ROZWÓJ

ROZWÓJ

PSYCHORUCHO

PSYCHORUCHO

WY

WY

Ocena rozwoju

Ocena rozwoju

•

Wywiad:

•

Wiek rodziców,

•

Wykształcenie, zawód i
miejsce pracy rodziców,

•

Miejsce, w którym
wychowuje się dziecko.

Ocena rozwoju

Ocena rozwoju

•

Wywiad:

Kolejność ciąży,

•

Choroby matki w czasie

ciąży. Przyjmowane leki,

używki, stres psychiczny,

•

Wiek płodowy,

•

Rodzaj porodu,

•

Stan dziecka po

urodzeniu.

Ocena rozwoju

Ocena rozwoju

•

Wywiad:

•

Rodzina – pełna/ niepełna/

samotna matka; stosunek

do dziecka;

•

Inni członkowie rodziny –

dziadkowie, rodzeństwo;

•

Warunki socjalno-bytowe

rodziny.

Ocena rozwoju

Ocena rozwoju

•

Wywiad:

-

Choroby przebyte i
dotychczasowy rozwój
dziecka,

-

Hospitalizacje,

-

Unieruchomienia,

-

Wzorzec rozwoju
psychoruchowego w rodzinie.

Przyczyny zaburzeń

Przyczyny zaburzeń

rozwoju

rozwoju

•

Uszkodzenie zarodka i
płodu

-

Choroby infekcyjne matki;

-

Choroby układu
oddechowego i krążenia,

-

Niedobory żywieniowe,

-

Używki.

Przyczyny zaburzeń

Przyczyny zaburzeń

rozwoju

rozwoju

•

Uszkodzenia w czasie
porodu:

-

Zwężona miednica - duży

płód,

-

Poród przedłużony / szybki,

-

Niefizjologiczna pozycja płodu,

-

Niedojrzałość płodu,

-

Poród zabiegowy.

Przyczyny zaburzeń

Przyczyny zaburzeń

rozwoju

rozwoju

•

Czynniki uszkadzające w
pierwszych latach życia
dziecka:

-

Zapalenia opon
mózgowych i mózgu,

-

Urazy czaszkowo-
mózgowe

.

Czynniki rozwoju

Czynniki rozwoju

•

Wewnętrzne

– wrodzone

zadatki → rozwój polega

na ich ujawnianiu się i

dojrzewaniu;

•

Zewnętrzne

– wpływy

środowiskowe,

•

Czynnik ćwiczenia i

aktywności własnej.

Ocena rozwoju

Ocena rozwoju

psychoruchowego

psychoruchowego

1 - lokomocja i kontrola

1 - lokomocja i kontrola

postawy (duża motoryka),

postawy (duża motoryka),

2 – koordynacja wzrokowo-

2 – koordynacja wzrokowo-

ruchowa (mała motoryka),

ruchowa (mała motoryka),

3 – słuch (słyszenie) i mowa,

3 – słuch (słyszenie) i mowa,

4 – sfera indywidualno-

4 – sfera indywidualno-

społeczna.

społeczna.

Zestaw

Zestaw

podstawowych

podstawowych

wyznaczników

wyznaczników

rozwoju

rozwoju

psychoruchowego

psychoruchowego

w 1 roku życia

w 1 roku życia

WIDZI ?

WIDZI ?

SŁYSZY ?

SŁYSZY ?

STAN

STAN

NEUROLOGICZNY ?

NEUROLOGICZNY ?

OBECNOŚĆ

OBECNOŚĆ

ODRUCHÓW

ODRUCHÓW

BEZWARUNKOWYCH

BEZWARUNKOWYCH

?

?

1 miesiąc życia

1 miesiąc życia

•

Ułożenie płodowe ze zgiętymi
kończynami; energicznie
zgina i prostuje kończyny,

•

Leżąc na brzuszku na krótko
unosi głowę,

•

Unoszone do pozycji siedzącej
nie jest w stanie utrzymać
głowy, która opada do tyłu.

1 miesiąc życia

1 miesiąc życia

•

Silnie reaguje na dotyk,
wzięte na ręce i
przytulone – uspokaja się,

•

Wyraźny odruch chwytny –
ręce zaciśnięte w piąstki,

•

Krzyk niezróżnicowany.

