy



pocenie się

pocenie się



częste oddawanie

częste oddawanie

moczu

moczu



napięciowe bóle

napięciowe bóle

głowy

głowy

częstość diagnozy zab. lękowych w

częstość diagnozy zab. lękowych w

niektórych dolegliwościach

niektórych dolegliwościach

somatycznych

somatycznych



ból w klp (i negatywna angiografia) - 33-

ból w klp (i negatywna angiografia) - 33-

43%

43%



IBS - 29-38%

IBS - 29-38%



zawroty głowy (bez wyraźnej przyczyny

zawroty głowy (bez wyraźnej przyczyny

organicznej) - 13%

organicznej) - 13%



bóle migrenowe - 6.5%

bóle migrenowe - 6.5%



syndrom przewlekłego zmęczenia - 13 -

syndrom przewlekłego zmęczenia - 13 -

29.6%

29.6%

European CNS Advisory Board: Management of anxiety

European CNS Advisory Board: Management of anxiety

disorders. Padua, 1995.

disorders. Padua, 1995.

Kryteria diagnostyczne zespołu lęku

Kryteria diagnostyczne zespołu lęku

panicznego (F.41.0)

panicznego (F.41.0)



Wyraźny okres nagłego lęku , trwającego

Wyraźny okres nagłego lęku , trwającego

do godziny, osiągającego swój szczyt w

do godziny, osiągającego swój szczyt w

okresie pierwszych 10 minut,

okresie pierwszych 10 minut,

charakteryzujący się wystąpieniem co

charakteryzujący się wystąpieniem co

najmniej 4 z wymienionych niżej 13

najmniej 4 z wymienionych niżej 13

objawów :

objawów :



1.

1.

kołatanie serca, przyspieszenie tętna

kołatanie serca, przyspieszenie tętna



2.

2.

pocenie się

pocenie się



3.

3.

uczucie duszności

uczucie duszności



4.

4.

uczucie dławienia się

uczucie dławienia się



5.

5.

ból w klp

ból w klp



6.

6.

zawroty głowy, uczucie osłabienia, omdlewanie

zawroty głowy, uczucie osłabienia, omdlewanie



7.

7.

dreszcze lub uczucie “oblewającego ciepła”

dreszcze lub uczucie “oblewającego ciepła”

Kryteria diagnostyczne zespołu lęku

Kryteria diagnostyczne zespołu lęku

panicznego - c.d.

panicznego - c.d.



8.

8.

drżenie

drżenie



9.

9.

nudności lub niepokój w j. brzusznej

nudności lub niepokój w j. brzusznej



10.

10.

derealizacja lub depersonalizacja

derealizacja lub depersonalizacja

(przekonanie o “inności” otoczenia lub własnej

(przekonanie o “inności” otoczenia lub własnej

osoby, np. “wszystko wokół mnie po napadzie

osoby, np. “wszystko wokół mnie po napadzie

lęku stało się dziwne” czy “ wydaje mi się, że po

lęku stało się dziwne” czy “ wydaje mi się, że po

tym zastrzyku zacząłem inaczej słyszeć”

tym zastrzyku zacząłem inaczej słyszeć”



11.

11.

obawa przed utratą kontroli nad sobą

obawa przed utratą kontroli nad sobą



12.

12.

obawa przed śmiercią

obawa przed śmiercią



13.

13.

parestezje (najczęściej uczucie drętwienia

parestezje (najczęściej uczucie drętwienia

kończyn)

kończyn)

Kryteria diagnostyczne zespołu lęku

Kryteria diagnostyczne zespołu lęku

panicznego - c.d.

panicznego - c.d.



Objawom tym towarzyszą często:

Objawom tym towarzyszą często:



agorafobia (lęk przed znalezieniem się w

agorafobia (lęk przed znalezieniem się w

sytuacji, z której będzie ciężko uciec, lub

sytuacji, z której będzie ciężko uciec, lub

w sytuacji, w której niemożliwe jest

w sytuacji, w której niemożliwe jest

udzielenie pomocy - prowadzi to do

udzielenie pomocy - prowadzi to do

pozostawania chorego w domu, rezygnacji

pozostawania chorego w domu, rezygnacji

z wyjść (często rezygnacji z pracy)

z wyjść (często rezygnacji z pracy)



lęk antycypacyjny (obawa przed

lęk antycypacyjny (obawa przed

powtórnym napadem paniki).

powtórnym napadem paniki).

