Czynniki fizyczne.

Wpływ czynników

środowiskowych na ustrój

człowieka.

Wpływ prądu stałego i

zmiennego na organizm

• Prądem stałym nazywamy taki prąd

elektryczny, który w czasie przepływu
nie zmienia kierunku ani wartości
natężenia.

Prąd stały

• W tkankach prąd płynie

najkrótszą

drogą o najmniejszym oporze.

• W

skórze

są to

ujścia i przewody

wyprowadzające gruczołów
potowych i łojowych,

• Głębiej

prąd płynie w

przestrzeniach

międzykomórkowych

oraz

wzdłuż

naczyń krwionośnych, limfatycznych i
nerwów.

Przewodnictwo elektryczne

tkanek

• Zależy od zawartości wody i stężenia w

niej elektrolitów.

• Jest tym większe im więcej jest jonów w

danej tkance.

Przewodnictwo elektryczne

tkanek

Dobre przewodnictwo wykazują:

• krew,
• mocz,
• limfa,
• płyn mózgowo-rdzeniowy,
• mięśnie,
• tkanka łączna.

Przewodnictwo elektryczne

tkanek

Gorsze przewodnictwo wykazują:

• tkanka tłuszczowa,
• nerwy,
• ścięgna,
• torebki stawowe,
• kości.

Zjawiska fizykochemiczne

towarzyszące przepływowi prądu

stałego

1. Działanie elektrotermiczne
2. Działanie elektrochemiczne
3. Działanie elektrokinetyczne
4. Działanie biologiczne

Zjawiska fizykochemiczne

towarzyszące przepływowi prądu

stałego

1. Działanie elektrotermiczne – polega
na powstawaniu w tkankach ciepła pod
wpływem prądu elektrycznego.
Jest ono tym większe, im większe jest
natężenie prądu.

Zjawiska fizykochemiczne

towarzyszące przepływowi prądu

stałego

2. Działanie elektrochemiczne – jest
związane z elektrolizą występującą w
czasie przepływu prądu przez elektrolity
tkankowe.
Polega na właściwości rozszczepiania
elektrolitów na skutek wędrowania
anionów do anody a kationów do katody.

Zjawiska fizykochemiczne

towarzyszące przepływowi prądu

stałego

2. Działanie elektrochemiczne cd..
Podczas działania prądu stałego
wskutek znacznego nagromadzenia
anionów przy biegunie dodatnim
występuje martwica skrzepowa, a przy
biegunie ujemnym martwica rozpływna.

Zjawiska fizykochemiczne

towarzyszące przepływowi prądu

stałego

3. Działanie elektrokinetyczne – polega
na przesunięciu względem siebie faz
rozproszonej i rozpraszającej koloidów
tkankowych pod wpływem pola
elektrycznego.
Do zjawisk elektrokinetycznych należą
elektroforeza i elektroosmoza.

Zjawiska fizykochemiczne

towarzyszące przepływowi prądu

stałego

• Elektroforeza – ruch jednoimiennie

naładowanych cząsteczek fazy
rozproszonej (dodatnie do katody,
ujemne do anody) względem fazy
rozpraszającej.

• Elektroosmoza – ruch całego ośrodka,

czyli fazy rozpraszającej do fazy
rozproszonej.

Zjawiska fizykochemiczne

towarzyszące przepływowi prądu

stałego

4. Działanie biologiczne – polega na
wywoływaniu określonych,
różnorodnych reakcji ustrojowych.

Na ogół prądy o napięciu poniżej 50V
nie są dla ustroju ludzkiego
niebezpieczne.

Decydujące znaczenie w działaniu prądu
na ustrój ma

nie napięcie ale natężenie.

Skutki biologiczne

działającego prądu o różnych

natężeniach:

1. Prąd o natężeniu

poniżej 25mA

• W chwili przekroczenia progu

pobudliwości następuje działanie prądu
na mięśnie poprzecznie prążkowane,
powodujące skurcze tężcowe mięśni.

• Podwyższenie ciśnienia tętniczego krwi

– wywołane stanem skurczowym mięśni.

