background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

1

Ocena ryzyka 

zawodowego w przemyśle 

rolno-spożywczym

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

2

Zagrożenia biologiczne

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

3

Definicje

Czynniki biologiczne - oznaczają 

drobnoustroje, włącznie z tymi, które zostały 

zmodyfikowane genetycznie, hodowle 

komórkowe i wewnętrzne pasożyty ludzkie, 

mogące być przyczyną zakażenia i, alergii lub 

zatrucia;

Drobnoustroje -  oznaczają komórkowe i 

bezkomórkowe jednostki mikrobiologiczne, 

zdolne do replikacji lub przenoszenia materiału 

genetycznego;

Hodowle komórkowe - oznaczają hodowlę in-

vitro komórek pochodzących z organizmów 

wielokomórkowych.

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

4

Przemysł zbożowo-młynarski

Alergeny bakterii Gram-

ujemnych, endotoksyna 

bakteryjna, alergeny i toksyny 

grzybów pleśniowych, alergeny  

roztoczy i owadów żerujących 

na zbożu

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

5

Przemysł zbożowo-młynarski

 

Wołek zbożowy (Sitophilus granarius).

Kał i cząstki ciała wołka mogą wywoływać 

astmę u rolników, magazynierów i 

pracowników spichrzów zbożowych.

Grzyb ten wytwarza mikotoksyny 

(trichoteceny).

Pyemotes tritici, pasożytuje na larwach 

wołków zbożowych, atakuje rolników, 

pracowników spichrzów i młynarzy.

Zarodniki  grzyba Fusarium solani

pasożytującego na zbożu.

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

6

Przetwórstwo ziemniaków 

Endotoksyna bakteryjna , 

alergeny bakteryjne 

Przemysł zielarski 

 

Alergeny bakterii i grzybów, 

endotoksyna bakteryjna, 

alergeny i toksyny ziół 

 

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

7

Przemysł drobiarski

Ornitoza, alergeny 

bakteryjne, alergeny ptasie

Przemysł mięsny

 

Zarazki chorób 

odzwierzęcych, alergeny białka 

zwierzęcego. 

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

8

Przemysł owocowo-warzywny  

Alergeny drobnych roztoczy 

(przędziorków), alergeny roślinne

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

9

Przetwórstwo ryb i zwierząt 

morskich   Alergeny białka 

zwierzęcego

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

10

  Grzyby 

• Kropidlak popielaty (Aspergillus 

fumigatus) może być przyczyną 

alergicznego zapalenia 

pęcherzyków płucnych, astmy i 

grzybicy płuc (aspergilozy)

•  Kropidlak żółty (Aspergillus 

flavus). Wytwarza alergeny i 

mikotoksyny (aflatoksyny).

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

11

  Grzyby 

• Pędzlak (Penicillium) wytwarza 

alergeny i mikotoksyny, może być 
przyczyną alergicznego zapalenia 
pęcherzyków płucnych 
pochodzenia zawodowego

Zarodniki  grzyba Fusarium solani
pasożytującego na zbożu.
Grzyb ten wytwarza mikotoksyny 
(trichoteceny).

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

12

  

Roztocza

 

Trombicula spp. 
roztocze atakują ludzi, 

mogą przenosić 
chorobotwórcze bakterie

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

13

  

Enzymy

Sproszkowane enzymy są silnymi alergenami 

białkowymi i mogą powodować astmę u narażonych 
pracowników.

 Należą tu: 
 enzymy otrzymane z hodowli Aspergillus (alfa-

amylaza, gluko-amylaza, fitaza, ksylanaza) 
dodawane do mąki lub mieszanek paszowych; 

 subtilizyna,  enzym otrzymywany z Bacillus subtilis, 

stosowany jako detergent; 

 

enzymy roślinne (papaina, bromelaina); enzymy 

zwierzęce (pepsyna, trypsyna).

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

14

  

Zagrożenia

 

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

15

Pracownicy przemysłu mięsnego

Zagrożenie/grupa

Źródło 

zagrożenia/droga 

zakażenia

 

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem/prze

chowywanie akt

Wirusy Picornaviridae 

Aphtovirus wirus 

pryszczycy

szczepienia )gr.2/

Bydło owce, kozy, 
świnie, dzikie 
zwierzęta 
parzystokopytne, 
ludzie, powietrzno- 
kropelkowe, 
bezpośrednie 

Zapalenie układu 
oddechowego, 
spojówek 

Środki ochrony 
indywidualnej, 
szczepienia 
ochronne, 
dezynfekcja, 
sterylizacja, 
wybijanie chorych 
zwierząt, kordony 
sanitarne

Nie  

Wirus ospy rzekomej 
bydła ( Poxviridae)/ 
gr.2/szczepienia 

Bydło, ludzie, 
bezpośrednie( prze
z uszkodzona 
skórę)

Zmiany skórne 
( wysypka, 
krosty), gorączka 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
dezynfekcja, 
sterylizacja

Nie  

Wirus niesztowicy 
( Poxviridae)/ 
gr.2 brak szczepień 

Owce, kozy, ludzie, 
bezpośrednie 
( przez uszkodzoną 
skórę) 

Pęcherzykowe 
zapalenie skóry, 
gorączka 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
dezynfekcja, 

Nie  

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

16

Pracownicy przemysłu mięsnego

Zagrożenie/grupa

Źródło 

zagrożenia/droga 

zakażenia

 

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem/prze

chowywanie akt

Bacillus anthracis/ 
laseczka wąglika/ 
gr. 3 / brak

Bezpośrednie, 
powietrzno pyłowe, 
pokarmowe 

Wąglik postać 
płucna, skórna, 
jelitowa 

Redukcja  zapylenia, 
środki 

ochrony 

indywidualnej, 
dezynfekcja

Nie

Brucella suis
gr. 3 / brak szczepień

Świnie, zające, 
bezpośrednie przez 
pozornie nie 
uszkodzona skórę, 
powietrzno 
kropelkowe

Bruceloza; falista 
gorączka, 
przewlekłe stany 
zapalne różnych 
narządów 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
dezynfekcja, 
sterylizacja, 
odpowiednia 
wentylacja 

rzeźniach, 

badania 

profilaktyczne

Nie

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

17

Pracownicy przemysłu mięsnego

Zagrożenie/grupa

Źródło 

zagrożenia/droga 

zakażenia

 

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem/prze

chowywanie akt

Wirus grudkowego 

zapalenia jamy ustnej 

bydła  Poxviridae)/

 gr.2/brak szczepień 

Bydło, ludzie, 
bezpośrednie 
( przez uszkodzoną 
skórę) 

Guzkowate 
zapalenie skóry 

Środki ochrony 
indywidualnej, 
dezynfekcja

Nie 

Burkholderia mallei 
pałeczka nosacizny 
gr. 3 / brak szczepień

Konie, 
bezpośrednie 
(przez pozornie nie 
uszkodzona skórę), 
powietrzno  
kropelkowe 

