Struktury rynku

• Pojęcie to oznacza udział i

znaczenie (siłę) poszczególnych
podmiotów występujących na rynku.

• Konkurencyjność struktury rynku

dotyczy stopnia, w którym
pojedyncze firmy „władają” rynkiem
– wpływają na ceny i inne warunki
sprzedaży.

Rodzaje struktur rynku

• Doskonała konkurencja
• Monopol
• Oligopol
• Monopolistyczna konkurencja

Krzywa popytu na wyrób

firmy

• Jest nieskończenie elastyczna

0

P

Q

D

D

p

t

Krzywa popytu na wyrób

firmy

• Po cenie p

t

firma może sprzedać całą

ilość produkcji, którą dostarczy na
rynek

• Nie oznacza to jednak, że firma może

sprzedać nieskończenie dużą ilość
produktu

• Firma ma mały udział w rynku,

zmiany wielkości jej produkcji będą
miały, tak nikły wpływ na ceny, że
można go uznać za zerowy.

Indywidualna krzywa popytu na

wyrób firmy a krzywa popytu

rynkowego

• Cena p

e

równoważy rynek i jest równa

cenie p

t

, po której sprzedają firmy

0

0

P

P

Q

Q

p

t

p

e

D

D

S

S

D

D

q

e

Krzywe utargów

•

0

0

P

P

Q

Q

TR

AR=MR

p

Produkcyjne decyzje firmy

doskonale konkurencyjnej

• Nie mając wpływu na cenę firma może

maksymalizować zysk – minimalizując
koszty na 1 jednostkę produkcji.

• Znając swoje krzywe kosztów oraz

cenę rynkową produktu firma będzie
dążyła do ustalenia takiej wielkości
produkcji, przy której różnica między
całkowitym utargiem a całkowitym
kosztem jest maksymalna:

TR – TC = max

Analiza wielkości całkowitych

0

C

R

Q

TC

TR

B

1

B

2

E

q

1

q

e

q

2

c

c

Analiza wielkości przeciętnych i

krańcowych

0

P

Q

p

AR=MR

MC

AC

E

M

B

1

B

2

q

1

q

2

q

e

MC = MR

Krótkookresowa równowaga

firmy

0

P

Q

p

1

AR=MR

MC

AC

E

q

e

Krótkookresowa równowaga

firmy

• Pojęcie równowaga krótkookresowa

oznacza sytuacją, w której przy co
najmniej jednym czynniku stałym,
ukształtowano taką wielkość produkcji,
że żadna jej zmiana nie może zwiększyć
osiąganego zysku lub zmniejszyć straty.

• W tej sytuacji każda zmiana wielkości

produkcji będzie powodować
pogorszenie wyniku

• W krótkim okresie firma doskonale

konkurencyjna może jednak osiągać zysk
ekonomiczny.

Zyski ekonomiczne a zyski normalne

•

Dzięki nowej technologii czy innym

usprawnieniom firma może osiągnąć zyski

wyższe od normalnych do czasu kiedy inne

firmy dokonają podobnych przedsięwzięć

(doskonała informacja).

•

W ekonomicznie rozumianym koszcie mieści

się wynagrodzenie przedsiębiorcy i koszty

okazji zastosowania kapitału, a więc zysk

normalny.

•

Zysk ekonomiczny to nadwyżka ponad zysk

normalny

•

Przedsiębiorstwo osiąga równowagę w

krótkim okresie przy MC = MR, kiedy koszt

przeciętny jest niższy od ceny AC < P firma

osiąga zysk ekonomiczny (zakreskowane pole

w poprzednim slajdzie)

