Metabolizm jelita

Metabolizm jelita

grubego w zdrowiu i

grubego w zdrowiu i

chorobie

chorobie

Dr n. med.. Jacek Kordiak

Jelito grube

Jelito grube



Czynność jelita grubego:

Czynność jelita grubego:



Pełni rolę we wchłanianiu wody i

Pełni rolę we wchłanianiu wody i

elektrolitów

elektrolitów



Jest zbiornikiem kału i odpowiada za jego

Jest zbiornikiem kału i odpowiada za jego

usuwanie

usuwanie



Jest zbiornikiem bakterii,ich metabolitów i

Jest zbiornikiem bakterii,ich metabolitów i

produktów fermentacji

produktów fermentacji



Pełni ważną role w metaboliźmie ustroju

Pełni ważną role w metaboliźmie ustroju



Błona śluzowa jelita grubego pełni rolę

Błona śluzowa jelita grubego pełni rolę

bariery ochronnej

bariery ochronnej

Jelito grube

Jelito grube



W jelicie grubym wchłania się od

W jelicie grubym wchłania się od

1300 do 1400 ml wody na dobę.

1300 do 1400 ml wody na dobę.



Jelito może wchłonąć do 5700 ml

Jelito może wchłonąć do 5700 ml

wody ,816 mmol Na i 44 mmol K

wody ,816 mmol Na i 44 mmol K



Długość jelita grubego wynosi 90-150

Długość jelita grubego wynosi 90-150

cm . A całkowita jego powierzchnia

cm . A całkowita jego powierzchnia

ok. 630-1600 cm2

ok. 630-1600 cm2

Jelito grube

Jelito grube



Błona śluzowa jelita grubego jest w

Błona śluzowa jelita grubego jest w

ciągłym kontakcie z mikroflorą

ciągłym kontakcie z mikroflorą

bakteryjną i końcowymi produktami

bakteryjną i końcowymi produktami

fermentacji.

fermentacji.



Niektóre produkty fermentacji

Niektóre produkty fermentacji

mleczany i etanol są utylizowane

mleczany i etanol są utylizowane

przez inne bakterie i tylko w

przez inne bakterie i tylko w

śladowych ilościach są wydalane z

śladowych ilościach są wydalane z

kałem.

kałem.

Jelito grube

Jelito grube



Inne są obecne takie jak:

Inne są obecne takie jak:

krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe,inne

krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe,inne

alkohole,organiczne aminy oraz amoniak

alkohole,organiczne aminy oraz amoniak

nitryty i nitraty

nitryty i nitraty



Metabolity te są rozpuszczalne w wodzie i

Metabolity te są rozpuszczalne w wodzie i

wchłaniane w jelicie .Niektóre dostają się

wchłaniane w jelicie .Niektóre dostają się

drogą żyły wrotnej do wątroby i ulegają

drogą żyły wrotnej do wątroby i ulegają

metabolizmowi w wątrobie i/lub wydalane

metabolizmowi w wątrobie i/lub wydalane

przez nerki

przez nerki

Jelito grube

Jelito grube



Krótko- łańcuchowe kwasy

Krótko- łańcuchowe kwasy

tłuszczowe

tłuszczowe



Są wykorzystywane przez komórki

Są wykorzystywane przez komórki

nabłonka jelitowego jako substraty

nabłonka jelitowego jako substraty

energetyczne i odgrywają ważną role

energetyczne i odgrywają ważną role

w metaboliźmie błony śluzowej

w metaboliźmie błony śluzowej

jelita!!!

jelita!!!

Jelito grube

Jelito grube



Czynność kolonocytów polega na

Czynność kolonocytów polega na

wchłanianiu i spalaniu KKT

wchłanianiu i spalaniu KKT



Wykorzystują KKT nie tylko jako

Wykorzystują KKT nie tylko jako

źródło energii lecz także jako

źródło energii lecz także jako

substraty dla glukoneogenezy,

substraty dla glukoneogenezy,

lipogenezy, syntezy białka i produkcji

lipogenezy, syntezy białka i produkcji

mucyny.

mucyny.

