Pamięć i psychologia

poznawcza

Co to jest pamięć?

• Pamięć jest to zdolność umysłu do

przechowywania, a później
przypominania sobie lub
rozpoznawania zdarzeń, który się
uprzednio doświadczyło

• Dla większości psychologów

poznawczych pamięć jest to aktywny
system umysłowy , który odbiera
koduje, modyfikuje i wyszukuje
informacje.

Model Atkinsona i

Shiffrina

• Typy pamięci:
• 1. MAGAZYN PAMIECI

SENSORYCZNEJ

• 2. MAGAZYN PAMIECI

KRÓTKOTRWAŁEJ
( OPERACYJNEJ, ROBOCZEJ)

• 3. MAGAZYN PAMIECI

DŁUGOTRWAŁEJ

1.

MAGAZYN PAMIECI SENSORYCZNEJ

• PRZECHOWUJE WRAŻENIA UTWORZONE

Z BODZĆÓW, KTÓRE ODBIERAMY
WSZYSTKIMI NASZYMI ZMYSŁAMI .

• REPREZENTUJE PIERWOTNY RODZJ

PAMIĘCI, KTÓRY DZIAŁA PO ODEBRANIU
BODŹCA, ALE PRZED ZALICZENIEM GO
DO PEWNEJ , ROZPOZNANEJ KATEGORII.

• - PAMIEĆ ECHOICZNA ( EHO) - do 4 s
• - PAMIĘĆ IKONICZNA – 1 s

2.

MAGAZYN PAMIECI KRÓTKOTRWAŁEJ

( OPERACYJNEJ, ROBOCZEJ)–

• Krytyczne stadium procesu

pamiętania

• jedyny sposób przeniesienia

informacji z pamięci sensorycznej
do krótkotrwałej jest zwrócenie
uwagi na tę informację.

• Łatwe do rozpoznania obrazy mają

największą szansę znaleźć się w
magazynie pamięci krótkotrwałej

MAGAZYN PAMIECI

KRÓTKOTRWAŁEJ

Cechy pamięci krótkotrwałej:

1. bardzo ograniczona pojemność: 7 (+/-2)

2. Krótki czas przechowywania ( 18-20 s)

3. Jedyne stadium pamięci, w którym zachodzi

ŚWIADOME PRZETWARZANIE MATERIAŁU

4. Kodowanie akustyczne !

5. Aby zwiększyć pojemność:

- porcjowanie

powtarzanie

3. MAGAZYN PAMIECI

DŁUGOTRWAŁEJ

•

Cała wiedza osoby o niej samej i świecie

•

Aby przekazać informacje z pamięci
krótkotrwałej do długotrwałej potrzebne
jest jej powtarzanie opracowujące –
analizowanie i wiązanie z treściami wiedzy
ogólnej

•

W pamięci długotrwałej słowa i pojęcia są
przechowywane (zakodowane) według ich
znaczeń

•

Wiedza jest tu przechowywana w dobrze

zorganizowany i uporządkowany sposób

MAGAZYN PAMIECI

DŁUGOTRWAŁEJ

• Jest w niej przechowywanych wiele

alternatywnych wskazówek , które
pomagają w wydobyciu dokładnie
tego, czego się poszukuje.

• Ale…! Materiał w pamięci

długotrwałej łatwo ulega
zniekształceniu ponieważ
wspomnienia są jedynie
rekonstrukcja zdarzeń dokonywana
na podstawie schematów – sposobów
organizacji doświadczenia

TEORIA HAMOWANIA

• Hamowanie wsteczne – uczenie

się nowego materiału

przeszkadza w przypominaniu

wyuczonego w przeszłości

• Hamowanie następcze –

wyuczenie się danego materiału

przeszkadza w późniejszym

uczeniu się innego materiału.

• Np. 3 i 5 biegowa skrzynia

EFEKTY KOLEJNOŚCI

• EFEKT PIERWSZEŃSTWA

• EFEKT ŚWIEŻOŚCI

KONSTRUOWANIE WSPOMNIEŃ

„Przypominanie – odtwarzanie

wyglądu dinozaura na podstawie jego

pozostałości” D. Myers

DEZINFORMACJA I ODDZIAŁYWANIE

WYOBRAŹNI – BADANIA E .LOFTUS (1974)

1.

„ Z jaką prędkością jechały samochody,

kiedy się zderzyły?”

2.

„Z jaka prędkością jechały samochody,

kiedy się stuknęły?”

3.

- po tygodniu – Czy pamiętasz potłuczone

szkło?

EFEKT DEZINFORMACJI

SUBTELNA DEZINFORMACJA

POWODUJE U WIELU OSÓB

ZNIEKSZTAŁENIE PAMIĘCI.

Jak

powstają „wszczepione

wspomnienia

”?

1. Zapełnianie luk w pamięci

prawdopodobnymi domysłami i
przypuszczeniami

2. Przy wielokrotnym powtarzaniu

jakiejś historii zapamiętujemy
domyślne szczegóły, tak jakby
naprawdę miały miejsce.

3. Na nasz obraz w pamięci wpływają

późniejsze relacje innych osób.

AMNEZJA ŹRÓDŁA

Błędna atrybucja źródła-
przypisywanie niewłaściwego źródła
zdarzeniu, którego
doświadczyliśmy, o którym
słyszeliśmy lub które sobie
wyobrażaliśmy (pisarze, poeci)

POPRAWIANIE PAMIĘCI

–

POWTARZAJ NAUKĘ, ABY POBUDZIC

DŁUGOTRWAŁE PAMIĘTANIE

–

ZAPAMIĘTYWANIE UŁATWIA AKTYWNE

PRZEMYŚŁENIE MATERIAŁY

–

NADAJ RZECZOM, KTÓRYCH SIĘ UCZYSZ

OSOBISTE ZNACZENIE

–

MNEMOTECHNIKI – rymy, historia, przestrzeń.

–

ODŚWIEŻAJ PAMIEC POPRZEZ UAKTYWANIANIE

WSKAZÓWEK DO ODTWARZANIA- sytuacja ,

nastrój , miejsca

–

OGRANICZAJ INTERFERENCJĘ – UCZ SIĘ PRZED

SNEM,

•

„Każdą nową rzecz wiąż z czymś, co jest już dostępne”

– William James „Principles of psychology”