Nosacizna, 
gorączka, 
wrzodziejące 
grudki na skórze 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
dezynfekcja, 
redukcja zapylenia

Nie

Maczugowiec rzekomo 
gruźliczy
gr.2/ brak szczepień

Zwierzęta, 
bezpośrednio 
(przyranne) 

Zapalenie węzłów 
chłonnych, ropnie 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
opatrywanie 

ran, 

dezynfekcja

Nie

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

18

Pracownicy przemysłu mięsnego 

 

Zagrożenie/grupa

Źródło 

zagrożenia/droga 

zakażenia

 

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem/prze

chowywanie akt

Corynebacterium spp

maczugowiec 
ropotwórczy
gr. 2/ brak szczepień

Zwierzęta, 
bezpośrednie, 
powietrzno- 
pyłowe, 
powietrzno- 
kropelkowe 

Angina, 
czyraczyca, 
zapalenie ucha, 
reakcje alergiczne 
układu 
oddechowego 

Środki ochrony 
indywidualnej, 
opatrywanie ran, 
dezynfekcja, 
redukcja zapylenia 
w zakładach 
drobiarskich 

Nie 

Bakterie ( riteksje)
Riteksja gorączki Q
gr.3 brak szczepień

Owce, bydło, 
powietrzno- 
pyłowe, pokarmowe 

Gorączka Q, 
zapalenie płuc, 
zapalenie 
wsierdzia, 
możliwe 
zakażenie innych 
narządów 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
redukcja 

zapylenia 

w  środowisku  pracy, 
nadzór 
weterynaryjny

 Nie

Erysipelothrix 
rhusiopathiae, 
głoskowiec różycy
gr. 2/ brak szczepień

Świnie, bydło, 
owce, gryzonie, 
drób, ryby 
skorupiaki, 
bezpośrednie 
(przyranne), rzadko 
pokarmowe 

Różyca, 
najczęściej postać 
skórna, rzadziej 
powikłania w 
postaci zapalenia 
wsierdzia i 
stawów 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
bezzwłoczne 
opatrywanie 
skaleczeń, 
dezynfekcja 

Nie

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

19

Pracownicy przemysłu mięsnego 

 

Zagrożenie/grupa

Źródło 

zagrożenia/droga 

zakażenia

 

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem/prze

chowywanie akt

Francisella tularensis 
pałeczka tularemii 
(typA)

Zające, owce, woda, 
gleba, pył 

Tularemia, postać 
gruczołowo – 
wrzodziejąca, 
durową i płucną 

Środki ochrony 
indywidualnej, 
zwalczanie gryzoni i 
kleszczy

Nie 

Leptospira interrogans/ 
gr.2/ szczepienia

Gryzonie, świnie, 
bydło, gleba, woda, 
ścieki, 
bezpośrednie 
( przez skórę i 
błony śluzowe), 
rzadziej pokarmowe 

Leptospirozy 
(gorączka blotna, 
choroba Weila i 
inne) 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
szczepienia, 
dezynfekcja, 
oświata zdrowotna 

 Nie

Listeria 
monocytogenes/ 
pałeczka listeriozy/ 
gr.2 brak szczepień

Różne zwierzęta, 
gleba, woda, ścieki, 
produkty 
spożywcze, 
bezpośrednie, 
powietrzno- 
pyłowe, pokarmowe 

Listerioza mogąca 
przebiegać pod 
postacią 
zapalenia opon 
mózgu, anginy z 
posocznicą, 
zapalenia skóry, 
spojówek, węzłów 
oraz przewlekłego 
zapalenia narządu 
rodnego 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
ochrona pracownic 
w ciąży od 
możliwego kontaktu 
z zarazkiem

Nie

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

20

Pracownicy przemysłu mięsnego 

 

Zagrożenie/grupa

Źródło 

zagrożenia/droga 

zakażenia

 

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem/prze

chowywanie akt

Salmonella choleraesuis 
var. typhimurium/ 
pałeczka duru mysiego
gr. 2/ brak szczepień

Woda, gleba, ścieki, 
produkty roślinne i 
zwierzęce, 
zwierzęta, 
pokarmowo- 
wodne, rzadko 
powietrzno- 
kropelkowe 

Salmoneloza 
(zapalenie 
żołądka i jelit, 
zatrucia 
pokarmowe) 

Środki ochrony 
indywidualnej, 
dezynfekcja, 
przestrzeganie 
zasad czystości i 
higieny w miejscu 
pracy, kontrola 
produktów

 Nie 

Staphylococcus aureus 
(gronkowiec złocisty)
Gr2 / brak szczepień

Ludzie, zwierzęta, 
pył, woda, 
powietrzno – 
pyłowe, powietrzno 
– kropelkowe, 
bezpośrednie  
(przez np.. noże) 

Zakażenia ropne, 
stany zapalne 
dróg 
oddechowych i 
innych narządów, 
zatrucia 
pokarmowe, 
posocznica, 
alergia skórna 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
dezynfekcja, 
redukcja  zapylenia, 
oświata zdrowotna 

 Nie

Streptococcus  spp.
 Gr2 / brak szczepień

Ludzie, zwierzęta, 
powietrzno – 
kropelkowe, 
bezpośrednie 

Zapalenie płuc, 
wsierdzia, jamy 
ustnej, dróg 
moczowych i 
innych narządów 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
dezynfekcja, 
opatrywanie 

ran, 

oświata zdrowotna

 Nie

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

21

Pracownicy przemysłu mięsnego 

 

Zagrożenie/grupa

Źródło 

zagrożenia/droga 

zakażenia

 

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem/prze

chowywanie akt

Yersinia enterocolitica
Gr2 / brak szczepień

Woda, gleba, 
zwierzęta, 
pokarmowo – 
wodne, 
bezpośrednie 
(przez uszkodzoną 
skórę) 

Zapalenie 
żołądka, jelit, 
zatrucia 
pokarmowe 

Zachowanie zasad 
higieny, opatrywanie 
ran, środki ochrony 
indywidualnej, 
dezynfekcja, 

 Nie 

Staphylococcus aureus 
(gronkowiec złocisty)
Gr2 / brak szczepień

Ludzie, zwierzęta, 
pył, woda, 
powietrzno – 
pyłowe, powietrzno 
– kropelkowe, 
bezpośrednie  
(przez np.. noże) 

Zakażenia ropne, 
stany zapalne 
dróg 
oddechowych i 
innych narządów, 
zatrucia 
pokarmowe, 
posocznica, 
alergia skórna 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
dezynfekcja, 
redukcja  zapylenia, 
oświata zdrowotna 

