Wesz ludzka

(Pediculus

humanus)

Występowanie



Pasożyt
zewnętrzny,kosmopolotyczny.Jest
ściśle związany z człowiekiem.



Odróżnia się 2 odmiany:



-Pediculus humanus humanus (wesz
odzieżowa)



-Pediculus humanus capitis(wesz
głowowa)

Budowa



Ciało spłaszczone grzbietowo-brzusznie, barwy

brunatno-białej. Głowa węższa od tułowia. Czułki

krótkie 5-członowe.Narząd gębowy kłująco-ssący,

który składa się z części ssącej i 2 sztylecików,

które w stanie spoczynku znajdują się w

specjalnej pochewce, pod gardzielą. Na tułowiu

znajduje się para przedchlinek,skrzydeł nie

posiada, nogi krótkie,jednakowe,stopa

zakończona mocnym ruchomym pazurem,który z

wyrostkiem na goleni tworzy narząd

chwytny.Odwłok owalny,bez bocznych

wyrostków,na poszczególnych segmentach

występuje para przedchlinek.

Budowa



Samica:3-4mm długości, ma rozdzielone
zakończenie odwłoka.



Samiec:nieco mniejszy,ma ostro
zakończone prącie na końcu odwłoka.
Osobniki obu płci żywią się krwią w dzień i
w nocy

Wesz głowowa
(P.
humanus humanus)



Wesz głowowa zagnieżdża się we włosach głowy, karku lub

na plecach.

Warunki do do rozwoju wszy ludzkiej to duża wilgotność oraz

temperatura 28 – 32 C.Długość życia wszy jest uzależniona

od poziomu wilgotności, temperatury i stopnia najedzenia.

Wszy żyją tylko na człowieku. Przyciągająco wpływa na nie

zapach potu ludzkiego. Skład potu, a szczególnie zawarty w

nim kwas mlekowy decydują o wyborze żywiciela i o

rozpoczęciu ssania krwi.

Wszy głowowe bytują najczęściej we włosach za uszami oraz

w okolicy potylicznej, Wszy rozprzestrzeniają się w czasie

kontaktu bezpośredniego oraz drogą pośrednią gdy używane

są, grzebienie i szczotki do włosów i poprzez spanie w tym

samym łóżku, w którym śpi osoba zarażona. Wesz głowowa

najczęściej występuje u dzieci w okresie podstawówki, co

wynika z niskim w tym okresie poziomem higieny osobistej.

P.humanus humanus



W miejscu ukłucia wszy głowowej krótkim czasie powstają

bardzo swędzące grudki zapalne. Ich drapanie może

powodować powstanie ponownego zakażenia bakteryjnego.

Z rozdrapanych ranek wypływa surowiczo-ropna wydzielina

po której pojawią się strupy. Węzły chłonne w okolicy zmian



skórnych powiększają się i są bolesne w dotyku.



Czas trwania choroby zależy od położenia wszy we

włosach.



Jaja są przyczepiane do włosa przy powierzchni skóry

ioddalają się od

niej wraz ze wzrostem włosa.

Znalezienie

na włosach charakterystycznych

białych jaj(gnid)

lub aktywnych stadiów rozwojowych

potwierdza wszawice.

Wesz odzieżowa
( P. humanus
capitis)



Wszy odzieżowe są większe i jaśniejsze od

głowowych, pasożytują na całym ciele osłoniętym

przez ubranie. Jaja wszy odzieżowej przyczepiają

się do włókien odzieży, przeważnie wzdłuż szwów

bielizny i ubrań z naturalnych tkanin. Rzadziej jaja

przyczepiają się do owłosionej części klatki

piersiowej lub pach.

Wszawica odzieżowa występuje najczęściej wśród

żołnierzy, bezdomnych, więźniów. W czasie ssania

krwi wesz wprowadza wydzielinę z gruczołów

ślinowych, co powoduje zaczerwienienie skóry i

pojawienie się swędzących grudek na skórze.

Swędzenie i drapanie mogą powodować powtórne

zakażenia bakteryjne. Mogą pojawiać się niewielkie

blizny.

P.humanus capitis



Choroba wywołana wszą odzieżową jest

nazywana “chorobą włóczęgów”

lub “chorobą wagabundy”.



Chorobę rozpoznać można po

powstałych

przebarwieniach i

odbarwieniach oraz

po uczuciu swędzenia.

Wesz odzieżowa występuje

najczęściej

w zimnych lub umiarkowanych

regionach,

wynika to z noszenia ciężkich ubrań

przez większą część roku.

Gnidy-jaja wszy

Schemat gnidy



A - Wieczko,



B - Otoczka,



C - Włos żywiciela



D – Nimfa
opuszczająca jajo

Cykl rozwojowy



W optymalnej temperaturze (28-30° C)
okres rozwojowy zarodka trwa ok.
tygodnia. Samica składa 7-10 jaj dziennie;
w ciągu życia do 300.



W rozwoju osobniczym wesz ma 3 stadia
nimfalne. Są one podobne do postaci
dorosłych i także żywią się krwią.



Cały cykl

pozazarodkowy trwa

ok. 16 dni.

Chorobotwórczość



Wesz odzieżowa przenosi na
człowieka riketsje duru
epidemicznego, Rikettsie quintana
( wywołującą gorączkę okopową),
oraz krętka Borrelia recurrentis.

Zapobieganie



częste sprawdzanie głowy dzieciom



utrzymywanie czystości ciała i odzieży



utrzymywanie czystości w hotelach

pracowniczych, szpitalach, internatach, zakładach

fryzjerskich



Na zainfekowaną odzież można stosować

preparaty pyliste lub w postaci płynu, zawierające

malation, karbaryl lub permetrynę z

piperobieniem



Włosy można płukać mieszankami

ziołowymi

(Delacet, Artemisol)