Skutki biologiczne

działającego prądu o różnych

natężeniach:

2. Prąd o natężeniu

od 25-75mA.

• Prąd o tym natężeniu przepływając przez

kończyny górne, klatkę piersiową działa

przede wszystkim na czynność serca

powodując migotanie komór.

• Powoduje silniejszy stan skurczowy

mięśni oddechowych z następowym

uduszeniem oraz podwyższenie ciśnienia

tętniczego krwi.

Skutki biologiczne

działającego prądu o różnych

natężeniach:

3. Prąd o natężeniu

od 75mA do 4A.

• Jest to zakres prądu najsilniej działający

na czynność serca.

• Powoduje nieodwracalne migotanie

komór z zatrzymaniem serca w
rozkurczu i zejście śmiertelne.

Skutki biologiczne

działającego prądu o różnych

natężeniach:

4. Prąd o natężeniu

powyżej 5A.

• Prądy o tym natężeniu nie powodują

migotania komór i dla tego są mniej
niebezpieczne.

• Główne szkodliwe działanie polega na

wywoływaniu mniej lub bardziej
rozległych oparzeń – zależnie od
natężenia prądu.

Zmiany powstające w ustroju

pod wpływem działającego

prądu

1. Zmiany anatomiczne.
2. Zmiany czynnościowe.

1. Zmiany anatomiczne

Polegają na działaniu termicznym prądu:

• Oparzenia (I, II, III stopnia),
• Zakrzepy naczyń krwionośnych (zgorzel

kończyny porażonej),

• Porażenia ośrodkowego układu nerwowego,
• Porażenia obwodowego układu nerwowego.

2. Zmiany czynnościowe

• Zaburzenia pracy serca (migotanie komór),
• Zmiany chorobowe naczyń wieńcowych,
• Pobudzenie mięśni oddechowych do

skurczów tężcowych (zatrzymanie
oddechu),

• Skurcz tężcowy mięśni poprzecznie

prążkowanych (zginaczy lub
prostowników).

Miejscowe zmiany pod wpływem

prądu stałego

wykorzystywanego w lecznictwie

• Odczyn ze strony naczyń krwionośnych.
• Reakcja nerwów i mięśni na prąd stały.

Odczyn ze strony naczyń

krwionośnych

Prąd stały elektryczny powoduje rozszerzenie

naczyń krwionośnych.

W przebiegu odczynu można wyróżnić trzy

okresy:

• Pierwszy

– rozszerzenie naczyń

powierzchownych skóry, zaczerwienienie skóry.

• Drugi

– rozszerzenie naczyń. Słabnie po ok.. 30

min.

• Trzeci

– głębokie przekrwienie tkanek

utrzymujące się do kilku godzin.

Odczyn ze strony naczyń

krwionośnych

Przekrwieniu towarzyszy miejscowe
żywoczerwone zabarwienie skóry zwane

rumieniem galwaniczym

, który powstaje

pod wpływem histaminy uwalnianej z
magazynów tkankowych i innych
związków rozszerzających naczynia.

Reakcja nerwów i mięśni na

prąd stały

• Prąd stały przepływający przez nerwy i

mięśnie nie pobudza ich.

• Przyczyną powstawania bodźca elektrycznego

nie jest sam prąd ale dostatecznie szybka
zmiana jego natężenia w czasie.

• Przepływający przez nerwy i mięśnie prąd nie

powoduje ich pobudzenia ale zmienia
pobudliwość tkanki nerwowej wykorzystywaną
w zabiegach elektroleczniczych.

Zabiegi elektrolecznicze przy

użyciu prądu stałego

• Galwanizacja,
• Jonoforeza,
• Kąpiele elektryczno-wodne.

Galwanizacja

Jest to rodzaj elektroterapii polegający
na wykorzystaniu prądu stałego (o
niskim napięciu ok. 50V i małym
natężeniu ok. 0,01-0,5 mA/cm2)
wytwarzanego przez specjalne aparaty
przetwarzające prąd zmienny na prąd
stały.

