Profilaktyka raka piersi

Dr med. Paweł Rzymski

Rak piersi

• Zapadalność świat - 900 tys- 1 mln
• Polska - 10 tys
• Zgony świat 370 - 400 tys
• Polska - 5 tys
• W ciągu wojny w Wietnamie więcej

kobiet umarło w USA na raka piersi
niż zginęło żołnierzy

Badania przesiewowe

• Autobadanie - bez wpływu na

przeżycie

• Mammografia + badanie

przedmiotowe = = spadek
ryzyka zgonu

Mammografia

• 7 - 10 % zmian badalnych nie

uwidacznia się

• raki interwałowe
• niepotrzebne biopsje
• kontrola jakości
• koszty

Skrining

• 61% < 2,1 cm pN0
• 12% > 2,0 cm pN0
• 21 % < 2 cm pN1
• 6 % > 2 cm pN1
• DCIS - 13 %
• Inwazyjny 87 %

Breast Cancer Rev Treatment 1994

Skrining metoda

• Dwie projekcje
• Badanie przedmiotowe
• Zdjęcia powiększone
• Co 1 rok
• Ocena 3 radiologów
• Wątpliwości w 3 - 4 miesiące
• Wydzielenie grup wysokiego ryzyka

Wydłużenie życia o 1 rok

mediana kosztów, USD

• Rak jelita grubego skrining

3 000

• Mammografia co 1 rok 50 - 59 lat

6664

• Mammografia co 1 rok 40 - 49 lat 8899
• Rak szyjki skrining

12 000

• Osteoporoza skrining

18 000

• Pasy i poduszki powietrzne

32 000

• Hormonalna terapia zastępcza

42 000

Badania przesiewowe

• Grupa docelowa: 50-60 rż
• Korzyść finansowa 45-50rż?
• Mammografia poza tymi okresami

to badanie diagnostyczne (nie
przesiewowe)

Rak piersi

• Rak przedkliniczny

1,3 - 2,4

lat

• Potencjalna wykrywalność

0,4 - 3,0 lat
1,7 roku

Rak piersi - czynniki ryzyka

• wiek

- wzrost

• wczesna menarche

- wzrost

• późna menopauza

- wzrost

• bezdzietność

- wzrost

• późna pierwsza ciąża

- wzrost

• łagodne zmiany rozrostowe

- wzrost

• liczne zachorowania w rodzinie

- wzrost

Rak piersi czynniki ryzyka c.d.

• mutacje BRCA 1 i BRCA 2

- wzrost

• promieniowanie jonizujące

- wzrost

• „ gęste „ piersi

- wzrost

• nadwaga

- wzrost

• alkohol

- wzrost

• HTZ

- wzrost

• antykoncepcja

- wzrost

Rak piersi - czynniki ryzyka c.d.

• nieregularne miesiączki

- spadek

• wczesna owariektomia

- spadek

• karmienie piersią pow 6 m-cy - spadek
• aktywność fizyczna

-

spadek

Hormony egzogenne

• HTZ > 5 lat

wzrost ryzyka

• progestageny

wzrost ryzyka

• antykoncepcja długotrwała

przed pierwszym porodem

wzrost ryzyka

Profilaktyka

• aktywność fizyczna
• należna waga
• karmienie piersią
• unikanie alkoholu
• warzywa i owoce w diecie
• ograniczenie wskazań do HTZ
• rodzaj tłuszczu ? Soja? Witaminy ?

Profilaktyczna obustronna

mastektomia

• podskórna pozostawienie ok. 10%

gruczołu

• całkowita

obniżenie ryzyka zachorowania o

90%

obniżenie ryzyka zgonu o 90%

Profilaktyczne usunięcie

drugiej piersi

• obniżenie ryzyka zachorowania o

87 -91 %

Rak piersi - skrinig

• zachowanie narządu
• możliwość innego działania
• brak wpływu na zachorowanie
• słabo udokumentowana

skuteczność u młodych kobiet

Biopsja gruboigłowa

(mammotomiczna)