Po co nam reakcja

Po co nam reakcja

stresowa?

stresowa?

Dlaczego reakcja

Dlaczego reakcja

stresowa teraz nam

stresowa teraz nam

szkodzi?

szkodzi?

Edyta Kawecka

Edyta Kawecka

Aleksandra Łukaszek

Aleksandra Łukaszek

Gr.6B

Gr.6B

Reakcja stresowa:

Reakcja stresowa:



Jest to odpowiedź

Jest to odpowiedź

organizmu na

organizmu na

zadziałanie stresora

zadziałanie stresora



Wyróżniamy 3 etapy

Wyróżniamy 3 etapy

reakcji na stresor:

reakcji na stresor:

a) faza alarmowa,

a) faza alarmowa,

b) stadium

b) stadium

odporności, c) faza

odporności, c) faza

wyczerpania

wyczerpania

1.Faza alarmowa.

1.Faza alarmowa.

Pojawia się bezpośrednio po zadziałaniu

Pojawia się bezpośrednio po zadziałaniu

stresu, polega na mobilizacji mechanizmów

stresu, polega na mobilizacji mechanizmów

obronnych organizmu. Najpierw dochodzi do

obronnych organizmu. Najpierw dochodzi do

zmian fizjologicznych: wzrasta ilość

zmian fizjologicznych: wzrasta ilość

hormonów we krwi, wzrasta ciśnienie,

hormonów we krwi, wzrasta ciśnienie,

wzrasta temperatura ciała, przyspieszeniu

wzrasta temperatura ciała, przyspieszeniu

ulega tętno. W następstwie więcej krwi

ulega tętno. W następstwie więcej krwi

płynie do mięśni i mózgu, a mniej do skóry i

płynie do mięśni i mózgu, a mniej do skóry i

narządów trawiennych. Wszystko po to , by

narządów trawiennych. Wszystko po to , by

stawić czoła stresowi.

stawić czoła stresowi.

2.Stadium odporności:

2.Stadium odporności:

Organizm próbuje utrzymać równowagę,

Organizm próbuje utrzymać równowagę,

pomimo działania stresu. Następuje

pomimo działania stresu. Następuje

wygaszenie mechanizmu fazy alarmowej,

wygaszenie mechanizmu fazy alarmowej,

uruchamiane są mechanizmy

uruchamiane są mechanizmy

przystosowawcze. Pozorne reakcje

przystosowawcze. Pozorne reakcje

organizmu wracają do normy, organizm

organizmu wracają do normy, organizm

lepiej znosi działanie konkretnego stresora,

lepiej znosi działanie konkretnego stresora,

ale ponieważ zasoby organizmu zostały

ale ponieważ zasoby organizmu zostały

naruszone, gorzej toleruje inne bodźce, czyli

naruszone, gorzej toleruje inne bodźce, czyli

nie radzi sobie z nowymi stresami.

nie radzi sobie z nowymi stresami.

3.Faza wyczerpania:

3.Faza wyczerpania:

W wyniku przedłużającego się napięcia

W wyniku przedłużającego się napięcia

dochodzi do wyczerpania i osłabienia

dochodzi do wyczerpania i osłabienia

organizmu. Organizm ciągle się broni ,

organizmu. Organizm ciągle się broni ,

wzrasta więc ogólne pobudzenie, do krwi

wzrasta więc ogólne pobudzenie, do krwi

wydziela się większa ilość hormonów, ale

wydziela się większa ilość hormonów, ale

nie jest już wykorzystywane do zwalczania

nie jest już wykorzystywane do zwalczania

stresora. Utrzymywanie na ,,wysokich

stresora. Utrzymywanie na ,,wysokich

obrotach” układu odpornościowego,

obrotach” układu odpornościowego,

krążenia, trawiennego i innych powoduje

krążenia, trawiennego i innych powoduje

trwałe zmiany w organizmie, co może

trwałe zmiany w organizmie, co może

prowadzić nawet do śmierci.

prowadzić nawet do śmierci.

Po co nam reakcja stresowa ?

Po co nam reakcja stresowa ?