Jelito grube

Jelito grube



Komórki błony śluzowej są odżywiane

Komórki błony śluzowej są odżywiane

od strony naczyń krwionośnych i od

od strony naczyń krwionośnych i od

strony światła jelita!!!!!

strony światła jelita!!!!!



50% energii błona śluzowa jelita

50% energii błona śluzowa jelita

cienkiego czerpie dzięki

cienkiego czerpie dzięki

dostarczanej drogą naczyń

dostarczanej drogą naczyń

krwionośnych aminokwasów, np.

krwionośnych aminokwasów, np.

glutaminy, glutaminianu i

glutaminy, glutaminianu i

asparaginianu

asparaginianu

Jelito grube

Jelito grube



Komórki błony śluzowej jelita grubego

Komórki błony śluzowej jelita grubego

70% czerpią z KKT ,ze światła jelita

70% czerpią z KKT ,ze światła jelita



Tylko niewiele z aminokwasów i

Tylko niewiele z aminokwasów i

glukozy dostarczanej drogą krwi!!!

glukozy dostarczanej drogą krwi!!!



Prawa część okrężnicy podobnie jak

Prawa część okrężnicy podobnie jak

jelito cienkie wykorzystuje glutaminą

jelito cienkie wykorzystuje glutaminą

Lewa część okrężnicy

Lewa część okrężnicy

wykorzystuje KKT!!!

wykorzystuje KKT!!!

Jelito grube

Jelito grube



Ponad 300 mmol KKT jest

Ponad 300 mmol KKT jest

produkowana w ciągu doby w jelicie

produkowana w ciągu doby w jelicie

grubym z czego 95 % ulega

grubym z czego 95 % ulega

wchłonięciu

wchłonięciu



60%octany,20% propioniany ,15%

60%octany,20% propioniany ,15%

maślany

maślany



Największe stężenie KKT w kątnicy.

Największe stężenie KKT w kątnicy.

Jelito grube

Jelito grube



Maślany najsilniej wykorzystywane

Maślany najsilniej wykorzystywane

(wchłaniane ) w lewej części

(wchłaniane ) w lewej części

okrężnicy

okrężnicy



Octany zaś w bliższej części

Octany zaś w bliższej części

okrężnicy.

okrężnicy.



KKT w kolonocytach spalane do ciał

KKT w kolonocytach spalane do ciał

ketonowych (acetooctany i beta

ketonowych (acetooctany i beta

hydroksymaslany) i do CO2

hydroksymaslany) i do CO2

Jelito grube

Jelito grube



W warunkach prawidłowych glukoza

W warunkach prawidłowych glukoza

dostarczana drogą krwi jest

dostarczana drogą krwi jest

metabolizowana w kolonocytach do

metabolizowana w kolonocytach do

kwasu pirogronowego i acetyl CoA

kwasu pirogronowego i acetyl CoA

(glikoliza tlenowa) i do mleczanów

(glikoliza tlenowa) i do mleczanów

(glikoliza beztlenowa)

(glikoliza beztlenowa)



Glutamina jest z krwi

Glutamina jest z krwi

metabolizowana przez kolonocyty

metabolizowana przez kolonocyty



W metabolizmie powstaję ATP

W metabolizmie powstaję ATP

Jelito grube

Jelito grube



W metaboliźmie kolonocytów biorą

W metaboliźmie kolonocytów biorą

udział nitraty i nitryty

udział nitraty i nitryty



W warunkach normalnych kolonocyty są

W warunkach normalnych kolonocyty są

zdolne do do spalania nitrytów do

zdolne do do spalania nitrytów do

nitratów

nitratów



Nitryty wpływają na wzrost wchłaniania

Nitryty wpływają na wzrost wchłaniania

Na

Na



I wzrost sekrecji dwuwęglanów przez

I wzrost sekrecji dwuwęglanów przez

błonę śluzową lewej części okrężnicy.

błonę śluzową lewej części okrężnicy.

