Zakaźne choroby

Zakaźne choroby

wysypkowe

wysypkowe

Dorota Bande

Dorota Bande

r

r

Katedra i Klinika Chorób Zakaźnych PAM

Katedra i Klinika Chorób Zakaźnych PAM

200

200

6-2007

6-2007

Zakaźne choroby

Zakaźne choroby

wysypkowe

wysypkowe

wg Juszczyka/Gładysza

wg Juszczyka/Gładysza



Z wysypką plamistą:

Z wysypką plamistą:

z

z

gorączką zawsze

gorączką zawsze

( rumień nagły, odra, płonica)

( rumień nagły, odra, płonica)

z

z

gorączką czasami

gorączką czasami

( rumień zakaźny, różyczka)

( rumień zakaźny, różyczka)



Z wysypką plamisto-grudkową

Z wysypką plamisto-grudkową

:

:

z gorączką zawsze

z gorączką zawsze

( dur brzuszny)

( dur brzuszny)

z gorączką zawsze i wysypką czasami

z gorączką zawsze i wysypką czasami

(papuzica, zakażenia

(papuzica, zakażenia

wirusowe: CMV, mononukleoza zakaźna, adenowirusy,

wirusowe: CMV, mononukleoza zakaźna, adenowirusy,

Coxackie A i B, toksoplazmoza, świnka – tu wysypka

Coxackie A i B, toksoplazmoza, świnka – tu wysypka

wyjątkowo)

wyjątkowo)



Z wysypką plamisto-krwotoczną:

Z wysypką plamisto-krwotoczną:

występującą stale

występującą stale

(dur plamisy, posocznica meningokokkowa)

(dur plamisy, posocznica meningokokkowa)

występującą sporadycznie lub wtórnie

występującą sporadycznie lub wtórnie

(zakażenia wirusowe:

(zakażenia wirusowe:

Lassa, Marburg; Coxackie A i B; krztusiec, mononukleoza

Lassa, Marburg; Coxackie A i B; krztusiec, mononukleoza

zakaźna, odra, różyczka, płonica)

zakaźna, odra, różyczka, płonica)

Zakaźne choroby

Zakaźne choroby

wysypkowe cd

wysypkowe cd

wg Juszczyka/Gładysza

wg Juszczyka/Gładysza



Z wysypką pęcherzykową

Z wysypką pęcherzykową

z wysypką zawsze

z wysypką zawsze

( ospa riketsjowa, ospa wietrzna, półpasiec,

( ospa riketsjowa, ospa wietrzna, półpasiec,

ospa prawdziwa, opryszczka zwykła)

ospa prawdziwa, opryszczka zwykła)

z

z

wysypką sporadycznie

wysypką sporadycznie

( zakażenia enterowirusowe, Coxackie )

( zakażenia enterowirusowe, Coxackie )



Z wysypką różnorodną, występującą zawsze:

Z wysypką różnorodną, występującą zawsze:

krętkowice

krętkowice

( leptospiroza – wybroczyny v pokrzywka v odro- v

( leptospiroza – wybroczyny v pokrzywka v odro- v

płoniczopodobna; borelioza – rumień przewlekły wędrujący –

płoniczopodobna; borelioza – rumień przewlekły wędrujący –

ECM)

ECM)

choroba kociego pazura

choroba kociego pazura

– płoniczopodobna v plamisto-

– płoniczopodobna v plamisto-

pęcherzykowa

pęcherzykowa

inwazje pasożytnicze

inwazje pasożytnicze

( włośnica, wszawica, świerzb)

( włośnica, wszawica, świerzb)

choroba Kawasaki

choroba Kawasaki

: gorączka, limfadenopatia, zapalenie spojówek,

: gorączka, limfadenopatia, zapalenie spojówek,

rumień warg, zapalenie gardła, wysypka płoniczopodobna

rumień warg, zapalenie gardła, wysypka płoniczopodobna



Inne:

Inne:

gronkowcowe złuszczające zapalenie skóry.

gronkowcowe złuszczające zapalenie skóry.