American Psychiatric Association:

American Psychiatric Association:

Diagnostic Criteria from DSM IV.

Diagnostic Criteria from DSM IV.

Washington, 1994.

Washington, 1994.

PAS

PAS

A)

A)

Napady lęku w ostatnim

Napady lęku w ostatnim

tygodniu:

tygodniu:



A1.Częstość:

A1.Częstość:



0 – brak epizodów lęku

0 – brak epizodów lęku



1 – 1 napad lęku

1 – 1 napad lęku



2 - 2-3 napady lęku

2 - 2-3 napady lęku



3 - 4-6 napadów lęku

3 - 4-6 napadów lęku



4 - > 6 napadów lęku

4 - > 6 napadów lęku



A2. Nasilenie:

A2. Nasilenie:



0 – brak epizodów lęku

0 – brak epizodów lęku



1 – lekkie nasilenie

1 – lekkie nasilenie



2 – umiarkowane nasilenie

2 – umiarkowane nasilenie



3 – znaczne nasilenie

3 – znaczne nasilenie



4 – krańcowe nasilenie

4 – krańcowe nasilenie



A3. Średni czas trwania

A3. Średni czas trwania

napadu:

napadu:



0 – brak epizodów lęku

0 – brak epizodów lęku



1 – < 10 minut

1 – < 10 minut



2 – 10-60 minut

2 – 10-60 minut



3 – 1-2 godziny

3 – 1-2 godziny



4 - > 2 godziny

4 - > 2 godziny



A4. Spontaniczność

A4. Spontaniczność

napadów:

napadów:



0 – zdecydowana większość

0 – zdecydowana większość

nieoczekiwanych

nieoczekiwanych



1 –większość

1 –większość

nieoczekiwanych

nieoczekiwanych



2 – równa ilość

2 – równa ilość

oczekiwanych i

oczekiwanych i

nieoczekiwanych

nieoczekiwanych



3 – większość

3 – większość

oczekiwanych

oczekiwanych



4 – zdecydowana większość

4 – zdecydowana większość

oczekiwanych

oczekiwanych

PAS - c.d.

PAS - c.d.

B)

B)

Agorafobia,

Agorafobia,

unikanie

unikanie



B1. Częstość:

B1. Częstość:



0 – brak unikania

0 – brak unikania

lub agorafobii

lub agorafobii



1 – rzadkie

1 – rzadkie

unikanie lub

unikanie lub

agorafobia

agorafobia



2 - okazyjne

2 - okazyjne

unikanie lub

unikanie lub

agorafobia

agorafobia



3 – częste unikanie

3 – częste unikanie

lub agorafobia

lub agorafobia



4 – unikanie lub

4 – unikanie lub

agorafobia ciągłe

agorafobia ciągłe



B2. Liczba

B2. Liczba

unikanych sytuacji:

unikanych sytuacji:



0 – brak unikania

0 – brak unikania

lub agorafobii

lub agorafobii



1 – unikanie jednej

1 – unikanie jednej

sytuacji

sytuacji



2 – 2-3 unikane

2 – 2-3 unikane

sytuacje

sytuacje



3 – 4-8 unikane

3 – 4-8 unikane

sytuacje

sytuacje



4 – unikanie prawie

4 – unikanie prawie

każdej sytuacji

każdej sytuacji

B. Bandelow - 1999

B. Bandelow - 1999

Występowanie PA i PD

Występowanie PA i PD



10-12% populacji ogólnej ma w

10-12% populacji ogólnej ma w

ciągu życia 1 napad panicznego lęku

ciągu życia 1 napad panicznego lęku



4-5% rozwija zespół lęku panicznego

4-5% rozwija zespół lęku panicznego



7% kobiet i 3.5% mężczyzn cierpi na

7% kobiet i 3.5% mężczyzn cierpi na

agorafobię

agorafobię

Różnicowanie chorób

Różnicowanie chorób

organicznych serca i zespołu

organicznych serca i zespołu

lęku panicznego (napadu paniki)

