NIETRZYMANIE STOLCA U STARSZYCH OSÓB.

Przewód pokarmowy w procesie starzenia:
1. Mniejsze napięcie mięśni okrężnych ust, niedomykanie ust i 
ślinienie
2

. Słabsze żucie pokarmów, połykanie dużych kęsów.

3. Zmniejsza się powonienie i zdolność odczuwania 
smaków.
4. Spadek ciśnienia w zwieraczu połączenia 
przełykowo-żoładkowego
stąd zarzucanie treści żołądkowej do przełyku.
5. Zmniejsza się wydzielanie kwasu solnego a zwiększa 
gastryny.
6. Spadek napięcia błony mięśniowej i siły zwieraczy w 
jelitach i 
prostnicy przyczynia się do zaparć i nietrzymania 
stolca.
7. Zmniejszenie liczby hepatocytów w wątrobie o ok. 
20% oraz spada 
jej wydolność.
8. Nasila się nietolerancja laktozy.
9. Stopniowa atrofia błony śluzowej i warstwy 
mięśniowej jelit, 
zwiększenie zawartości tkanki łącznej.

 

 

10. 

Zwiększają się rozmiary okrężnicy poprzez pogrubienie

warstw podłużnych co sprzyja powstawaniu zaparć.
11. Spowolnieniu ulega pasaż jelitowy zwłaszcza u osób leżących.
Terminal reservoir syndrome- zespół końcowego zbiornika. Brak 
przesuwania mas kałowych do końcowego odcinka przewodu 
pokarmowego stąd jego zaleganie w esicy i trudności w defekacji. Niecelowe 
jest podawanie środków drażniących przeczyszczających.

EPIDEMIOLOGIA I CZYNNIKI RYZYKA

NIETRZYMNIE STOLCA TO NIEMOŻNOŚĆ KONTROLOWANIA 
WYPRÓŻNIEŃ 

NS- występuje u ok. 9% osób starszych w warunkach ambulatoryjnych 
i u 14-22% pacjentów hospitalizowanych.
W DPS od 17-95% w zależności od profilu i standardu opieki.

Czynniki ryzyka NS w starszym wieku:
1. Wiek powyżej 70 r.ż. Płeć męska
2. Ograniczenie sprawności ruchowej.
3. Nietrzymanie moczu, luźne stolce
4. Zaburzenia funkcji poznawczych.
5. Choroby neurologiczne
6. Niska ocena stanu zdrowia

 

 

CZYNNIKI PATOFIZJOLOGICZNE I CHOROBOWE SPRZYJAJĄCE
NS W PODESZŁYM WIEKU.

1. STARCZE ZMIANY PATOFIZJOLOGICZNE SPRZYJAJACE 
NIETRZYMANIU.
A- 

zaburzenia funkcji zwieracza odbytu oraz mięśnia łonowo-odbytniczego

B- zaburzenia mechanizmów rozróżniających konsystencję stolca i odróżniających

 go od gazów

C- mniejsza elastyczność odbytnicy

2. 

CHOROBOWE CZYNNIKI NIETRZYMANIA

A- uszkodzenia urazowe lub operacyjne zwieracza 
B- uszkodzenie CUN
C- zaburzenia pamięci
D- neuropatia cukrzycowa
E- nietrzymanie idiopatyczne ( zależy od neuropatii okolicy krocza z dysfunkcją
 mięśni i/lub z rozerwaniem wew. lub zewnętrznego zwieracza odbytu.

 

 

Nietrzymanie stolca skojarzone z zaburzeniami pamięci.
Prowadzi do neurologicznego odhamowania odbytnicy, co wiąże się 
z występowaniem uformowanego stolca jeden do dwóch razy dziennie
do łóżka lub ubrania.

Leczenie polega na systematycznym czasami 
częstym 
wyprowadzaniu do toalety i stosowaniem czopków 
przeczyszczających oraz stosowanie 
kontrolowanego 
wypróżniania pacjenta. 
U pacjentów z bardzo nasilonymi dolegliwościami 
stosuje się 
Loperamid lub Kodeinę a następnie enema lub 
czopki w dogodnym czasie

.

Nietrzymanie stolca zależne od chorób 
towarzyszących.
Przyczyny: u pacjentów po udarze mózgu lub z 
długotrwałą cukrzycą ( enteropatia- w leniwym jelicie 
wzrasta liczba bakterii powodująca biegunki nocne).

 

 

Nietrzymanie anorektalne lub neurogenne związane z 
funkcją zwieraczy

Częstość rośnie z wiekiem. U chorych bez zaparć 
skutek odnosi 
stosowanie loperamidu, który zwiększa napięcie 
zwieracza wewn.
U pacjentów z osłabieniem zwieracza zewnętrznego 
odbytu korzyść
przynoszą ćwiczenia zwieracza oraz dna mięśni 
miednicy.
Leczenie chirurgiczne stosowane jest przy wypadaniu 
odbytnicy oraz
uszkodzeniu zwieracza zewnętrznego

.

Luźne stolce i biegunka są jedną z przyczyn NS w starszym wieku

.

Objawowe nietrzymanie stolca ( wtórne)
1. Nadużywanie środków przeczyszczających
2. Działania niepożądane leków ( np.żelazo, antybiotyki)
3. Uchyłkowatość, nowotwór, wypadanie odbytu, stan zapalny odbytnicy
lub odbytu.
4. Choroba Leśniowskiego  i Crohna
5. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego
6.  Zespół złego wchłaniania
7. Niedokrwienie jelita grubego

, 

nieżyt żołądkowo-jelitowy

 

 

Diagnostyka nietrzymania stolca w starości.

1. Badanie funkcji poznawczych i nastroju.
2. Badanie neurologiczne
3. Ocena zdolności do korzystania z toalety- określenie sprawności 
czynnościowej, testy mobilności, siły mięśniowej, koordynacji ruchów,
zaburzeń widzenia oraz warunków środowiskowych/ domowych
4. Dokładny wywiad lekarski.
5. Badanie fizykalne pacjenta. 
6. Badania endoskopowe: anoskopia, kolonoskopia, badanie radiologiczne, USG,
w tym transrektalne
7. Badania laboratoryjne: krwi,  stolca.

Najczęstsze typy nietrzymania stolca u osób w starszym wieku:
1. Przelewanie stolca wtórne do zaparć.
2. Zaklinowanie stolca

Przy braku organicznej przyczyny zaparć należy:
1. Stosować odpowiednią dla pacjenta podaż płynów, dietę bogatoresztkową,
zwiększyć aktywność ruchową, regularnie podawać środki przeczyszczające
np. Laktuloza codziennie, czopki i enema raz w tygodniu.

Nietrzymanie czynnościowe występuje u osób z ograniczeniem ruchowym np.
W DPS