Systematyka
Systematyka
rehabilitacji
rehabilitacji
Rehabilitacja jest to kompleksowe,
Rehabilitacja jest to kompleksowe,
zespołowe działanie i postępowanie w
zespołowe działanie i postępowanie w
odniesieniu do osób niepełnosprawnych
odniesieniu do osób niepełnosprawnych
fizycznie i psychicznie / na skutek wad
fizycznie i psychicznie / na skutek wad
wrodzonych, schorzeń, urazów/.
wrodzonych, schorzeń, urazów/.
Ma na celu przywrócenie tym osobom
Ma na celu przywrócenie tym osobom
pełnej lub możliwej do osiągnięcia
pełnej lub możliwej do osiągnięcia
sprawności fizycznej i psychicznej oraz
sprawności fizycznej i psychicznej oraz
zdolności do pracy i zarobkowania a także
zdolności do pracy i zarobkowania a także
do czynnego udziału w życiu społecznym.
do czynnego udziału w życiu społecznym.
Podział rehabilitacji
Podział rehabilitacji
1.
1.
Rehabilitacja lecznicza lub
Rehabilitacja lecznicza lub
medyczna
medyczna
2.
2.
Rehabilitacja zawodowa
Rehabilitacja zawodowa
3.
3.
Rehabilitacja społeczna
Rehabilitacja społeczna
Rehabilitacja lecznicza
Rehabilitacja lecznicza
- medyczna
- medyczna
Obejmuje kompleksowe działanie, które ma
Obejmuje kompleksowe działanie, które ma
na celu przywrócenie choremu lub osobie
na celu przywrócenie choremu lub osobie
niepełnosprawnej pełnej lub maksymalnej do
niepełnosprawnej pełnej lub maksymalnej do
osiągnięcia sprawności fizycznej i psychicznej.
osiągnięcia sprawności fizycznej i psychicznej.
W swoim działaniu ukierunkowana jest na:
W swoim działaniu ukierunkowana jest na:
Profilaktykę stanu przewlekłego upośledzenia
Profilaktykę stanu przewlekłego upośledzenia
sprawności fizycznej i psychicznej oraz stanu
sprawności fizycznej i psychicznej oraz stanu
trwałego kalectwa,
trwałego kalectwa,
skrócenie okresu niewydolności fizycznej i
skrócenie okresu niewydolności fizycznej i
psychicznej oraz zaburzeń funkcjonalnych,
psychicznej oraz zaburzeń funkcjonalnych,
Kompensację ubytków funkcji uszkodzonych
Kompensację ubytków funkcji uszkodzonych
narządów i układów organizmu ludzkiego
narządów i układów organizmu ludzkiego
Rehabilitacja
Rehabilitacja
zawodowa
zawodowa
Jest częścią ogólnego procesu
Jest częścią ogólnego procesu
rehabilitacji, a jej celem jest:
rehabilitacji, a jej celem jest:
Przygotowanie osoby
Przygotowanie osoby
niepełnosprawnej do pracy,
niepełnosprawnej do pracy,
Zapewnienie osobie
Zapewnienie osobie
niepełnosprawnej pracy
niepełnosprawnej pracy
odpowiedniej do jej stanu zdrowia i
odpowiedniej do jej stanu zdrowia i
kwalifikacji zawodowych.
kwalifikacji zawodowych.