2 miesiąc życia

2 miesiąc życia

•

W pozycji na brzuszku unosi
główkę i utrzymuje ją około
10 sekund,

•

Śledzi jasne przedmioty w
polu widzenia,

•

Reaguje mimiką na widok
twarzy,

•

Wydaje gruchające dźwięki
a/e

3 miesiąc życia

3 miesiąc życia

•

Leżąc na brzuszku utrzymuje

uniesioną głowę przez minutę,

•

W pozycji siedzącej utrzymuje

głowę w pozycji pionowej,

•

W pozycji na brzuszku –

miednica leży płasko,

•

Przy oparciu o podłoże zgina

kończyny dolne,

3 miesiąc życia

3 miesiąc życia

•

Dłonie otwarte, przez

moment utrzymuje

przedmiot włożony do

rączki,

•

Reaguje silnym ożywieniem

na widok twarzy,

•

Uśmiecha się i „grucha”

spontanicznie.

4 miesiąc życia

4 miesiąc życia

•

W pozycji na brzuchu unosi głowę
i górną część klatki piersiowej,
opierając się na przedramionach,

•

Podnoszone do pozycji siedzącej
utrzymuje głowę,

•

Bawi się rączkami,

•

Wyciąga rączki (obie) do
zabawki- próbuje chwytać,
prowadzi do ust.

5 miesiąc życia

5 miesiąc życia

•

Obraca się z pleców na boki,

•

W pozycji na brzuchu unosi
głowę i górną część tułowia,
opierając się na dłoniach,

•

Chwyta przedmioty i manipuluje
nimi; trzyma 2 przedmioty

•

Wydaje okrzyki radości,
gaworzy.

6 miesiąc życia

6 miesiąc życia

•

Przewraca się z brzuszka na

plecy i odwrotnie,

•

Próbuje samodzielnie

siedzieć,

•

Chwyta zabawki całą dłonią i

przekłada je z ręki do ręki,

•

Odróżnia obce osoby,

•

Odwraca głowę na dźwięk,

•

Wyraźnie, długo gaworzy.

7 miesiąc życia

7 miesiąc życia

•

Samodzielnie siedzi,

•

Bawi się nóżkami,

•

Trzyma jednocześnie dwa

przedmioty w dwóch

rączkach,

•

Szuka wzrokiem przedmiotu,

który upadł,

•

Dużo gaworzy, zmieniając

głośność i intonację.

8 miesiąc życia

8 miesiąc życia

•

Obraca się wokół własnej osi,

•

Podciąga się do siadania,

•

Sprawnie obraca i manipuluje
trzymanym przedmiotem,

•

Komunikuje się za pomocą
gestów, mających stałe
znaczenie (wyciąga rączki by
wziąć je na ręce).

•

Mówi do siebie, szepce.

9 miesiąc życia

9 miesiąc życia

•

Samo siada i siedzi długo,

•

Raczkuje,

•

Stoi trzymane za rączki,

•

Kojarzy słowa ze znaczeniem
– robi „pa-pa”, bawi się w
chowanego („a-kuku”),

•

Łączy sylaby : ma-ma, ta-ta.

10 miesiąc życia

10 miesiąc życia

•

Stoi samodzielnie przez

chwilę,

•

Próbuje chodzić trzymając się

przedmiotów,

•

Samo siada,

•

Chwyt „pensetkowy”,

•

Wykonuje proste czynności na

komendę, rozumie mowę.

11 miesiąc życia

11 miesiąc życia

•

Chodzi bokiem przytrzymując
się mebli, a trzymane za
rączki chodzi także do
przodu,

•

Samodzielnie je herbatniki,
pije z filiżanki,

•

Potrafi na dłużej skupić
uwagę na jednym
przedmiocie czy czynności.

12 miesiąc życia

12 miesiąc życia

•

Chodzi samo kilka kroków,
wpełza na schody, wspina się
na małe krzesło, łóżko,

•

Podaje przedmiot do ręki,
precyzyjnie wkłada i wyjmuje
małe przedmioty z pojemnika,

•

Mówi 2 - 3 słowa ze
zrozumieniem.

Niemowlę 5-mies., urodzone o

Niemowlę 5-mies., urodzone o

czasie z prawidłową masą

czasie z prawidłową masą

ciała:

ciała:

- w pozycji pionowej nie

- w pozycji pionowej nie

utrzymuje głowy,

utrzymuje głowy,

- w pozycji na brzuszku –

- w pozycji na brzuszku –

odrywa głowę na chwilę od

odrywa głowę na chwilę od

podłoża,

podłoża,

-

-

nie próbuje chwytać

nie próbuje chwytać

grzechotki,

grzechotki,

- uśmiecha się spontanicznie, i

- uśmiecha się spontanicznie, i

na widok twarzy matki,

na widok twarzy matki,

- wydaje dźwięki

- wydaje dźwięki

przypominające gruchanie.

przypominające gruchanie.