Galwanizacja

Wskazania:

• nerwobóle,
• przewlekłe zapalenie stawów, splotów i

korzeni nerwowych w przebiegu choroby
zwyrodnieniowej stawów kręgosłupa,

• leczenie porażeń wiotkich,
• zaburzenia krążenia obwodowego,
• przyspieszenie procesów gojenia się ran,
• resorpcja wysięków, krwiaków, obrzęków.

Jonoforeza

•

Jest to metoda lecznicza polegająca na

miejscowym wprowadzeniu leków do

organizmu przez skórę lub śluzówkę za

pomocą prądu stałego.

•

Ilość wprowadzonego leku jest proporcjonalna

do napięcia prądu i czasu jego przepływu.

•

Od strony anody wprowadzane są jony metali,

alkaloidy a od strony katody aniony.

•

Najczęściej stosowane są: hydrokortyzon,

histamina, salicylany.

Jonoforeza

Wskazania:

• jod: blizny, przykurcze bliznowate,
• lidokaina, prokaina: zapalenia tkanek

okołostawowych,

• salicylany: przewlekłe zapalenia

stawów, urazy sportowe,

• histamina: rwa kulszowa, przewlekłe

zapalenia stawów, odmrożenia.

Kąpiele elektryczno-wodne

• Są to zabiegi elektrolecznicze, w których

część lub całe ciało znajdujące się w
kąpieli wodnej poddane zostaje
działaniu prądu stałego.

• Wyróżnia się kąpiele komorowe i

całkowite.

Kąpiele elektryczno-wodne

Wskazania:

• zespoły bólowe w przebiegu choroby

zwyrodnieniowej stawów kręgosłupa,

• choroba zwyrodnieniowa stawów,
• niedowłady,
• nerwobóle.

Skutki działania prądu

elektrycznego na organizm

ludzki

• Fizyczne (np. cieplne),
• Chemiczne (np. zmiany elektrolityczne),
• Biologiczne (np. zaburzenia czynności).

Prądy przemienne o dużej

częstotliwości

• Nie wywołują one zaburzeń

przewodnictwa w nerwach, skurczów
mięśni i zaburzeń w czynnościach
mięśnia sercowego,

• Mogą doprowadzić do uszkodzeń

wskutek wytwarzania ciepła na drodze
przepływu prądu przez ciało.

Prądy przemienne o dużej

częstotliwości

• Prądy o bardzo dużych

częstotliwościach (kilka tysięcy Hz) mają
stosunkowo małą zdolność do
przenikania wgłąb tkanek.

• Im częstotliwości są większe, tym

działanie jest bardziej powierzchniowe

Prądy przemienne o małej

częstotliwości

• Praktycznie najbardziej niebezpieczne

dla człowieka są prądy przemienne o
częstotliwości

50-60 Hz

, a więc

częstotliwości przemysłowej.

• Progowe wartości odczucia przepływu

prądu przez elektrodę trzymaną w ręku
wynoszą:

Prąd

Mężczyźn

i

kobiety

stały

5,0mA

3,5mA

zmienny

1,1mA

0,7mA

Prąd przemienny o małej

częstotliwości

• Przepływając przez mięśnie, powoduje

ich silne skurcze.

• Człowiek obejmując ręką przewód

doznaje skurczu mięśni zginających
palce, co powoduje powstanie zjawiska
zwanego

przymarzaniem

(nie udaje się

oderwać ręki od przewodu).

• Skutki przepływu prądu przez ciało

zależą od jego

wartości, drogi i czasu

przepływu oraz stanu zdrowotnego
porażonego.

• Decydujący wpływ, gdy chodzi o

bezpieczeństwo porażeń ma

wartość

prądu i czas przepływu.

• Przepływ krwi w naczyniach

krwionośnych jest wywołany pracą serca.

• Mimo, że przez serce przepływa

niewielka wartość prądu,

może ona

spowodować śmiertelne skutki –
migotanie komór sercowych.

• Stan ten należy do najtrudniej

odwracalnych.