Reakcja firmy na zmianę

ceny dobra

0

P

Q

p

1

AR

1

= MR

1

q

1

MC

AC

AVC

Reakcja firmy na zmianę

ceny dobra

0

P

Q

p

1

p

2

AR

1

= MR

1

AR

2

= MR

2

q

1

q

2

MC

AC

AVC

Reakcja firmy na zmianę

ceny dobra

0

P

Q

p

1

p

2

p

3

AR

1

= MR

1

AR

2

= MR

2

AR

3

= MR

3

q

3

q

1

q

2

MC

AC

AVC

Reakcja firmy na zmianę

ceny dobra

0

P

Q

p

1

p

2

p

3

p

4

AR

1

= MR

1

AR

2

= MR

2

AR

3

= MR

3

AR

4

= MR

4

q

4

q

3

q

1

q

2

MC

AC

AVC

Próg przerwania produkcji

• Przy cenie p

1

firma osiąga równowagę

produkując q

1

, przy tej cenie i produkcji ma zysk

ekonomiczny AC < P

• Przy cenie p

2

wzrasta zysk ekonomiczny

• Przy cenie p

3

firma musi ograniczyć produkcję,

nie ma już zysku ekonomicznego AC = P, tylko

zysk normalny

• Cena p

4

jest niższa od AC, ponosi straty firma,

cena pokrywa jedynie AVC, nie pokrywa np.

kosztów amortyzacji, zastosowania kapitału i

wynagrodzenia przedsiębiorcy

• Zrównanie MR i AVC jest punktem granicznym,

poniżej niego nie można kontynuować

produkcji, jest próg przerwania produkcji

Krótkookresowa krzywa podaży

firmy

• Krzywa podaży wskazuje, ile

produkcji firma jest skłonna
sprzedawać po danej cenie.

• Firma kształtuje produkcję na

poziomie MC=MR

• W konkurencji doskonałej

MC=MR=P, stąd krzywa kosztu
krańcowego jest jednocześnie
krótkookresową krzywą podaży
firmy.

Reakcja firmy na zmianę

ceny nakładu

• wzrost ceny czynnika produkcji, przy

niezmiennej cenie produktu przesuwa
położenie MC i odpowiednią zmianę wielkości
produkcji.

0

P

Q

MC

1

MC

2

AR=MR

q

1

q

2

p

MC

3

q

3

C

Krótkookresowa równowaga

przemysłu

0

P

Q

D

Przemysł to przedsiębiorstwa produkujące to samo dobro.

W przypadku zmiany ceny z p

1

na p

2

każda firma

dostosuje wielkość produkcji na MC=MR, a produkcja
przemysłu wzrośnie z

q

1

na q

2

.

D`

S

S

D

D`

p

2

p

1

q

1

q

2

Długookresowa równowaga

firmy

• W długim okresie wszystkie nakłady są

zmienne i firma może zmieniać nawet
wielkość zakładu, może opuszczać dany
przemysł, bądź wchodzić do niego –
zależnie od występowania zysków
ekonomicznych.

• Maksymalny zysk będzie osiągany przez

wytwarzanie produkcji o takiej wielkości,
przy której długookresowy koszt
krańcowy jest równy krótkookresowemu
kosztowi krańcowemu, i obydwa są
równe cenie rynkowej.

Długookresowa równowagi

firmy

0

p=LMC=LAC=MC=AC=MR

P

MR

p

1

AC

LAC

M
C

LMC

q

e

Monopol

•Sytuacja , w której cały

rynek danego wyrobu jest
kontrolowany przez jednego
producenta sprzedawcę.

Istota monopolu

• Siła rynkowa pozwalająca panować na

ceną sprzedawanego wyrobu.

• Cena nie jest dla monopolu parametrem,

do którego musi się dostosowywać

• monopol ustala taką cenę i wielkość

produkcji, które maksymalizują zysk

Krzywa popytu monopolu

• Ma ujemne nachylenie, utarg

krańcowy przestaje być równy
utargowi przeciętnemu

• utarg krańcowy wskazuje jak

zmiana produkcji wpływa na
całkowity utarg.