 Nie

Streptococcus  suis 
(paciorkowiec świński)
Gr2 / brak szczepień

Świnie, powietrzno 
– kropelkowe, 
bezpośrednie 

Zapalenie opon, 
stawów, płuc, 
wsierdzia, 
głuchota 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
dezynfekcja, 
opatrywanie ran, 

Nie

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

22

Pracownicy przemysłu mięsnego 

 

Zagrożenie/grupa

Źródło 

zagrożenia/droga 

zakażenia

 

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem/prze

chowywanie akt

Grzyby niedoskonałe, 
aspergillus, 
penicyllium, fusarium
Gr. 2 Brak szczepień, T 

Substraty roślinne i 
zwierzęce 
Powietrzno – 
pyłowe, powietrzno 
kropelkowe, 
bezpośrednie 

Zatrucia 
(watroba, płuca, 
nerki) choroby 
nowotworowe, 
wytwarza 
mikotoksyny 

Środki ochrony 
indywidualnej, 
redukcja zapylenia, 
zapobieganiu 
pleśnieniu 

 Nie 

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

23

Pracownicy przemysłu jajczarsko-

drobiarskiego i zakładów pierzarskich

 

Zagrożenie/grupa

Źródło 

zagrożenia/droga 

zakażenia

 

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem/prze

chowywanie akt

Wirus choroby 
Newcastle (rzekomego 
pomoru drobiu) gr.2 
brak szczepień 

Ptaki domowe i 
dzikie, ludzie, 
powietrzno – 
kropelkowe, 
powietrzno – 
pyłowe 

Zapalenie 
spojówek 

Środki ochrony 
indywidualnej

Nie  

Chlamydia psittaci
Chalmydia ornitozy 
(szczepy ptasie) 

Ptaki (kaczki, kury, 
papugi, gołębie, 
indyki, gęsi i inne), 
powietrzno- 
pyłowe, 
powietrzno- 
kropelkowe 

Śródmiąższowe 
zapalenie płuc 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
dezynfekcja

Nie  

Chlamydia psittaci
Chlamydia ornitozy 
(pozostałe szczepy)
gr.2/ brak szczepień

Zwierzęta 
powietrzno- 
pyłowe, 
powietrzno- 
kropelkowe  

Śródmiąższowe 
zapalenie płuc 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
dezynfekcja

Nie  

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

24

Pracownicy przemysłu jajczarsko-

drobiarskiego i zakładów pierzarskich

 

Zagrożenie/grupa

Źródło 

zagrożenia/droga 

zakażenia

 

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem/prze

chowywanie akt

Enterococcus spp
gr.2/ brak szczepień

Przewody 

pokarmowe ludzi, 

zwierząt, kał, 

bezpośrednie 

( sprzęt medyczny) 

powietrzno- 

kropelkowe, 

powietrzno- pyłowe 

Oportunistyczne 

zapalenia dróg 

moczowych, 

pęcherzyka 

żółciowego, 

wsierdzia 

Przestrzeganie 

zasad higieny, 

dezynfekcja, 

sterylizacja, środki 

ochrony 

indywidualnej Nie  

Listeria 
monocytogenes/ 
pałeczka listeriozy/ 
gr.2 brak szczepień

Różne zwierzęta, 
gleba, woda, ścieki, 
produkty 
spożywcze, 
bezpośrednie, 
powietrzno- 
pyłowe, pokarmowe 

Listerioza mogąca 
przebiegać pod 
postacią 
zapalenia opon 
mózgu, anginy z 
posocznicą, 
zapalenia 
spojówek, 
węzłów, 
przewlekłego 
zapalenia narządu 
rodnego 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
sterylizacja, ochrona 
pracownic  w  ciąży 
od 

możliwego 

kontaktu 

zarazkiem 

Nie

Salmonella choleraesuis 
var. Enteritidis
gr.2/ brak szczepień

Woda, gleba, ścieki, 
produkty roślinne i 
zwierzęce, 
zwierzęta, 
pokarmowo - 
wodne, rzadko 
powietrzno- 
kropelkowe 

Salmoneloza 
(zapalenie 
żołądka i jelit, 
zatrucia 
pokarmowe) 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
dezynfekcja, 
przestrzeganie 
zasad 

czystości 

higieny  w  miejscu 
pracy 

Nie  

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

25

Pracownicy przemysłu jajczarsko-

drobiarskiego i zakładów pierzarskich

 

Zagrożenie/grupa

Źródło 

zagrożenia/droga 

zakażenia

 

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem/prze

chowywanie akt

Staphylococcus aureus 

(gronkowiec złocisty)
Gr2 / brak szczepień

Ludzie, zwierzęta, 

pył, woda, żywność, 

powietrzno – 

pyłowe, powietrzno 

– kropelkowe, 

bezpośrednie  

(przez narzędzia)

Zakażenia ropne, 

stany zapalne 

dróg 

oddechowych i 

innych narządów, 

zatrucia 

pokarmowe, 

posocznica, 

alergia skórna 

Środki ochrony 

indywidualnej, 

dezynfekcja, 

sterylizacja, 

redukcja zapylenia, 

oświata zdrowotna 

Nie  

Yersinia enterocolitica
Gr2 / brak szczepień

Woda, gleba, 
zwierzęta, 
pokarmowo – 
wodne, 
bezpośrednie 
(przez uszkodzoną 
skórę) 

Zapalenie 
żołądka, jelit, 
zatrucia 
pokarmowe 

Zachowanie 

zasad 

higieny, 

środki 

ochrony 
indywidualnej, 
dezynfekcja

 Nie

Grzyby niedoskonałe
Aspergillus fumigatus 
kropidlak popielaty A, T 

Surowce roślinne, 
odpady,
Powietrzno - 
pyłowe 

Aspergiloza płuc, 
astma, alergiczny 
nieżyt nosa, 
wytwarza toksyny 

Ochrona  produktów 
przed  spleśnieniem, 
środki 

ochrony 

indywidualnej, 
wentylacja, 
dezynfekcja

Nie  

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

26

Pracownicy przemysłu jajczarsko-

drobiarskiego i zakładów pierzarskich

 

Zagrożenie/grupa

Źródło 

zagrożenia/droga 

zakażenia

 

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem/prze

chowywanie akt

Pasożyty pierwotniaki 

Toksoplasma gondii, 

toksplazmoza
Gr2 brak szczepień 

Zwierzęta domowe, 

ludzie
Pokarmowe, 

bezpośrednie 

Toksoplazmoza, 

zapalenie mózgu, 

węzłów chłonnych 

Środki  ochrony 

indywidualnej, 

dezynfekcja

Nie  

Alergeny białkowe 
drobiu A 

Zwierzęta, 
powietrzno 
kropelkowe, 
powietrzno - 
pyłowe ) 

Alergia (płuco 
hodowcy), astma, 
alergiczny nieżyt 
nosa ) 