• Istotnym czynnikiem decydującym o

wystąpieniu tego zjawiska jest czas

przepływu prądu, a w przypadku krótkich

przepływów, moment na który on przypadł.

• Jeśli przypada na początek rozkurczu

(przerwa w pracy serca) to

prawdopodobieństwo wystąpienia

migotania jest bardzo duże.

• Przy czasie przepływu krótszym od 0,2 s

wystąpienie migotania komór jest rzadkie.

• W czasie rażenia występują również

zaburzenia oddychania.

• Przepływ prądu przez mózg może

spowodować zahamowanie czynności
ośrodka oddechowego sterującego
czynnością oddychania.

• Doprowadza to w krótkim czasie do

zatrzymania oddychania, krążenia krwi
(z powodu braku tlenu) i śmierć.

• Podczas przepływu prądu przez klatkę

piersiową dochodzi do skurczu mięśni
oddechowych, co w konsekwencji
prowadzi do uduszenia.

Przepływ prądu

elektrycznego

• Podczas przepływu prądu elektrycznego

przez organizm ludzki następuje
pobudzenie, a następnie porażenie
układu nerwowego.

• Skutkiem jest utrata przytomności.

Przepływ prądu

elektrycznego

Utrata przytomności może być
spowodowana:

• zatrzymaniem krążenia wywołanym

niedostateczną pracą serca, migotaniem
komór lub zatrzymaniem serca,

• przepływem prądu bezpośrednio

przez czaszkę i mózg.

Przepływ prądu

elektrycznego

• Wytwarzanie się

dużej ilości ciepła

przy

przepływie prądów o wysokim napięciu
może w ciągu kilku sekund wywołać
nieodwracalne uszkodzenie lub
zniszczenie mózgu.

Przepływ prądu

elektrycznego

• Przepływ prądu przez ciało powoduje

wytwarzanie ciepła

na drodze tego

przepływu

.

• Wzrost temperatury może prowadzić do

nieodwracalnych uszkodzeń organizmu
człowieka.

• Najczęściej spotyka się

uszkodzenia skóry

Przepływ prądu

elektrycznego

• W miejscu wejścia prądu powstają

oparzenia (od

zaczerwienienia skóry,

powstania pęcherzy oparzeniowych, aż
po martwicę skóry i zwęglenie

).

Przepływ prądu

elektrycznego

• Może powodować uszkodzenia mięśni.
• W wyniku gwałtownych skurczów może

nastąpić przerwanie włókien mięśnia.

• Mogą pojawić się również zmiany w

strukturze włókien mięśniowych, a także
uszkodzenia kości.

Skutki pośredniego działania

prądu elektrycznego

• Powstają gdy prąd elektryczny nie

przepływa przez ciało.

• Dzieje się tak w przypadkach powstania

łuku elektrycznego w wyniku zwarcia w
urządzeniach elektrycznych.

Skutki pośredniego działania

prądu elektrycznego

• Łuk elektryczny może spowodować

mechaniczne uszkodzenia skóry, mające

wygląd ran ciętych, kłutych lub

postrzałowych.

• Towarzyszą temu często poważne

oparzenia skóry powstałe również w

wyniku zapalenia się odzieży.

• Łuk elektryczny może wywołać również

uszkodzenia cieplne i świetlne narządu

wzroku.

Skutki pośredniego działania

prądu elektrycznego

• Do urazów wywołanych pośrednio przez

prąd należy zaliczyć również

złamania i

inne obrażenia

wynikłe wskutek upadku

z wysokości wskutek odruchowej reakcji
na porażenie.

Czynniki fizyczne

1. Promieniowania:
• świetlne
• jonizujące: , , , X
• elektromagnetyczne
2. Choroba popromienna
• ostra
• przewlekła

Promieniowanie świetlne

• Promieniowanie podczerwone o długości

fali od 770 do 15000 nm

• Promieniowanie widzialne o długości fali

od 400 do 760 nm

• Promieniowanie nadfioletowe o długości

fali od 380 do 200 nm.

Działanie biologiczne

• Zależy ono od głębokości przenikania fal

świetlnych do skóry.