Rehabilitacja
Rehabilitacja
społeczna
społeczna
Ma na celu integrację lub reintegrację
Ma na celu integrację lub reintegrację
osoby niepełnosprawnej w społeczeństwo
osoby niepełnosprawnej w społeczeństwo
przez udzielenie jej pomocy w
przez udzielenie jej pomocy w
przystosowaniu się do wymagań życia
przystosowaniu się do wymagań życia
rodzinnego, społecznego i pracy
rodzinnego, społecznego i pracy
zawodowej, usuwając jednocześnie
zawodowej, usuwając jednocześnie
ekonomiczne czy socjalne przeszkody,
ekonomiczne czy socjalne przeszkody,
które mogłyby utrudnić udział w procesie
które mogłyby utrudnić udział w procesie
rehabilitacji. Obejmuje wszelką
rehabilitacji. Obejmuje wszelką
działalność zmierzającą do możliwe
działalność zmierzającą do możliwe
najpełniejszej integracji osoby
najpełniejszej integracji osoby
niepełnosprawnej ze środowiskiem
niepełnosprawnej ze środowiskiem
rodziny, pracy i społeczeństwem.
rodziny, pracy i społeczeństwem.
Fizjoterapia
Fizjoterapia
Jest składową działu nauk
Jest składową działu nauk
medycznych określanych
medycznych określanych
rehabilitacją medyczną.
rehabilitacją medyczną.
W celach leczniczych łączy się różne
W celach leczniczych łączy się różne
środki takie jak ruch z czynnikami
środki takie jak ruch z czynnikami
fizykalnymi.
fizykalnymi.
Składowe fizjoterapii
Składowe fizjoterapii
Kinezyterapia – to wszelkie formy
Kinezyterapia – to wszelkie formy
ruchu
ruchu
Fizykoterapia – to wszelkie
Fizykoterapia – to wszelkie
czynniki fizykalne takie jak:
czynniki fizykalne takie jak:
światło, elektryczność, wodę
światło, elektryczność, wodę
powietrze, temperaturę itp..
powietrze, temperaturę itp..
Masaż
Masaż
Formy uzupełniające
Formy uzupełniające
fizjoterapię
fizjoterapię
Terapia zajęciowa
Terapia zajęciowa
Pielęgniarstwo rehabilitacyjne
Pielęgniarstwo rehabilitacyjne
Psychoterapia w tym poradnictwo
Psychoterapia w tym poradnictwo
psychologiczne
psychologiczne
Ergoterapia
Ergoterapia
Protetyka i ortotyka
Protetyka i ortotyka
Skuteczność i dobór zabiegów
Skuteczność i dobór zabiegów
fizjoterapeutycznych zależy od:
fizjoterapeutycznych zależy od:
Diagnozy
Diagnozy
stwierdza dysfunkcję
stwierdza dysfunkcję
Stanowi sygnał do rozpoczęcia
Stanowi sygnał do rozpoczęcia
fizjoterapii
fizjoterapii
Umożliwia określenie ogólnego celu
Umożliwia określenie ogólnego celu
postępowania fizjoterapeutycznego
postępowania fizjoterapeutycznego
Umożliwia określenie
Umożliwia określenie
szczegółowych celów fizjoterapii
szczegółowych celów fizjoterapii
Prognoza
Prognoza
ułatwia precyzowanie dalszych celów
ułatwia precyzowanie dalszych celów
w zależności od przebiegu choroby,
w zależności od przebiegu choroby,
Może się zmieniać na korzyść lub
Może się zmieniać na korzyść lub
niekorzyść pacjenta. Oznacza to, że
niekorzyść pacjenta. Oznacza to, że
stawiany cel był zbyt wygórowany
stawiany cel był zbyt wygórowany
lub nie przewidziano tak
lub nie przewidziano tak
pozytywnego przebiegu choroby.
pozytywnego przebiegu choroby.