Wysypka w chorobach

Wysypka w chorobach

zakaźnych

zakaźnych

wg Armstrong

wg Armstrong



Najczęściej w chorobach wirusowych

Najczęściej w chorobach wirusowych



Zwykle z gorączką

Zwykle z gorączką



Klasyfikowana wg lokalizacji i rodzaju

Klasyfikowana wg lokalizacji i rodzaju

wykwitów:

wykwitów:

rozsiana plamisto-grudkowa

rozsiana plamisto-grudkowa

wysypka obwodowa

wysypka obwodowa

rumieniowa zlewna złuszczająca

rumieniowa zlewna złuszczająca

pęcherzykowa

pęcherzykowa

pokrzywkowa

pokrzywkowa

guzkowa

guzkowa

plamista

plamista

Rozsiana wysypka plamisto-

Rozsiana wysypka plamisto-

grudkowa

grudkowa



Odra ( rubeola) – paramyxovirus

Odra ( rubeola) – paramyxovirus



Różyczka ( rubella) - togavirus

Różyczka ( rubella) - togavirus



Rumień zakaźny (erythema infectiosum) -

Rumień zakaźny (erythema infectiosum) -

HParvB19

HParvB19



Rumień nagły (exanthema subitum,roseola,

Rumień nagły (exanthema subitum,roseola,

gorączka trzydniowa) – HHV-6

gorączka trzydniowa) – HHV-6

lub inne

lub inne



Mononukleoza zakaźna (wysypka u 10-15%) – EBV

Mononukleoza zakaźna (wysypka u 10-15%) – EBV



Ostra infekcja retrowirusowa

Ostra infekcja retrowirusowa



Inne choroby wirusowe: ECHO 2,4; Coxackie A9, B1

Inne choroby wirusowe: ECHO 2,4; Coxackie A9, B1



Dur epidemiczny : Rickettsia prowazeki

Dur epidemiczny : Rickettsia prowazeki



Riketsjowe gorączki plamiste: R. conorii (g.

Riketsjowe gorączki plamiste: R. conorii (g.

śródziemnom.), R.australis (dur kleszczowy

śródziemnom.), R.australis (dur kleszczowy

Queensland).

Queensland).



Erlichioza, leptospiroza, borelioza, dur brzuszny

Erlichioza, leptospiroza, borelioza, dur brzuszny

(S.typhi), forączki po ugryzieniu przez szczura

(S.typhi), forączki po ugryzieniu przez szczura

(sodoku ; Spirillum

(sodoku ; Spirillum

minus) i inne.

minus) i inne.

Odra

Odra

Różyczka

Różyczka

Rumień zakaźny

Rumień zakaźny

Rumień

Rumień

nagły

nagły

Wysypka obwodowa

Wysypka obwodowa



Gorączka Gór Skalistych - Rickettsia

Gorączka Gór Skalistych - Rickettsia

rickettsii

rickettsii



Kiła drugorzędowa – krętek blady

Kiła drugorzędowa – krętek blady



Hand-foot-and-mouth disease

Hand-foot-and-mouth disease

-Coxackievirus A16

-Coxackievirus A16



Gorączka po ugruzieniu przez szczura –

Gorączka po ugruzieniu przez szczura –

Streptobacillus moniliformis

Streptobacillus moniliformis



Rumień wielopostaciowy ( leki,

Rumień wielopostaciowy ( leki,

zakażenia?)

zakażenia?)

Kiła drugorzędowa

Kiła drugorzędowa

Hand-food-and-mouth

Hand-food-and-mouth

diseases

diseases

Rumienie zlewne złuszczające

Rumienie zlewne złuszczające



Płonica ( szkarlatyna) - Streptococcus

Płonica ( szkarlatyna) - Streptococcus

group A (pirogenne exotoksyny A,B,C)

group A (pirogenne exotoksyny A,B,C)



Choroba Kawasaki – przyczyna nieznana

Choroba Kawasaki – przyczyna nieznana



Streptococcal toxic shock syndrome ( Str.