Relacje między Q, P, TR, MR

Q

P

TR

MR

0

10

0

-

1

9

9

9

2

8

16

7

3

7

21

5

4

6

24

3

5

5

25

1

6

4

24

-1

7

3

21

-3

8

2

16

-5

9

1

9

-7

10

0

0

-9

Krzywa popytu i utargu

• MR leży poniżej DD (równej AR)

P

O

Q

1
0
9
8
7
6
5
4
3
2
1

1 5 10

MR

D

D = AR

MR jest mniejszy od AR

• Firma sprzedaje całą ilość po danej cenie
• obniżając cenę o 1 jednostkę sprzedaje o 1

jednostkę więcej, ale wszystkie po niższej
cenie zmiana ceny z 8 na 7 zwiększa sprzedaż
o 1 szt. - utarg zwiększy się o 7(AR),

• ponieważ po 8 sprzedano 2 jednostki,

zmniejszenie wyniesie 2x1=2, 7-2=5 utarg
całkowity wzrośnie o 5 (MR)

• utarg krańcowy maleje szybciej od

przeciętnego

Krzywa popytu a

elastyczność cenowa

•

P

O

Q

1
0
9
8
7
6
5
4
3
2
1

1 5 10

MR

D

D = AR

E

p

>

1

E

p

=

1

E

p

<

1

Krzywa utargu

całkowitego

R

0

• Elastyczna część krzywej DD odpowiada rosnącemu

utargowi TR, TR osiąga swoje maximum przy wielkości
produkcji (MR przecina wtedy oś Q)

25

20

15

10

5

1 5 10

Q

TR

E

p

> 1

E

p

< 1

TR konkr. Doskonł.

Krótkookresowa równowaga

monopolu

R
C

0

• MR = MC

2
5

2
0

1
5

1
0

5

1 5 10

Q

TR

TC

a

a

b

b

A

B

Krótkookresowa równowaga

monopolu - analiza wielkości

krańcowych i przeciętnych

• MC= MR daje najkorzystniejsze

wielkości ceny i produkcji

P

O

Q

1
0

p

e

p

c

1 1 q

e

5 10

MR

D

D = AR

E

Z

A

MC

AC

A p

e

p

c

Z = zysk ekonomiczny

monopolu

ZA = zysk jednostkowy

Z q

e

= koszt jednostkowy

0 p

e

A q

e

= utarg całkowity

Punkt równowagi monopolu

• Wyznacza zrównanie MC z MR
• Dopóki MC<MR – wzrost produkcji

zwiększa zysk

• Gdy MC staje się większy od MR,

zysk zacznie się zmniejszać

• Najkorzystniej gdy MR=MC
• Określenie punktu równowagi

monopolu zależy od położenia DD (i
jej elastyczności), oraz układu MC i
AC.

Krótkookresowa równowaga

monopolu -

analiza położenia MR i DD

P

O

Q

1
0

p

e

1

1 q

e

5 10

MR

D

D = AR

E

MC

AC

P

1
0

p

e

1

O 1 q

e

5 10

Q

E

MR

D

D = AR

MC

AC

Równowaga monopolu a koszty

P

O

Q

p

e

q

e

MR

D

D = AR

MC

AC

MR=MC= min AC monopol produkuje
po najniższym koszcie przeciętnym

Równowaga monopolu a koszty

P
C

O

Q

p

e

q

e

MR

D

D = AR

E

MC

AC

MR=MC= AC monopol produkuje przy
wysokich kosztach przeciętnych, nie ma
zysku ekonomicznego (P=AC).

Równowaga monopolu a koszty

P

O

Q

p

2

p

e

p

1

q

e

MR

D

D = AR

E

MC

AC

MR= MC monopol produkuje przy
stracie (zakreskowane pole, p

e

<AC).

AVC

Monopol działa w

przedziale malejących

kosztów

• Najczęściej firma monopolistyczna

nie wytwarza po najniższych
kosztach przeciętnych

• Działa on w przedziale malejących

kosztów przeciętnych i nie
wykorzystuje korzyści skali.

