LEPISZCZA BITUMICZNE

Całość na podstawie:
Szymański E.: Materiały budowlane. WSiP, Warszawa 2003

Definicje

LEPISZCZAMI BITUMICZNYMI nazywa się

organiczne substancje wiążące, które

zawdzięczają swoje właściwości zjawiskom

fizycznym (adhezji i kohezji), umożliwiających im

zmianę konsystencji.
Właściwość ta odróżnia lepiszcza od spoiw, w

których zasadniczą role podczas wiązania

odgrywają reakcje chemiczne.

• Adhezja - przyleganie, łączenie się powierzchni

dwóch różnych (stałych lub ciekłych) ciał (faz) na

skutek przyciągania międzycząsteczkowego.

Przykładem adhezji jest klejenie, spawanie,

galwaniczne nakładanie warstw metalicznych

• Kohezja - spójność, wzajemne przyciąganie się

cząsteczek danej substancji, spowodowane siłami

oddziaływań międzycząsteczkowych.

PODZIAŁ

Lepiszcza bitumiczne w zależności od

pochodzenia dzieli się na:

• asfaltowe,
• smołowe.

Lepiszcza smołowe

są substancjami o

dużej toksyczności,

oddziałującymi

kancerogennie

(rakotwórczo),

dlatego

nie są już stosowane

w budownictwie

.

Lepiszcza asfaltowe

, czyli asfalty,

można — ze względu na pochodzenie —

podzielić na: naturalne i ponaftowe .

ASFALTY

• Asfalty stanowią

mieszaninę węglowodorów

wielkocząsteczkowych pochodzenia
naturalnego lub otrzymywaną z przeróbki ropy
naftowej.

• Odznaczają się

całkowitą odpornością na

działanie wody, kwasów i ługów; rozpuszczają
się w dwusiarczku węgla, benzynie, benzolu i
innych rozpuszczalnikach.

• Mają barwę czarną

, a

konsystencję stałą

lub

półpłynną

.

• Pod wpływem ogrzewania

miękną i

przechodzą w stan ciekły.

Cechy ASFALTÓW

ASFALTY

CHARAKTERYZUJĄ SIĘ

– temperaturą mięknienia,

– penetracją,

– temperaturą łamliwości,

– ciągliwością oraz

– lepkością

dynamiczną

.

• W temperaturze mięknienia asfalt badany metodą

pierścienia i kuli (PiK) pod wpływem nacisku kulki
stalowej opadnie z pierścienia na długość 25 mm

• Penetracja jest to właściwość określająca

konsystencję asfaltu w normalnych warunkach. Miarą
penetracji asfaltu jest głębokość, na jaką zanurza się
w nim znormalizowana igła penetrometru poddana
stałemu obciążeniu, w czasie 5 sekund, w
temperaturze 25°C .

Cechy ASFALTÓW

• Temperatura łamliwości

asfaltu jest to

najwyższa temperatura, w której cienka warstwa

asfaltu, naniesiona na blaszkę, pęka lub

zarysowuje się przy jej wygięciu

• Ciągliwość

oznacza właściwość plastyczną

asfaltu, określoną długością, do jakiej daje się

rozciągać bez zerwania normowa próbka asfaltu

w duktylometrze

• Lepkość dynamiczna

(współczynnik lepkości

dynamicznej) oznacza współczynnik tarcia

wewnętrznego, powstającego przy przesuwaniu

się względem siebie dwóch równoległych warstw

badanego asfaltu w określonej temperaturze

(+60°C). Jednostką współczynnika η jest 1 Pa •

s. Pomiar lepkości przeprowadza się w

lepkościomierzu obrotowym (Rheotest typu RV).

ASFALTY NATURALNE

Asfalty naturalne występują

w przyrodzie

przeważnie w pobliżu złóż ropy naftowej w
postaci złóż bitumicznych o zawartości
czystego asfaltu 5 ÷ 98% lub skał
bitumicznych — nasyconych skał porowatych,
zwykle wapieni, dolomitów, rzadziej
piaskowców, w których zawartość czystego
asfaltu wynosi 10 ÷ 15% .

Asfalty naturalne są twarde i dlatego nie
stosuje się ich samodzielnie jako lepiszcza;
stanowią natomiast dodatek (5 ÷ 15%) do
asfaltów

ponaftowych lub smół.