Streptococcal toxic shock syndrome ( Str.

g.A ; exotoksyny typu A lub M)

g.A ; exotoksyny typu A lub M)



Staphylococcal toxic shock syndrome

Staphylococcal toxic shock syndrome

(Staphylococcus aureus; enterotoksyny B

(Staphylococcus aureus; enterotoksyny B

lub C)

lub C)



Staphylococcal scaled skin syndrome

Staphylococcal scaled skin syndrome

(S.aureus, grupy fagowej II)-

(S.aureus, grupy fagowej II)-

gronkowcowe złuszczjące zapalenie skóry

gronkowcowe złuszczjące zapalenie skóry

Wysypki pęcherzykowe

Wysypki pęcherzykowe



Ospa wietrzna

Ospa wietrzna

(varicella, chickenpox) – Varicella

(varicella, chickenpox) – Varicella

zoster virus

zoster virus



Opryszczka zwykła

Opryszczka zwykła

(Herpes simplex labialis,

(Herpes simplex labialis,

genitalis) – HSV-1, HSV-2

genitalis) – HSV-1, HSV-2



Ospa riketsjowa

Ospa riketsjowa

– Rickettsia akari ( od ugryzienia

– Rickettsia akari ( od ugryzienia

przez roztocza)

przez roztocza)



Rozsiane zakażenie Vibrio vulnificus

Rozsiane zakażenie Vibrio vulnificus

– uchorych

– uchorych

z marskością wątroby ; od zanieczyszczonych

z marskością wątroby ; od zanieczyszczonych

owoców morza

owoców morza



Zgorzelinowe zapalenie skóry

Zgorzelinowe zapalenie skóry

– Pseudomonas

– Pseudomonas

aeruginosa, grzyby (pacjenci z neutropenią i

aeruginosa, grzyby (pacjenci z neutropenią i

bakteriemią pałeczką odmieńca)

bakteriemią pałeczką odmieńca)

Ospa wietrzna

Ospa wietrzna

Półpasiec (Herpes zoster)

Półpasiec (Herpes zoster)



Pokrzywka:

Pokrzywka:

pokrzywkowe zapalenie naczyń

pokrzywkowe zapalenie naczyń

– choroba

– choroba

posurowicza,choroby tkanki łącznej, zakażenia,

posurowicza,choroby tkanki łącznej, zakażenia,

idiopatyczne

idiopatyczne



Wysypka guzkowa:

Wysypka guzkowa:

zakażenia rozsiane

zakażenia rozsiane

- grzyby, mykobakterie

- grzyby, mykobakterie

rumień guzowaty

rumień guzowaty

( septal panniculitis) –

( septal panniculitis) –

zakażenia

zakażenia

(paciorkowce, grzyby, mykobakterie,

(paciorkowce, grzyby, mykobakterie,

riketsje),

riketsje),

leki , sarkoidoza, idiopatyczne

leki , sarkoidoza, idiopatyczne

Sweet’s syndrome

Sweet’s syndrome

( ostra gorączkowa

( ostra gorączkowa

neutrofilowa choroba skóry - yersiniozy, choroby

neutrofilowa choroba skóry - yersiniozy, choroby

limfoproliferacyjne, idiopatyczne).

limfoproliferacyjne, idiopatyczne).

Rozsiane wykwity guzkowe w

Rozsiane wykwity guzkowe w

candidemii

candidemii

Wysypka rumieniowa

Wysypka rumieniowa



Posocznica meningokokkowa – Neisseria

Posocznica meningokokkowa – Neisseria

meningitidis (zatory bakteryjne)

meningitidis (zatory bakteryjne)