Krzywa podaży monopolu

• Monopolista zawsze wybiera swoją

najkorzystniejszą kombinację ceny i

produkcji i nie będzie sprzedawać po

żadnej innej cenie.

• Kombinacja ta jest przedstawiona

przez jeden punkt na krzywej popytu.

• Przy monopolu występuje zatem

punktowa podaż i nie krzywej podaży.

Długookresowa

równowaga monopolu

• Jeżeli monopol osiąga zysk

ekonomiczny w krótkim okresie, to
nie utraci go w długim okresie,
chyba że przestanie być
monopolem.

• Warunek równowagi

długookresowej:

LMC= MR =MC

Równowaga monopolu w długim

okresie

0

Q

P D

D = AR

MR

LMC

LAC

MC

1

MC

2

AC

1

AC

2

B

A

q

e1

q

e2

p

e2

p

e1

Różnicowanie cen pierwszego

stopnia

• Inaczej doskonałe – monopolista zna

maksymalną sumą, którą każdy
nabywca zapłaci za każdą ilość dobra,
dla każdego ustala cenę najwyższą jaką
on jest skłonny zapłacić

.

0

P

Q

D=AR

D

MC

Z

E

q

1

q

0

p

m

p

1

p

1

DZ – dodatkowy zysk monopolu

MR=MC=P wtedy produkuje tyle samo
jak konkurencja doskonała

MR

Różnicowanie cen drugiego

stopnia

• Pobieranie różnych cen od nabywców w

zależności od spełnienia przez nich pewnych
kryteriów np.. Obniżenie ceny za ilości
przekraczające pewne przedziały, użycie w
różnym czasie itp..

0

P

Q

D

D

q

1

q

2

q

3

p

1

p

2

p

3

Dodatkowy zysk to zakreskowane
pole.

MR

Różnicowanie cen trzeciego

stopnia

• Polega na wyodrębnieniu pewnych

grup nabywców i ustaleniu ceny

odrębnej dla każdej grupy, w

zależności od jej elastyczności popytu.

• Monopolista musi zadecydować ile

produkować dla każdej z grup i po

jakiej cenie.

• Różnicowanie cen jest korzystne

wtedy gdy popyty poszczególnych

grup mają różne elastyczności, dla

grup o mniej elastycznym popycie

ustala się z reguły ......... ceny.

Monopol a alokacja zasobów

• Porównajmy monopol i doskonałą

konkurencję

• Załóżmy, że produkt jest wytwarzany przy

stałych kosztach krańcowych i
przeciętnych

0

P
C

Q

D

D

C

B

E

q

m

q

c

p

m

p

c

MR

Równowaga monopolu to
punkt E : MR=MC
p

m

i q

m

to cena i ilość

monopolu

Równowaga konkurencji doskonalej to punkt C:
MC=D=AR=MR=AC
p

c

i q

c

to cena i ilość

konkurencji

doskonałej

MC= AC

Porównanie ciąg dalszy

• Produkcja w monopolu jest mniejsza niż

w konkurencji doskonałej

• Cena monopolu jest wyższa niż w

konkurencji doskonałej

• Monopol oznacza więc nieefektywną

alokację zasobów

• Strata konsumenta to p

m

BEp

c

– utrata

części nadwyżki konsumenta (przejecie
przez monopol)

• Trójkąt BCE to martwa strata monopolu

(dobro- bytowy koszt monopolu)

Państwowe regulacje

monopolu

• Mają na celu przeciw działanie

negatywnym skutkom ich
działania.

• Państwo wykorzystuje dwie grupy

instrumentów: podatki i
ograniczenie cenowe.

Podatki

• Dochodowe (od dochodu, zysku), są

instrumentem podziału dochodu, nie
wpływają na wielkość produkcji i cenę.

• Podatki pośrednie (VAT, akcyza)

działają jak podwyższenie cen
czynników produkcji, czyli ich wzrost
oznacza wzrost kosztów.