Ordynacja
Ordynacja
Zależy od prognozy i diagnozy
Zależy od prognozy i diagnozy
Wynika z nich dobór form,
Wynika z nich dobór form,
środków, metod umożliwiających
środków, metod umożliwiających
realizację celów
realizację celów
Kontrola uzyskanych wyników
Kontrola uzyskanych wyników
Stanowi podstawę diagnozy,
Stanowi podstawę diagnozy,
prognozy i ordynacji
prognozy i ordynacji
Pozwala na określenie,
Pozwala na określenie,
precyzowanie i modyfikację celów
precyzowanie i modyfikację celów
Utwierdza lub skłania do zmiany,
Utwierdza lub skłania do zmiany,
korekcji celów i ordynacji
korekcji celów i ordynacji
Naczelne cele
Naczelne cele
rehabilitacji
rehabilitacji
Leczenie jest różnie określane. Zawsze
Leczenie jest różnie określane. Zawsze
jednak dąży się do przywrócenia
jednak dąży się do przywrócenia
pełnej lub maksymalnie możliwej do
pełnej lub maksymalnie możliwej do
osiągnięcia sprawności fizycznej,
osiągnięcia sprawności fizycznej,
psychicznej, niezależnego i
psychicznej, niezależnego i
aktywnego udziału w życiu. Uzyskanie
aktywnego udziału w życiu. Uzyskanie
tego celu wymaga zastosowania
tego celu wymaga zastosowania
wielu środków nie tylko
wielu środków nie tylko
fizjoterapeutycznych.
fizjoterapeutycznych.
Ogólne cele
Ogólne cele
rehabilitacji
rehabilitacji
Działalność prewencyjna –
Działalność prewencyjna –
zapobieganie wtórnym skutkom
zapobieganie wtórnym skutkom
choroby prowadzącym do inwalidztwa,
choroby prowadzącym do inwalidztwa,
Działalność ułatwiająca regenerację i
Działalność ułatwiająca regenerację i
kompensację oraz sterowanie tymi
kompensację oraz sterowanie tymi
procesami
procesami
Działalność adaptacyjna –
Działalność adaptacyjna –
przystosowanie ustroju do częściowego
przystosowanie ustroju do częściowego
inwalidztwa.
inwalidztwa.
Etapowe cele
Etapowe cele
fizjoterapii
fizjoterapii
Wiążą się z rozłożeniem leczenia na poszczególne etapy
Wiążą się z rozłożeniem leczenia na poszczególne etapy
Wiążą się z poziomem sprawności, umiejętności,
Wiążą się z poziomem sprawności, umiejętności,
wydolności
wydolności
Stan wyjściowy to wyniki poprzednich badań które
Stan wyjściowy to wyniki poprzednich badań które
stanowią punkt odniesienia
stanowią punkt odniesienia
Np.. Nauka chodzenia:
Np.. Nauka chodzenia:
-
Wymaga odpowiedniej siły kończyn i tułowia
Wymaga odpowiedniej siły kończyn i tułowia
-
Biernego ustabilizowania kkd. I tułowia
Biernego ustabilizowania kkd. I tułowia
-
Dobry poziom reakcji ortostatycznych
Dobry poziom reakcji ortostatycznych
Celem etapowym jest również przestrzeganie
Celem etapowym jest również przestrzeganie
odpowiedniej kolejności jako podstawy kompensacji np.:
odpowiedniej kolejności jako podstawy kompensacji np.:
- Amputacja – siła, kształtowanie kikuta, dobra ruchomość,
- Amputacja – siła, kształtowanie kikuta, dobra ruchomość,
pionizacja, równowaga itd..
pionizacja, równowaga itd..
Cele etapowe określają co i jak i w
Cele etapowe określają co i jak i w
jakiej kolejności musi być
jakiej kolejności musi być
wykonywane lub osiągnięte dla
wykonywane lub osiągnięte dla
celu głównego
celu głównego
Szczegółowe cele
Szczegółowe cele
fizjoterapii
fizjoterapii
Wynikają ze ściśle aktualnego stanu –
Wynikają ze ściśle aktualnego stanu –
badania pacjenta
badania pacjenta
Wymagają na ogół krótkiego czasu do ich
Wymagają na ogół krótkiego czasu do ich
osiągnięcia np.:
osiągnięcia np.:
- utrzymanie zakresu ruchu,
- utrzymanie zakresu ruchu,
- Zwiększenie zakresu ruchu,
- Zwiększenie zakresu ruchu,
-
Zwiększenie siły,
Zwiększenie siły,
-
Opanowanie chwytu
Opanowanie chwytu
-
Opanowanie oddychania wybranym torem
Opanowanie oddychania wybranym torem
-
Poprawa krążenia obwodowego itp.