DIC – zespół wykrzepiania

DIC – zespół wykrzepiania

wewnątrznaczyniowego

wewnątrznaczyniowego



Rozsiane zakażenie gonokokkowe –

Rozsiane zakażenie gonokokkowe –

Neisseria gonorrhoeae

Neisseria gonorrhoeae



Rumień enterowirusowy wybroczynowy –

Rumień enterowirusowy wybroczynowy –

ECHO 9 lub Coxsackie A9

ECHO 9 lub Coxsackie A9



Wirusowe gorączki krwotoczne –

Wirusowe gorączki krwotoczne –

arbowirusy i arenawirusy

arbowirusy i arenawirusy



Zatorowa plamica małopłytkowa - HIV,

Zatorowa plamica małopłytkowa - HIV,

idiopatyczna

idiopatyczna

Ostra meningokokcemia

Ostra meningokokcemia

Posocznica gronkowcowa – zatory

Posocznica gronkowcowa – zatory

bakteryjne

bakteryjne

HSV-1 i HSV-2

HSV-1 i HSV-2

(herpes simplex virus,

(herpes simplex virus,

herpes labialis, herpes genitalis))

herpes labialis, herpes genitalis))



Rezerwuar:

Rezerwuar:

jama ustna człowieka

jama ustna człowieka

:

:

zakażonego objawowo lub bezobjawowo

zakażonego objawowo lub bezobjawowo



Rozpowszechniony , częstszy w

Rozpowszechniony , częstszy w

społecznościach o niższym statusie

społecznościach o niższym statusie

materialnym.

materialnym.



Diagnostyka: izolacja wirusa lub serologia

Diagnostyka: izolacja wirusa lub serologia

(IgM i IgG, w neuroinfekcjach: miana

(IgM i IgG, w neuroinfekcjach: miana

przeciwciał surowica/PMR)

przeciwciał surowica/PMR)



Zakażenia odmatczyne: groźne, mogą być

Zakażenia odmatczyne: groźne, mogą być

letalne(rozsiane zakażenie z żółtaczką,

letalne(rozsiane zakażenie z żółtaczką,

zapaleniem mózgu, zapleniem płuc);

zapaleniem mózgu, zapleniem płuc);

występują rzadko.

występują rzadko.

HSV-1 i HSV-2 postacie kliniczne

HSV-1 i HSV-2 postacie kliniczne

Opryszczkowe zapalenie jamy

Opryszczkowe zapalenie jamy

ustnej

ustnej

Opryszczkowe zapalenie jamy

Opryszczkowe zapalenie jamy

ustnej

ustnej

Opryszczkowe zapalenie jamy

Opryszczkowe zapalenie jamy

ustnej

ustnej

MR – opryszczkowe zapalenie mózgu

MR – opryszczkowe zapalenie mózgu

HSV-1, HSV-2 – leczenie i

HSV-1, HSV-2 – leczenie i

profilaktyka

profilaktyka



Acyclovir

Acyclovir

(Zovirax, Heviran), oporne

(Zovirax, Heviran), oporne

szczepy HSV1 TK

szczepy HSV1 TK

-

-



Foscarnet

Foscarnet



Walacyclovir

Walacyclovir



Famcyclovir

Famcyclovir



Gancyclovir

Gancyclovir



Valgancyclovir

Valgancyclovir



Szczepionka w fazie

Szczepionka w fazie

przedrejestracyjnej, brak swoistej

przedrejestracyjnej, brak swoistej

immunoglobuliny

immunoglobuliny

VZV

VZV

-varicella-zoster virus

-varicella-zoster virus



90% dorosłych – serologiczne cechy

90% dorosłych – serologiczne cechy

przebycia zakażenia VZV w dzieciństwie

przebycia zakażenia VZV w dzieciństwie



Zakaźność VZV: 90-98%

Zakaźność VZV: 90-98%



Częstość półpaśca: 20-25% dorosłych i

Częstość półpaśca: 20-25% dorosłych i

rośnie z wiekiem

rośnie z wiekiem



Półpasiec <30r.ż. – niedobór odporności

Półpasiec <30r.ż. – niedobór odporności



Zapobieganie zakażeniom VZV:

Zapobieganie zakażeniom VZV:

immunoglobulina ludzka swoista:

immunoglobulina ludzka swoista:

Varitect(brak rejestracji);

Varitect(brak rejestracji);

szczepionka atenuowana- Varilrix (GSK)

szczepionka atenuowana- Varilrix (GSK)

VZV

VZV

-varicella-zoster virus

-varicella-zoster virus

Ospa wietrzna

Ospa wietrzna



Zakażenie kropelkowe

Zakażenie kropelkowe



Wylęganie: 7-21 dni

Wylęganie: 7-21 dni



Lokalizacja wysypki:

Lokalizacja wysypki:

skóra gładka i owłosiona,

skóra gładka i owłosiona,

błony śluzowe, spojówki.

błony śluzowe, spojówki.