ASFALTY PONAFTOWE

Asfalty ponaftowe są pozostałością

(najcięższą frakcją) po destylacji ropy
naftowej

prowadzonej dwustopniowo w

instalacjach rurowo-wieżowych.
W zależności od stopnia przeróbek technologicznych
pozostałość podestylacyjna ropy naftowej ma różne
właściwości.
Otrzymuje się z niej asfalty drogowe i
przemysłowe.
Asfalty przemysłowe

klasyfikuje się

w zależności

od

• temperatury mięknienia i
• stopnia uplastycznienia

(penetracji).

Zastosowanie asfaltów

przemysłowych

Asfalty przemysłowe stosuje się głównie w
przemyśle materiałów budowlanych jako:

• masy powłokowe i masy impregnacyjne do

produkcji papy,

• główny składnik lepików, kitów oraz
• masy izolacyjne do pokrywania np. rurociągów

W czasie przechowywania asfalt trzeba chronić

przed dostępem powietrza,
wilgocią oraz
bezpośrednim działaniem promieni słonecznych.

Wyroby z lepiszczy asfaltowych stosowane

do izolacji przeciwwodnych

Podstawowymi materiałami do izolacji

przeciwwilgociowych są:

– materiały

bitumiczne płynne

oraz

– papy

.

Do grupy płynnych materiałów
bitumicznych należą:

– emulsje asfaltowe,
– roztwory asfaltowe,
– lepiki oraz masy asfaltowe,
– kity asfaltowe,
– lakiery

asfaltowe.

Wyroby z lepiszczy asfaltowych stosowane

do izolacji przeciwwodnych

PAPA

jest materiałem rolowym, składającym

się z

wkładki

(np. z tektury, tkaniny z włókien

naturalnych szklanych lub sztucznych, folii)

nasyconej bitumem

lub dodatkowo

powleczonej bitumem

z

posypką,

bez posypki albo
z przyklejoną

folią metalową

.

Ze względu na sposób impregnacji
powierzchni rozróżnia się:



papy izolacyjne,



papy z mineralizowaną powłoką,



papy z modyfikowaną powłoką.

Wyroby z lepiszczy asfaltowych stosowane

do izolacji przeciwwodnych

Oprócz asfaltowych pap tekturowych do

izolacji przeciwwilgociowych stosuje się:

• papę asfaltową na osnowie z welonu

szklanego,

• papę asfaltową na osnowie z tkanin

technicznych,

• papy zgrzewalne na włókninie poliestrowej,

• papy polimerowo-asfaltowe zgrzewalne na

włókninie poliestrowej lub włókninie
przeszywanej,

• papy zgrzewalne na osnowie zdwojonej

przeszywanej, wykonanej z tkaniny szklanej
i welonu szklanego.

Wyroby z lepiszczy asfaltowych stosowane

do izolacji przeciwwodnych

Do grupy pap asfaltowych zalicza się
gonty papowe produkowane z pap
na welonie z włókien szklanych.

PŁYNNE MATERIAŁY BITUMICZNE

Emulsje asfaltowe

Są to zawiesiny drobnych cząstek asfaltu o
wielkości < 10 μm w wodzie.

Otrzymuje się je

przez mechaniczne

mieszanie (w młynkach emulsyjnych) asfaltu z
wodą i z dodatkiem

emulgatorów

(mydło sodowe lub potasowe, kwasy

tłuszczowe)

i

stabilizatorów

,

które zapewniają trwałość układu

.

Rozróżnia się

emulsje asfaltowe:



do izolacji przeciwwilgociowych



stosowane w budownictwie drogowym.

PŁYNNE MATERIAŁY BITUMICZNE

Emulsje asfaltowe

do izolacji przeciwwilgociowych

w zależności od rodzaju użytych emulgatorów mogą
być:

A — anionowe,
K — kationowe.

Emulsje stosuje się do:

 pokryć izolacyjnych przeciwwilgociowych

i

 robót konserwacyjnych na podłożach

betonowych, murach ceglanych itp.

Barwa emulsji jest brunatna. Trwałość wynosi
minimum 3 miesiące od daty produkcji.
Emulsje powinny być przechowywane i
transportowane w temperaturze

powyżej 5

o

C

.

