Choroba

Choroba

Leśniowskiego-

Leśniowskiego-

Crohna

Crohna

Definicja:

Definicja:



Choroba Crohna jest przewlekłą zapalną

Choroba Crohna jest przewlekłą zapalną

chorobą przewodu pokarmowego,

chorobą przewodu pokarmowego,

dotyczącą najczęściej jelita krętego oraz

dotyczącą najczęściej jelita krętego oraz

okrężnicy, charakteryzującą się

okrężnicy, charakteryzującą się

określonymi cechami klinicznymi,

określonymi cechami klinicznymi,

radiologicznymi, endoskopowymi oraz

radiologicznymi, endoskopowymi oraz

histologicznymi.

histologicznymi.

W wyniku uwarunkowanej genetycznie

W wyniku uwarunkowanej genetycznie

niezdolności do osłabienia odpowiedzi

niezdolności do osłabienia odpowiedzi

immunologicznej choroba przechodzi w

immunologicznej choroba przechodzi w

stan przewlekły. Niekontrolowane

stan przewlekły. Niekontrolowane

włóknienie prowadzi do powstania

włóknienie prowadzi do powstania

zwężeń. Przedostawanie się

zwężeń. Przedostawanie się

mikroorganizmów przez błonę śluzową

mikroorganizmów przez błonę śluzową

jelita jest ważnym elementem rozwoju

jelita jest ważnym elementem rozwoju

objawów pozajelitowych choroby Crohna

objawów pozajelitowych choroby Crohna

Epidemiologia:

Epidemiologia:

Ch. Crohna

Ch. Crohna

spotykana jest na całym

spotykana jest na całym

świecie. Rzadko dotyczy krajów

świecie. Rzadko dotyczy krajów

rozwijających się, w tym Indii,

rozwijających się, w tym Indii,

Afryki, oraz Ameryki południowej.

Afryki, oraz Ameryki południowej.

Zapadalność na ch. Crohna oraz

Zapadalność na ch. Crohna oraz

wrzodziejące zapalenie jelita grubego

wrzodziejące zapalenie jelita grubego

na 100 000 w Europie Północnej i

na 100 000 w Europie Północnej i

Południowej

Południowej

Lokalizacja:

Lokalizacja:



Ch. Crohna może zajmować dowolny odcinek

Ch. Crohna może zajmować dowolny odcinek

przewodu pokarmowego.

przewodu pokarmowego.

- najczęściej jelito kręte oraz okrężnica lub

- najczęściej jelito kręte oraz okrężnica lub

wyłącznie zapalenie jelita krętego

wyłącznie zapalenie jelita krętego

- około 20% pacjentów ma także zapalenie

- około 20% pacjentów ma także zapalenie

odbytnicy.

odbytnicy.

-rzadko spotyka się zajęcie jamy ustnej,

-rzadko spotyka się zajęcie jamy ustnej,

przełyku, żołądka, dwunastnicy i jelita czczego.

przełyku, żołądka, dwunastnicy i jelita czczego.

Charakterystyczna jest nieciągłość zmian

Charakterystyczna jest nieciągłość zmian

(„zmiany skaczące”)

(„zmiany skaczące”)

Obraz makroskopowy:

Obraz makroskopowy:



Makroskopowo ściana jelita jest pogrubiała, a

Makroskopowo ściana jelita jest pogrubiała, a

jego światło często bywa zwężone. Powierzchnia

jego światło często bywa zwężone. Powierzchnia

błony surowiczej jest nierzadko zmieniona

błony surowiczej jest nierzadko zmieniona

zapalnie i przekrwiona

zapalnie i przekrwiona



Krezka także ulega pogrubieniu, oraz obrzękowi,

Krezka także ulega pogrubieniu, oraz obrzękowi,

z powiększeniem regionalnych węzłów chłonnych

z powiększeniem regionalnych węzłów chłonnych

Powierzchnia błony śluzowej może być

Powierzchnia błony śluzowej może być

prawidłowa, rozlegle przekrwiona lub

prawidłowa, rozlegle przekrwiona lub

wykazuje zmiany charakterystyczne dla

wykazuje zmiany charakterystyczne dla

choroby Crohna.

choroby Crohna.