Grudka-pęcherzyk-

Grudka-pęcherzyk-

krosta-strup-

krosta-strup-

przebarwienie

przebarwienie



Powikłania:

Powikłania:

nadkażeniebakteryjne,

nadkażeniebakteryjne,

zapalenie płuc, zapalenie

zapalenie płuc, zapalenie

opon m-rdz, zapalenie

opon m-rdz, zapalenie

móżdżku

móżdżku



Ciężkość choroby zależy

Ciężkość choroby zależy

od

od

wieku.

wieku.

Ospa wietrzna – nadkażenie bakteryjne zmian

Ospa wietrzna – nadkażenie bakteryjne zmian

skórnych

skórnych

Ospa wietrzna wrodzona

Ospa wietrzna wrodzona



Ciężkie uszkodzenie płodu gdy

Ciężkie uszkodzenie płodu gdy

zakażenie pierwotne w 1

zakażenie pierwotne w 1

trymestrze ciąży (teratogenny)

trymestrze ciąży (teratogenny)



Zakażenia >1 trymestru: ospa

Zakażenia >1 trymestru: ospa

wietrzna wrodzona: wady

wietrzna wrodzona: wady

rozwojowe mózgowia, zapalenie

rozwojowe mózgowia, zapalenie

płuc, wątroby, zmiany skórne.

płuc, wątroby, zmiany skórne.



Ospa wietrzna noworodków:

Ospa wietrzna noworodków:

także o ciężkim przebiegu-

także o ciężkim przebiegu-

ciężkie śródmiąższowe

ciężkie śródmiąższowe

zapalenia płuc.

zapalenia płuc.



Obowiązuje profilaktyka

Obowiązuje profilaktyka

poekspozycyjna u ciężarnych,

poekspozycyjna u ciężarnych,

które nie chorowały na ospę

które nie chorowały na ospę

wietrzną (immunoglobulina,

wietrzną (immunoglobulina,

szczepionka w ciągu 72 godzin)

szczepionka w ciągu 72 godzin)

Półpasiec – reaktywacja VZV

Półpasiec – reaktywacja VZV

Półpasiec

Półpasiec

Półpasiec

Półpasiec

Półpasiec

Półpasiec

Półpasiec

Półpasiec

Półpasiec – drzewkowate zapalenie

Półpasiec – drzewkowate zapalenie

rogówki

rogówki

Półpasiec – drzewkowate zapalenie

Półpasiec – drzewkowate zapalenie

rogówki - blizny

rogówki - blizny

VZV

VZV

-varicella-zoster virus - leczenie

-varicella-zoster virus - leczenie



Ospa wietrzna:

Ospa wietrzna:

dzieci:

dzieci:

postacie łagodne

postacie łagodne

: leczenie objawowe

: leczenie objawowe

(zakaz stosowania aspiryny bo zagrożenie

(zakaz stosowania aspiryny bo zagrożenie

zespołem Reya)

zespołem Reya)

postacie ciężkie

postacie ciężkie

: acyklowir p.o. lub i.v.

: acyklowir p.o. lub i.v.

dorośli:

dorośli:

wszyscy:

wszyscy:

acyclowir +leki objawowe i

acyclowir +leki objawowe i

miejscowe

miejscowe



Półpasiec

Półpasiec

:

:

wszyscy: acyklowir lub inne

wszyscy: acyklowir lub inne

pochodne

pochodne

(famcyclowir, walacyclowir)

(famcyclowir, walacyclowir)

Mięsak Kaposi’ego

Mięsak Kaposi’ego