Jelito grube

Jelito grube



Spadek w dowozie elementów

Spadek w dowozie elementów

odżywczych zaburza odnowę i wzrost

odżywczych zaburza odnowę i wzrost

komórek

komórek



Kolonocyty są bardziej zależne od

Kolonocyty są bardziej zależne od

substratów dostarczanych ze światła

substratów dostarczanych ze światła

jelita

jelita



Atrofia błony śluzowej po długotrwałym

Atrofia błony śluzowej po długotrwałym

głodzeniu bardziej widoczna w jelicie

głodzeniu bardziej widoczna w jelicie

grubym aniżeli w cienkim !!!!!.

grubym aniżeli w cienkim !!!!!.

Jelito grube

Jelito grube



KKT są fizjologicznym czynnikiem

KKT są fizjologicznym czynnikiem

troficznym jelita grubego,

troficznym jelita grubego,



Maślany są gównie źródłem energii

Maślany są gównie źródłem energii

dla kolonocytów

dla kolonocytów



Octany zwiększają przepływ krwi w

Octany zwiększają przepływ krwi w

błonie śluzowej.

błonie śluzowej.

Jelito grube

Jelito grube



Jelito grube w zespole krótkiego jelita.

Jelito grube w zespole krótkiego jelita.



W zespole tym spada ilość

W zespole tym spada ilość

dostarczanych substratów w wyniku

dostarczanych substratów w wyniku

spadku wchłaniania

spadku wchłaniania



Węglowodanów ,tłuszczy i białka.

Węglowodanów ,tłuszczy i białka.



Gdy zachowane było cale jelito grube to

Gdy zachowane było cale jelito grube to

w stolcu spadało wydalanie

w stolcu spadało wydalanie

węglowodanów,z dużym wydalaniem

węglowodanów,z dużym wydalaniem

tłuszczu.

tłuszczu.

Jelito grube

Jelito grube



Zespół krótkiego jelita przy zachowanym j

Zespół krótkiego jelita przy zachowanym j

grubym

grubym



Dostarczenie i wykorzystanie KKT

Dostarczenie i wykorzystanie KKT

stymuluje wchłąnianie wody i Na Wówczas

stymuluje wchłąnianie wody i Na Wówczas

korzystna jest dieta bogato kaloryczna i

korzystna jest dieta bogato kaloryczna i

bogato- węglowodanowa(węglowodany

bogato- węglowodanowa(węglowodany

przechodząc do j cienkiego nie ulegają

przechodząc do j cienkiego nie ulegają

całkowitemu wchłanianiu skrobia włókna

całkowitemu wchłanianiu skrobia włókna

rozp nieskrobiowe polisacharydy uelegają

rozp nieskrobiowe polisacharydy uelegają

fermentacji bakt z powstaniem KKT)

fermentacji bakt z powstaniem KKT)

Jelito grube

Jelito grube



W zespole krótkiego jelita

W zespole krótkiego jelita



Bez zachowania jelita grubego w tym

Bez zachowania jelita grubego w tym

zespole korzystna dieta bogato

zespole korzystna dieta bogato

tluszczowa dla dostarczenia energii

tluszczowa dla dostarczenia energii



Nordgaard I Lancet 1994,343,373-76

Nordgaard I Lancet 1994,343,373-76

Jelito grube

Jelito grube



Pooperacyjne powikłania

Pooperacyjne powikłania



Przed operacją stosowane lewatywy i

Przed operacją stosowane lewatywy i

srodki przeczyszczające oraz

srodki przeczyszczające oraz

antybiotyki usuwają KKT ze światła

antybiotyki usuwają KKT ze światła

jelita co może być odpowiedzialne za

jelita co może być odpowiedzialne za

część powikłań pooperacyjnych

część powikłań pooperacyjnych



M gładkie wykorzystują KKT jako

M gładkie wykorzystują KKT jako

źródło energii Paralytic ileus(w części

źródło energii Paralytic ileus(w części

brak KKT)

brak KKT)