W czasach pierwotnych była to konieczność,

W czasach pierwotnych była to konieczność,

gdyż ludzie aby przetrwać, musieli zmagać się

gdyż ludzie aby przetrwać, musieli zmagać się

głównie ze stresorami fizycznymi, jak np.

głównie ze stresorami fizycznymi, jak np.

uciekać przed dzikimi zwierzętami, czy

uciekać przed dzikimi zwierzętami, czy

szalejącymi żywiołami.

szalejącymi żywiołami.

Po co nam reakcja stresowa ?

Po co nam reakcja stresowa ?

Wszystkie zmiany zachodzące pod w organizmie

Wszystkie zmiany zachodzące pod w organizmie

pod wpływem stresora , ułatwiają przetrwanie w

pod wpływem stresora , ułatwiają przetrwanie w

sytuacji zagrożenia:

sytuacji zagrożenia:

1.

1.

zwiększenie stężenia cukru

zwiększenie stężenia cukru

, przyspieszenie oddechu,

, przyspieszenie oddechu,

zwiększone napięcie mięśniowe, przyspieszenie bicia serca

zwiększone napięcie mięśniowe, przyspieszenie bicia serca

mają za zadanie zwiększyć wydolność organizmu, co

mają za zadanie zwiększyć wydolność organizmu, co

ułatwia walkę lub ucieczkę.

ułatwia walkę lub ucieczkę.

2.

2.

Zwiększona aktywność gruczołów potowych

Zwiększona aktywność gruczołów potowych

w sytuacji

w sytuacji

walki ułatwia wyśliźnięcie się agresorowi.

walki ułatwia wyśliźnięcie się agresorowi.

3.

3.

Wyostrzenie zmysłów

Wyostrzenie zmysłów

ułatwia dostrzeżenie

ułatwia dostrzeżenie

zagrożenia

zagrożenia

Pozytywne skutki reakcji

Pozytywne skutki reakcji

stresowej:

stresowej:



Gdy wykonujemy

Gdy wykonujemy

ważne zadanie w

ważne zadanie w

umiarkowanym

umiarkowanym

stresie, zwiększamy

stresie, zwiększamy

wydolność

wydolność

organizmu, co

organizmu, co

pozwala wykonywać

pozwala wykonywać

każde zadanie dłużej ,

każde zadanie dłużej ,

bez odpoczynku.

bez odpoczynku.

Pozytywne skutki reakcji

Pozytywne skutki reakcji

stresowej:

stresowej:



Napięcie emocjonalne

Napięcie emocjonalne

zawęża pole świadomości,

zawęża pole świadomości,

przez co łatwiej

przez co łatwiej

przychodzi się

przychodzi się

skoncentrować na

skoncentrować na

zadaniu.

zadaniu.



Wydzielanie się hormonów

Wydzielanie się hormonów

ułatwia zniesienie

ułatwia zniesienie

niewygód , bólu i

niewygód , bólu i

zmęczenia

zmęczenia

Symptomy reakcji stresowej:

Symptomy reakcji stresowej:



Symptomy mięśniowe:

Symptomy mięśniowe:

postawa spięta, zaciśnięte

postawa spięta, zaciśnięte

szczęki, napięte mięśnie szyi, pleców (zgarbione

szczęki, napięte mięśnie szyi, pleców (zgarbione

ramiona), ręce splecione,

ramiona), ręce splecione,



Symptomy oddechowe:

Symptomy oddechowe:

oddech spłycony, szybkie

oddech spłycony, szybkie

oddychanie, czasem gwałtowne ,,łapanie”

oddychanie, czasem gwałtowne ,,łapanie”

powietrza.

powietrza.



Reakcje bólowe:

Reakcje bólowe:

bóle głowy, pleców, szyi, żołądka,

bóle głowy, pleców, szyi, żołądka,

klatki piersiowej.

klatki piersiowej.



Reakcje układu trawiennego:

Reakcje układu trawiennego:

biegunka lub

biegunka lub

zaparcia, niestrawność lub nadmierny apetyt.

zaparcia, niestrawność lub nadmierny apetyt.



Inne objawy;

Inne objawy;

zaczerwienienie skóry, drapanie,

zaczerwienienie skóry, drapanie,

pocenie się , suchość w ustach, gęsta ślina,

pocenie się , suchość w ustach, gęsta ślina,

zgrzytanie zębami.

zgrzytanie zębami.