Rozwój

Rozwój

psychomotoryczny

psychomotoryczny

przedstawionego

przedstawionego

dziecka jest:

dziecka jest:

♦

♦

prawidłowy,

prawidłowy,

♦

♦

nieprawidłowy,

nieprawidłowy,

♦

♦

wątpliwy (wymagający

wątpliwy (wymagający

pogłębionej diagnostyki)

pogłębionej diagnostyki)

Niemowlę 6-mies., urodzone o

Niemowlę 6-mies., urodzone o

czasie, z ciąży prawidłowej:

czasie, z ciąży prawidłowej:

- pewnie siedzi,

- pewnie siedzi,

- podciąga się do siadania,

- podciąga się do siadania,

- w pozycji leżącej obraca się

- w pozycji leżącej obraca się

wokół własnej osi,

wokół własnej osi,

- przekłada zabawkę z rączki

- przekłada zabawkę z rączki

do rączki,

do rączki,

- wyciąga rączki, gdy chce by

- wyciąga rączki, gdy chce by

wziąć je na ręce,

wziąć je na ręce,

- gaworzy.

- gaworzy.

Rozwój

Rozwój

przedstawionego

przedstawionego

dziecka ocenisz jako:

dziecka ocenisz jako:

►

►

prawidłowy,

prawidłowy,

►

►

nieprawidłowy,

nieprawidłowy,

►

►

wątpliwy.

wątpliwy.

Niemowlę 4-mies.,

Niemowlę 4-mies.,

urodzone w 34 tygodniu

urodzone w 34 tygodniu

ciąży:

ciąży:

- zaczyna się spontanicznie

- zaczyna się spontanicznie

śmiać,

śmiać,

- śledzi przedmioty na łuku

- śledzi przedmioty na łuku

90 stopni,

90 stopni,

-reaguje na dźwięk

-reaguje na dźwięk

dzwonka,

dzwonka,

- unosi na chwilę głowę,

- unosi na chwilę głowę,

- w pozycji pionowej głowa

- w pozycji pionowej głowa

opada do tyłu.

opada do tyłu.

Niemowlę 5-mies.,

Niemowlę 5-mies.,

urodzone z ciąży

urodzone z ciąży

donoszonej:

donoszonej:

- leżąc na brzuszku podnosi

- leżąc na brzuszku podnosi

głowę chwiejnie,

głowę chwiejnie,

- pozycji pionowej prostuje

- pozycji pionowej prostuje

kończyny dolne opierając

kończyny dolne opierając

się o podłoże,

się o podłoże,

- w pozycji pionowej głowa

- w pozycji pionowej głowa

opada do tyłu,

opada do tyłu,

- silny odruch chwytny.

- silny odruch chwytny.

Rozwój

Rozwój

psychomotoryczny

psychomotoryczny

przedstawionego dziecka

przedstawionego dziecka

ocenisz jako:

ocenisz jako:

●

●

prawidłowy,

prawidłowy,

●

●

nieprawidłowy,

nieprawidłowy,

●

●

wątpliwy.

wątpliwy.

Rozwój przedstawionego

Rozwój przedstawionego

dziecka ocenisz jako:

dziecka ocenisz jako:

▼

▼

prawidłowy,

prawidłowy,

▼

▼

nieprawidłowy,

nieprawidłowy,

▼

▼

wątpliwy

wątpliwy

Skala Brazeltona opiera się

Skala Brazeltona opiera się

na fakcie, że dzieci potrafią

na fakcie, że dzieci potrafią

się komunikować i

się komunikować i

niewerbalnie wyrażają

niewerbalnie wyrażają

swoje emocje. Skala

swoje emocje. Skala

behewioralnej oceny

behewioralnej oceny

noworodka (NBAS)

noworodka (NBAS)

poporzez cykliczne

poporzez cykliczne

obserwacje dziecka pomaga

obserwacje dziecka pomaga

rodzicom i specjalistom

rodzicom i specjalistom

"rozszyfrować" język

"rozszyfrować" język

noworodka.

noworodka.