lęku panicznego (napadu paniki)



napady paniki rozpoczynają się zwykle

napady paniki rozpoczynają się zwykle

między 20 r.ż. a 30 r.ż.;

między 20 r.ż. a 30 r.ż.;



napady paniki częściej dotyczą kobiet;

napady paniki częściej dotyczą kobiet;



w czasie napadu paniki występuje zwykle

w czasie napadu paniki występuje zwykle

więcej objawów z wymienionych w podanych

więcej objawów z wymienionych w podanych

wyżej kryteriach, niż w czasie epizodu

wyżej kryteriach, niż w czasie epizodu

tachykardii, czy bólu serca z przyczyn

tachykardii, czy bólu serca z przyczyn

“organicznych”

“organicznych”



osoby z napadami paniki prawie zawsze w

osoby z napadami paniki prawie zawsze w

czasie epizodu lęku przeżywają obawę przed

czasie epizodu lęku przeżywają obawę przed

śmiercią

śmiercią

Różnicowanie chorób

Różnicowanie chorób

organicznych serca i zespołu

organicznych serca i zespołu

lęku panicznego (napadu paniki)

lęku panicznego (napadu paniki)

- c.d.

- c.d.



u osób z napadami paniki lęk antycypacyjny jest

u osób z napadami paniki lęk antycypacyjny jest

znaczny, często ogranicza ich funkcjonowanie

znaczny, często ogranicza ich funkcjonowanie



osoby z napadami paniki “dążą” do licznych i

osoby z napadami paniki “dążą” do licznych i

różnorodnych badań diagnostycznych układu

różnorodnych badań diagnostycznych układu

krążenia

krążenia



w rodzinie osób z napadami paniki, szczególnie w

w rodzinie osób z napadami paniki, szczególnie w

linii kobiecej, można znaleźć osoby z historią

linii kobiecej, można znaleźć osoby z historią

zaburzeń lękowych, podczas gdy przypadki

zaburzeń lękowych, podczas gdy przypadki

organicznych chorób serca znajdowane są zwykle w

organicznych chorób serca znajdowane są zwykle w

linii męskiej danej rodziny

linii męskiej danej rodziny



osoby z napadami paniki od początku swoich

osoby z napadami paniki od początku swoich

dolegliwości mogą przyjmować postawę roszczeniową

dolegliwości mogą przyjmować postawę roszczeniową

Różnicowanie chorób

Różnicowanie chorób

organicznych serca i zespołu

organicznych serca i zespołu

lęku panicznego (napadu paniki)

lęku panicznego (napadu paniki)

- c.d.

- c.d.



czynnikami wyzwalającymi rozwój napadów

czynnikami wyzwalającymi rozwój napadów

paniki mogą być rzeczywiste dolegliwości

paniki mogą być rzeczywiste dolegliwości

psychofizyczne o obrazie zbliżonym do

psychofizyczne o obrazie zbliżonym do

napady paniki (np. zespół Hoigneu’a –

napady paniki (np. zespół Hoigneu’a –

“wstrząs penicylinowy”)

“wstrząs penicylinowy”)



u mężczyzn, szczególnie młodych, napady

u mężczyzn, szczególnie młodych, napady

paniki mogą być manifestacją uzyskania

paniki mogą być manifestacją uzyskania

dłuższej abstynencji, w rozwijającym się

dłuższej abstynencji, w rozwijającym się

uzależnieniu od alkoholu

uzależnieniu od alkoholu

A. Czernikiewicz - 1998

A. Czernikiewicz - 1998

problemy somatyczne i psychiczne

problemy somatyczne i psychiczne

o obrazie “napadów paniki”

o obrazie “napadów paniki”



nadczynność tarczycy

nadczynność tarczycy



choroba wieńcowa

choroba wieńcowa



nadciśnienie tętnicze

nadciśnienie tętnicze



pheochromocytoma

pheochromocytoma



uzależnienie od alkoholu

uzależnienie od alkoholu



narkomania, uzależnienie od BDA

narkomania, uzależnienie od BDA

Zasady postępowania z

Zasady postępowania z

pacjentem z zespołem lęku

pacjentem z zespołem lęku

panicznego - I:

panicznego - I:



