KATEDRA MEDYCYNY SĄDOWEJ A.M. WE

WROCŁAWIU

ZAKŁAD PRAWA MEDYCZNEGO

Prof. dr hab.

Barbara

Barbara

Świątek

PRAWO MEDYCZNE

Zabójstwa uprzywilejowane.

ZABÓJSTWA

UPRZYWILEJOWANE

Pozbawienie życia człowieka to zabójstwo, choć

jego formy uwzględnione w kodeksie karnym są
różnorodne, aczkolwiek wszystkie karalne. W
prawie polskim nie ma określenia „morderstwo”.

Art. 148 k.k. paragraf 1:
Kto zabija człowieka, podlega karze pozbawienia

wolności na czas nie krótszy od lat 8, karze 25
lat

pozbawienia

wolności

albo

karze

dożywotniego pozbawienia wolności.

ZABÓJSTWA

UPRZYWILEJOWANE

Paragraf 2 :
Kto zabija człowieka:
1)ze szczególnym okrucieństwem,
2)w związku z wzięciem zakładnika, zgwałceniem

albo rozbojem,

3)w wyniku motywacji zasługującej na szczególne

potępienie,

4)z

użyciem

broni

palnej

lub

materiałów

wybuchowych,
podlega karze pozbawienia wolności na czas nie
krótszy od lat 12, karze 25 lat
pozbawienia wolności albo karze dożywotniego
pozbawienia wolności

Paragraf 3:

Karze określonej w par. 2 podlega, kto jednym
czynem zabija więcej niż jedną osobę lub był
wcześniej prawomocnie skazany za zabójstwo.

ZABÓJSTWA

UPRZYWILEJOWANE

Paragraf 4.
Kto zabija człowieka pod wpływem silnego

wzburzenia usprawiedliwionego okolicznościami,

Podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat

10.

Jest to zabójstwo, zwane na zachodzie zabójstwem w

afekcie. Silne wzburzenie ustalają biegli z
zakresu psychiatrii i psychologii.

 
Art. 150 k.k. – eutanazja.
Art. 151 k.k. – pomoc przy samobójstwie.

ZABÓJSTWA

UPRZYWILEJOWANE

Nieumyślne spowodowanie śmierci.
Art. 155 k.k. : Kto nieumyślnie powoduje śmierć

człowieka,

Podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy

do lat 5.

Decydujące znaczenie dla oceny prawnej ma

charakter czynu i ustalenie czy sprawca miał
świadomość skutków tego czynu i na nie się
godził

ZABÓJSTWA

UPRZYWILEJOWANE

Ten czyn przestępny niejednokrotnie przypisywany

jest lekarzom, popełniającym błąd lekarski i
dotyczy przypadków , w których doszło do
śmierci pacjenta. Taka kwalifikację karna czynu
lekarza uważam za nieuzasadnioną. Przypadki
takie dotyczyły bowiem osób z zazwyczaj
grożącymi śmiercią bąź śmiertelnymi urazami lub
schorzeniami, przy leczeniu których lekarze
popełnili błędy, ale nie te błędy doprowadziły do
zgonu. Mogły one co najwyżej zmniejszyć lub
zniweczyć szansę przeżycia, o ile w ogóle takowa
była. Natomiast np. nieprawidłowe prowadzenie
porodu w wyniku czego dochodzi do śmierci
kobiety ( np. nie rozpoznanie mimo objawów
pęknięcia macicy i nie dokonanie zabiegu
operacyjnego) spełnia warunki nieumyślnego
spowodowania śmierci człowieka.

ZABÓJSTWA

UPRZYWILEJOWANE

Art. 158. Paragraf 1.
Kto bierze udział w bójce lub pobiciu, w którym

naraża

się

człowieka

na

bezpośrednie

niebezpieczeństwo utraty życia albo nastąpienie
skutków określonych w art. 156 par.1 lub 157
par.1,

Podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Paragraf 2. Jeżeli następstwem bójki lub pobicia jest

ciężki uszczerbek na zdrowiu sprawca

Podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy

do lat 8.

Paragraf 3.Jeżeli następstwem bójki lub pobicia jest

śmierć człowieka, sprawca

Podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat

10.

ZABÓJSTWA

UPRZYWILEJOWANE

Jest to śmierć w wyniku pobicia, nie jest to

zabójstwo uprzywilejowane ze względu na
charakter czynu, ale z powodu:

• niemożności ustalenia konkretnego sprawcy

śmiertelnego urazu, gdy w zdarzeniu brało udział
kilka osób,

• miało miejsce pobicie a sprawca nie godził się na

skutek śmiertelny.

ZABÓJSTWA

UPRZYWILEJOWANE

Wyłączenie odpowiedzialności karnej także przy

przestępstwie pozbawienia życia.

Art. 25. Par.1.Nie popełnia przestępstwa, kto w

obronie

koniecznej

odpiera

bezpośredni,

bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro
chronione prawem.

Par.2.W razie przekroczenia granic obrony

koniecznej , w szczególności gdy sprawca
zastosował sposób obronuy niewspółmierny do
niebezpieczeństwa

zamachu,

sąd

może

zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a
nawet odstąpić od jej wymierzenia.

Par. 3. Sąd odstępuje od wymierzenia kary,

jeżeli przekroczenie granic obrony koniecznej
było

wynikiem

strachu

lub

wzburzenia

usprawiedliwionych okolicznościami zamachu.

ZABÓJSTWA

UPRZYWILEJOWANE

Art. 26. Par. 1. Nie popełnia przestępstwa, kto działa w

celu uchylenia bezpośredniego niebezpieczeństwa
grożącego jakiemukolwiek dobru chronionemu
prawem, jeżeli niebezpieczeństwa nie można
inaczej uniknąć , a dobro poświęcone przedstawia
wartość niższą od dobra ratowanego.

Par. 2. Nie popełnia przestępstwa także

ten, kto, ratując dobro chronione prawem w
warunkach określonych w par. 1. poświęca dobro,
które nie przedstawia wartości oczywiście wyższej
od dobra ratowanego.

Par. 3. W razie przekroczenia granic stany

wyższej konieczności, sąd może zastosować
nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić
od jej wymierzenia.

Par. 4. Przepisy par. 2 nie stosuje się,

jeżeli sprawca poświęca dobro, które ma
szczególny obowiązek chronić nawet z narażeniem
się na niebezpieczeństwo osobiste.

ZABÓJSTWA

UPRZYWILEJOWANE

Art. 31. Par. 1. Nie popełnia przestępstwa , kto, z

powodu

choroby

psychicznej,

upośledzenia

umysłowego lub innego zakłócenia czynności
psychicznych, nie mógł w czasie czynu rozpoznać
jego

znaczenia

lub

pokierować

swoim

postępowaniem.

Par. 2. Jeżeli w czasie popełnienia

przestępstwa zdolność rozpoznania znaczenia
czynu lub kierowania postępowaniem była w
znacznym

stopniu

ograniczona,

sąd

może

zastosować nadzwyczjne złagodzenie kary.

Par. 3. Przepisów par. 1 i 2 nie stosuje się,

gdy sprawca wprawił się w stan nietrzeźwości lub
odurzenia

lub

powodujący

wyłączenie

lub

ograniczenie poczytalności, które przewidywał lub
mógł przewidzieć