Rodzaje

Rodzaje

rzeczy

rzeczy

Rodzaje rzeczy

Rodzaje rzeczy



Res extra patrimonium

Res extra patrimonium

(rzeczy, których nie mogła posiadać w swoim

(rzeczy, których nie mogła posiadać w swoim

majątku osoba prywatna)

majątku osoba prywatna)



Res divini iuris

Res divini iuris



Res humani iuris – res publicae

Res humani iuris – res publicae



Res in patrimonio

Res in patrimonio

(rzeczy, które mogła posiadać w swoim majątku

(rzeczy, które mogła posiadać w swoim majątku

osoba prywatna)

osoba prywatna)



W zasadzie podział ten pokrywał się z podziałem

W zasadzie podział ten pokrywał się z podziałem

na

na

res extra commercium

res extra commercium

oraz

oraz

res in commercio

res in commercio

(rzeczy dopuszczone bądź nie do obrotu

(rzeczy dopuszczone bądź nie do obrotu

prawnego)

prawnego)

Res divini iuris

Res divini iuris



Res sacrae

Res sacrae

(„rzeczy święte” np. świątynie, ołtarze)

(„rzeczy święte” np. świątynie, ołtarze)



Res religiosae

Res religiosae

(„otoczone czcią” – zazwyczaj poświecone

(„otoczone czcią” – zazwyczaj poświecone

kultowi zmarłych np. grobowce rodzinne)

kultowi zmarłych np. grobowce rodzinne)



Res sanctae

Res sanctae

(„uświęcone - poświęcone opiece bogów”

(„uświęcone - poświęcone opiece bogów”

np. mury miejskie, znaki graniczne)

np. mury miejskie, znaki graniczne)

Res humani iuris

Res humani iuris



Res publicae

Res publicae

(rzeczy należące do ogółu w tym

(rzeczy należące do ogółu w tym

res omnium communes

res omnium communes

np. powietrze,

np. powietrze,

woda płynąca, brzegi morza)

woda płynąca, brzegi morza)



Res privatae

Res privatae

(rzeczy należące do poszczególnych

(rzeczy należące do poszczególnych

ludzi)

ludzi)

Res corporales – Res

Res corporales – Res

incorporales

incorporales



Rzeczy materialne

Rzeczy materialne

–

–

res

res

corporales

corporales

(„rzeczy, które można dotknąć” –

(„rzeczy, które można dotknąć” –

res quae

res quae

tangi possunt

tangi possunt

)

)



Rzeczy niematerialne

Rzeczy niematerialne

–

–

res

res

incorporales

incorporales

(„rzeczy, których nie można dotknąć” –

(„rzeczy, których nie można dotknąć” –

res

res

quae tangi non possunt

quae tangi non possunt

)

)

Uwaga !!!

Uwaga !!!

w prawie rzymskim

w prawie rzymskim

rzeczami były także

rzeczami były także

uprawnienia majątkowe

uprawnienia majątkowe

(

(

iura

iura

):

):



Uprawnienia wynikające z

Uprawnienia wynikające z

zobowiązania

zobowiązania



Uprawnienia wynikające z

Uprawnienia wynikające z

dziedziczenia

dziedziczenia



Służebności np. użytkowanie itd..

Służebności np. użytkowanie itd..

Res mancipi – Res nec

Res mancipi – Res nec

mancipi

mancipi



Res mancipi

Res mancipi

- do przeniesienia

- do przeniesienia

własności wymagają

własności wymagają



mancipatio

mancipatio

lub

lub



in iure cessio

in iure cessio



Res nec mancipi

Res nec mancipi

- do

- do

przeniesienia własności wystarcza

przeniesienia własności wystarcza



traditio

traditio

Res mancipi – Res nec

Res mancipi – Res nec

mancipi

mancipi



Res mancipi

Res mancipi

Grunty położone w Italii

Grunty położone w Italii

Służebności gruntów wiejskich (

Służebności gruntów wiejskich (

iter,

iter,

actus, via

actus, via

itd....)

itd....)

Niewolnicy

Niewolnicy

Zwierzęta ważne z punktu widzenia

Zwierzęta ważne z punktu widzenia

Rzymian (konie, woły, osły, muły)

Rzymian (konie, woły, osły, muły)

Uzbrojenie (włócznie, zbroje itd....)

Uzbrojenie (włócznie, zbroje itd....)

Res mancipi – Res nec

Res mancipi – Res nec

mancipi

mancipi



Res nec mancipi

Res nec mancipi

Grunty położone poza terenami

Grunty położone poza terenami

Italii

Italii

Inne dzikie zwierzęta (tygrysy,

Inne dzikie zwierzęta (tygrysy,

słonie, dziki)

słonie, dziki)

Inne uprawnienia

Inne uprawnienia

Pieniądze itd....

Pieniądze itd....

Res mobiles – Res

Res mobiles – Res

immobiles

immobiles



Res mobiles

Res mobiles

(rzeczy ruchome)

(rzeczy ruchome)



Res immobiles

Res immobiles

(nieruchomości i

(nieruchomości i

wszystkie rzeczy z nieruchomością

wszystkie rzeczy z nieruchomością

związane)

związane)

Pamiętać !

Pamiętać !

O zasadzie

O zasadzie

superficies solo cedit

superficies solo cedit

Res mobiles – Res

Res mobiles – Res

immobiles

immobiles

Gdzie tkwi różnica

Gdzie tkwi różnica

?

?