Wysłuchaj dokładnie skarg pacjenta, nie

Wysłuchaj dokładnie skarg pacjenta, nie

szukając na razie ich psychosocjalnego

szukając na razie ich psychosocjalnego

podłoża - im więcej jest tych dolegliwości, im

podłoża - im więcej jest tych dolegliwości, im

bardziej są one zmienne, jeśli dotyczą

bardziej są one zmienne, jeśli dotyczą

różnych narządów, tym bardziej przemawia

różnych narządów, tym bardziej przemawia

to za emocjonalnym podłożem tych zaburzeń.

to za emocjonalnym podłożem tych zaburzeń.



Przeanalizuj jego dotychczasową

Przeanalizuj jego dotychczasową

dokumentację medyczną - zaburzenia

dokumentację medyczną - zaburzenia

paniczne zaczynają się najczęściej przed 20

paniczne zaczynają się najczęściej przed 20

r.ż., pacjent taki ma dokumentację od

r.ż., pacjent taki ma dokumentację od

różnych specjalistów, często kolekcjonuje

różnych specjalistów, często kolekcjonuje

wyniki swoich badań.

wyniki swoich badań.

Zasady postępowania z

Zasady postępowania z

pacjentem z zespołem lęku

pacjentem z zespołem lęku

panicznego - II:

panicznego - II:



Po zebraniu wywiadu i badaniu

Po zebraniu wywiadu i badaniu

fizykalnym spróbuje znaleźć w

fizykalnym spróbuje znaleźć w

niedawnej przeszłości stresor

niedawnej przeszłości stresor

psychospołeczny (np. utrata bliskiej

psychospołeczny (np. utrata bliskiej

osoby), który może tłumaczyć nagłe

osoby), który może tłumaczyć nagłe

wystąpienie dolegliwości

wystąpienie dolegliwości

somatycznych.

somatycznych.



Dowiedz się jaka była dotychczasowa

Dowiedz się jaka była dotychczasowa

odpowiedź pacjenta zarówno na leki

odpowiedź pacjenta zarówno na leki

“somatyczne”, jak i anksjolityczne -

“somatyczne”, jak i anksjolityczne -

może pacjent “dozował” sobie inne

może pacjent “dozował” sobie inne

“relaksujące” środki (np. alkohol).

“relaksujące” środki (np. alkohol).

Zasady postępowania z

Zasady postępowania z

pacjentem z zespołem lęku

pacjentem z zespołem lęku

panicznego - III:

panicznego - III:



Zorientuj się jak pacjent do tej pory był

Zorientuj się jak pacjent do tej pory był

podatny na zachowania jatrogenne (np.

podatny na zachowania jatrogenne (np.

pamięta pierwszą uwagę otoczenia o swoim

pamięta pierwszą uwagę otoczenia o swoim

zdrowiu “Dlaczego dzisiaj tak źle

zdrowiu “Dlaczego dzisiaj tak źle

wyglądasz?”, być może ma jednocześnie

wyglądasz?”, być może ma jednocześnie

wrażenie, że od tego czasu czuje się źle) -

wrażenie, że od tego czasu czuje się źle) -

jest to tendencja typowa dla osób z

jest to tendencja typowa dla osób z

napadami paniki.

napadami paniki.

Zasady postępowania z

Zasady postępowania z

pacjentem z zespołem lęku

pacjentem z zespołem lęku

panicznego - IV:

panicznego - IV:



Skonfrontuj odchylenia od normy w badaniach

Skonfrontuj odchylenia od normy w badaniach

specjalistycznych z poziomem ich subiektywnego

specjalistycznych z poziomem ich subiektywnego

przeżywania, pacjenci z zaburzeniami

przeżywania, pacjenci z zaburzeniami

“organicznymi” ze strony serca bagatelizują je,

“organicznymi” ze strony serca bagatelizują je,

pacjenci z zaburzeniami panicznymi mają tendencję

pacjenci z zaburzeniami panicznymi mają tendencję

do niewspółmiernie dużego przeżywania

do niewspółmiernie dużego przeżywania

dolegliwości.

dolegliwości.