Owrzodzenia mogą być dyskretne lub

Owrzodzenia mogą być dyskretne lub

wyraźne, głębokie;

wyraźne, głębokie;

Łączne występowanie obrzęku błony

Łączne występowanie obrzęku błony

podśluzowej oraz szczelinowatych

podśluzowej oraz szczelinowatych

owrzodzeń prowadzi do ujawnienia się

owrzodzeń prowadzi do ujawnienia się

typowego obrazu brukowania

typowego obrazu brukowania

widocznego w kontrastowym badaniu

widocznego w kontrastowym badaniu

radiologicznym lub podczas endoskopii

radiologicznym lub podczas endoskopii

Histologia:

Histologia:



Odpowiedź zapalna jest pełnościenna, największe

Odpowiedź zapalna jest pełnościenna, największe

nasilenie zmian jest w blaszce właściwej oraz w

nasilenie zmian jest w blaszce właściwej oraz w

bł. podśluzowej.

bł. podśluzowej.

Szczelinowate owrzodzenia mogą

Szczelinowate owrzodzenia mogą

penetrować głęboko w obręb ściany,

penetrować głęboko w obręb ściany,

tworząc przetoki z innymi narządami

tworząc przetoki z innymi narządami

(skórą, innymi pętlami jelit, pęcherzem

(skórą, innymi pętlami jelit, pęcherzem

moczowym, pochwą)

moczowym, pochwą)

Etiologia:

Etiologia:



Przyczna ch. Crohna pozostaje nieznana

Przyczna ch. Crohna pozostaje nieznana



Istnieje opinia, że choroba jest wynikiem

Istnieje opinia, że choroba jest wynikiem

złożonych interakcji bodźców

złożonych interakcji bodźców

środowiskowych u osób genetycznie

środowiskowych u osób genetycznie

podatnych, z zaburzoną regulacją układu

podatnych, z zaburzoną regulacją układu

odpornościowego błony śluzowej jelita.

odpornościowego błony śluzowej jelita.



Różnorodność objawów i nie ujawnianie

Różnorodność objawów i nie ujawnianie

się wszystkich u różnych chorych, a także

się wszystkich u różnych chorych, a także

podobny przebieg choroby u członków

podobny przebieg choroby u członków

dotkniętej nią rodziny, przemawia za

dotkniętej nią rodziny, przemawia za

heterogennością choroby

heterogennością choroby

Wpływ środowiska:

Wpływ środowiska:



Występowanie ch. Crohna prawdopodobnie

Występowanie ch. Crohna prawdopodobnie

ma związek z infekcjami (jednak musi istnieć

ma związek z infekcjami (jednak musi istnieć

osłabienie bariery jelitowej przed

osłabienie bariery jelitowej przed

wnikającymi drobnoustrojami):

wnikającymi drobnoustrojami):



Wirusem odry

Wirusem odry



Mycobacterium paratuberculosis

Mycobacterium paratuberculosis



Zaostrzenie choroby występuje pod wpływem

Zaostrzenie choroby występuje pod wpływem

palenia tytoniu i złych nawyków

palenia tytoniu i złych nawyków

żywieniowych

żywieniowych

Obraz kliniczny:

Obraz kliniczny:



Biegunka (70-90%)

Biegunka (70-90%)



Bóle brzucha (45-65%)

Bóle brzucha (45-65%)



Domieszka krwi w stolcu (40-50%)

Domieszka krwi w stolcu (40-50%)



Utrata masy ciała (65-75%)

Utrata masy ciała (65-75%)



tachykardia

tachykardia



Osłabienie

Osłabienie



Zespół złego wchłaniania

Zespół złego wchłaniania



Zmiany okołoodbytnicze

Zmiany okołoodbytnicze



W badaniu przedmiotowym:

W badaniu przedmiotowym:

bolesność uciskowa w prawym dole

bolesność uciskowa w prawym dole

biodrowym oraz gorączka (38

biodrowym oraz gorączka (38

°

°

C)

C)

W badaniach laboratoryjnych:

W badaniach laboratoryjnych:



Podwyższone OB.

Podwyższone OB.