Środki 

 

ochrony 

indywidualnej, 
wentylacja,  redukcja 
zapylenia, 
utrzymanie 
czystości 

 Nie

Stawonogi, roztocza
ptaszyniec 

Pasożyt drobiu, 
ukłucie roztoczy, 
powietrzno - 
pyłowe 

Zapalenie skóry, 
ucha, astma 
oskrzelowa 

Zwalczanie  roztoczy, 
dezynfekcja 
kurników, 

środki 

ochrony 
indywidualnej 

Nie  

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

27

Pracownicy mleczarni i przemysłu 

mleczarskiego 

 

Zagrożenie/grupa

Źródło 

zagrożenia/droga 

zakażenia

 

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem/prze

chowywanie akt

Salmonella choleraesuis 
var. typ hi/ pałeczka 
duru brzusznego
gr 3/ szczepienia

Woda, gleba, ścieki, 
produkty roślinne i 
zwierzęce, ludzie, 
pokarmowo- 
wodne, rzadko 
powietrzno- 
kropelkowe 

Dur brzuszny 

Szczepienia 
ochronne, 

środki 

ochrony 
indywidualnej, 
dezynfekcja,  zasad 
czystości i higieny w 
miejscu pracy

Nie

Mycobakterium bovis/ 
prątek gruźlicy  
bydlęcej
Gr. 3/ szczepienia

Zwierzęta domowe i 
dzikie, powietrzno- 
kropelkowe, 
pokarmowe 
( mleko), kontakt 
bezpośredni 

Gruźlica płucna i 
poza płucna  
(kostno- 
stawowa, węzłów 
chłonnych, skóry i 
opon mózgowo- 
rdzeniowych) 

Szczepienia BCG, 
środki ochrony 
indywidualnej, 
sprawna wentylacja 
i filtracja 
dezynfekcja, 
okresowe badania 
narażonego 
personelu 

 Nie 

Staphylococcus aureus 
(gronkowiec złocisty)
Gr2 / brak szczepień

Ludzie, zwierzęta, 
pył, woda, 
powietrzno – 
pyłowe, powietrzno 
– kropelkowe, 
bezpośrednie  
(przez np.. noże) 

Zakażenia ropne, 
stany zapalne 
dróg 
oddechowych i 
innych narządów, 
zatrucia 
pokarmowe, 
posocznica, 
alergia skórna 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
dezynfekcja, 
redukcja  zapylenia, 
oświata zdrowotna 

 Nie

Ludzie, zwierzęta, 
pył, woda, 
powietrzno – 
pyłowe, powietrzno 
– kropelkowe, 
bezpośrednie  
(przez np.. noże) 

Zakażenia ropne, 
stany zapalne 
dróg 
oddechowych i 
innych narządów, 
zatrucia 
pokarmowe, 
posocznica, 
alergia skórna 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
dezynfekcja, 
redukcja  zapylenia, 
oświata zdrowotna 

 Nie

Streptococcus  suis 
(paciorkowiec świński)
Gr2 / brak szczepień

Świnie, powietrzno 
– kropelkowe, 
bezpośrednie 

Zapalenie opon, 
stawów, płuc, 
wsierdzia, 
głuchota 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
dezynfekcja, 
opatrywanie ran, 

Nie

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

28

Pracownicy mleczarni i przemysłu 

mleczarskiego 

 

Zagrożenie/grupa

Źródło 

zagrożenia/droga 

zakażenia

 

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem/prze

chowywanie akt

Streptococcus  suis 
(paciorkowiec świński)
Gr2 / brak szczepień

Świnie, powietrzno 
– kropelkowe, 
bezpośrednie 

Zapalenie opon, 
stawów, płuc, 
wsierdzia, 
głuchota 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
dezynfekcja, 
opatrywanie ran, 

Nie

Aspergillus oryzae, 
kropidlak ryżowy
Gr 2 Brak szczepień 

Surowce roślinne
Powietrzno – 
pyłowe 

Astma 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
redukcja  zapylenia, 
ochrona  produktów 
przed spleśnieniem

Nie 

Grzyby niedoskonałe 
Sporothrix schencki 
Gr 2 Brak szczepień 

Surowce roślinne 
(rozkładające się)
Bezpośrednio przez 
uszkodzoną skórę 

Sporotrychoza, 
przewlekła 
choroba naczyń i 
węzłów 
chłonnych, płuc, i 
innych narzadów 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
wentylacja, 
odgrzybianie, 
ochrona  produktów 
przed spleśnieniem

Nie 

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

29

Pracownicy piekarni i ciastkarni 

 

Zagrożenie/grupa

Źródło 

zagrożenia/droga 

zakażenia

 

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem/prze

chowywanie akt

Grzyby niedoskonałe 
Aspergillus candidus 
kropidlak biały
Gr 2.brak szczepień A 

Surowce roślinne, 
pył, powietrze, 
Powietrzno pyłowe 

Alergia 

Środki ochrony 
indywidualnej, 
ochrona produktów  
przed spleśnieniem, 
redukcja zapylenia

Nie 

Grzyby niedoskonałe 
Aspergillus niger 
kropidlak czarny
Gr 2.brak szczepień A, T 

Surowce roślinne, 
pył,
Powietrzno pyłowe, 
powietrzno - 
kropelkowe 

Zakażenie ucha, 
alergiczny nieżyt 
nosa , astma, 
wytwarza toksyny 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
ochrona  produktów   
przed  spleśnieniem, 
redukcja zapylenia

Nie 

Grzyby niedoskonałe 
Aspergillus ryzae
 kropidlak ryżowy
Gr 2.brak szczepień A, T 

Surowce roślinne, 
pył, 
Powietrzno pyłowe 

Alergia, astma, 
wytwarza toksyn 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
ochrona  produktów 
przed  spleśnieniem, 
redukcja zapylenia

Nie 

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

30

Pracownicy piekarni i ciastkarni 

 

Zagrożenie/grupa

Źródło 

zagrożenia/droga 

zakażenia

 

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem/prze

chowywanie akt

Grzyby niedoskonałe, 
drożdżaki
Candida albicans A 

Ludzie, 
bezpośrednie, duża 
wilgotność i 
temperatura 
pomieszczeń 

Grzybica skóry, 
paznokci, Alergie 

Środki ochrony 
indywidualnej, 
wentylacja, mydła i 
zasypki 
przeciwgrzybicze, 
odpowiednia odzież

Nie 

Grzyby podstawczaki 
ustilago spp. A 

Pasożyty zboża 
Powietrzno pyłowe 

Astma 
oskrzelowa, 
alergiczny nieżyt 
nosa 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
redukcja zapylenia

Nie 

Roztocze
Rozkrusznik mączny

Mąka, ziarno, 
nasiona, sery
Powietrzno pyłowe 

Astma 
oskrzelowa, 
alergiczny nieżyt 
nosa, zapalenie 
spojówek i skóry 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
Zwalczanie 
rozkruszków, 
przechowywanie 

pomieszczeniach 
suchych  i  z  dobra 
wentylacją

Nie 

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

31

Pracownicy piekarni i ciastkarni 

 

Zagrożenie/grupa

Źródło 

zagrożenia/droga 

zakażenia

 

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem/prze

chowywanie akt

stawonogi, motyle, 
mklik mączny

Mąka
Powietrzno pyłowe 
(cząstki gąsienic, 
włoski itp.) 