Poprawa krążenia obwodowego itp.
Uwagi
Uwagi
Przy formułowaniu celów nie określono ich
Przy formułowaniu celów nie określono ich
oddzielnie dla kinezyterapii, fizykoterapii i
oddzielnie dla kinezyterapii, fizykoterapii i
masażu. Podział taki wydaje się bezcelowy. W
masażu. Podział taki wydaje się bezcelowy. W
praktyce wszystkie zabiegi muszą być łączone
praktyce wszystkie zabiegi muszą być łączone
dla uzyskania efektu i utrwalenia np.:
dla uzyskania efektu i utrwalenia np.:
-
Zniesienie bólu zabiegami fizykoterapeutycznymi
Zniesienie bólu zabiegami fizykoterapeutycznymi
będzie krótkotrwałe jeżeli nie utrwalimy tego
będzie krótkotrwałe jeżeli nie utrwalimy tego
ćwiczeniami. Odwrotnie trudno jest uzyskać
ćwiczeniami. Odwrotnie trudno jest uzyskać
zniesienie bólu samymi ćwiczeniami fizycznymi
zniesienie bólu samymi ćwiczeniami fizycznymi
bez zabiegów fizykalnych.
bez zabiegów fizykalnych.
Zadania dotyczą zawsze dwóch stron zarówno
Zadania dotyczą zawsze dwóch stron zarówno
pacjenta jak i fizjoterapeuty. Zawiera element
pacjenta jak i fizjoterapeuty. Zawiera element
treściowy „co” i operacyjny „jak”.
treściowy „co” i operacyjny „jak”.
Normy postępowania
Normy postępowania
fizjoterapeutycznego
fizjoterapeutycznego
Ocena stanu pacjenta dotyczy rodzaju i stopnia
Ocena stanu pacjenta dotyczy rodzaju i stopnia
dysfunkcji,
dysfunkcji,
Określenie bliższego i dalszego celu postępowania
Określenie bliższego i dalszego celu postępowania
fizjoterapeutycznego,
fizjoterapeutycznego,
Dobór form, metod i środków fizjoterapii oraz
Dobór form, metod i środków fizjoterapii oraz
wykonywanie zabiegów i przeprowadzenie ćwiczeń,
wykonywanie zabiegów i przeprowadzenie ćwiczeń,
Okresowa kontrola stanu pacjenta,
Okresowa kontrola stanu pacjenta,
Modyfikowanie bliższego i dalszego celu fizjoterapii w
Modyfikowanie bliższego i dalszego celu fizjoterapii w
zależności od wyniku badania okresowego,
zależności od wyniku badania okresowego,
Zmiana form, środków i metod lub zaprzestanie
Zmiana form, środków i metod lub zaprzestanie
zabiegów w zależności od wyniku badania z
zabiegów w zależności od wyniku badania z
uwzględnieniem nowego celu,
uwzględnieniem nowego celu,
prowadzenie dokumentacji / zapisywanie wyników
prowadzenie dokumentacji / zapisywanie wyników
kolejnych badań, zleconych i wykonywanych zabiegów
kolejnych badań, zleconych i wykonywanych zabiegów
i dodatkowych obserwacji
i dodatkowych obserwacji
Postępowanie
Postępowanie
fizjoterapeutyczne
fizjoterapeutyczne
powinno uwzględniać:
powinno uwzględniać:
Określenie celu,
Określenie celu,
Przegląd warunków,
Przegląd warunków,
Ustalenie planu,
Ustalenie planu,
Wykonanie planu,
Wykonanie planu,
Kontrolę,
Kontrolę,
Wnioski z wyników i korektę
Wnioski z wyników i korektę