Założenia NBAS są

Założenia NBAS są

następujące:

następujące:

- noworodki, nawet te, które

- noworodki, nawet te, które

wydają się słabe, są wysoce

wydają się słabe, są wysoce

uzdolnione już w chwili

uzdolnione już w chwili

narodzin,

narodzin,

- noworodki poprzez

- noworodki poprzez

zachowanie komunikują się z

zachowanie komunikują się z

otoczeniem,

otoczeniem,

- niemowlęta nie tylko reagują

- niemowlęta nie tylko reagują

na sygnały wokół ich, ale

na sygnały wokół ich, ale

podejmują także kroki by

podejmują także kroki by

kontrolować swoje środowisko

kontrolować swoje środowisko

np. poprzez płacz zwracają

np. poprzez płacz zwracają

uwagę swoich opiekunów.

uwagę swoich opiekunów.

Skala opiera się na 28

Skala opiera się na 28

czynnikach behawioralnych

czynnikach behawioralnych

i 18 odruchach w celu

i 18 odruchach w celu

zrozumienia wszystkiego,

zrozumienia wszystkiego,

co niemowlę ma do

co niemowlę ma do

powiedzenia. Test nie daje

powiedzenia. Test nie daje

jednego wyniku,  lecz

jednego wyniku,  lecz

ocenia zdolności dziecka w

ocenia zdolności dziecka w

różnych obszarach

różnych obszarach

rozwojowych i opisuje jak

rozwojowych i opisuje jak

dziecko łączy te obszary.

dziecko łączy te obszary.

Najlepiej jeśli ocena rozpocznie się

Najlepiej jeśli ocena rozpocznie się

w ciągu kilku dni po przyjściu

w ciągu kilku dni po przyjściu

dziecka na świat. Przeprowadza

dziecka na świat. Przeprowadza

się ją w ciepłym, zacisznym

się ją w ciepłym, zacisznym

półciemnym pokoju, na dziecku w

półciemnym pokoju, na dziecku w

stabilnym stanie  klinicznym

stabilnym stanie  klinicznym

pomiędzy karmieniami. Ocena

pomiędzy karmieniami. Ocena

zajmuje ok. 20-30 minut.

zajmuje ok. 20-30 minut.

Odpowiedzi są specyficzne dla

Odpowiedzi są specyficzne dla

każdego dziecka i dostarczają

każdego dziecka i dostarczają

wielu cennych wskazówek. NBAS

wielu cennych wskazówek. NBAS

odgrywa istotną rolę w przypadku

odgrywa istotną rolę w przypadku

dzieci upośledzonych,

dzieci upośledzonych,

uszkodzonych lub wcześniaków.

uszkodzonych lub wcześniaków.

Skala jest także narzędziem

Skala jest także narzędziem

pomagającym w nawiązaniu

pomagającym w nawiązaniu

kontaktu z dzieckiem u kobiet z

kontaktu z dzieckiem u kobiet z

depresją poporodową, matek

depresją poporodową, matek

wcześniaków, matek dzieci z

wcześniaków, matek dzieci z

wadami wrodzonymi lub matek

wadami wrodzonymi lub matek

mających problemy z

mających problemy z

zaakceptowaniem dziecka.

zaakceptowaniem dziecka.

Została ona tak zaprojektowana 

Została ona tak zaprojektowana 

by odkrywać silne strony

by odkrywać silne strony

noworodka, jego indywidualne

noworodka, jego indywidualne

zachowania  a jednocześnie 

zachowania  a jednocześnie 

badać jego stan zdrowia.

badać jego stan zdrowia.

Specjaliści z całego świata stosują

Specjaliści z całego świata stosują

skalę do oceny zachowań niemowląt w

skalę do oceny zachowań niemowląt w

przypadku:

przypadku:

1. ekspozycji na niebezpieczne

1. ekspozycji na niebezpieczne

substancje podczas ciąży

substancje podczas ciąży

2. wpływu leków użytych podczas

2. wpływu leków użytych podczas

akcji porodowych

akcji porodowych

3. wcześniaków

3. wcześniaków

4. dzieci z niedowagą

4. dzieci z niedowagą

5. dzieci „odrzuconych”

5. dzieci „odrzuconych”

Rodzice otrzymują spostrzeżenia i poradę;

Rodzice otrzymują spostrzeżenia i poradę;

nie używamy słowa „test” ponieważ nie

nie używamy słowa „test” ponieważ nie

jest to test,  nie ma „złych” i „dobrych”

jest to test,  nie ma „złych” i „dobrych”

odpowiedzi

odpowiedzi

.

.