Astma 
oskrzelowa, 
alergiczny nieżyt 
nosa, zapalenie 
spojówek i skóry 

Środki ochrony 
indywidualnej, 
Zwalczanie mklików

Nie 

Roztocze
Pediculoides

Pasożyt larw 
wołków zbożowych
Ukłucie roztoczy 

Zapalenie skóry, 
objawy ogólne, 
temperatura, bóle 
stawów, wysypka 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
Zwalczanie 
szkodników
Nie 

tenebrio molitori 
mącznik młynarek A 

Zboża, przetwory 
zbożowe, mąka 
Powietrzno pyłowe 

Choroby 
nowotworowe, 
alergie 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
Zwalczanie 
mączników, 
przechowywanie 

pomieszczeniach 
suchych  i  z  dobra 
wentylacją
Nie 

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

32

Oceny ryzyka zawodowego

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

33

Charakterystyka stanowiska

 

Cukiernik w zakładzie pracy 

zatrudniającym do 10 pracowników (w 

tym uczniów) wykonuje następujące 

prace: waży surowce, wkłada je do 

urządzeń takich jak mieszałka do ciast, 

ubijaczki, przepuszcza mak przez walce, 

przeciera ser w „wilku”, wkłada i 

wyciąga formy z ciastem z pieca, 

nadzoruje pieczenie, smaży pączki, 

dekoruje ciasta, wykonuje prace 

transportowe surowców z magazynu i 

wyrobów do chłodni.

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

34

Informacja o ryzyku zawodowym na cukiernika

 

 

Zagrożenie 

Źródło 

zagrożenia 

(przyczyna)

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem

Potknięcie i upadek na 

tym samym poziomie

Śliska, mokra 
podłoga

Złamanie 
kończyn, 
zwichnięcia, 
potłuczenie

Odpowiednie 
obuwie, wzmożona 
uwaga, czyste i 
suche podłogi

Przeciążenie układu 

ruchu (mięśniowo-

kostnego)

Podnoszenie 
worków z 
produktami, 
wkładanie i 
wyjmowanie i form 
z ciastem z pieca

Schorzenia 
układu ruchu

Prawidłowa pozycja 

przy podnoszeniu i 

przenoszeniu, 

szkolenia

Duże zmiany 
temperatury

Podwyższona 
temp. przy 

piecu i niska w 

chłodni

Przeziębienia

Odpowiednie 

ubranie

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

35

Informacja o ryzyku zawodowym na cukiernika

 

2

 

Zagrożenie 

Źródło 

zagrożenia 

(przyczyna)

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem

Zaprószenie oczu

Przenoszenie i 
przesypywanie 
sypkich surowców

Zapalenie 
spojówek

Wzmożona uwaga

Energia elektryczna

Użytkowanie 
urządzeń z 
napędem

 

elektrycznym

Śmierć, 
porażenie

Przestrzeganie 
procedur i instrukcji

Uderzenie o 
nieruchome elementy

Urządzenia i wózki 
(przejezdne regały)

Potłuczenie

Wzmożona uwaga

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

36

Informacja o ryzyku zawodowym na cukiernika

 

3

 

Zagrożenie 

Źródło 

zagrożenia 

(przyczyna)

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem

Substancje chemiczne 

trujące

Ulatniający się gaz 
z taboretów 
gazowych

Toksyczne 
uszkodzenie 
narządów 
wewnętrznych

Przestrzeganie 
instrukcji, sprawne 
urządzenia, 
wentylacja

Gorące powierzchnie

Gorące 
powierzchnie: 
pieca, patelni, form 
z ciastami, gorący 
tłuszcz do 
smażenia, itp.

Kalectwo, 
poparzenie

Przestrzeganie 
instrukcji, 
wzmożona uwaga

Ostre krawędzie i 
powierzchnie

Noże do krojenia 
ciast, owoców, itp.

Urazy rąk

Wzmożona uwaga

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

37

Informacja o ryzyku zawodowym na cukiernika

 

4

 

Zagrożenie 

Źródło 

zagrożenia 

(przyczyna)

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem

Pochwycenie przez 

obracające się 

elementy

Walce do maku, 
ubijaczka, 
mieszałka do 
ciasta itp.

Urazy rąk, 
złamania, 
zmiażdżenia

Przestrzeganie 
instrukcji, 
wzmożona uwaga

Mikroklimat gorący

Praca przy piecu, 

patelni

Omdlenia, 

wyczerpanie, 

udar

Odpowiednia 

odzież, zimne 

napoje, wentylacja

Promieniowanie 
mikrofalowe

Kuchenka 
mikrofalowa

Uszkodzenie 
narządów 
wewnętrznych

Przestrzeganie 
instrukcji

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

38

Informacja o ryzyku zawodowym na cukiernika

 

5

 

Zagrożenie 

Źródło 

zagrożenia 

(przyczyna)

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem

Uderzenie przez 

spadające przedmioty

Operowanie 

formami z ciastem

Urazy kończyn 

dolnych

Wzmożona uwaga

Pożar

Patelnia z 

tłuszczem, piec, 

taboret gazowy

Poparzenie, 

śmierć, kalectwo,

Przestrzeganie 

instrukcji

Wybuch

Butla z gazem 
(propan-butan)

Śmierć, kalectwo,

Przestrzeganie 
instrukcji

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

39

Informacja o ryzyku zawodowym na cukiernika

 

biol.1

 

Zagrożenie/grupa

Źródło 

zagrożenia/droga 

zakażenia

 

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem/prze

chowywanie akt

Grzyby niedoskonałe 
Aspergillus candidus 
kropidlak biały
Gr 2.brak szczepień A 

Surowce roślinne, 
pył, powietrze, 
Powietrzno pyłowe 

Alergia 

Środki ochrony 
indywidualnej, 
ochrona produktów  
przed spleśnieniem, 
redukcja zapylenia

Nie 

Grzyby niedoskonałe 
Aspergillus niger 
kropidlak czarny
Gr 2.brak szczepień A, T 

Surowce roślinne, 
pył,
Powietrzno pyłowe, 
powietrzno - 
kropelkowe 

Zakażenie ucha, 
alergiczny nieżyt 
nosa , astma, 
wytwarza toksyny 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
ochrona  produktów   
przed  spleśnieniem, 
redukcja zapylenia

Nie 

Grzyby niedoskonałe 
Aspergillus ryzae
 kropidlak ryżowy
Gr 2.brak szczepień A, T 