• Światło o falach krótszych niż 200 nm nie

przenika do skóry i zostaje całkowicie

pochłonięte przez warstwę rogową naskórka.

• Wraz ze wzrostem długości fal zwiększa się

zdolność światła do wnikania do skóry,

osiągając szczyt przy dł. fal 750 nm.

• Najbardziej czynną część widma słonecznego

stanowią

promienie nadfioletowe.

Rodzaje promieniowania

nadfioletowego:

• UVC – widmo sztucznego źródła światła

• UVB – o długości fali od 290 do 320 nm.

• UVA - o długości fali od 320 do 400 nm

UVA

• Jest promieniowaniem o długości 320-

400nm.

• Jest ono mniej rumieniogenne ale

bardziej barwnikotwórcze od UVB.

• W dużych dawkach powoduje

pigmentacje skóry, czyli ciemnienie na
skutek utleniania melaniny.

UVB

Jest promieniowaniem o długości fali od 290 do

320 nm.
Wywołuje:

• odczyny rumieniowe (melanogenezę),
• odpowiada za syntezę witaminy D,
• wtórne przebarwienia,
• powoduje przerost warstwy rogowej naskórka,
• działa rakotwórczo.

UVC

• UVC światła słonecznego nie dociera do

ziemi i nie odgrywa roli w
posłonecznych odczynach skóry.

• Stanowi natomiast część widma

sztucznych źródeł światła i wywiera
silne działanie rumieniotwórcze,
przeciwbakteryjne i karcynogenne.

Wpływ promieniowania

ultrafioletowego na

organizm:

1. Wpływ na skórę:

• działanie bodźcowe na zakończenia

nerwowe w skórze

• zwiększona odporność skóry na zakażenia
• pobudza proliferacje naskórka oraz

przekrwienie skóry

• pobudza melanogenezę
• powoduje pojawienie się wtórnych

przebarwień

• działanie rakotwórcze (rozwój czerniaka).

Wpływ promieniowania

ultrafioletowego na

organizm:

2. Zwiększa podstawową przemianę

materii

(działa bodźcowo na na

gruczoły wydzielania wewnętrznego:
przysadkę, nadnercza, jajniki i jądra)

3. Pobudza syntezę witaminy D

-

wpływ na gospodarkę wapniowo -
fosforanową

Wpływ promieniowania

ultrafioletowego na

organizm:

4. Wpływ na krew i układ krwiotwórczy

• zwiększa liczbę erytrocytów, hemoglobiny,

leukocytów, okresowo płytek krwi

• obniża poziom cukru i kwasu mlekowego

• wzrost glikogenu w mięśniach i w wątrobie

5. Wpływ na układ nerwowy

• spadek pobudliwości nerwowej

• przedawkowanie - objawy podniecenia,

bezsenność, podrażnienie układu

nerwowego.

Wskazania do naświetlań

promieniami

ultrafioletowymi:

• Choroby skóry: łuszczyca, przewlekłe zmiany

wypryskowe, bielactwo, łysienie plackowate

• leczenie ran i owrzodzeń
• profilaktyka oraz leczenie krzywicy
• leczenie źle gojących się złamań,
• wspomaganie leczenia gruźlicy kości
• zespoły bólowe w przebiegu zmian

zwyrodnieniowych, dyskopatii,

• leczenie zapaleń stawowych
• zaburzenia regulacji wegetatywnej.

Promieniowanie podczerwone

• Działanie biologiczne jest związane z

podniesieniem przez nie temperatury
tkanek w następstwie zwiększenia
energii kinetycznej ich cząsteczek.

• Zaczerwienienie skóry jest równomierne,

spowodowane rozszerzeniem głębiej
położonych naczyń krwionośnych.

Promieniowanie podczerwone

Wskazania:

• leczenie trudno gojących się ran,
• stany zapalne tkanek miękkich,
• zmiany pourazowe.

Promieniowania jonizujące

• Jest to promieniowanie o energii

wystarczającej do spowodowania jonizacji
atomów lub cząsteczek.