Jelito grube

Jelito grube



Ważna rola KKT w konsolidacji zespolenia

Ważna rola KKT w konsolidacji zespolenia

Wlew KKT – lub pektyn do j grubego

Wlew KKT – lub pektyn do j grubego

przyspiesza reepitelializacje zespolenia

przyspiesza reepitelializacje zespolenia

zwiększając jej odporność na rozciąganie

zwiększając jej odporność na rozciąganie



Stymulują proliferacje komórek błony

Stymulują proliferacje komórek błony

śluzowej

śluzowej



Zwiększają przepływ krwi w ścianie jelita i

Zwiększają przepływ krwi w ścianie jelita i

wykorzystanie O2 co wpływa korzystnie na

wykorzystanie O2 co wpływa korzystnie na

dojrzewanie kollagenu

dojrzewanie kollagenu

Jelito grube

Jelito grube



Dieta ubogo resztkowa to niska

Dieta ubogo resztkowa to niska

produkcja KKT.

produkcja KKT.

U chorych u których wycięto polipy i

U chorych u których wycięto polipy i

leczono z powodu raka stwierdzono

leczono z powodu raka stwierdzono

wyższy stosunek octanów do

wyższy stosunek octanów do

całkowitych KKT i niższy stosunek

całkowitych KKT i niższy stosunek

maślanów do całk KTT

maślanów do całk KTT

Jelito grube

Jelito grube



Błona śluzowa jelita grubego jest zdolna

Błona śluzowa jelita grubego jest zdolna

do spalania długo- łańcuchowych kwasów

do spalania długo- łańcuchowych kwasów

tłuszczowych na tej samej drodze co

tłuszczowych na tej samej drodze co

spalanie krótko -łańcuchowych kwasów

spalanie krótko -łańcuchowych kwasów

tłuszczowych

tłuszczowych



Może istnieć współzależność pomiędzy

Może istnieć współzależność pomiędzy

nitrytami stymulujacymi spalanie kwasów

nitrytami stymulujacymi spalanie kwasów

tłuszczowych i wyższym występowaniem

tłuszczowych i wyższym występowaniem

raka gdy dieta jest bogata w nitryty i

raka gdy dieta jest bogata w nitryty i

spożywane tluszcze

spożywane tluszcze

Jelito grube

Jelito grube



Diversion colitis

Diversion colitis



W wyłączonym odcinku jelita grubego

W wyłączonym odcinku jelita grubego

dochodzi do niespecyficznych zmian

dochodzi do niespecyficznych zmian

zapalnych błony śluzowej.

zapalnych błony śluzowej.

Prawdopodobnie w wyniku deficytu

Prawdopodobnie w wyniku deficytu

substratów odżywczych od strony

substratów odżywczych od strony

światła jelita.Zmiany cofasja się po

światła jelita.Zmiany cofasja się po

lewatywach z KKT

lewatywach z KKT

Jelito grube

Jelito grube



W ścianie nowego pęcherza z jelita

W ścianie nowego pęcherza z jelita

grubego w wyniku deficytu KKT

grubego w wyniku deficytu KKT

dochodzi do zmian zapalnych

dochodzi do zmian zapalnych

przewlekłych (ryzyko zrakowacenia)

przewlekłych (ryzyko zrakowacenia)



Deficyt długi w KKT zaburza

Deficyt długi w KKT zaburza

metabolizm kolonocytow ,zaburza

metabolizm kolonocytow ,zaburza

czynność bariery i eliminuje ochronne

czynność bariery i eliminuje ochronne

przeciwnowotworowe działanie

przeciwnowotworowe działanie

maślanów na błonę śluzową

maślanów na błonę śluzową