Surowce roślinne, 
pył, 
Powietrzno pyłowe 

Alergia, astma, 
wytwarza toksyn 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
ochrona  produktów 
przed  spleśnieniem, 
redukcja zapylenia

Nie 

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

40

Informacja o ryzyku zawodowym na cukiernika

 

biol.2

 

 

Zagrożenie/grupa

Źródło 

zagrożenia/droga 

zakażenia

 

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem/prze

chowywanie akt

Grzyby niedoskonałe, 
drożdżaki
Candida albicans A 

Ludzie, 
bezpośrednie, duża 
wilgotność i 
temperatura 
pomieszczeń 

Grzybica skóry, 
paznokci, Alergie 

Środki ochrony 
indywidualnej, 
wentylacja, mydła i 
zasypki 
przeciwgrzybicze, 
odpowiednia odzież

Nie 

Grzyby podstawczaki 
ustilago spp. A 

Pasożyty zboża 
Powietrzno pyłowe 

Astma 
oskrzelowa, 
alergiczny nieżyt 
nosa 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
redukcja zapylenia

Nie 

Roztocze
Rozkrusznik mączny

Mąka, ziarno, 
nasiona, sery
Powietrzno pyłowe 

Astma 
oskrzelowa, 
alergiczny nieżyt 
nosa, zapalenie 
spojówek i skóry 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
Zwalczanie 
rozkruszków, 
przechowywanie 

pomieszczeniach 
suchych  i  z  dobra 
wentylacją

Nie 

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

41

Informacja o ryzyku zawodowym na cukiernika

 

biol.3

 

 

Zagrożenie/grupa

Źródło 

zagrożenia/droga 

zakażenia

 

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem/prze

chowywanie akt

stawonogi, motyle, 
mklik mączny

Mąka
Powietrzno pyłowe 
(cząstki gąsienic, 
włoski itp.) 

Astma 
oskrzelowa, 
alergiczny nieżyt 
nosa, zapalenie 
spojówek i skóry 

Środki ochrony 
indywidualnej, 
Zwalczanie mklików

Nie 

Roztocze
Pediculoides

Pasożyt larw 
wołków zbożowych
Ukłucie roztoczy 

Zapalenie skóry, 
objawy ogólne, 
temperatura, bóle 
stawów, wysypka 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
Zwalczanie 
szkodników
Nie 

tenebrio molitori 
mącznik młynarek A 

Zboża, przetwory 
zbożowe, mąka 
Powietrzno pyłowe 

Choroby 
nowotworowe, 
alergie 

Środki 

ochrony 

indywidualnej, 
Zwalczanie 
mączników, 
przechowywanie 

pomieszczeniach 
suchych  i  z  dobra 
wentylacją
Nie 

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

42

Wartościowanie ryzyka

Szacowanie szkód i prawdopodobieństwa 

szkód oraz wartościowanie ryzyka 
wykonano metodą RISK SCORE

1)

. W 

metodzie RISK SCORE wartościowanie 
ryzyka opisuje wyrażenie:
R = S * E * P
gdzie: S – możliwe skutki, – 
ekspozycja na zagrożenie P
 – 
prawdopodobieństwo wystąpienia 
zdarzenia

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

43

Informacja o ryzyku zawodowym na cukiernika

 

6

Zagrożenie 

Możliwe 

skutki

Ekspozycja

Prawdopodobieńs
two zdarzenia

Ryzyko

Potknięcie i 

upadek na tym 

samym poziomie

Absencja 

Codzienna

Mało 
prawdopodobne, 
ale możliwe

Akceptowal
neWskazana 
kontrola

Przeciążenie 

układu ruchu 

(mięśniowo-

kostnego)

Ciężkie 

uszkodzenie 

ciała

Codzienna

Mało 

prawdopodobne, 

ale możliwe

Średnie

Potrzebna 

kontrola

Duże zmiany 
temperatury

Absencja

Codzienna

Mało 
prawdopodobne, 
ale możliwe

Akceptowal
neWskazana 
kontrola

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

44

Informacja o ryzyku zawodowym na cukiernika

 

7

Zagrożenie 

Możliwe skutki

Ekspozycja

Prawdopodobieńs
two zdarzenia

Ryzyko

Zaprószenie 

oczu

Udzielenie 

pierwszej pomocy

Codzienna

Praktycznie 
możliwe

Akceptowal
neWskazana 
kontrola

Energia 

elektryczna

Śmierć

Codzienna

Tylko 
sporadycznie 
możliwe

Małe

Potrzebna 

kontrola

Uderzenie o 
nieruchome 
elementy

Absencja

Codzienna

Mało 
prawdopodobne, 
ale możliwe

Akceptowal
ne 
Wskazana  
kontrola

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

45

Informacja o ryzyku zawodowym na cukiernika

 

8

Zagrożenie 

Możliwe skutki

Ekspozycja

Prawdopodobieńs
two zdarzenia

Ryzyko

Substancje 

chemiczne 

trujące

Ciężkie 

uszkodzenie ciała

Codzienna

Możliwe do 
pomyślenia

Akceptowal
ne 
Wskazana 
kontrola

Gorące 

powierzchnie

Ciężkie 

uszkodzenie ciała

Codzienna

Mało 
prawdopodobne, 
ale możliwe

Małe
Potrzebna 
kontrola

Ostre krawędzie 
i powierzchnie

Absencja

Codzienna

Praktycznie 
możliwe

Małe
Potrzebna 
kontrola

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

46

Informacja o ryzyku zawodowym na cukiernika

 

9

Zagrożenie 

Możliwe skutki

Ekspozycja

Prawdopodobieńs
two zdarzenia

Ryzyko

Pochwycenie 

przez obracające 

się elementy

Ciężkie 

uszkodzenie ciała

Codzienna

Tylko 
sporadycznie 
możliwe

Małe
Potrzebna 
kontrola

Mikroklimat 

gorący

Absencja

Codzienna

Mało 
prawdopodobne, 
ale możliwe

Akceptowal

ne

Wskazana 

kontrola

Promieniowanie 
mikrofalowe

Ciężkie 
uszkodzenie ciała

Sporadyczna 
raz na 
tydzień

Możliwe do 
pomyślenia

Akceptowal

ne

Wskazana 

kontrola

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

47

Informacja o ryzyku zawodowym na cukiernika

 

10

Zagrożenie 

Możliwe skutki

Ekspozycja

Prawdopodobieńs
two zdarzenia

Ryzyko

Uderzenie przez 

spadające 

przedmioty

Ciężkie 

uszkodzenie ciała

Codzienna

Tylko 
sporadycznie 
możliwe

Małe
Potrzebna 
kontrola

Pożar

Kilka ofiar 

śmiertelnych

Codzienna

Teoretycznie 
możliwe

Małe
Potrzebna 
kontrola

Wybuch

Kilka ofiar 

śmiertelnych

Codzienna

Teoretycznie 
możliwe

Małe
Potrzebna 
kontrola

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

48

Informacja o ryzyku zawodowym na cukiernika

 