Promieniowania jonizujące:



,β, i X

Promieniowanie 

– to strumień dodatnio

naładowanych jąder helu.

• Na ogół mało przenikliwe.

• W powietrzu rzadko dolatują dalej niż na

milimetry od źródła promieniowania.

• Można się zabezpieczyć nawet kartką

papieru.

Promieniowanie β

– to strumień szybko

poruszających się elektronów, przenikliwe dla

tkanek ustroju. Ochrona za pomocą

betonowych płyt.

Promieniowania jonizujące:



,β, i X

Promieniowanie

 – źródłem są jądra nietrwałych

atomów, obdarzone nadmiarem energii w

wyniku wcześniejszych przemian

promieniotwórczych

• Promienie  są bardzo przenikliwe. Do ochrony

przed nimi stosuje się grube osłony np. z ołowiu.

Zastosowania:

- Do sterylizacji wyposażenia medycznego,

produktów spożywczych.

- W medycynie używa się ich w radioterapii do

leczenia raka.

Promieniowania jonizujące:



,β, i X

Promieniowanie X

- rodzaj promieniowania

elektromagnetycznego, długość fali od 5 pm

do 10 nm (pomiędzy ultrafioletem i

promieniowaniem ).

• W dawkach stosowanych w diagnostyce

medycznej nie powinno powodować działań

niepożądanych.

• Promieniowanie rentgenowskie może wpływać

negatywnie na rozwój płodu,

• Ze względów bezpieczeństwa - badania

rentgenowskie u kobiet w wieku rozrodczym w

pierwszych dwóch tygodniach po menstruacji.

Patomechanizm biologicznego

działania promieniowania

jonizującego:

Poprzez radiolizę wody (rozpad) powodują:

• indukuje powstawanie silnie toksycznych

wolnych rodników ponadtlenkowych

(odpowiedzialne za peroksydację lipidów,

uszkadzanie białek transportujących,

lizosomów w komórce)

• nadmierna ilość wolnych rodników blokuje

wiele enzymów wewnątrzkomórkowych,

zwłaszcza katalazy i peroksydazy.

• uszkodzenie błon komórkowych

Patomechanizm biologicznego

działania promieniowania

jonizującego:

Bezpośrednie działanie promieniowania:

•

Niszczy tkanki

nie do końca zróżnicowane

i szybko mnożące się

(szpik kostny,

gonady, błona śluzowa przewodu

pokarmowego)

•

niszczy DNA i RNA - rozrywa wiązania

wodorowe pomiędzy parami zasad

purynowych i pirymidynowych

Skutkiem tego oddziaływania są mutacje

genetyczne lub martwica komórek

•

uszkadzają przewodnictwo nerwowe,

zwłaszcza synaptyczne.

Choroba popromienna

Ogólna nazwa ogólnoustrojowych zmian

chorobowych.

Przyczyny choroby popromiennej:

• ekspozycja na nadmierne dawki

promieniowania w następstwie wypadków

radiacyjnych:
- np. wskutek wadliwego działania reaktora

jądrowego
- uszkodzenia systemu ochrony przy pracy z

urządzeniami generującymi promieniowanie

rentgenowskie,

• narażenie na promieniowanie przy wybuchu

atomowym (opad promieniotwórczy).

• pochłonięcie pierwiastków i izotopów

promieniotwórczych (drogą doustną lub

wziewną),

Objawy ostrej choroby popromiennej

występują w kilka do kilkudziesięciu

godz. po napromieniowaniu.

Postacie ostrej choroby popromiennej w

zależności od dawki:

1. Dawka ekspozycyjna

bardzo wysoka

–

ponad 5000 R –

postać mózgowa.

• Po jednorazowej ekspozycji jest przyczyną

ostrego zespołu objawów mózgowych.

• 1 do 2 godz. po napromieniowaniu –

gwałtowne nudności i wymioty,

  temperatury ciała, drgawki.

• Śmierć z objawami wstrząsu następuje po

1-2 dniach.

