Wstrząs

Małgorzata Pacholska

2008r.

Definicja

• Wstrząs jest to krytyczne

zmniejszenie mikrokrążenia ( czyli
dostarczenia tlenu i substancji
odżywczych oraz „odbierania”
produktów metabolizmu tkankowego)
z powodu ostrej niedomogi krążenia,
która prowadzi do niedotlenienia
tkanek i zaburzeń
metabolicznych.

Podział kliniczny

• Wyróżniamy następujące fazy wstrząsu:

- wyrównany kiedy czynności życiowo
ważnych narządów są utrzymane dzięki
mechanizmom wyrównawczym
- niewyrównany- pojawiają się zaburzenia
krążenia (↓RR, ↓przepływu krwi przez
narządy)
- nieodwracalny- pojawiają się
uszkodzenia krążenia włośniczkowego
(uszkodzenia wielonarządowe)

Patofizjologia

• Czynność wszystkich narządów i

układów we wstrząsie jest
upośledzona

• Zmniejszenie ilości krwi

krążącej

(wywołanej różnymi czynnikami)
powoduje wyrzut katecholamin

• Związki te doprowadzają do

przyśpieszenia akcji serca,
obkurczenia naczyń

Patofizjologia cd

• Zmniejszony przepływ krwi przez

– Mózg=

zaburzenia świadomości

– Serce= zaburzenia

kurczliwości

oraz

integralności naczyń krwionośnych

– Płuca=

niewydolność oddechowa

– Nerki=

oliguria

lub ATN

– Jelita= niedokrwienne

uszkodzenie

jelit,

krwotoki z żołądka

DIC-

zwolnienie przepływu krwi

mikrozakrzepy

Rodzaje wstrząsu

Ze względu na etiologię wyróżniamy:
• Wstrząs krwotoczny

( hipowolemiczny)

• Wstrząs septyczny
• Wstrząs kardiogenny
• Wstrząs dystrybucyjny (neurogenny,

anafilaktyczny)

Wstrząs krwotoczny

• Ostry niedobór krwi krążącej

• Przyczyny:

-krwotok
-oparzenia
-ostre stany zapalne śluzówki jelit-

biegunki, wymioty

Wstrząs krwotoczny cd

• Mechanizmy kompensacyjne:

-przyśpieszenie AS
-obkurczenie naczyń
-wzrost resorbcji sodu i wody w nerkach
-pragnienie

Ostra utrata krwi ok. 10-15% objętości – mechanizmy

kompensacyjne wydolne

Ostra utrata krwi powyżej 25% objętości= wstrząs

nieodwracalny

Wstrząs septyczny

• Jest to ciężka

posocznica powikłana

hipotonią

, pomimo właściwego

przetaczania płynów

• Powodowany jest przez

toksyny

głównie bakterii G(-)

Wstrząs kardiogenny

• Przyczyną jest choroba serca
• U niemowląt i dzieci najczęstszą

przyczyną jest :

– Częstoskurcz nadkomorowy
– Wady wrodzone zwężenia odpływu lewej komory

Wstrząs dystrybucyjny

• Nieprawidłowe rozmieszczenie

fizjologicznej objętości krwi

• Wyróżniamy

– anafilaktyczny Rozwija się w krótkim czasie od

ekspozycji na alergen. Dochodzi do uogólnionego

rozszerzenia naczyń → gwałtowne ↓RR

Dodatkowo stwierdzamy: świąd, rumień, pokrzywka, bladość

powłok lub sinica, skurcz oskrzeli

– neurogenny Zniesienie napięcia współczulnego naczyń.

W organizmie krąży prawidłowa ilość krwi, ale naczynia

są rozkurczone.

Przyczyny:

-uraz pnia mózgu
-przerwanie rdzenia
-ogniskowe uszkodzenia mózgu

Rozpoznanie wczesne

• Im mniejsze dziecko tym trudniej

mechanizmy wyrównawcze są w

stanie kompensować zaburzony
przepływ krwi aż do krytycznych
stadiów wstrząsu

Badanie podmiotowe

• Wywiad

biegunka, krwotok, gorączka,

pokrzywka, kontakt z

alergenem,

uraz ,wady serca

Badanie przedmiotowe

• Stan świadomości ( senność

nadpobudliwość)

• Tachykardia
• Tachypnoe
• Słabo napięte tętno obwodowe
• Kończyny chłodne, sinica, marmurkowate

kończyny

• Powrót włośniczkowy >2s

Ciśnienie długo może utrzymywać się w

granicach normy wiekowej

Badania laboratoryjne

• Morfologia (hbg, plt, wbc)
• Glikemia
• Jonogram, RKZ
• Kreatynina, BUN

Leczenie

• Udrożnienie dróg oddechowych,

tlenoterapia, intubacja

• Intensywna płynoterapia (krystaloidy:

0,9%NaCl, Ringer)20ml/kg

• Leki: aminy katecholowe
• KKCz ( uniwersalna grupa: 0Rh ujemny)
• Schorzeń podstawowych np:

– Antybiotyki w wstrząsie septycznym
– Chirurgiczna korekta wady serca
– Usunięcie alergenu