11

Zagrożenie 

Możliwe skutki

Ekspozycja

Prawdopodobieńs
two zdarzenia

Ryzyko

Grzyby 
niedoskonałe 
Aspergillus 
candidus 
kropidlak biały
Gr 2.brak 
szczepień A 

Absencja

Codzienna

Mało 
prawdopodobne, 
ale możliwe

Małe
Potrzebna 
kontrola

Grzyby 
niedoskonałe 
Aspergillus niger 
kropidlak czarny
Gr 2.brak 
szczepień A, T 

Absencja

Codzienna

Mało 
prawdopodobne, 
ale możliwe

Małe
Potrzebna 
kontrola

Grzyby 
niedoskonałe 
Aspergillus 
ryzae
 kropidlak 
ryżowy
Gr 2.brak 
szczepień A, T 

Absencja

Codzienna

Mało 
prawdopodobne, 
ale możliwe

Małe
Potrzebna 
kontrola

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

49

Informacja o ryzyku zawodowym na cukiernika

 

12

Zagrożenie 

Możliwe skutki

Ekspozycja

Prawdopodobieńs
two zdarzenia

Ryzyko

Grzyby 
niedoskonałe, 
drożdżaki
Candida albicans 

Absencja

Codzienna

Mało 
prawdopodobne, 
ale możliwe

Małe
Potrzebna 
kontrola

Grzyby 
podstawczaki 
ustilago spp. A 

Absencja

Codzienna

Mało 
prawdopodobne, 
ale możliwe

Małe
Potrzebna 
kontrola

Roztocze
Rozkrusznik 
mączny

Absencja

Codzienna

Mało 
prawdopodobne, 
ale możliwe

Małe
Potrzebna 
kontrola

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

50

Informacja o ryzyku zawodowym na cukiernika

 

13

Zagrożenie 

Możliwe skutki

Ekspozycja

Prawdopodobieńs
two zdarzenia

Ryzyko

stawonogi, 
motyle, mklik 
mączny

Absencja

Codzienna

Mało 
prawdopodobne, 
ale możliwe

Akceptowal
ne 
Wskazana  
kontrola

Roztocze
Pediculoides

Absencja

Codzienna

Mało 
prawdopodobne, 
ale możliwe

Akceptowal
ne 
Wskazana  
kontrola

tenebrio molitori 
mącznik 
młynarek A 

Ciężkie 
uszkodzenie 
ciała, choroba 
nowotworowa

Codzienna

Tylko 
sporadycznie 
mozliwe

Małe
Potrzebna 
kontrola

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

51

Charakterystyka stanowiska

 

Twarożkarz pracuje na hali produkcji 

twarogu. Do jego obowiązków należy 

zalanie mlekiem wanien serowarskich 

umieszczonych na podwyższeniu, ogrzanie 

do odpowiednich temperatur, zlanie do 

prasowózków i odciśnięcie serwatki, 

napełnianie i obsługa urządzeń do 

produkcji, porcjowania, formowania i 

próżniowego pakowania galanterii 

twarożkarskiej. 

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

52

Charakterystyka stanowiska 

Twarożkarz przenosi blachy do 

układania półproduktu, ręczne krojenie 

odciśniętego twarogu, układania wyrobu 

na paletach, mycie urządzeń i podłogi. 

Twarożkarz pracuje w gumowych 

rękawicach, fartuchach i butach. Praca 

w zakładzie odbywa się na trzy zmiany. 

Transport produktu odbywa się za 

pomocą akumulatorowych wózków 

widłowych. 

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

53

Ocena ryzyka zawodowego twarożkarza

 

1

Zagrożenie 

Źródło 

zagrożenia 

(przyczyna)

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem

Upadek na tym samym 

poziomie

Śliska podłoga, 
rozlane mleko, 
woda

Potłuczenie, 
zwichnięcie i 
złamanie 
kończyn

Utrzymanie 

porządku na 
stanowisku, 

odpowiednie 

obuwie

Upadek na niższy 

poziom

Obsługa 

urządzeń 
znajdujących 

się na 

podwyższeniu

 

Potłuczenie, 
złamanie 
kończyn, 
kalectwo

Utrzymanie 
porządku na 
stanowisku, 
wzmożona uwaga 

Uderzenie, 

przygniecenie przez 

spadające 

przedmioty 

Blachy do 

półproduktu 

Urazy nóg 

Wzmożona 

uwaga przy 

przenoszeniu, 

stosowanie 

instrukcji 

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

54

Ocena ryzyka zawodowego twarożkarza

 

2

Zagrożenie 

Źródło 

zagrożenia 

(przyczyna)

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem

Uderzenie o 
nieruchome 

przedmioty 

Wyposażenie 
hali 

Guzy, 
potłuczenie 

Wzmożona 

uwaga 

Kontakt z ostrymi, 

szorstkimi 

przedmiotami 

Ostre 

krawędzie 

blach, prasy, 
palet 

Rany rąk 

Środki ochrony 

indywidualnej, 

wzmożona uwaga 

Przeciążenie 
układu ruchu 
(mięśniowo-
szkieletowego 

Wymuszona 
pozycja ciała 
- stojąca, 
przenoszenie 
blach, 
skrzynek i 
kartonów

Choroby 

układu 

mięśniowo - 

szkieletowego 

Ograniczona 

ekspozycja, 

przestrzeganie 

norm dźwigania, 

szkolenia w 

zakresie 

prawidłowego 

przenoszenia, 

podnoszenia 

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

55

Ocena ryzyka zawodowego twarożkarza

 

3

Zagrożenie 

Źródło 

zagrożenia 

(przyczyna)

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem

Uderzenie 

przygniecenie 

Wózki widłowe, 

prasa 

twarożkarska 

Śmierć, 

kalectwo, 

zmiażdżenie i 

złamania 

kończyn 

Stosowanie 

instrukcji, 

wyznaczenie i nie 

zastawianie dróg 

Uderzenie, 

przygniecenie przez 

spadające 

przedmioty 

Blachy do 

półproduktu 

Urazy nóg 

Wzmożona 

uwaga przy 

przenoszeniu, 

stosowanie 

instrukcji 

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

56

Ocena ryzyka zawodowego twarożkarza

 

4

Zagrożenie 

Źródło 

zagrożenia 

(przyczyna)