Postacie ostrej choroby

popromiennej

2

. Dawka ekspozycyjna

wysoka

(600-800 R)-

postać jelitowa.

• Po napromieniowaniu:

nudności, wymioty,

utrata apetytu.

• Po 2 -3 dniach pojawia się gorączka i

ciężka

biegunka

(martwica

nabłonka

błony

śluzowej przewodu pokarmowego).

• Rozwija się

zespół żołądkowo - jelitowy



odwodnienie, wstrząs hipowolemiczny.

• Równocześnie dawka ta

niszczy szpik

, układ

limfatyczny.

Postacie ostrej choroby

popromiennej

3

. Dawka ekspozycyjna

średnia

(ok. 400 R).

Postać

hematologiczna

Początkowo pojawiają się nudności, wymioty -

ustępują po krótkim czasie

.

• 2 -3 tygodnie po ekspozycji -

wypadanie

włosów,gorączka, zapalenie błony śluzowej jamy

ustnej i gardła.

• 4 tyg. po - wybroczyny na skórze

, biegunka,

krwawienia z nosa.

• We krwi:  ilość leukocytów, erytrocytów, płytek

krwi.

  podatności na zakażenia, występowanie

niedokrwistości i skaz krwotocznych.

• Śmiertelność 50%

Postacie ostrej choroby

popromiennej

4.

Dawka ekspozycyjna

mierna

(100 - 300

R)

• Objawy po

2 -3 tyg

.: złe samopoczucie,

utrata apetytu, wypadanie włosów,
biegunka, wybroczyny skórne, utrata
masy ciała.

• Uszkodzenie szpiku kostnego i układu

limfatycznego.

Przewlekła choroba

popromienna

• Odległe skutki

jednorazowego

napromieniowania, bądź efekt

długotrwałego narażenia na

powtarzające się dawki

promieniowania.

• Ujawniają się one po kilku-kilkunastu

latach.

Przewlekła choroba

popromienna

Do głównych jej skutków należą:

• zwiększona zapadalność na nowotwory

złośliwe

(zwłaszcza nowotwory układu

krwiotwórczego: białaczki i chłoniaki oraz

nowotwory tarczycy, układu kostnego a także

glejaki),

• przyspieszone starzenie się i skrócenie

życia, bezpłodność

(zwykle przemijająca),

• uszkodzenia genomu komórek płciowych

(zwiększona liczba wad wrodzonych u

potomstwa),

• zaburzenia hormonalne,

• zaćma

Ultradźwięki

• Są to fale akustyczne o częstotliwości

powyżej 16kHz, leżącej poza granicą
słyszalności człowieka.

• Ultradźwięki występujące w warunkach

naturalnych nie przenoszą dużej ilości
energii, ale wytworzone sztucznie mogą
emitować duże wartości energii –
powyżej 110dB.

Ultradźwięki

• Rozprzestrzenianie się fal ultradźwiękowych

w tkankach powoduje zmiany ciśnienia

powodujące swoistą mikrowibrację, która

jest podstawą zmian cieplnych i

chemicznych.

• Zmiany cieplne są uzależnione od

fizykochemicznych właściwości środowiska.

• Największe przegrzanie występuje na

granicy ośrodków niejednorodnych np.

nerwu i włókien mięśniowych. Dlatego

podwyższenie temperatury w nerwie może

osiągać 1,8°C.

Choroba ultradźwiękowa

• Rozwój tej choroby występuje głównie u

osób obsługujących różne urządzenia
emitujące ultradźwięki do środowiska
powietrznego człowieka w zakresie 16-
65kHz i poziomach 110-148 dB.

• Zaburzenia sprowadzają się głównie do

do zmian w układzie nerwowym,
włącznie z objawami wegetatywnymi.

Ultradźwięki

• Dolegliwości dotyczą bólów głowy,

uczucia szumu i ciężkości głowy oraz
stałe uczucie zmęczenia.

• U osób zawodowo narażonych na ten

czynnik występują zaburzenia łaknienia,
okresowe podwyższenie temperatury
ciała i wahania ciśnienia tętniczego, a
także zaburzenia równowagi.