Większość badaczy zgadza się z opinią, że

Większość badaczy zgadza się z opinią, że

zarówno nadmiar jak i niedobór reakcji

zarówno nadmiar jak i niedobór reakcji

stresowych organizmu, może prowadzić do

stresowych organizmu, może prowadzić do

choroby. Wśród

choroby. Wśród

zaburzeń spowodowanych zbyt niskim stopniem

zaburzeń spowodowanych zbyt niskim stopniem

pobudzenia wymienia się: choroby zapalne

pobudzenia wymienia się: choroby zapalne

(RZS), niektóre typy depresji, niedoczynność

(RZS), niektóre typy depresji, niedoczynność

tarczycy.

tarczycy.

Tkanka lub organ, który zareaguje na działanie stresorów,

Tkanka lub organ, który zareaguje na działanie stresorów,

względnie długotrwałymi zmianami nazywamy narządem

względnie długotrwałymi zmianami nazywamy narządem

końcowym. Zależy to od:

końcowym. Zależy to od:

a)

a)

czynników genetycznych- wrodzonych predyspozycji

czynników genetycznych- wrodzonych predyspozycji

danego osobnika

danego osobnika

b)

b)

środowiskowych-

środowiskowych- które zwiększają

prawdopodobieństwo uszkodzenia właśnie danego
narządu np. odżywianie sprzyjające miażdżycy.

c) stopnia zaangażowania danego narządu w
reakcję np.. układ kostny wobec stresora fizycznego

Koncepcja słabego ogniwa

Koncepcja słabego ogniwa

To organ najbardziej podatny na

To organ najbardziej podatny na

uszkodzenie u danego człowieka z

uszkodzenie u danego człowieka z

powodów genetycznych,

powodów genetycznych,

uprzednich urazów, lub choroby.

uprzednich urazów, lub choroby.

Typowym ,,słabym ogniwem” jest

Typowym ,,słabym ogniwem” jest

kręgosłup, zwłaszcza jego część

kręgosłup, zwłaszcza jego część

krzyżowa i lędźwiowa.

krzyżowa i lędźwiowa.

Reakcja stresowa ---

Reakcja stresowa ---

pobudzenie układu

pobudzenie układu

współczulnego.

współczulnego.

Skurcz mięśni grzbietu jest

Skurcz mięśni grzbietu jest

elementem reakcji ,,walcz lub

elementem reakcji ,,walcz lub

uciekaj” – umożliwia przybranie

uciekaj” – umożliwia przybranie

przez ciało pozycji gotowości do

przez ciało pozycji gotowości do

działania. Gdy takie działanie nie

działania. Gdy takie działanie nie

wystąpi, skutkiem ubocznym jest

wystąpi, skutkiem ubocznym jest

nierównomierne napięcie mięśni

nierównomierne napięcie mięśni

powodujące zesztywnienie i ból.

powodujące zesztywnienie i ból.

Indywidualna podatność na różne schorzenia wykazuje silne

Indywidualna podatność na różne schorzenia wykazuje silne

zróżnicowanie populacyjne.

zróżnicowanie populacyjne.



Prawdopodobieństwo

Prawdopodobieństwo

nadciśnienia, które ma

nadciśnienia, które ma

podłoże stresogenne jest

podłoże stresogenne jest

3-krotnie wyższe wśród

3-krotnie wyższe wśród

czarnych Amerykanów ,

czarnych Amerykanów ,

niż u białych. Wykazano

niż u białych. Wykazano

ponadto , że czarni

ponadto , że czarni

Amerykanie w większym

Amerykanie w większym

stopniu reagują na

stopniu reagują na

stresory, wydzielaniem

stresory, wydzielaniem

typowych substancji dla

typowych substancji dla

reakcji stresowej ( ACTH,

reakcji stresowej ( ACTH,

kortyzolu)

kortyzolu)

Typowe uszkodzenia narządów końcowych

Typowe uszkodzenia narządów końcowych

wskutek długotrwałego działania stresu (tzw.

wskutek długotrwałego działania stresu (tzw.

choroby z przystosowania)

choroby z przystosowania)