• Firma monopolistyczna przesuwa

wtedy punkt równowagi w kierunku
mniejszej produkcji i wyższej cenie.

Jedynie ceny maksymalne

• Zmuszają monopol do obniżenia

ceny do poziomu ( p

1

) i

zwiększenia produkcji

( do q

1

).

P

Q

0

D

D

MR

MC

AC

q

m

p

m

A

E

E

1

B

q

1

p

1

Oligopol

• Struktura rynku, w której występuje

względnie niewiele firm (mała liczba)

• mających dużą siłę rynkową tak, że nie

można ich uważać za cenobiorców (jak
w doskonałej konkurencji),

• lecz jednocześnie są one podane

dostatecznie dużej rywalizacji, a zatem
nie mogą (jak monopol) uważać krzywej
popytu rynkowego za swoją własną,

• Wejście na rynek nie jest ani doskonale

łatwe ani w pełni blokowane.

Nie ma jednego modelu

oligopolu

• Zróżnicowanie sytuacji na rynku

oligopolu powoduje niemożliwość
posługiwania się jednym modelem

• W analizach mikroekonomicznych

rozpatruje się wiele modeli

Model Cournota

Augustyn Cournot – francuski matematyk

opracował pierwszy model oligopolu około

150 lat temu, jego założenia:

• Produkcja odbywa się bez kosztów
• Produkt jest identyczny]
• Drugi uczestnik nie będzie reagować na

poczynania pierwszego

• Doskonała informacja o rynku – znajomość

popytu

• Cel- maksymalizacja zysku

Model Cournota cd.

• Na rynku występują dwaj właściciele

wody mineralnej – firmy A i B.

• Każda firma ustala wielkość produkcji

maksymalizującej zysk, a nie cenę

• Każda firma przyjmuje produkcje

rywala jako stałą

• Działania rozpoczyna firma A,

rozpatruje rynek jako swój, przyjmuje,
że B nie będzie nic sprzedawać

Model Cournota cd.

0

P

Q

D

D

MR

A

120 240
480

p

A

Krzywa DD wskazuje, że przy
cenie równej 0 popyt wyniesie
480 jednostek, ponieważ
MC=0, wielkość produkcji
wyniesie 240 , MR

A

=0, punkt

przecięcia z osią Q. Firma A
sprzedaje 240 jednostek po
cenie p

A

.

Model Cournota cd.

0

P

Q

D

D

MR

A

120 240
480

p

A

Teraz przychodzi kolej na
firmę B. Przyjmuje ona poziom
produkcji A jako dany i swój
rynek ocenia na 240 czyli cały
popyt minus produkcja firmy A
(480 – 240). Wyprowadza
swoja Krzywą utargu
krańcowego MR

B

i ustala

wielkość sprzedaży wg
warunku MR=MC=0. Firma B
sprzedaje 120 jednostek po
cenie p

B

.

MR

B

p

B

Model Cournota cd.

0

P

Q

D

D

MR

A

120 180 240 360
480

p

A

Firma A wobec zmiany na
rynku przyjmuje produkcję B
jako daną i ustala swój rynek
na 360 (480 – 120), ustala MR

A

na podstawie nowej krzywej
popytu i określa wielkość
produkcji dającej maksymalny
zysk na 180 jednostek i cenę
p

A1

.

p

A1

MR

A1

Model Cournota cd.

• Wobec zmiany teraz firma B ustali

nowe wielkości.

• Proces kolejnych dostosowań trwa,

aż do ustalenia wielkości produkcji
każdej z firm na poziomie 1/3
całego popytu rynkowego, czyli po
160 jednostek

• Łącznie firmy A i B będą

sprzedawać 320 jednostek czyli
2/3 popytu rynkowego po cenie p

e

.

Model Cournota cd.

