Ubezpieczenia na życie

Podstawowe zagadnienia

Ubezpieczenia osobowe
(Dział I)



Ubezpieczenia osobowe, dominują
na polskim rynku
ubezpieczeniowym, są to tzw.
ubezpieczenia życiowe.



Na koniec 2011 roku składka
przypisana brutto z tego działu
ubezpieczeń wynosiła 31,8 mld. zł
(dane KNF).

Ubezpieczenia osobowe
(Dział I)

Wśród ubezpieczeń osobowych wyróżniamy:

1.

Ubezpieczenia na życie (gr1.).

2.

Ubezpieczenia posagowe, zaopatrzenia dzieci

(gr2).

3.

Ubezpieczenia na życie, jeżeli są związane z

ubezpieczeniowym funduszem

inwestycyjnym (gr3).

4.

Ubezpieczenia rentowe (gr4).

5.

Ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe, jeśli

są uzupełnieniem ubezpieczeń wymienionych

w grupach 1-4 (gr5.).

Ubezpieczenie na życie



Główne ryzyko w ubezpieczeniach
na życie to ryzyko śmierci.



Przedmiotem ubezpieczenia na
życie jest życie ubezpieczonego.

Ochroną ubezpieczeniową
mogą zostać objęte



Śmierć współmałżonka
ubezpieczonego,



Śmierć rodzica ubezpieczonego,



Śmierć rodzica współmałżonka



Śmierć dziecka ubezpieczonego

Pojęcie śmierci w o.w.u



nie zdefiniowano pojęcia śmierci w
o.w.u.



ubezpieczyciele opierają się na
przepisach prawa cywilnego wypłacając
świadczenia w sytuacji wystąpienia
zgonu.



z reguły nie jest uwzględniana
przyczyna zgonu (wyjątek samobójstwo,
lub samookaleczenie)

Szczególne przypadki

Zajście zgonu w okolicznościach:



Działań wojennych,



Stanu wojennego,



Czynnego lub niezgodnego z prawem
udziału ubezpieczonego w aktach
przemocy, rozruchach, zamieszkach

POWODUJE

:

WYŁĄCZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI

ZAKŁADU UBEZPIECZEŃ

Ubezpieczenia na wypadek zgonu
ubezpieczonego z powodu zawału
serca lub udaru mózgu (dodatkowe)

Definicje w o.w.u.



Zawał serca- „zgon ubezpieczonego w

następstwie martwicy części mięśnia

sercowego spowodowanej niedokrwieniem”.



Udar mózgu – śmierć w następstwie udaru

niedokrwiennego, udaru krwotocznego,

krwotoku podpajęczynówkowego na skutek

pęknięcia tętniaka wewnątrzczaszkowego.

(Uwaga przyczyny śmierci muszą być

wskazane w karcie zgonu lub w protokole

badania sekcyjnego)

Przedmiotem ubezpieczenia
mogą być także następstwa
śmierci

Osierocenie dziecka przez ubezpieczonego:

1.

(OWU) cechy, które charakteryzują
dziecko:



Dziecko własne lub przysposobione,



Nie ukończyło 20 lat (24 jeśli kontynuuje
naukę), bez względu na wiek, jeśli jest
trwale niezdolne do pracy.



Śmierć musi nastąpić przed ukończeniem
przez ubezpieczonego 65 lat.

Zgon innych osób niż ubezpieczony
jako wypadek ubezpieczeniowy



Współmałżonek



Rodzic ubezpieczonego



Rodzic współmałżonka



Dziecko ubezpieczonego

./

Współmałżonek

to osoba, z którą
ubezpieczony w dniu zajścia
zdarzenia objętego
odpowiedzialnością
pozostawał w związku
małżeńskim.

Niektóre z. u. rozszerzają tę definicję na
osoby pozostające w stałym związku co
najmniej dwa lata
i prowadzące wspólne gospodarstwo
domowe

Rodzice ubezpieczonego lub
współmałżonka



Matka (matka naturalna lub osoba, z którą ojciec
ubezpieczonego lub współmałżonka pozostaje w
związku małżeńskim po śmierci matki naturalnej
w dniu zgonu tej osoby)



Ojciec (naturalny lub osoba, z którą matka
ubezpieczonego lub współmałżonka pozostaje w
związku małżeńskim po śmierci ojca naturalnego
w dniu zgonu tej osoby)

Dziecko



Ochroną ubezpieczeniową została
objęta także śmierć dziecka
ubezpieczonego bądź dziecka
przez niego przysposobionego,
które ukończyło pierwszy, a nie
ukończyło 21 roku życia.

Rodzaje ubezpieczeń
związanych ze śmiercią

1.

Ubezpieczenie terminowe na wypadek śmierci:



Terminowe stałe,



Terminowe odnawialne,



Terminowe zamienne,



Terminowe z możliwością wzrostu, bądź z

automatycznym wzrostem,



Terminowe malejące (powiązane z kredytem,

stanowiące zabezpieczenie dochodu rodzinie),



Terminowe dla przedsiębiorstw (ubezpieczenie

kluczowych pracowników, ubezpieczenie na

życie wspólnika)

Ubezpieczenia na wypadek
śmierci

Celem ubezpieczenia jest
dostarczenie rodzinie zmarłego
środków na pokrycie kosztów
związanych ze śmiercią jej członka
oraz środków, które zastąpiłyby
brak dochodów zmarłego.