Wrzody trawienne żołądka i dwunastnicy

Wrzody trawienne żołądka i dwunastnicy



Wrzodziejące zapalenie okrężnicy

Wrzodziejące zapalenie okrężnicy



Samoistne nadciśnienie

Samoistne nadciśnienie



Arytmia

Arytmia



Migrena

Migrena



Choroba Raynauda

Choroba Raynauda



Alergie

Alergie



Astma oskrzelowa

Astma oskrzelowa



Choroby skóry (egzema, pokrzywka, łuszczyca)

Choroby skóry (egzema, pokrzywka, łuszczyca)



Obniżenie odporności

Obniżenie odporności



Bóle wynikające z zaburzeń układu mięśniowo-kostnego

Bóle wynikające z zaburzeń układu mięśniowo-kostnego

(bóle głowy, szyi)

(bóle głowy, szyi)

Dramatyczny fenomen stresogennego wpływu

Dramatyczny fenomen stresogennego wpływu

współczesnej cywilizacji -

współczesnej cywilizacji -

KAROSHI- śmierć z

KAROSHI- śmierć z

przepracowania!!!

przepracowania!!!



Spowodowana stanem , w

Spowodowana stanem , w

którym organizm gwałtownie

którym organizm gwałtownie

osiąga fazę wyczerpania

osiąga fazę wyczerpania

ogólnego zespołu

ogólnego zespołu

przystosowania. Zjawisko

przystosowania. Zjawisko

często notowane w Japonii,

często notowane w Japonii,

związane z psychofizycznym

związane z psychofizycznym

przeciążeniem pracą przy

przeciążeniem pracą przy

jednoczesnym głębokim

jednoczesnym głębokim

przekonaniu o nieuchronności

przekonaniu o nieuchronności

wykonywania obowiązków.

wykonywania obowiązków.



Specyfika kulturowa

Specyfika kulturowa

ukształtowała tzw. ,,japoński

ukształtowała tzw. ,,japoński

charakter” – obsesja ciągłego

charakter” – obsesja ciągłego

doskonalenia ograniczająca

doskonalenia ograniczająca

jednocześnie swobodę

jednocześnie swobodę

działania.

działania.

Ile potrafimy wytrzymać ? Czy nasza zdolność

Ile potrafimy wytrzymać ? Czy nasza zdolność

stawiania czoła wyzwaniom życia i wiążących

stawiania czoła wyzwaniom życia i wiążących

się z tym konsekwencji jest nieograniczona?

się z tym konsekwencji jest nieograniczona?



Wg. Hansa Seyle’ego

Wg. Hansa Seyle’ego

sumaryczna tolerancja

sumaryczna tolerancja

każdego człowieka na stres

każdego człowieka na stres

ulega wyczerpaniu podczas

ulega wyczerpaniu podczas

całego życia. Każdy ma

całego życia. Każdy ma

genetycznie przekazaną

genetycznie przekazaną

określoną, właściwą dla

określoną, właściwą dla

siebie zdolność przetrwania

siebie zdolność przetrwania

pewnej liczby

pewnej liczby

stresogennych bodźców,

stresogennych bodźców,

gdy zostanie przekroczona,

gdy zostanie przekroczona,

organizm nie będzie w

organizm nie będzie w

stanie dalej adekwatnie

stanie dalej adekwatnie

reagować.

reagować.

Dlaczego reakcja stresowa nam szkodzi?

Dlaczego reakcja stresowa nam szkodzi?



Każdorazowo po stadium

Każdorazowo po stadium

odporności następuje stadium

odporności następuje stadium

wyczerpania. Każda

wyczerpania. Każda

biologiczna aktywność

biologiczna aktywność

pozostawia pewne

pozostawia pewne

nieodwracalne ,,chemiczne

nieodwracalne ,,chemiczne

blizny” . Stadium wyczerpania

blizny” . Stadium wyczerpania

po przejściowym żądaniu

po przejściowym żądaniu

stawianym organizmowi jest

stawianym organizmowi jest

odwracalne, ale całkowite

odwracalne, ale całkowite

wyczerpanie wszystkich

wyczerpanie wszystkich

magazynów ,,głębinowej

magazynów ,,głębinowej

energii” nie jest , w miarę jak

energii” nie jest , w miarę jak

zapasy się kurczą nadchodzi

zapasy się kurczą nadchodzi

starość, a w końcu i smierć.

starość, a w końcu i smierć.