ASFALTOWE PASTY EMULSYJNE

Asfaltowe pasty emulsyjne

są to

trójfazowe układy koloidalne składające

się z

 wody,
 asfaltu i
 gliny bentonitowej

.

W zależności od temperatury mięknienia

i przeznaczenia rozróżnia się trzy

rodzaje asfaltowej pasty emulsyjnej:

 NP - pasta niskotopliwą
 SP - pasta średniotopliwa
 WP - pasta wysokotopliwą

ASFALTOWE PASTY EMULSYJNE

• NP - pasta niskotopliwą

stosowana

jako materiał gruntujący oraz materiał

do zacierania rys, pęknięć i ubytków w

podłożu betonowym, ceglanym itp., w

szczególności przy robotach

izolacyjnych wykonywanych w

podziemiach;

• SP - pasta średniotopliwa

stosowana

do wykonywania samonośnych powłok

przeciwwilgociowych typu lekkiego oraz

do konserwacji pokryć dachowych;

ASFALTOWE PASTY EMULSYJNE

• WP - pasta wysokotopliwą

modyfikowana lateksem

, stosowana do

wykonywania:

•

samonośnych

powłok przeciwwilgociowych

typu lekkiego w trudniejszych warunkach budowlanych
(

podłoże narażone na odkształcenia termiczne, rysy skurczowe

),

• konserwacji pokryć papowych

,

• przyklejania materiałów ocieplających

,

zwłaszcza płyt z wełny mineralnej, zarówno do podłoża
betonowego, jak i blach fałdowych

oraz do

• klejenia welonu szklanego

przy izolacjach

natryskowych i pracach dekarskich

.

LEPIKI asfaltowe

Lepiki asfaltowe.

Ze względu na sposób

stosowania dzieli się je na: lepiki stosowane na

zimno i lepiki stosowane na gorąco.

Lepiki asfaltowe stosowane na zimno

to mieszanina:



asfaltów,



wypełniaczy (

w postaci mączki lub włókien

),



plastyfikatorów i



rozpuszczalników.

W zależności od konsystencji rozróżnia się

dwa rodzaje lepiku:

P

— o konsystencji półciekłej,

G

— o konsystencji gęstoplastycznej.

LEPIKI

Lepiki asfaltowe stosowane na gorąco

stanowią mieszanki

asfaltów i

wypełniaczy z ewentualnymi dodatkami
uplastyczniającymi

(oleje, paki

tłuszczowe itp.).
Mają konsystencję ciała stałego i barwę
czarną. Temperatura mięknienia -

60÷80° C

, wilgotność do 0,5%.

Ze względu na skład lepiki stosowane na
gorąco dzieli się na

lepiki

bez wypełniaczy
z wypełniaczami

(zawartość wypełnienia do 35%),

.

MASY ASFALTOWE

Najczęściej stosowane są:

• masa asfaltowo-aluminiowa,

• masa asfaltowo-kauczukowa,

• dyspersyjna masa asfaltowo-kauczukowa i

• asfaltowa

masa zalewowa

.

Masa asfaltowo-aluminiowa

jest

mieszaniną asfaltów modyfikowanych z:

• żywicami syntetycznymi,

• pasty z proszkiem aluminiowym,

• rozpuszczalników i
• dodatków uszlachetniających

.

Może być stosowana do wykonania górnej

warstwy pokryć antykorozyjnych, pokryć

dachowych (wszystkich typów).

MASY ASFALTOWE

Masa asfaltowo-kauczukowa

może mieć

konsystencję:
ciekłą, półciekłą

albo

półgęstą.

Ma dobrą przyczepność do stali i suchego
betonu i dość dobrą do wilgotnego betonu.

Może być stosowana do gruntowania
podłoży i wykonywania izolacji
przeciwwilgociowych oraz do
zabezpieczania i konserwacji pokryć
dachowych z pap asfaltowych

.

MASY ASFALTOWE

• Dyspersyjna masa asfaltowo-kauczukowa

jest wodną emulsją asfaltów ponaftowych, gliny
bentonitowej oraz dodatków w postaci
kauczuków syntetycznych i inhibitorów korozji.
Ma barwę

brunatną, zawartość wody max 60%.

