rodzaj

STAPHYLOCO
CUS

najważniejsze gatunki patogenne dla
człowieka, cechy wspólne gronkowców,
diagnostyka

Staphylococus=
gronkowiec

staphyle=grona

• klasa: ziarenkowce /ziarniaki
• rodzina: micrococcaceae
• rodzaj: gronkowce
• bakterie Gram-dodatnie (+)
• występują w skupiskach przypominających

grona (są wynikiem licznych podziałów na
wielu płaszczyznach)

• małe, okrągłe komórki 1µm
• brak zdolności do ruchu
• rosną w warunkach tlenowych i

beztlenowych

Staphylococus

s.aureus- rybitolowy kw.tejcholowy w ścianie kom
s.epidermidis- glicerolowy kw.tejcholowy w ścianie kom

Staphylococus-

charakterystyka

• niezarodnikujące
• niekwasooporne
• wytwarzają katalazę
• zdolność beztlenowego

rozkładu glukozy

• najbardziej rozpowszechnione drobnoustroje

w przyrodzie

• najczęściej występują na skórze i błonach

śluzowych

• znajdują się również w powietrzu, kurzu, w

glebie, wodzie, ściekach, mleku i jego
produktach

Staphylococus-

charakterystyka

Za zakażenia odpowiedzialne są
pozakomórkowe enzymy i
egzotoksyny tj:
*koagulaza
*L-toksyna
*leukocydyna
*eksfoliatyny
*enterotoksyny
*toksyna wstrząsu toksycznego TSST-1

Staphylococus-

charakterystyka

1)Właściwości fizyczne
-optymalna temp wzrostu 30-37

st.C

-optymalne pH: 7.0-7.5
-wytrzymałe na wysychanie
-duża odporność na działanie

różnych czynników fizycznych
i chemicznych

Staphylococus-

charakterystyka

2)Chorobotwórczość:
-wywołują szereg schorzeń o różnym

umiejscowieniu, objawach i przebiegu

-najpospolitsze zakażenia to skórne procesy

miejscowe

(trądzik, czyrak, ropienie ran)
-zakażenia można podzielić na
 schorzenia skóry
 schorzenia błon śluzowych i surowiczych (angina,

zapalenie jelit, nieżyt bł.śluzowych
dr.oodechowych)

 schorzenia narządowe (zap.wsierdzia, sutków)
 schorzenia limfogenne (zap.szpiku kostnego)
 posocznice i ropawice

Staphylococus-

charakterystyka

2)Chorobotwórczość CD:
-łatwo uodparniają się na antybiotyki (przewaga nad
paciorkowcami, pneumokokami)
-jedna z najczęstszych przyczyn zatruć pokarmowych
-wywołują częste zapalenia wewnątrzszpitalne /
pooperacyjne
-w leczeniu najskuteczniejsze są autoszczepionki (nie ma
skutecznej szczepionki przeciwko zakażeniom
gronkowcowym)
-leczenie penicylinazoopornymi penicylinami,
cefalosporynami, wankomycyną, erytromycyna

3)Epidemiologia:
-rezerwuarem jest chory lub nosiciel (gronkowce
znajdują się przeważnie na śluzówkach nosa)
-zarazki rozprzestrzeniają się głównie drogą kropelkową

Najważniejsze gatunki

(ok. 30

gatunków)

S.aureus

(gronkowie

c złocisty)

-potencjalnie chorobotówrczy

-wytwarzają koagulazę (koagulazo-dodatni)

-częsty czynnik etiologiczny zakażeń i epidemii szpitalnych

-najczęstszy patogen bakteryjnych zakażeń człowieka obok

E.coli

S.epidermidi

s

-zazwyczaj niechorobotwórczy

-nie wytwarzają koagulazy (koagulazo-ujemny)

-częsty czynnik etiologiczny zakażeń u chorych z wszczepionym

ciałem obcym (dyskretne objawy kliniczne)

-nie zawiera toksyn

-nie wytwarza złocistego/pomarańczowego barwnika

-większe rozmiary (do 1,5µm)

S.saprophyti

cus

-zazwyczaj niechorobotwórczy

-nie wytwarzają koagulazy (koagulazo-ujemny)

-ostre zakażenia ukł.moczowego u młodych kobiet

-nie zawiera toksyn

-nie wytwarza złocistego/pomarańczowego barwnika

-większe rozmiary (do 1,5µm)

Podstawą w/w podziału są właściwości chorobotwórcze, biochemiczne
oraz skład ściany komórkowej

Najważniejsze gatunki

Gronkowce kogulazo-

dodatnie

S. AUREUS

(gronkowiec złocisty)

-żółte kolonie
-miejscowe, ropne zakażania
(czyraki, liszaj, zakażania ran,
pogrypowe zapalenie płuc, sepsa)
-choroby wywołane toksynami : gronkowcowe

zatrucie pokarmowe,

zespół wstrząsu toksycznego
-produkuje pozakomórkowe toksyny i enzymy (koagulazę, L-
toksynę, leukocydynę,

eksfoliatyny enterotoksyny)

-wrażliwy na nowibicynę

Gronkowce kogulazo-

ujemne (CNS)

-składnik normalnej flory skóry i śluzówek
-bakterie oportunistyczne
-zakażenia tylko w przypadku osób

szczególnie wrażliwych

LECZENIE:
leczenie

antybiotykowe

często

problematyczne,

zależne od wielooporności danego szczepu

Gronkowce kogulazo-

ujemne

S. EPIDERMIDIS

-odpowiedzialny za

70-80% zakażeń
powodowanych
przez CNS

-wrażliwy na

nowobicynę

S. SAPROPHYTICUS

-odpowiedzialny za 10-20%

ostrych zakażeń
ukł.moczowego

-może być przyczyną

nieswoistych zapaleń
cewki moczowej u
aktywnych seksualnie
meżczyzn

-odporne na nowobicynę

DZIĘKUJĘ ZA

UWAGĘ