Ze świadczenia nigdy nie korzysta

bezpośrednio ubezpieczony!!!

Ubezpieczenia na wypadek
śmierci

Ubezpieczenia na całe życie zawsze

kończy się wypłatą świadczenia z

tytułu śmierci ubezpieczonego.

Składka wpłacana jest:



rocznie



kwartalnie



miesięcznie

Ubezpieczenia na wypadek
śmierci

Prowadzone jest w dwóch

podstawowych wariantach:

1.

Przy jednolitej składce przez cały
okres płatności.

2.

Przy wzrastającej składce

(i wzrastającej sumie ubezpieczenia),

w celu zneutralizowania ujemnych
skutków inflacji.

Ubezpieczenia na wypadek
śmierci

Ubezpieczenie to ma wartość

wykupową.

Po okresie 2-3 lat ubezpieczający ma

prawo zaprzestać ubezpieczenia i

pobrać „nadpłaconą” składkę w

stosunku do ryzyka w początkowych

latach ubezpieczenia, po odliczeniu

kosztów zakładu ubezpieczeń.

Ubezpieczenia na wypadek
śmierci



Ubezpieczenie może być prowadzone
na życie dwóch osób, np. męża i
żony, przy wypłacie świadczenia
bądź po śmierci pierwszej z tych
osób (świadczenie przeważnie płatne
drugiej osobie), bądź po śmierci
drugiej osoby (świadczenie płatne
dzieciom lub innej osobie).

Ubezpieczenie na dożycie

Ubezpieczenie na dożycie jest

ubezpieczeniem wyłącznie

oszczędnościowym.

Polega na periodycznej opłacie składki w

ciągu okresu ubezpieczenia, a po okresie

ubezpieczenia, którego zakończenie ustala

się na ogół na schyłek aktywności

zawodowej, tj. na okres dość raptownego

zmniejszenia dochodów, wypłacie

ubezpieczonemu sumy ubezpieczenia, czyli

sumy zbliżonej do wpłaconej składki wraz z

odsetkami.

Ubezpieczenie na dożycie

Osoby, które przeżyją okres

ubezpieczenia otrzymują świadczenia

wyższe niż otrzymaliby przy takich

samych składkach, traktując je jako

lokatę bankową.

Jest to typowe ubezpieczenie dla osób

samotnych, nie zainteresowanych

świadczeniem w przypadku śmierci!!!

Ubezpieczenie na wypadek
śmierci i dożycie

Celem ubezpieczenia jest utrzymanie
standardu życia rodziny po śmierci
jednego z jej członków, na ogół

„ głowy rodziny”, a ponadto w razie dożycia

określonego wieku (np. 65 lat), w którym
zarobki tego członka rodziny raptownie
zmaleją lub całkowicie zanikną, co pozwoli
na utrzymanie standardu życia również w
okresie starości i ograniczonych dochodów.

Ubezpieczenie na wypadek
śmierci i dożycie

W ubezpieczeniu tym ustala się okres
ubezpieczenia, po którym jeżeli
ubezpieczony żyje, otrzymuje świadczenie
(kapitał). Świadczenie jest wypłacane
także wówczas, gdy ubezpieczony umrze
w okresie ubezpieczenia. Składka płacona
jest przez cały okres ubezpieczenia, w
odstępach rocznych, kwartalnych lub
miesięcznych.

Ubezpieczenie na wypadek
śmierci i dożycie

Ubezpieczenie prowadzone jest w

dwóch podstawowych wariantach:

1.

Przy jednolitej składce przez cały
okres płatności.

2.

Przy wzrastającej składce

(i wzrastającej sumie ubezpieczenia),

w celu zneutralizowania ujemnych
skutków inflacji.

Ubezpieczenie na wypadek śmierci
albo/i dożycia określonego wieku

Ubezpieczenie zaopatrzenia
dzieci

Ubezpieczenie to jest specyficzną

formą oszczędzania, które ma zapewnić

dziecku świadczenie po osiągnięciu

wieku dojrzałego i wiążącymi się w

związku z tym kosztami, np. założenia

rodziny, kupna mieszkania, wyższych

studiów. Ubezpieczony rodzic opłaca

składkę jednorazowo bądź okresowo, w

odstępach

rocznych, kwartalnych lub

miesięcznych.

Ubezpieczenie zaopatrzenia
dzieci

Ubezpieczenie ma dwa warianty:

1.

Ubezpieczenie zaopatrzenia dzieci
bez renty.

2.

Ubezpieczenie zaopatrzenia dzieci
z rentą.

Ubezpieczenie zaopatrzenia dzieci bez

renty

Wypłacane świadczenia



Suma ubezpieczenia płatna
uposażonemu dziecku po okresie
ubezpieczenia.