Wykazuje zdolność

do rozcieńczania wodą, czas

tworzenia powłoki nie dłuższy niż 6 godzin.

Jest stosowana

na zimno do wykonywania

izolacji wodochronnych i gruntowania podłoża.

• Asfaltowa masa zalewowa

jest to substancja

składająca się z asfaltu modyfikowanego
kauczukiem syntetycznym, mieszaniny
wypełniaczy pylastych i włóknistych oraz
dodatków uszlachetniających.

KITY ASFALTOWE

Asfaltowy kit uszczelniający

.

Jest to substancja składająca się z:

• asfaltów ponaftowych (60 ÷ 70%),

• wypełniaczy (25 ÷ 35%),

• plastyfikatorów

i

dodatków (5 ÷ 10%)

zwiększających przyczepność kitu do

powierzchni konstrukcji.

Kit ma barwę czarną. W temperaturze 18°C
łatwo daje się ugniatać i formować w palcach.
Kity asfaltowe są mrozoodporne i plastyczne,
stosowane w budownictwie do wypełniania
szczelin dylatacyjnych.

LAKIERY ASFALTOWE

Lakiery asfaltowe

są to roztwory asfaltów

(z dodatkiem żywic syntetycznych) w
odpowiednich rozpuszczalnikach.
Lakiery te są nieprzesiąkliwe, o czarnej
barwie i odznaczają się dużą odpornością
na korozję.

Stosuje się je jako powłoki ochronne rur
kanalizacyjnych i wodociągowych,
metalowych części instalacji sanitarnych,
wentylacyjnych, znajdujących się w
wodzie lub pod ziemią

PAPY

Papy asfaltowe na tekturze
budowlanej mogą mieć różne
przeznaczenie, toteż dzieli się je na trzy
rodzaje:

 izolacyjne,
 podkładowe oraz
 wierzchniego krycia.

Każdy rodzaj papy ma kilka odmian,
różniących się gramaturą tektury i
zawartością asfaltu.

PAPY

Papy asfaltowe na welonie z włókien

szklanych

otrzymuje się przez powlekanie

z obu stron welonu masą asfaltową z

dodatkiem wypełniaczy mineralnych,

posypanie obustronnie posypką z piasku

lub mączką chlorytowo-serycytową
W zależności od przeznaczenia papy te
dzieli się na

dwa typy

.

P

—

podkładowe

, na dolne warstwy pokryć

dachowych oraz do izolacji

przeciwwilgociowych i

wodoszczelnych,

W

—

wierzchniego krycia

, do wykonywania

wierzchniej warstwy pokryć dachowych.

PAPY ASFALTOWE

Papy asfaltowe podkładowe

na włókninie przeszywanej otrzymuje się w wyniku

nasycenia włókniny asfaltem impregnacyjnymi,

obustronnego powleczenia jej masą asfaltową z

dodatkiem wypełniaczy mineralnych i posypania

(również z obu stron) drobnym piaskiem lub mączką

mineralną.

Papę asfaltową zgrzewalną

na osnowie

zdwojonej przeszywanej z tkaniny szklanej

i welonu szklanego otrzymuje się przez nasycenie

osnowy asfaltem impregnacyjnym, powleczenie z obu

stron asfaltową masą powłokową, nałożenie na

spodnią stronę papy przekładki antyadhezyjnej i

posypanie strony wierzchniej drobnoziarnistą posypką

mineralną. Osnowę papy stanowi zdwojona

przeszywana warstwa składająca się z tkaniny
szklanej i welonu szklanego

PAPY

Polimerowo-asfaltowe papy
zgrzewalne

na osnowie z włókniny

poliestrowej dzieli się na:

• wierzchniego krycia

WF/250/4000,

• podkładowe

PF/250/4000.

Są to papy zgrzewalne, modyfikowane
kauczukiem termoplastycznym butadienowo-
styrenowym.
Wierzchnia warstwa tych pap jest pokryta
posypką mineralną.

Główne zastosowanie:

do wykonywania

pokryć dachowych i izolacji wodochronnych.
Papy przykleja się do podłoża oraz łączy
miedzy sobą metodą zgrzewania.