Pamiętaj, iż osoby z przewlekłą chorobą serca zwykle

Pamiętaj, iż osoby z przewlekłą chorobą serca zwykle

nie lokalizują w czasie jej początku, podczas gdy

nie lokalizują w czasie jej początku, podczas gdy

pacjenci z zaburzeniami panicznymi potrafią prawie

pacjenci z zaburzeniami panicznymi potrafią prawie

zawsze podać bardzo dokładnie czas wystąpienia

zawsze podać bardzo dokładnie czas wystąpienia

pierwszych objawów choroby

pierwszych objawów choroby

A. Czernikiewicz - 1998

A. Czernikiewicz - 1998

Cele terapii anksjolitycznej

Cele terapii anksjolitycznej



1.

1.

kontrola objawów somatycznych;

kontrola objawów somatycznych;



2.

2.

edukacja pacjenta;

edukacja pacjenta;



3.

3.

blokowanie zachowań

blokowanie zachowań

związanych z fobią;

związanych z fobią;



4.

4.

readaptacja psychosocjalna;

readaptacja psychosocjalna;



5. długoterminowe monitorowanie

5. długoterminowe monitorowanie

dla uniknięcia nawrotu

dla uniknięcia nawrotu

European CNS Advisory Board: Management of anxiety

European CNS Advisory Board: Management of anxiety

disorders. Padua, 1995.

disorders. Padua, 1995.

Algorytm terapii PD

Psychoterapia

Kognitywno-
behawioralna

Niskie

Dawki
SSRI

Niskie

Dawki
BDA

Podnoszenie

dawek

SSRI

Ocena

odpowiedzi

Na SSRI po 4-6
tygodniach

utrzymanie

dawki SSRI

przez > 6
miesięcy

Wzrost

dawki
SSRI

tak

nie

Inny SSRI
lub TLPD

IMAO

„

„

Mógłbym umrzeć”

Mógłbym umrzeć”

Jerzy obudził się krytycznej nocy z dusznością, obfitymi potami i

Jerzy obudził się krytycznej nocy z dusznością, obfitymi potami i

kołataniem serca. Usiłował zmierzyć sobie tętno, ale nie było to

kołataniem serca. Usiłował zmierzyć sobie tętno, ale nie było to

możliwe - na sekundę przypadały co najmniej dwa uderzenie

możliwe - na sekundę przypadały co najmniej dwa uderzenie

serca. Pomyślał „Mógłbym umrzeć”. Był to już trzeci tego typu

serca. Pomyślał „Mógłbym umrzeć”. Był to już trzeci tego typu

atak w tym tygodniu i co najmniej 10-y w tym miesiącu - wszystkie

atak w tym tygodniu i co najmniej 10-y w tym miesiącu - wszystkie

z nich zdarzały się zaraz po zaśnięciu.

z nich zdarzały się zaraz po zaśnięciu.

Problem zaczął się przed dwoma laty, gdy skończył 50 lat, i budził

Problem zaczął się przed dwoma laty, gdy skończył 50 lat, i budził

lęk przed zasypianiem. Po każdym tego typu napadzie czuł się

lęk przed zasypianiem. Po każdym tego typu napadzie czuł się

zmęczony przez następny dzień. Z powodu „ataków serca” leczył

zmęczony przez następny dzień. Z powodu „ataków serca” leczył

się u kardiologa, który rozpoznał u niego „chorobę wieńcową” i

się u kardiologa, który rozpoznał u niego „chorobę wieńcową” i

„niedotlenienie mięśnia sercowego”. Do psychiatry zgłosił się z

„niedotlenienie mięśnia sercowego”. Do psychiatry zgłosił się z

powodu zaburzeń snu, prosząc o jakiś proszek nasenny.

powodu zaburzeń snu, prosząc o jakiś proszek nasenny.

Wywiad ujawnił, że pierwsze tego typu napady wystąpiły w wieku 12

Wywiad ujawnił, że pierwsze tego typu napady wystąpiły w wieku 12

lat - pierwszy atak miał miejsce w czasie wycieczki szkolnej w

lat - pierwszy atak miał miejsce w czasie wycieczki szkolnej w

Tatry. Przez 2-3 lata leczył się wtedy z powodu „nerwicy serca”.