0

P

Q

D

D

MR

A

120 240
480

p

A

MR

B

p

B

p

e

Firma A przy każdej ilości
sprzedanej przez B będzie
chciała sprzedawać:

q

A

= ½

(Q – q

B

)

, a firma B natomiast:

q

B

= ½ (Q – q

A

),

Q to całkowity popyt, q

A

-

ilość dostarczona przez A, q

B

- ilość dostarczona przez B,

Funkcje reakcje producentów

Tak nazywa się powyższe równania, pokazują one jak

firma będzie reagować na poziomy sprzedaży przyjęte

przez drugą firmę. E to przecięcia się krzywych reakcji.

W modelu Cournota firmy nie uczą się na podstawie

doświadczeń i za każdym razem zakładają brak reakcji

konkurenta

.

0

Q

B

Q

A

160 240
480

24
0
16
0
12
0

180

E

R

A

R

B

Model Bertranda

• Poprawia model Cournota i dochodzi

do odmiennej teorii duopolu.

• Przyjmuje identyczne założenie o

nieograniczonej podaży każdej firmy
przy zerowym koszcie

• Zakłada, że każda firma ustala pewna

cenę i jest gotowa dostarczyć po niej
każdą ilość

• Każda firma uważa cenę drugiej za

stałą

Model Bertranda cd.

Początkowo firma A jest sama na rynku i ustala cenę p

A1,

,

przyjmując, że cena firmy B pozostanie bez zmian. Firma B

przyjmuje cenę A za stała i ustala swoją cenę na p

B1,

z kolei A

ustala cenę p

A2

. Proces ten trwa do osiągnięcia ceny równej 0,

przy której zaspakajany jest cały popyt rynkowy. Jest tak przy

założeniu zerowych kosztów.

0

P

B

P

A

p

A3

p

A2

p

A1

p

B

1

p

B

2

p

B

3

R

A

R

B

Model Stackelberga

• Rozpatruje sytuacje dotyczące przyjęcia

różnych strategii przez firmy

• Każda firma wybiera czy chce być liderem

(przywódcą) czy podążającym (followerem)

• Przywódca wybiera swoja optymalną

kombinację ceny i produkcji, zakładając, że
konkurent przyjmuje jego produkcję za
daną

• Podążający przyjmuje produkcję rywala za

daną i na tej podstawie wybiera swoja
optymalną kombinacje produkcji i ceny.

Model Sweezy`ego

• Model załamanej krzywej popytu

0

P

Q

D

D

d

d

q

e

p

e

E

Załamana krzywa popytu

• Wyjaśnia sztywność cen , stabilność cen.

• Krzywa popytu typowej firmy

oligopolistycznej ma załamanie w punkcie

odpowiadającym panującej na rynku cenie

• Rywale reagują inaczej na podwyżki, a

inaczej na obniżki, podwyżka ceny jest

możliwa gdy zrobią to także konkurenci,

inaczej oznacza utratę klientów

• Oligopolista ma jakby dwie krzywe

popytu, dla podwyżki dd i dla obniżki DD,

czyli jedną załamaną dED.

Model Sweezy`ego

• Model załamanej krzywej popytu

0

P

Q

D

D

d

d

q

e

p

e

E

MR

2

MR

1

F

G

MC

1

MC

2

MC

3

H

Przywództwo cenowe

• W niektórych przemysłach oligopolistycznych

jedna firma może odgrywać rolę cenowego

przywódcy, inicjuje on wszystkie zmiany cen, a

pozostałe firmy podążają za nim.

• Usuwa to niepewność w reakcji rywali na zmianę

ceny.

• Przywództwo cenowe nie wymaga formalnego

porozumienia, choć wszystkie firmy muszą

milcząco akceptować układ.

• Przywództwo może pozostawać w rękach jednej

firmy lub przechodzić w ręce innych firm.