Podwyższony poziom białka C-

Podwyższony poziom białka C-

reaktywnego (CRP> 10mg/l)

reaktywnego (CRP> 10mg/l)



Leukocytoza

Leukocytoza



Niedobory wit. B

Niedobory wit. B

¹²

¹²

Powikłania miejscowe

Powikłania miejscowe

w chorobie L-C

w chorobie L-C



przetoki wewnętrzne jelitowo-jelitowe,

przetoki wewnętrzne jelitowo-jelitowe,

jelitowo-pęcherzowe, jelitowo-pochwowe

jelitowo-pęcherzowe, jelitowo-pochwowe



przetoki zewnętrzne (jelitowo-skórne)

przetoki zewnętrzne (jelitowo-skórne)



ropnie międzypętlowe (położone między

ropnie międzypętlowe (położone między

pętlami jelit)

pętlami jelit)



zwężenia jelit

zwężenia jelit



zmiany okołoodbytnicze (przetoki jelitowo-

zmiany okołoodbytnicze (przetoki jelitowo-

skórne, ropnie)

skórne, ropnie)



perforacja jelita z tworzeniem ropni

perforacja jelita z tworzeniem ropni



megacolon toxicum

megacolon toxicum

krwotoki z jelit

krwotoki z jelit



rak jelita grubego

rak jelita grubego

Powikłania

Powikłania

ogólnoustrojowe

ogólnoustrojowe



osteopenia i osteoporoza – dotyczą 25–50% chorych z nieswoistymi

osteopenia i osteoporoza – dotyczą 25–50% chorych z nieswoistymi

zapaleniami jelit (podobnie często we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego

zapaleniami jelit (podobnie często we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego

i chorobie Crohna), z podobną częstością u obu płci, również u ludzi młodych

i chorobie Crohna), z podobną częstością u obu płci, również u ludzi młodych



rumień guzowaty – najczęściej występuje w czasie zaostrzenia choroby, choć

rumień guzowaty – najczęściej występuje w czasie zaostrzenia choroby, choć

może pojawiać się również w okresie remisji; dobrze reaguje na terapię

może pojawiać się również w okresie remisji; dobrze reaguje na terapię

glikortykosteroidami

glikortykosteroidami



aftowe zapalenie jamy ustnej, ziarniniaki swoiste błony śluzowej jamy ustnej i

aftowe zapalenie jamy ustnej, ziarniniaki swoiste błony śluzowej jamy ustnej i

warg

warg



pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych – rzadziej niż we

pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych – rzadziej niż we

wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego; zwiększa ryzyko raka przewodów

wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego; zwiększa ryzyko raka przewodów

żółciowych

żółciowych



niedokrwistość z niedoboru żelaza – jest wynikiem przewlekłego krwawienia,

niedokrwistość z niedoboru żelaza – jest wynikiem przewlekłego krwawienia,

zaburzeń wchłaniania żelaza w przypadku objęcia procesem zapalnym

zaburzeń wchłaniania żelaza w przypadku objęcia procesem zapalnym

dwunastnicy i proksymalnego odcinka jelita czczego, zaburzeń

dwunastnicy i proksymalnego odcinka jelita czczego, zaburzeń

magazynowania żelaza

magazynowania żelaza



niedokrwistość z niedoboru witaminy B12 – jest wynikiem zaburzeń

niedokrwistość z niedoboru witaminy B12 – jest wynikiem zaburzeń

wchłaniania (przy zajęciu procesem zapalnym końcowego odcinka jelita

wchłaniania (przy zajęciu procesem zapalnym końcowego odcinka jelita

krętego i nieprawidłowej diety

krętego i nieprawidłowej diety

Leczenie

Leczenie



Glikokortykosteroidy

Glikokortykosteroidy



Sulfasalazyna, mesalazyna

Sulfasalazyna, mesalazyna



leki immunosupresyjne - azatiopryna

leki immunosupresyjne - azatiopryna

,merkaptopuryna

,merkaptopuryna

(w przypadku nietolerancji lub wystąpienia działań

(w przypadku nietolerancji lub wystąpienia działań

niepożądanych po tych lekach – metotreksat)

niepożądanych po tych lekach – metotreksat)



leki biologiczne -przeciwciała monoklonalne

leki biologiczne -przeciwciała monoklonalne

skierowane przeciw TNF-α: infliksimab i

skierowane przeciw TNF-α: infliksimab i

adalimumab

adalimumab



w wybranych przypadkach stosuje się antybiotyki

w wybranych przypadkach stosuje się antybiotyki



Leczenie chirurgiczne

Leczenie chirurgiczne