Tatry. Przez 2-3 lata leczył się wtedy z powodu „nerwicy serca”.

Okazało się, że napady przed dwoma laty nasiliły się po tym jak

Okazało się, że napady przed dwoma laty nasiliły się po tym jak

odchudził się o około 15 kg. Przed dwoma laty stał się również

odchudził się o około 15 kg. Przed dwoma laty stał się również

abstynentem - poprzednio wypijał dziennie 8-10 piw.

abstynentem - poprzednio wypijał dziennie 8-10 piw.

„

„

Domowa szkoła

Domowa szkoła

ratownictwa

ratownictwa

medycznego”

medycznego”

Grażyna ma 35 lat i pracuje jako salowa w szpitalu. Od

Grażyna ma 35 lat i pracuje jako salowa w szpitalu. Od

dwu lat nie radzi sobie w pracy z powodu

dwu lat nie radzi sobie w pracy z powodu

powtarzających się napadów kołatania serca, duszności,

powtarzających się napadów kołatania serca, duszności,

obawy przed omdleniem.

obawy przed omdleniem.

Pamięta pierwszy atak - pod koniec dyżuru zemdlała

Pamięta pierwszy atak - pod koniec dyżuru zemdlała

wtedy w pracy. Leżała wtedy na swoim oddziale przez

wtedy w pracy. Leżała wtedy na swoim oddziale przez

kilka dni, ale rozpoznano u niej tylko „dystonię

kilka dni, ale rozpoznano u niej tylko „dystonię

neurowegetatywną”. Nasilenie objawów od czasu nagłej

neurowegetatywną”. Nasilenie objawów od czasu nagłej

śmierci znajomego, u którego też rozpoznawano tylko

śmierci znajomego, u którego też rozpoznawano tylko

„nerwicę serca”.

„nerwicę serca”.

Po tym zdarzeniu napady nasiliły się, unika podróży

Po tym zdarzeniu napady nasiliły się, unika podróży

autobusem, ostatnio przeszkoliła całą rodzinę w

autobusem, ostatnio przeszkoliła całą rodzinę w

niesieniu pierwszej pomocy - zarówno mąż, jak i dzieci

niesieniu pierwszej pomocy - zarówno mąż, jak i dzieci

znają zasady sztucznego oddychania i zewnętrznego

znają zasady sztucznego oddychania i zewnętrznego

masażu serca.

masażu serca.

Zaburzenie

somatyzacyjne. F.45.0

Co najmniej

Co najmniej

2-letnia historia

2-letnia historia

różnych

różnych

dolegliwości fizycznych, nie wyjaśnionych

dolegliwości fizycznych, nie wyjaśnionych

w badaniach somatycznych ...

w badaniach somatycznych ...

Zaangażowanie w dolegliwości, lub

Zaangażowanie w dolegliwości, lub

poszukiwanie ich przyczyny w licznych

poszukiwanie ich przyczyny w licznych

konsultacjach lekarskich ...

konsultacjach lekarskich ...

Nieprzyjmowanie wyjaśnień

Nieprzyjmowanie wyjaśnień

psychicznego podłoża dolegliwości ...

psychicznego podłoża dolegliwości ...

Zaburzenie

somatyzacyjne. F.45.0

-

Dolegliwości

Ból brzucha

Ból brzucha

Nudności

Nudności

Uczucie pełności w brzuchu lub wzdęcia

Uczucie pełności w brzuchu lub wzdęcia

Wymioty lub zgaga

Wymioty lub zgaga

Uczucie przelewania w brzuchu

Uczucie przelewania w brzuchu

Duszność

Duszność

Ból w klatce piersiowej

Ból w klatce piersiowej

Dysuria, częste parcie na pęcherz

Dysuria, częste parcie na pęcherz

Nieprzyjemne odczucia w okolicy genitaliów

Nieprzyjemne odczucia w okolicy genitaliów

Skargi na nieprzyjemne odczucia z pochwy

Skargi na nieprzyjemne odczucia z pochwy

rumień lub blednięcie skóry

rumień lub blednięcie skóry

Bóle kończyn lub stawów

Bóle kończyn lub stawów

Uczucie drętwienia lub mrowienia

Uczucie drętwienia lub mrowienia