• Wyróżnia się następujące rodzaje przywództwa:
- model firmy dominującej
- Przywództwo efektywnej firmy
- Barometryczne przywództwo

Model dominującej firmy

• Typowa forma przywództwa cenowego
• Występuje jedna duża firma i kilka

małych

• Firma dominująca ma znaczny udział

w produkcji i służy jako cenowy
przywódca

• Małe firmy działają jako przyjmujące

cenę i sprzedają wszystko co chcą
sprzedać po tej cenie

Model firmy dominującej

przywództwa cenowego

0

P

Q

d

we

d

MR

d

D

D

q

m

p

1

p

d

MC

d

MC

q

d

q

n

E

A

Model dominującej firmy

• DD krzywa popytu rynkowego na produkty

przemysłu

 MC zsumowane poziomo krańcowe koszty

firm przemysłu bez firmy dominującej, krzywa

MC jest zagregowaną krzywą ich podaży

• MC

d

krańcowy koszt firmy dominującej

• MR

d

krańcowy utarg firmy dominującej

• dd krzywa popytu firmy dominującej

wyznaczana przez odcięcie ilości jakie

chciałyby sprzedać po każdej cenie inne firmy,

od ogólnego popytu rynkowego np.. przy cenie

p

d

firmy sprzedawałyby q

n

, odejmując 0q

n

od

0q

m

firmy otrzymują

0q

d

, co odpowiada

punktowi A na krzywej dd.

Przywództwo efektywnej firmy

Chodzi o firmę o najniższych kosztach (przyjęto

jednorodny produkt w dwóch firmach -

duopol): DD – popyt na wyroby duopolu, D

F

–

krzywe popytu obu firm, MR

F

– krzywa utargu

krańcowego obu firm, MC

H

– krańcowy koszt

firmy o wysokich kosztach, MC

L

– krańcowy

koszt firmy o niskich kosztach

0

P

Q

D

D

D

F

MR

F

E

L

E

H

MC

L

MC

H

q

L

q

H

p

H

p

L

Przywództwo firmy efektywnej

•

Firma o wysokich kosztach wolałaby cenę p

H

i ilość q

H

•

Firma o niskich kosztach wolałaby cenę p

L

i

ilość q

L

, taka cenę ustali omawiany duopol

•

Firma o wysokich kosztach nie ma

możliwości zmienić tej ceny, jeżeli krzywa jej

kosztów przeciętnych leży poniżej p

L

,

przyjmie taką cenę i pozostanie w oligopolu,

jeżeli ma koszty wyższe od ustalonej ceny

musi opuścić rynek

•

Firma o niskich kosztach zostaje monopolistą

i na nowo ustala cenę i ilość równowagi

Barometryczne przywództwo w

oligopolu

• Jedna firma mająca najlepsze

wyczucie sytuacji rynkowej i życzeń
większości firm, pierwsza ogłasza
zmianę ceny

• To czy inne firmy ja zaakceptują

zależy od tego czy przywódca potrafił
wybrać cenę zadawalającą dla nich

• Przywódca jat tu „barometrem”

wyczuwającym dokładnie wole
większości firm

Kartel- cena i wielkość

produkcji

• p

c

– cena jednolita w kartelu maksymalizująca zyski

gałęzi jako całości, MC

e

– koszty krańcowe równe dla

wszystkich, q

1

– kwota produkcji dla firmy (MC

e

= LMC)

0

P

Q

LMC

LAC

E

A

MR

2

=A

R

2

d

d=AR

1

MR

1

q

1

q

e

q

b

MC

e

N

M

p

e

p

c

B

G

q

2

Kartel ciąg dalszy analizy

• Zysk ekonomiczny firmy to pole MNGp

e

• Analizowana firma ma niższe koszty

krańcowe, niż średnie w gałęzi

• Firma produkująca przy wyższych

kosztach niż przeciętne w gałęzi

otrzymałaby kwotę produkcji mniejszą niż

q

e

, mimo to jej zysk ekonomiczny będzie

większy od zera, o ile jest ona większa od

poziomu produkcji firmy, przy którym LAC

= p

c

(punkt B)

• Gdy p

c

> p

e

dla wszystkich firm gałęzi to

żadne z nich nie straci wchodząc do

kartelu