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem

Gorące 

powierzchnie 

Elementy 
wanien 
twarożkarskich 

Poparzenie 
termiczne 

Środki ochrony 

indywidualnej, 

wzmożona 

uwaga 

Hałas 

Urządzenie 

pneumatyczne i 

elektryczne 

Uszczerbek 

słuchu 

Środki ochrony 

indywidualnej 

Energia elektryczna 

Urządzenia 

zasilane prądem 

elektrycznym 

Śmierć lub inne 

skutki 

porażenia 

prądem 

elektrycznym 

Zachowanie 

wymagań ochrony 

przeciwporażenio

wej, wzmożona 

uwaga 

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

57

Ocena ryzyka zawodowego twarożkarza

 

5

Zagrożenie (grupa 

ryzyka WE)

Źródło 

zagrożenia 

(przyczyna, 

droga 

zakażenia)

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem, 

przechowywanie 

dokumentów

Kontakt z 

substancjami 

chemicznymi, 

alergizującymi 

Środki do 

mycia i 

dezynfekcji 

urządzeń i 

posadzki 

Alergie 

skórne i 

oddechowe 

Wentylacja 

pomieszczenia, 

środki ochrony 

indywidualnej 

Mycobakterium 

bovis (prątek 

gruźlicy bydlęcej)
Gr.3 szczepienie

Powietrzno - 

kropelkowe, 

pokarmowe 

(mleko) 

Gruźlica płuc, 

rzadziej innych 

narządów 

Badania okresowe 

narażonego 

personelu, 

szczepienia 

ochronne, 

dezynfekcja 

Tak

Staphylococcus 

aureus (gronkowiec 

złocisty)
Gr2 brak szczepień

Ludzie, woda, 

powietrzno – 

kropelkowe 

Zakażenia 

ropne, stany 

zapalne dróg 

oddechowych i 

innych 

narządów, 

zatrucia 

pokarmowe, 

posocznica, 

alergia skórna 

Środki ochrony 

indywidualnej 

(rękawice,masecz

ki), opatrywanie 

ran, dezynfekcja

Nie

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

58

Ocena ryzyka zawodowego twarożkarza

 

6

Zagrożenie (grupa 

ryzyka WE)

Źródło 

zagrożenia 

(przyczyna, 

droga 

zakażenia)

Możliwe skutki

Środki ochrony 

przed 

zagrożeniem, 

przechowywanie 

dokumentów

Zakażenie 

grzybicą candida 

albicans
Gr.2 brak 
szczepień Alergia

Ludzie, 

bezpośrednie, 

wilgotne 

środowisko 

Kandydoza 

paznokci, 

skóry 

Stosowanie 

mydeł i zasypek 

z dodatkiem 

środków 

przeciwgrzybicz

ych, środki 

ochrony 

indywidualnej

Nie

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

59

Ocena ryzyka zawodowego twarożkarza 1

 

Zagrożenie 

Możliwe skutki

Ekspozycja

Prawdopodobieńs
two zdarzenia

Ryzyko

Upadek na tym 

samym poziomie Absencja

Codzienna

Praktycznie 

możliwe 

Małe
Potrzebna 
kontrola

Upadek na 

niższy poziom

Ciężkie 
uszkodzenie ciała 

Codzienna

Mało 
prawdopodobne, 
ale możliwe

Małe
Potrzebna 
kontrola

Uderzenie, 

przygniecenie 

przez 

spadające 

przedmioty 

Absencja

Codzienna

Praktycznie 

możliwe 

Małe
Potrzebna 
kontrola

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

60

Ocena ryzyka zawodowego twarożkarza 2

Zagrożenie 

Możliwe skutki

Ekspozycja

Prawdopodobieńs
two zdarzenia

Ryzyko

Uderzenie o 
nieruchome 

przedmioty 

Absencja

Codzienna

Praktycznie 

możliwe 

Małe
Potrzebna 
kontrola

Kontakt z 

ostrymi, 

szorstkimi 

przedmiotami 

Ciężkie 

uszkodzenie 

ciała 

Codzienna

Mało 
prawdopodobne, 
ale możliwe

Małe
Potrzebna 
kontrola

Przeciążeni
e układu 
ruchu 
(mięśniowo
-
szkieletowe
go 

Ciężkie 

uszkodzenie 

ciała 

Codzienna

Mało 
prawdopodobne, 
ale możliwe

Małe
Potrzebna 
kontrola

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

61

Ocena ryzyka zawodowego twarożkarza 3

Zagrożenie 

Możliwe skutki

Ekspozycja

Prawdopodobieńs
two zdarzenia

Ryzyko

Uderzenie 

przygniecenie 

Śmierć 

Codzienna

Tylko 

sporadycznie 

możliwe 

Małe
Potrzebna 
kontrola

Uderzenie, 

przygniecenie 

przez 

spadające 

przedmioty 

Ciężkie 

uszkodzenie 

ciała 

Codzienna

Mało 
prawdopodobne, 
ale możliwe

Małe
Potrzebna 
kontrola

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

62

Ocena ryzyka zawodowego twarożkarza 4

Zagrożenie 

Możliwe skutki

Ekspozycja

Prawdopodobieńs
two zdarzenia

Ryzyko

Gorące 

powierzchnie 

Absencja

Codzienna

Praktycznie 

możliwe 

Małe
Potrzebna 
kontrola

Hałas 

Ciężkie 

uszkodzenie 

ciała 

Codzienna

Tylko 
sporadycznie 
możliwe 

Małe
Potrzebna 
kontrola

Energia 

elektryczna 

Śmierć 

Codzienna

Tylko 
sporadycznie 
możliwe

Małe
Potrzebna 
kontrola

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

63

Ocena ryzyka zawodowego twarożkarza 5

Zagrożenie 

Możliwe 

skutki

Ekspozycja

Prawdopodobieńst
wo zdarzenia

Ryzyko

Kontakt z 

substancjami 

chemicznymi

alergizujący

mi 

Absencja

Codzienna

Mało 
prawdopodob
ne, ale 
możliwe 

Akceptowaln
e
Wskazana 
kontrola

Mycobakteriu

m bovis 

(prątek 

gruźlicy 

bydlęcej)
Gr.3 

szczepienie

Absencja

Codzienna

Tylko 
sporadycznie 
możliwe 

Akceptowaln
e
Wskazana 
kontrola

Staphylococcu

s aureus 

(gronkowiec 

złocisty)
Gr2 brak 

szczepień

Absencja

Codzienna

Mało 
prawdopodob
ne, ale 
możliwe 

Akceptowaln
e
Wskazana 
kontrola

background image

9.04.21

dr inż. Iwona Romanowska - 
Słomka

64

Ocena ryzyka zawodowego twarożkarza 6

Zagrożenie 

Możliwe 

skutki

Ekspozycja

Prawdopodobieńst
wo zdarzenia

Ryzyko

Zakażenie 
grzybicą 

candida 

albicans
Gr.2 brak 

szczepień 

Alergia

Absencja

Codzienna

Mało 
prawdopodob
ne, ale 
możliwe 

Małe
Potrzebna 
kontrola


Document Outline