Zwrot składki w razie śmierci dziecka w
okresie ubezpieczenia (następuje
likwidacja ubezpieczenia).



Odstąpienie od poboru składki w razie
śmierci ubezpieczonego rodzica
(zaopatrującego)

Ubezpieczenie zaopatrzenia

dzieci
z rentą.

Poza wyżej wymienionymi świadczeniami

wypłacane są:



Renta dla dziecka (w wysokości 2% (4 %) lub
więcej sumy ubezpieczenia miesięcznie) w
razie śmierci ubezpieczonego
(zaopatrującego), płatna do końca okresu
ubezpieczenia,



Przedłużenie płatności renty, o której mowa
powyżej do końca życia, jeżeli w okresie
ubezpieczenia dziecko stało się inwalidą.

Funkcjonowanie
ubezpieczenia
posagowego

Ubezpieczenie z ubezpieczeniowym
funduszem kapitałowym

Składa się z:



Części ochronnej



Części oszczędnościowej

Istota

Część ochronna pokrywa ryzyko zgonu,

natomiast część oszczędnościowa

(w formie funduszu kapitałowego)

gromadzi i pomnaża aktywa

Ubezpieczenie z częścią
oszczędnościową i ochronną o stałej
sumie ubezpieczenia

Co dzieje się z częścią
oszczędnościową?

Kategorie

funduszy

inwestycyjnych

Gotówkowe i

rynku

pieniężnego

Dłużne

Mieszane

Akcji

Ze względu

na specjalizację

geograficzną

funduszy

•Inwestujące
w walucie
Polskiej,

•Inwestujące w
określonej walucie
zagranicznej.

•Bez określonej
podstawowej waluty lokat

•Inwestujące w walucie

Polskiej

•Inwestujące w

określonej walucie

zagranicznej.

•Bez określonej

podstawowej waluty lokat

•Z ochroną kapitału

•Stabilnego wzrostu

•Zrównoważone

•Mieszane - inne

•Indeksowe

•Małych i średnich spółek

•sektorowe

•Rynku krajowego

•Rynku europejskiego

•Rynku USA

•Regionu Azji i Pacyfiku

•pozostałe

Statystyka

Wielkość składki w
poszczególnych grupach

46,9

72,8

63,5

Struktura składki przypisanej brutto działu
I w 2011 r. (po IV kwartałach,%)

Ubezpieczenia w liczbach

Grup

a

ubez

piecz

eń

Insur

ance

class

Rodzaj ubezpieczenia / Kind of insurance

Wartość (w tys. zł)

Value (in thous. ZL)

Dynamik

a (w %)

Dynamics

(in %)

Udział w
wartości

ogółem (w

%)

Share in

total value

(in %)

2009

2010

2010/20

09

200

9

201

0

Składka przypisana brutto / Gross written premiums

1

Ubezpieczenia na życie / Life insurance

19 218

772

18 762 599

97,63%

63,

6

59,

8

2

Ubezpieczenia posagowe, zaopatrzenia dzieci
Marriage insurance, birth insurance

125 870

119 903

95,26%

0,42

%

0,38

%

3

Ubezpieczenia na życie, jeżeli są związane z ubezpieczeniowym funduszem
kapitałowym
Life insurance linked to capital investment
fund

6 459 081

8 119 068

125,70%

21,38

%

25,90

%

4

Ubezpieczenia rentowe / Annuity insurance

71 196

83 470

117,24%

0,24

%

0,27

%

5

Ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe, jeśli są uzupełnieniem
ubezpieczeń wymienionych w grupach 1-4
Accident and sickness insurance if
supplemental to the insurance referred to in classes 1-4

4 341 928

4 265 693

98,24%

14,37

%

13,61

%

Ubezpieczenia w liczbach

Wyszczególnienie

31.12.2009

31.12.2010

Agenci zarejestrowani

Agenci wyłączni

23 288

22 742

z tego: zakładów działu I

10

995

9 895

zakładów działu II

12 293

12 847

Multiagenci

16 426

15 052

Ogółem

39

714

37

794

Udział poszczególnych grup
produktów w liczbie ubezpieczeń
pozyskanych w kanale
bancassurance (wyniki badań)

Słowniczek



Bancassurance: sprzedaż polis ubezpieczeniowych

w formie indywidualnej lub grupowej klientom

banków
poprzez sieć dystrybucji banku (oddziały,

mobilnych sprzedawców - pracowników banku, call

centre,
internet, pośredników finansowych - jeżeli stroną

umowy z pośrednikiem jest bank, a nie

ubezpieczyciel),



Produkty Inwestycyjne: produkty o charakterze

inwestycyjnym ze składką regularną lub

jednorazową typu unit-linked, polisolokaty,

produkty strukturyzowane bez względu na proc.

części ochronnej iinwestycyjnej,

Polecana lektura:



Stroiński E. 2004. Ubezpieczenia na
życie. Teoria i praktyka. Warszawa.



Szczepańska M. 2008.
Ubezpieczenia na życie. Aspekty
prawne. Oficyna a Wolters Kluwer
business.



Publikacje KNF i PIU