Inne terminy zasiedzenia

Inne terminy zasiedzenia



Inny sposób ochrony posiadania

Inny sposób ochrony posiadania

w zakresie podnoszonych

w zakresie podnoszonych

interdyktów

interdyktów

Genus - Species

Genus - Species



Rzeczy oznaczone co do gatunku

Rzeczy oznaczone co do gatunku

Pondere, numero, mensura

Pondere, numero, mensura

(zważyć, policzyć, zmierzyć)

(zważyć, policzyć, zmierzyć)



Rzeczy oznaczone co do

Rzeczy oznaczone co do

tożsamości

tożsamości

Podział ten ma duże znaczenie na

Podział ten ma duże znaczenie na

gruncie prawa zobowiązań

gruncie prawa zobowiązań

Genus - Species

Genus - Species

Uwaga!!!

Uwaga!!!

Podział ten zależy od

Podział ten zależy od

subiektywnego

subiektywnego

podejścia stron

podejścia stron

do konkretnej

do konkretnej

rzeczy: ta sama rzecz np.

rzeczy: ta sama rzecz np.

niewolnik

niewolnik

może być w jednej czynności prawnej

może być w jednej czynności prawnej

rzeczą oznaczoną co do gatunku

rzeczą oznaczoną co do gatunku

(np.

(np.

wszyscy moi niewolnicy pochodzący z

wszyscy moi niewolnicy pochodzący z

Afryki)

Afryki)

, a w innej co do tożsamości (

, a w innej co do tożsamości (

np.

np.

mój niewolnik z Afryki, który jest

mój niewolnik z Afryki, który jest

najstarszy)

najstarszy)

Rzeczy zużywalne –

Rzeczy zużywalne –

Rzeczy niezużywalne

Rzeczy niezużywalne



Rzeczy zużywalne

Rzeczy zużywalne

(ich normalne, typowe używanie w normalnym

(ich normalne, typowe używanie w normalnym

toku czynności prowadzi do ich zużycia np.

toku czynności prowadzi do ich zużycia np.

chleb, pieniądze)

chleb, pieniądze)



Rzeczy niezużywalne

Rzeczy niezużywalne

(ich normalne, typowe używanie w normalnym

(ich normalne, typowe używanie w normalnym

toku czynności nie prowadzi do ich zużycia)

toku czynności nie prowadzi do ich zużycia)

Podział ten ma znaczenie na gruncie prawa

Podział ten ma znaczenie na gruncie prawa

zobowiązań

zobowiązań

Rzeczy podzielne – Rzeczy

Rzeczy podzielne – Rzeczy

niepodzielne

niepodzielne



Rzeczy podzielne

Rzeczy podzielne

(można je podzielić na części bez zmiany ich

(można je podzielić na części bez zmiany ich

właściwości i wartości np. olej, mąka,

właściwości i wartości np. olej, mąka,

pieniądze)

pieniądze)



Rzeczy niepodzielne

Rzeczy niepodzielne

(nie można ich podzielić na części bez zmiany

(nie można ich podzielić na części bez zmiany

ich właściwości i wartości)

ich właściwości i wartości)

Podział ten ma znaczenie na gruncie prawa

Podział ten ma znaczenie na gruncie prawa

zobowiązań

zobowiązań

Rzeczy pojedyncze, złożone,

Rzeczy pojedyncze, złożone,

zbiorowe

zbiorowe



Rzeczy pojedyncze

Rzeczy pojedyncze

(rzecz stanowiąca

(rzecz stanowiąca

jedność pod względem gospodarczym i

jedność pod względem gospodarczym i

prawnym)

prawnym)



Rzeczy złożone

Rzeczy złożone

-

-

universitas rerum

universitas rerum

cohaerentium

cohaerentium

(kilka rzeczy tworzących

(kilka rzeczy tworzących

pewną jedność pod względem gospodarczym i

pewną jedność pod względem gospodarczym i

prawnym np. statek, budynek, wóz)

prawnym np. statek, budynek, wóz)



Rzeczy zbiorowe

Rzeczy zbiorowe

–

–

universitas rerum

universitas rerum

distantium

distantium

(zbiór rzeczy w sensie prawnym

(zbiór rzeczy w sensie prawnym

wyróżniany ze względu na cel gospodarczy,

wyróżniany ze względu na cel gospodarczy,

któremu służy np. biblioteka, stado)

któremu służy np. biblioteka, stado)

Next time

Next time

- posiadanie

- posiadanie

Z

Z

Podręcznik

Podręcznik

a

a

:

:



Rozdział VI § 23 II; § 24 II; § 25 II

Rozdział VI § 23 II; § 24 II; § 25 II

Podręcznik PR-PPP

Podręcznik PR-PPP

:

:



Rozdział 5.2.

Rozdział 5.2.

Źródła:

Źródła:



G.4.138-170

G.4.138-170

Kazusy:

Kazusy:

Kazusy z prezentacji 18_A

Kazusy z prezentacji 18_A

Tabelki

Tabelki





:

:

Tabelki 17_A (rodzaje rzeczy) oraz 18_B

Tabelki 17_A (rodzaje rzeczy) oraz 18_B

(posiadanie)

(posiadanie)

Next time – warto zajrzeć

Next time – warto zajrzeć

Warto zajrzeć:

Warto zajrzeć:



S. Bieniek,

S. Bieniek,

Geneza interdyktu

Geneza interdyktu

de vi

de vi

armata

armata

,

,

Acta Universitatis

Acta Universitatis

Wratislaviensis nr 63 Prawo tom XVIII,

Wratislaviensis nr 63 Prawo tom XVIII,

(1967 r.), s. 9-25.

(1967 r.), s. 9-25.



W. Rozwadowski, Posiadanie w

W. Rozwadowski, Posiadanie w

prawie polskim na tle prawa

prawie polskim na tle prawa

rzymskiego, Czasopismo Prawno-

rzymskiego, Czasopismo Prawno-

Historyczne 41/1989, nr 2, s. 7-33.

Historyczne 41/1989, nr 2, s. 7-33.