Hałas i drgania
mechaniczne
szkolenie okresowe
METODYKA
• Celem szkolenia pracowników zatrudnionych w narażeniu na hałas lub
drgania mechaniczne jest przekazanie im wiedzy na temat
ewentualnych zagrożeń i sposobów ich eliminowania, ograniczania
ryzyka zawodowego związanego z tym narażeniem, a także nauczenie
praktycznego stosowania przyjętych środków profilaktycznych.
Pracownicy narażeni na hałas lub drgania mechaniczne to wszystkie osoby
zatrudnione w warunkach przekroczenia progów działania dla hałasu lub
drgań mechanicznych.
Szkolenia w dziedzinie bhp pracowników narażonych na hałas lub drgania
mechaniczne mogą być prowadzane przez wykładowców i instruktorów
posiadających odpowiedni zasób wiedzy z tej tematyki,
przygotowanie dydaktyczne zapewniające właściwą realizację
programu szkolenia.
Hałas i drgania mechaniczne – definicje
Hałas to niepożądane, nieprzyjemne i dokuczliwe dźwięki o
znacznym natężeniu, obecne w środowisku, w którym
przebywa człowiek, które mogą być uciążliwe albo
szkodliwe dla zdrowia lub zwiększać ryzyko wypadku przy
pracy.
Drgania mechaniczne to drgania lub wstrząsy
przekazywane do organizmu człowieka za pośrednictwem
części ciała mających bezpośredni kontakt z drgającym
obiektem, np. ręce, w których pracownik trzyma
urządzenie drgające – młot pneumatyczny.
Rodzaje hałasu
• Ze względu na wielkość zmian poziomów ciśnienia akustycznego w
czasie hałas dzieli się na:
– ustalony – gdy poziom dźwięku w danym miejscu zmienia się
w określonym czasie nie więcej niż o 5 decybeli (dalej: dB);
– nieustalony – gdy poziom dźwięku w danym miejscu zmienia
się w określonym czasie o więcej niż 5 dB;
– impulsowy – jeśli pojedyncze zdarzenia dźwiękowe mają czas
trwania krótszy od 1 sekundy.
Wśród rodzajów hałasu możemy wyróżnić również hałas mechaniczny
(powstaje w wyniku tarcia i uderzeń) oraz hałas aerodynamiczny
(powoduje go przepływ np. gazów i cieczy).
Źródła hałasu
• Przemysłowymi źródłami hałasu mogą być:
• narzędzia i silniki pneumatyczne (do 134 dB),
• obrabiarki do drewna, np. pilarki tarczowe, frezarki itp. (do 108 dB),
• maszyny włókiennicze, czyli krosna, przewijarki, skręcarki itp. (do
114 dB),
• obrabiarki do metalu, czyli szlifierki, automaty tokarskie itp. (do 104
dB),
• urządzenia transportu wewnątrzzakładowego, czyli suwnice,
przenośniki, podajniki itp. (do 112 dB),
• urządzenia przepływowe ciągów technologicznych oraz układów
wentylacyjnych, czyli zawory, zwężki, wentylatory itp. (do 120 dB),
• maszyny i narzędzia budowlane, czyli zagęszczacze gruntu,
palownice, młoty, narzędzia ręczne itp.
Źródła drgań mechanicznych
• Źródłami drgań o działaniu ogólnym są na przykład:
• podłogi, podesty, pomosty w halach produkcyjnych i innych
pomieszczeniach, na których zlokalizowane są stanowiska
pracy, wprawiane w drgania przez użytkowane w
pomieszczeniach lub poza nimi maszyny i urządzenia,
• siedziska i podłogi środków transportu (samochodów,
ciągników, autobusów, pojazdów szynowych itp.),
• siedziska i podłogi ciężkich maszyn budowlanych
(zwłaszcza do zagęszczania gruntu, ale także do robót
ziemnych, fundamentowych itp.),
• narzędzia ręczne o szczególnie dużej intensywności drgań,
które przenosząc się przez barki na tułów i głowę, mogą
w konsekwencji prowadzić do wzbudzania się drgań
rezonansowych narządów wewnętrznych,
• drgające platformy.
Najwyższe dopuszczalne natężenie (NDN)
hałasu
• Oceniając narażenie pracowników na działanie hałasu
słyszalnego, należy pamiętać o następujących wielkościach
najwyższych dopuszczalnych natężeń (NDN):
• poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dobowego
wymiaru czasu pracy nie może przekraczać wartości 85 dB, a
odpowiadająca mu ekspozycja dzienna nie może przekraczać wartości
3,64 x 103 x Pa2 x s lub poziom ekspozycji na hałas odniesiony do
tygodnia pracy (wyjątkowo w przypadku hałasu oddziałującego na
organizm człowieka w sposób nierównomierny w poszczególnych
dniach w tygodniu) nie może przekraczać wartości 85 dB, a
odpowiadająca mu ekspozycja tygodniowa nie może przekraczać
wartości 18,2 x 103 x Pa2 x s,
• maksymalny poziom dźwięku – nie może przekraczać wartości 115 dB,
• szczytowy poziom dźwięku – nie może przekraczać wartości 135 dB.
Najwyższe dopuszczalne natężenie (NDN) drgań
•
Drgania na stanowisku pracy działające na organizm
człowieka przez kończyny górne w czasie:
• ekspozycji dziennej, czyli w ciągu 8 godzin działania nie mogą
przekraczać 2,8 m/s2, natomiast w przypadku pracowników
młodocianych i kobiet w ciąży ekspozycja dzienna na drgania
w ciągu 8 godzin działania nie może przekroczyć 1 m/s2;
• ekspozycji trwającej 30 minut i krócej nie mogą
przekraczać
11,2 m/s2, natomiast w przypadku pracowników młodocianych
i kobiet w ciąży ekspozycja na drgania trwająca 30 minut i
krócej nie może przekraczać 4 m/s2.
Hałas a zatrudnianie kobiet w ciąży i pracowników
młodocianych
• Wartości NDN dla kobiet w ciąży:
• poziom ekspozycji na hałas w ciągu 8-godzinnego dobowego
lub do przeciętnego tygodniowego, określonego w Kodeksie
pracy, wymiaru czasu pracy nie może przekraczać wartości 65
dB,
• szczytowy poziom dźwięku nie może przekraczać – 130 dB,
• maksymalny poziom dźwięku nie może przekraczać – 110 dB.
Dla pracowników młodocianych:
poziom ekspozycji na hałas w ciągu 8-godzinnego
dobowego lub do przeciętnego tygodniowego, określonego
w Kodeksie pracy, wymiaru czasu pracy nie może
przekraczać wartości 80 dB, szczytowy poziom dźwięku nie
może przekraczać – 130 dB, maksymalny poziom dźwięku
nie może przekraczać – 110 dB.